Bioetyka

1. Bioetyka

2. Cisza przed burzą Po oszałamiających odkryciach (np. mapa ludzkiego genomu) mamy krótką chwilę oddechu, aby ocenić i uregulować pewne istotne kwestie w sferze bioetyki.

3. Nauka a bioetyka: Moralne wezwania

4. Kod genetyczny odczytany! Naukowcy pracują nad proteomami (białkami produkowanymi przez DNA). Obserwujemy rozwój badań i poradnictwa genetycznego oraz terapii genetycznej. Pojawia się widmo deskryminacji genetycznej, wybiórczej aborcji (osobniki, które mają „złe” geny).

5. Biotechnologia: nowe możliwości czy zagrożenie? Inżynieria genetyczna. Żywność modyfikowana genetycznie. Zwierzęta modyfikowane genetycznie. Klonowanie zwierząt (i ludzi?). Manipulacja ludzkiego DNA.

6. Nauka rozwija się w próżni, a etyka powstaje po fakcie Nauka stała się autonomiczna; rozwija się w etyczno-społecznej próżni. Po fakcie próbujemy zintegrować moc i możliwości technologii z etyką i ze społeczeństwem. Tym trudniej, bo nie ma zgody, co do podstawowych wartości na poziomie etycznym i światopoglądowym.

7. Bioetyka a światopogląd Nasz obraz świata ma ogromny wpływ na nasze wartości: naturalizm, hedonizm, ateizm, utilitarianizm, naukowy utopianizm. Na podstawie pewnych wartości (indywidualizm, prywatność, wybór, autonomia) niektórzy domagają się nieograniczonego dostępu do biotechnologi, jako wyrazu ludzkiej wolności.

8. Spóźniona etyka:„Czego naprawdę chcemy?” „Jeżeli rozdzielimy naukę i etykę, to etyka zawsze pojawi się za późno […]. Co roku jesteśmy lepiej wyposażeni, aby osiągnąć to, czego pragniemy, jednak etycznie pytamy bezradni, „A czego naprawdę chcemy?”

9. Nauka bez wartości? „... Niemożliwe jest, aby wyciągnąć wartości z nauki, która jest wolna od wartości; więc wartości, na podstawie których oceniamy osiągnięcia naukowe zostaną wzięte z arbitralnych sfer istniejących społecznych, ekonomicznych, oraz politycznych interesów, bądź według osobistego gustu.” Jurgen Moltmann

10. Bioetyczny dylematw dobie moralnego pluralizmu Jak prowadzić dyskusję na temat bioetyki, gdy nie ma ogólnie przyjętych norm moralnych i społecznych? Nie chodzi o to, żeby kneblować naukę, lecz żeby dyskusja etyczno-społeczna towarzyszyła badaniom naukowym krok w kroku.

11. Jezus I bioetyka

12. Co Jezus nam mówi o: inżynierii genetycznej, klonowaniu, in vitro? Podstawowe przekonania biblijno-teologiczne są aktualne także tu. Pamiętajmy: narracja biblijna dostarcza nam ogólnych wartości oraz zasad wynikających z łaski, a nie przepisów wynikających z prawa.

13. Jezus a (bio)tetyka Mamy 4 poziomy norm etycznych, czyli: wartości, zasady, reguły oraz konkretne decyzje. Nauczanie Jezusa odnośnie bioetyki znajdujemy na poziomie wartości (miłość, sprawiedliwość) i zasad moralnych.

14. Jezus a (bio)tetyka Interpretacja nauczania Jezusa jako „przemieniające inicjatywy” daje wgląd w wiele sfer ludzkiej egzystencji. Twórcze inicjatywy bożej łaski umożliwiają wyjście z błędnego koła grzechu.

15. Jezus a biotetyka Postawa Chrystusa wobec chorych i umierających mówi nam sporo w zakresie bioetyki. Kościół jako wspólnota ma istotną rolę w podejmowaniu moralnych decyzji.

16. Jezus a biotetyka Zdobywamy informacje i określony moralny wgląd także z innych źródeł (tradycja, obserwacja naukowa, ludzkie doświadczenie). W tym zakresie chrześcijańscy bioetycy mają sczególną rolę.

17. Terapie genetyczne

18. Terapiagenowa Genetyczne badanie przesiewowe. Terapia somatyczna. Somatyczne umocnienie genetyczne. Genetyczna modyfikacja linii zarodkowej człowieka.

19. Genetycznebadanieprzesiewowe W celu zidentyfykowania i wyeliminowania potencjalnych chorób u siebie oraz obecnych lub przyszłych dzieci. Może być stosowane, by badać potencjalne choroby genetyczne w dużych populacjach.

20. Somatyczne wzmocnienie genetyczne Wzmocnienie somatyczne jest zmianą genetyczną komórek w organizmie, która nie przechodzi na potomstwo (nie jest przekazywana następnym pokoleniom).

21. Terapia a wzmocnienie Terapia genetyczna: naprawianie uszkodzonych genów żywej osoby Wzmocnienie genetyczne: ulepszenie genów żywej osoby

22. Terapia a wzmocnienie Terapia genetyczna jest zawsze wzmocnieniem, ale nie każde wzmocnienie jest terapeutyczne. Wzmocnienie ma na celu ulepszenie funkcjonowania ludzkiego ciała i psychiki, by poszerzyć lub poprawić ich możliwości i osiągnięcia.

23. Modyfikacja genetycznej linii zarodkowej człowieka. Trudno przewidzieć konsekwencje ingerencji genetycznej. Ogólne zastosowanie takich praktych zmieniłoby pulę ludzkich genów. Powstaje także problem niesprawiedliwości dystrybutywnej.

24. Modyfikacji genetycznej linii zarodkowej człowieka. Tu zastosowanie mają wszelakie argumenty przeciwko klonowaniu. Mamy uzdrowić choroby, a nie stworzyć nową rasę.

25. Inżynieria genetyczna a twórcze inicjatywy „Nie” dla narcystycznych ulepszeń. „Tak” dla powszechnego dostępu do niektórych podstawowych terapii genetycznych.

26. Produkcja leków itd. Produkcja leków, szczepionek i innych substancji leczniczych, np.: insuliny, czynnika krzepnięcia krwi, hormonu wzrostu, substancji antywirusowych, antybiotyków.

27. Komórki macierzyskie:

28. Komórki macierzyste: ogromny potencjał! Zastosowanie w procesie transplantacji, regeneracji tkanek i narządów. Samo badanie nie budzi zastrzeżeń, ale może zostać wykorzystywane w moralnie wątpliwy sposób.

29. Komórki macierzyste: pytanie o źródło. Bardziej podstawowe pytanie dotyczy źródła tych komórek. Komórki są uzyskane np. z ludzkich embrionów (głównie z „zapasowych embrionów” powstałych w trakcie terapii in vitro), bądź uzyskane po aborcji.

30. Komórki macierzyste:źródło nie jest obojętne! Uzyskanie kómórek macierzystych z ludzkich embrionów bądź po aborcji jest niedopuszczalne ze względu na wartość człowieka na każdym etapie jego rozwoju. Problem polega na manipulacji i niszczeniu ludzkiego życia na jego najwycześniejszym i najbardziej bezbronnym etapie.

31. Komórki macierzyste:źródło nie jest obojętne! Tradycyjna nauka: „nie zabijaj”. „Błędne koło grzechu”: Reagujemy na choroby i cierpienie przez manipulację i niszczenie powstającego życia człowieka. Niektórzy zostaną zniszczeni, aby inni mogli żyć lepiej.

32. Komórki macierzyste Twórcza inicjatywa: wyjść naprzeciw problemom, chorom i cierpieniu, ale nie za cenę zniszczenia powstającego życia ludzkiego. Działać na rzecz badań nad komórkami macierzystymi, z wykluczeniem komórek uzyskanych z embrionów.

33. Komórki macierzyste:źródło nie jest obojętne! Są inne opcje! Już istnieją linie komórek macierzystych, uzyskanych z innych źródeł (np. z pępowiny, placenty). Takie komórki występują także w niektórych częściach ciała dorosłej osoby.

34. Klonowanie

35. Człowiek to nie zwierzę Po klonowaniu owcy „Dolly”, wielu duchownych, polityków i naukowców, powiedziało „Nie!” klonowaniu ludzi. Inni jednak są za klonowaniem ludzi (w tym przemysł biotechnologiczny). Leon Kass, prezes prezydenckiej rady bioetycznej, podsumuje argumenty przeciwko klonowaniu.

36. Argumenty przeciw klonowaniu Badania nad zwierzętami pokazują dużą częstotliwość deformacji i upośledzeń. To zagraża tożsamości ludzkiej jako jednostki, bo „powiela” życie (ściśle DNA) osoby już żyjącej.

37. Argumenty przeciw klonowaniu To zamienia prokreację w produkcję. Rzeczy są zrobione, wyprodukowane; ludzie są poczęci i zrodzeni. To rodzaj despotyzmu. Dzieci stają się genetycznie modyfikowanymi posiadłościami.

38. Argumenty przeciw klonowaniu To także podważa dotyczasową drogę prokreacji, co ma ogromne i nieprzewidywalne konsekwencje w wielu dziedzinach. To potęguje nierówność (niesprawiedliwość dystrybutywna).

39. Argumenty przeciw klonowaniu To potęguje nasz narcyzm. Może być stosowane bez zgody i nawet wiedzy osoby klonowanej. Nie odpowiada na żadną istotną potrzebę ludzką. Trzeba zakazać klonowania ludzi!

40. In vitro Kluczowe pytania

41. Proces in vitro Zapłodnienie poza ciałem kobiety (in vitro, czyli w szkle). Kobiecie zwykle podaje się silne leki tak, aby wyprodukowała więcej komórek jajowych. Zwykle wybiera się od jednego do trzech zarodków, pozostałe są zamrażane. Co potem z nimi robić?

42. Kluczowe pytania: bezdzietność Egzystencjalna trauma, rozpacz tych, którzy nie mogą „naturalnie” począć i rodzić dzieci. Czy mamy prawo do tego, aby mieć (rodzić) dzieci? Jakie są alternatywy do in vitro?

43. Kluczowe pytania: etyka seksualna Intymność seksualna (w tym współżycie), ma różne cele bądź funkcje. Czy można rodzielić cel, jakim jest wyrażanie miłości i pogłębianie jedności współmałżonków, od otwarcia na prokreację (możliwość zajścia w ciążę)?

44. Kluczowe pytania: czy in vitro to „robienie” dzieci? Moralna zasadność korzystania z pomocy medycznej, a w szczególności ze współczesnej technologii bio-medycznej, aby zajść w ciążę i rodzić dzieci. Czy to jest jeszcze rodzenie dzieci czy robienie (bądź „kupowanie”) dzieci.

45. Kluczowe pytania: czy in vitro to „robienie” dzieci? Polecam wielką ostrożność w osądzaniu motywacji rodziców, którzy zdecydują się na in vitro. Komercyjny aspekt biomedycyny jest zupełnie inną kwestią. Mamy tutaj do czynienia z potężnym biznesem!

46. Kluczowe pytania: ochrona życia Jaki jest status, należne prawa i potrzebna ochrona zarodków ludzkich? Czy zarodek to forma życia ludzkiego? Kiedy mamy do czynienia z osobą ludzką? Jak się ma aborcja do in vitro.

47. Kluczowe pytania: źródło plemników i komórek jajowych Masturbacja (jako źródło plemników). Można uzyskać komórki jajowe i plemniki od męża i żony, ale także od innych dawców.

48. Kluczowe pytania: kwestia zapasowych zarodków “Zapasowe” zarodki są zamrożone, a. by móc powtórzyć proces in vitro jeśli pierwsza próba się nie uda. b. by mieć więcej dzieci w przyszłości.

49. Kluczowe pytania: kwestia zapasowych zarodków Jaki jest los niewykorzystywanych zarodków? Czy zostają niszczone? Czy ulegają rozpadowi? Czy są wykorzystywane w celach naukowo-medycznych (np. aby uzyskać kómorki macierzyste)?

50. Kluczowe pytania: kwestia „straconych” zarodków Kwestia zarodków “naturalnych”, które nie zagnieżdżą się w łonie matki, oraz “naturalnego” poronienia, w porównaniu do takich strat w procesie in vitro.