Մուկովիսցիդոզ

1. Մուկովիսցիդոզ Մուկովիսցիդոզի Համալսարանական Հանրապետական կենտրոն Ս.Ա.Հարությունյան

2. ‘Wehe dem kind, das bein kuss auf die stirh salzing schmekt er ist verhext und muss bald sterben’’Հյուսիսեվրոպական ավանդապատում

3. Պատմական ակնարկ 1905 Austrian Karl Landsteiner Մեկոնիումային իլեուսի նկարագրություն 1838 Carl von Rokitansky’s Մեկոնիումային իլեուսով հիվանդի աուտոպսիա 1938 Dorothy H. Andersen Մուկովիսցիդոզը որպես հիվանդություն

4. Մուկովիսցիդոզը Ֆ.Շոպենի հիվանդացության և մահվան պատճառ(J. Appl., Genet 44 (1), 2003,pp 77-84) 1.Jucyana Majka, Joanna Gozdzik, Michal Witt, Departament of Pulmonary Diseases, Karol Marcinkowski University of Medical Sciences, Poznan, Poland 2.Divisionof Molecular and Clinical Genetics, Institute of Human Genetics, Polish academy of Sciences, Poznan, Poland 3.International Institute of Molecular and Cell Biology, Warszawa, Poland

5. Բնորոշում Մուկովիսցիդոզըկամենթաստամոքսայինգեղձիկիստոզֆիբրոզըհաճախակիհանդիպողժառանգականհիվանդություն է, որըբնորոշվողարտահայտվածկլինիկականպոլիմորֆիզմով` գերազանցապեսբրոնխաթոքային և ստամոքսաղիքայինհամակարգերիախտահարումով

6. ՄՈՒԿՈՎԻՍՑԻԴՈԶԳԵՆԵՏԻԿԱՆ • աուտոսոմ ռեցեսիվ ժառանգում • Մուկովիսցիդոզի գենի CFTR(cystic fibrosis transmembrane conductance regulator) –մուկովիսցիդոզի տրանսմեմբրանային փոխադրման կարգավորիչ –հայտնաբերում 1989Ã • 7-րդ քրոմոսոմի երկար ուս • Գենը քլորիդային կանալ է, տեղակայված էկզոկրին գեղձերի էպիթելյար բջիջների ապիկալ մեմբրանների վրա • Հիվանդ երեխա ծնվելու հավանականությունը -25%

7. Առողջ կրող կրող Մուկովիսցիդոզ

8. Մուոկվիսցիդոզի գենի մուտացիաներ Հայտնաբերված են ավելի քան 1000 մուտացիաներ Առավել հաճախ հանդիպող մուտացիան եվրոպական ռասայում ΔF508 (70%). Հրեաներ աշկենազներ –W1282X Գերմանիա -2143delT Իսլանդիա-Y122X Հյուսիս-արևելյան Իտալիա - 2183AA>G, R1162X Ռուսաստան F508del; N1303K

9. Գենի մուտացիաները ըստ ֆենոտիպային ծանրության

10. աղեստամոքսային Ոսկրային ևայլ Մուկովիսցիդոզի ֆենոտիպային բազմազանություն Շնչառական Դիաբետ թերսնուցում

11. Մուկովիսցիդոզի ախտորոշիչ ֆենոտիպային արտահայտություններ Նորածիններ • մեկոնիումային իլեուս, մեկոնիումի ուշացած հեռացում (>24-48ժամ, մեկոնիումային պերիտոնիտ) • երկարատև խոլեստատիկ դեղնուկ մեկոնիումային իլեուսով ցանկացած նորածնի մոտ պետք է կազմակերպել քրտինքի թեստ

12. Մուկովիսցիդոզի ախտորոշիչ ֆենոտիպային արտահայտություններ Վաղ մանկական տարիք • Շարունակվող, տևական կամ կրկնվող հազ, նաև կապույտ հազի նման • հաճախակի շնչառական վարակներ` բրոնխիտներ, թոքաբորբ` տևական հազով, տորպիդ բուժմանը • հաճախակի, գարշահոտ, չձևավորված, մեծ քանակով, յուղոտ կղանք, տևական դիարեա • քաշի վատ ավելացում, ցածր կամ շատ ցածր սնուցում • աղի մաշկ • դեհիդրատցիա շոգ եղանակին, քրոնիկ հիպոէլեկտրոլիտեմիա • ուղիղ աղու արտանկում

13. Մուկովիսցիդոզի ախտորոշիչ ֆենոտիպային արտահայտություններ • Շնչառական սիմպտոմատիկա • կրկնվող և/կամ քրոնիկ բրոնխաթոքային, սինուսների հիվանդություններ` բնորոշ մարնէների անջատումով • կրկնվող կամ քրոնիկ հազ` խորխով կամ առանց, կրկնվող բրնոխաօբստրուկտիվ համախտանիշ ատիպիկ ասթմայովյուրաքանչյուր երեխային պետք հետազոտել մուկովիսցիդոզի վերաբերյալ • պահպանվող ռենտգենոլոգիական շեղումներ (ինֆիլտրատներ, ատելեկտազներ, հիպերինֆլյացիա, բրոնխաէկտազներ) • մատների ձևախախտում թմբկափայտիկների ձևով • քթի պոլիպներ

14. Թոքային հիվանդություն Ախտաբանություն գեն Լորձով խցանում Խիտ լորձ Քրոնիկ բորբոքում

16. Շնչուղիները առավել հաճախ կոլոնիզացնող միկրոբներ St. aureus H.Influenzae Pseudomonas aeruginoza` • Ոչ մուկոիդ • Մուկոիդ շտամներ Burkholderia sepacia կոմպլեքս և սեպացիա համախտանիշ ‘’ֆատալ’’ ելքին նպաստող միկրոբ

17. Ստամոքաղիքային • ենթաստամոքսային գեղձի էկզոկրին սեկրետոր անբավարարություն (հիվանդների 15% չունեն) • կրկնվող պանկրեատիտներ • ուղիղ աղու արտանկում • դիստալ աղիքային խցանման համախտանիշ • քրոնիկ լյարդային հիվանդութույուն Սնուցման հետ կապված ախտանիշներ • աճի խանգարում, ցածր սնուցում • հիպոպրոտեինեմիա, այտուցներ • հիպովիտամինոզ, էսենցիալ ճարպաթթուների դեֆիցիտ • Քրոնիկ հիվանդության անոռեքսիա` ավելի մեծ երեխաների մոտ

18. Մուկվիսցիդոզով հիվանդ 4 տ. 3ամս

19. Մուկվիսցիդոզով հիվանդ 1 տ. 11ամս

20. Մուկովիսցիդոզի այլ արտահայտություններ • Շաքարային դիաբետ • Աճի խանգարումներ • Սեռական հասունացման ուշացում • ամլություն տղամարդկանց մոտ (5T մուտացիա) • Ոսկրերի մետաբոլիկ հիվանդություն • Պսևոդո-Բարտեր համախտանիշ • արթրոպաթիա

21. Ախտորոշման մոդելներ • Բնորոշ կլինիկական արտահայտություններ • Քրտիքնի թեստ • Գենետիկական հետազոտություն կամ • Նորածնային սկրինինգ • Քրտինքի թեստ • Գենետիկական հետազոտություն կամ • անտենատալ ախտորոշում թիրախ ընտանիքներում` հայտնի

22. Քրտինքի թեստԱխտորոշումը հաստատվում էկրկնակի քրտիքնի թեստիհիման վրա Կատարվում է • Կլինիկական կասկածի Դեպքում • Սիբլինգի մոտ Արդյունքներ Նորմա` (CL)< 40մմոլ/լ Կասկածելի 40-60 Հաստատող`>60 մմոլ/լ

23. Բուժում • Փոխարինական ֆերմենտոթերապիա միկրոսֆերիկ ֆերմենտներով • Սնուցման վիճակի Կարգավորում (էնտերալ/պարենտերալ սնուցում, վիտամինոթերապիա) • ‘’Ագրեսիվ’’ հակաբիոտի- կաթերապիա • Շնչառական թերապիա` շնչուղիների մաքրման տեղխնիկայի կիրառում • Դիստալ ինտեստինալ օբստրուկցիայի բուժում • Լյարդի հիվանդության կանխարգելում և բուժում • Ոչ թոքային բարդությունների բուժում • Թոքի տրասպլանտացիա

24. ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ