170 likes | 322 Views
ภาษี ผลิตภัณฑ์น้ำมัน. 1. เอกสารอ้างอิง. “ Energy Pricing ” ใน ยุทธศาสตร์พลังงานของประเทศไทย : ทางเลือกการจัดหาพลังงาน (Fuel Options) เมษายน 2549 หน้า 179-194
E N D
ภาษี ผลิตภัณฑ์น้ำมัน 1
เอกสารอ้างอิง • “Energy Pricing”ใน ยุทธศาสตร์พลังงานของประเทศไทย: ทางเลือกการจัดหาพลังงาน (Fuel Options)เมษายน 2549 หน้า 179-194 • “บทเรียนและความท้าทายสำหรับยุทธศาสตร์พลังงานของไทย” โดย ยรรยง ไทยเจริญ, จริยา เปรมศิลป์ และ วัสยา ลิ้มธรรมมหิศร เสนอในสัมมนาวิชาการประจำปี 2549 ของธนาคารแห่งประเทศไทย (“Lessons in Energy” in www.praipol.com) 2 2
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน • ทำไมต้องเก็บภาษีน้ำมัน? • ทำไมเก็บภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมันต่างๆ ในอัตราไม่เท่ากัน? 3
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน • การเก็บภาษีน้ำมัน: คำอธิบายทางเศรษฐศาสตร์ • รายได้เข้ารัฐ เก็บง่าย ให้บริการแก่ผู้จ่ายภาษี • แก้ความบิดเบือนจาก “ความล้มเหลวของตลาด” (market failures) 8
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน • “ความล้มเหลวของตลาด” จาก 4 สาเหตุ • อำนาจเหนือตลาด (market power) • สินค้ามหาชน (public goods) • ผลกระทบภายนอก (externalities) • สารสนเทศไม่สมมาตร (asymmetric information) 9
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ของการเก็บภาษีน้ำมัน • ค่าใช้จ่ายในการใช้ถนน (road user charge) ใช้น้ำมัน = ใช้รถ = ใช้ถนน เก็บภาษีจากการใช้น้ำมันง่ายกว่า และยุติธรรม รัฐใช้รายได้ในการสร้าง/ซ่อมถนน 10
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ของการเก็บภาษีน้ำมัน • ผลกระทบภายนอกด้านสิ่งแวดล้อม (environmental externalities) • เผาน้ำมัน (เชื้อเพลิงฟอสซิล) มีผลต่อภาวะโลกร้อน • ข้อเสนอ “carbon tax” 11
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ของการเก็บภาษีน้ำมัน • ผลกระทบภายนอกด้านจราจร (traffic congestion externalities) ใช้น้ำมัน ใช้ถนน ทำให้รถติด และอุบัติเหตุ 12
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ของการเก็บภาษีน้ำมัน • ภาระความเสี่ยงจากการพึ่งพาน้ำมันมากเกินไป (security of supply) กระจุกตัวมากเกินไป เสี่ยงด้านอุปทาน ผลักดันให้ประหยัด และหันไปใช้พลังงานอื่น 13
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ของการเก็บภาษีน้ำมัน • การกระจายรายได้ • รัฐใช้รายได้จากน้ำมันเพื่อกระจายรายได้ • เก็บภาษีจากเบนซิน เพื่อไปอุดหนุนน้ำมัน “คนจน” (เช่น น้ำมันก๊าด ดีเซล? ก๊าซหุงต้ม) เป็นการ “อุดหนุนไขว้”(cross subsidy) 14
ภาษีผลิตภัณฑ์น้ำมัน ในทางปฏิบัติ ประเทศเก็บภาษีน้ำมันต่างกันไป: • ยุโรปเก็บ 200% ของ (ราคา ณ โรงกลั่น + ค่าการตลาด) ซึ่งสูงมาก • สหรัฐฯ เก็บ 10% (ค่อนข้างต่ำ) • ซาอุฯ อิหร่าน เวเนซูเอลา อุดหนุนราคาน้ำมัน 15