МЭРГЭЖИЛ БҮХЭН САЙХАН

1. МЭРГЭЖИЛ БҮХЭН САЙХАН

2. Бүртгэлтэй ажилгүй иргэд боловсролоор нь авч үзвэл:

3. Бүртгэлтэй ажилгүй иргэн насны бүлгээр

4. Яагаад ?

6. Зорилго гэдэг нь: Таны хийж гүйцэтгэхийг хүсэж буй зүйлийн тухай тодорхой илэрхийлэл юм. Чи өөрийнхөө хүч чадалд тохирсон хийж чадах тийм л зорилгыг тавьж түүнрүүгээ тэмүүлэх хэрэгтэй.

7. Зорилготой болсноор таны эрэл хайгуулыг зохион байгуулалттай болгож өгдөг. • Ямар ажил, мэргэжлийг илүү тууштай хөөцөлдөх вэ гэдгээ шийдэхэд тусална. • Хэрвээ чи өөртөө зорилго үгүй бол сэлүүргүй хөлөг онгоц л гэж бодох хэрэгтэй.

9. Нацагийн Багабанди • Чиний оюун ухаан дотор насан турш цадталаа идэх хоол чинь бэлэн зэхээстэй бий. Гадаа хэвтсэн төмөр зэвэнд идэгддэгийн адил оюун ухаанаа тордон ажиллуулахгүй зөнд нь орхивоос төмөр адил зэвэрнэ. Ашиглаж байгаа түлхүүр байнга гялалзаж байдаг шиг ажиллаж байгаа уураг тархи эзнээ гялалзуулна. Мэлхий хэчнээн дэвхрээд намгаас холдохгүй. Түүний адил оюун ухаанаа дайчлахгүйгээр урагш ахина гэж үгүй. Чөдөртэй морь шиг дороо дэвхэцсээр цагийг барж, насыг илээнэ.

10. УИХ-ын гишүүн Д.Сумьяабазар • Хийх ажил, сурах боломжыг бүү алд. Хүн өөрийнхөө нөөцийгашиглан, чадвартаа түшиглэн, сонирхолоо даган мөрөөдөл зорилгынхоо төлөө тэмцэх хэрэгтэйг залуучууддаа би хэлэх дуртай.

11. Ажил, Хөдөлмөрийг сонгохын өмнө бид дараах 5 бүрэлдэхүүнийг мэдэх хэрэгтэй • Ажил мэргэжлийн мэдээлэл • Ажил мэргэжлийн боловсрол • Ажил мэргэжлийн зөвлөгөө • Хөдөлөр эрхлэлтийн зөвлөгөө • Ажлын байрны зуучлал

12. Мэргэжил гэж юу вэ Мэргэжил гэдэг нь: тодорхой ажил хөдөлмөр эрхлэхэд шаардагдах мэдлэг чадвар, дадлын цогц юм. Мэргэшил гэдэг нь: Мэргэжлийн нэг төрөл буюу тодорхой чиглэлээр дагнан ур чадвар эзэмшихийг мэргэших гэнэ.

13. Өөрийн сонирхсон мэргэжил эзэмшсэнээр • Тодорхой ажлын байранд очиж ажиллах эрх, үүрэгтэй болж байна гэсэн үг. • Чиний насан туршын зөв сайхан амдрах баталгаа болно.

14. Ажил мэргэжлийг сонгохын өмнө өөрийгөө нэг харах хэрэгтэй.

15. Хүн бүр онцгой бөгөөд өөр өөрийн хийх дуртай зүйлс, авъяас билэгтэй. • Мэргэжил сонгохын өмнө өөрийн сонирхол, авъяас билэг, ур чадвараа нээн илрүүлж хөгжүүлэх нь чухал.

16. Сонирхол, авъяас, ур чадвар • Сонирхол гэдэг бол таны хийх дуртай, эсвэл хийхийг илүүд үздэг зүйл юм. • Би юун тухай боддог вэ? • Би юу унших дуртай вэ? • Намайг юу баяр хөөртэй болгодог вэ?

17. Миний авъяас • Авъяас гэдэг бол таны амархан сурч, бас сайн хийдэг зүйлс юм. • Надад юу хийхэд, бас сурахад хамгийн амархан байдаг вэ? • Би юм ургуулах, амьтан, хөгжим, асуудал шийдвэрлэх, хүмүүст туслах, тоо, машин, өөр юунд сайн бэ?

18. Миний ур чадвар Чадвар гэдэг бол таны хийж сурсан зүйлийг хэлдэг. • Би сургуульд юу сурсан бэ? • Би гэртээ юу сурсан бэ? • Бусад ажлаас би юу сурсан бэ? • Ямар тоног төхөөрөмжийг би ажиллуулж, ашигладаг вэ ? • Би ямар тусгай сургалтанд суусан бэ?

19. Холерик: • Ноёрхуу • Эрч хүчтэй • Нээлттэй • Өндөр шаардлагатай • Хүнд нөлөөлөх чадвартай • Шууд • Хувиа бодсон • Зоригтой ширүүн

20. CАНГВИНИК • Урам зоригтой • Нийтэч • Итгэл үнэмшилтэй • Хүчтэй • Өөртөө итгэлтэй • Өөдрөг үзэлтэй • Баяр баясгалантай

21. ФЛЕГМАТИК • Төгс төгөлдөр • Системтэй • Нягт нямбай • Хянамгай • Өндөр шаардлагатай • Яг тодорхой • Судлах дуртай

22. МЕЛАНХОЛИК • Ёс зүйг баримтлагч • Тайван • Итгэл найдвартай • Сайхан сэтгэлтэй • Идэвхигүй • Тэвчээргүй • Зөөлөн биеэ тоосон

23. WWW.MERGEJIL.MN

24. Мэргэжлээ хэрхэн сонгох вэ? Мэргэжил сонголтын залхамуудыг мэдэж хэрэгжүүлснээр ирээдүйн амьдралын чиг үүргээ оновчтой зөв тодорхойлох эхлэл суурь нь тавигдах болно.

25. 1.Мэргэжлийн талаар тодорхой ойлголт төсөөлөлтэй болох, мэргэжлүүдийг судлах, мэргэжлийн талаар мэдээлэл авах. 2. Мэргэжлийн тухай мэдээллийг авах явцдаа түүний нийгэмд оруулах хувь нэмэр, ач холбогдол, давуу тал, мөн гарч болоххүндрэл бэрхшээл, эрсдэлтэй талуудыг сайтар судалж мэдсэн байх. 3. Мэргэжлийн хүмүүс, сэтгэл зүйч, эцэг эх, найз нөхөд, багшнартайгаа санал бодлоо солилцон, дэмжлэг туслалцаа авах. 4.Өөрийнхөө сэтгэл зүйн онцлог талууд хүсэл сонирхол, авъяас ур чадвараа судалж мэдсэн байх. 5.Мэргэжилтэн бэлтгэдэг \ Их дээд сургууль, коллеж, МСҮТ\ хэрэгцээ чадамж, материаллаг бааз, сургалтын төлбөр, суралцах орчин нөхцөл, мэдээлэл технологийн хангамж, зэрэг зүйлсийг харьцуулан үзсэний үндсэн дээр сонголтоо хийх.

26. Мэргэжлийн ангилал Дэлхий дээр 9000 гаруй мэргэжил байдаг ба агуулгаар нь 5 ангилдаг. 1.Хүн – хүнтэй харьцдаг 2.Хүн – техниктэй харьцдаг 5.Хүн – байгаль харьцдаг 3.хүн- тэмдэгт системтэй харьцдаг 4.Хүн – уран сайхны дүртэй

27. Хүн- хүнтэй харьцдаг мэргэжил • Хамт олонч, нөхөрсөг, удирдах, сургах, эмчлэх халамжлах зэрэг төрөл бүрийн үйлчилгээг үзүүлнэ. • Багш, эмч, нийгмийн ажилтан, үсчин, худалдагч, менежер, зөөгч, хуульч, сэтгүүлч зэрэг нь энэн ангилалд багтана. • Өөрийгөө ойлгуулах, бусдыг ойлгох чадвар сайн • Ой сайтай • Бүтээлч сэтгэлгээтэй

28. Хүн-техниктэй харьцдаг мэргэжил • Машин техник, тоног төхөөрөмж төрөл бүрийн энергитэй холбоотой мэргэжлүүд орно. • Материаллаг шинж чанарыг харж ялгах харааны хурц мэдрэмжтэй нэхмэлчин, гагнуурчин • Багаж хэрэглэгдэхүүний ажиллагаа өөрчлөлтийг чагнаад мэддэг байх • Үнэр амтыг мэдрэх ойн чадвар хүнсний технологич • Машин, механизмын угсралтыг төсөөлөн хийсвэрлэх чадвартай байх, орон зайн баримжаа анхаарал төвлөрөлт нь оновчтой

29. Хүн-тэмдэг системтэй харьцдаг мэргэжил Дохио, тэмдэгтийн системийн хэл, томъёо, цифр, код, яриа, тоо юм. • Эдийн засагч • Программ зохиогч, нягтлан бодох, • Нягтлан бодох мэргэжлийн хүн олон тооны бичиг баримтыг цэгцэлж хадгалдаг, зохих ёстой газар руу шилжүүлэх үүргийг гүйцэтгэнэ • Техник мэдээллийн албаны инжинер тодорхой сэдвийн дагуу мэдээлэл олж, агуулгыг загварчлан тэмдэг систем болгон хувирган түүнийг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх буюу зар сурталчилгаанд ашигладаг

30. Хүн-урлаг уран сайхны дүртэй харьцдаг мэргэжил Өөрийн үзэл бодол, сэтгэл санааны байдлаа тодорхой нэг дүрээр дамжуулан илэрхийлдэг. • Бүжигчин, жүжигчин, зураач, зохиолч, тогооч • Өнгө хэлбэр дүрсийг зохицуулах гоо сайхны торгон мэдрэмжтэй • Уран сэтгэмжтэй, зохион бодох бүтээлч оюун ухаантай

31. Хүн байгальтай харьцдаг мэргэжил • Ургамал, амьтан, микробиологийн талаархи мэдлэгтэй • Мал, амьтан ургамлыг сонирхдог байх • Бие хүний хувьд: байгаль амьтанг хайрлах, амьд организмын нууцад нэвтрэн судлах шинжлэх сонирхолтой тэвчээртэй хатуужилтай уйгагүй нямбай чанаруудыг хөгжүүлсэн байх

32. Мэргэжил сонгоход нөлөөлдөг хүчин зүйлс

33. Монгол Улсад эрэлттэй 20 мэргэжил 1. Aвтoзамынбарилга2. Багаангийнбагш3. Сургуулийнөмнөхболовсролынбагш4. Байгалийнухаанычиглэлийнбагш5. Геологи6. Гидрогеологи8. Уснынөөцэклоги9. Уулуурхайнашиглалтийнтехнологи10. Уулуурхайнмашин, тоногтөхөөрөмж11. Малынэмч12. Мэдээллийнсистем13. Газрынтосныхадгалалт, тээвэрлэлт14. Сантехник, инженерийнбайгууламж15. Сэргээгдэхэрчимхүч16. Наноинженерчлэл17. Биотехнологи18. Цөмийнэрчимхүч19. Оношзүй20. Эмнэлзүйншинжлэхухаансудлал

34. Монголынтоп 10 ажлынбайр 1. Архитектор2. Төсөвчин3. Геологич4. УулуурхайнИнженер5. Гоосайхнымэсзасалч6. Барилгынинженер7. Хүнддаацынавтомашиныжолооч8. Өндөрзэрэглэлийнресторанытогооч9. Нотариатчин10. Маркетингийнменежер

35. Хэрэгцээтэй вэб сайтууд • Боловсрол шинжлэх ухааны яамны сайт – www.meds.gov.mn • Нийслэлийн боловсролын газрын сайт – www.edub.edu.mn • Боловсролын зөвлөгөө мэдээллийн төв – www.mongoleducation.mn • Монголын оюутны холбооны сайт – www.student.org.mn • Боловсролын үнэлгээний газар – www.eec.mn • Оюуны чадварын IQ төв – www.iqtest.mn • Магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл – www.accmon.mn

36. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА