Połóg prawidłowy

1. / łac. Puerperium / Połóg prawidłowy

2. Definicja Połóg – to 6 tygodniowy okres po porodzie, który obejmuje: • cofanie się zmian ciążowych i porodowych • gojenie się ran porodowych • rozpoczęcie się i utrzymywanie laktacji • ponowne podjęcie czynności przez jajniki

3. Cofanie się zmian ciążowych i porodowych /inwolucja/ Inwolucja dotyczy: • mięśnia macicy • dna miednicy • powłok brzusznych • pęcherza moczowego • jelit • zmniejszenie uwodnienia organizmu

4. Przyczyny inwolucji Po wydaleniu łożyska uruchomione zostają dwa mechanizmy • Zaprzestanie działania hormonów na macicę: • Gonadotropiny łożyskowej • Laktogenu łożyskowego • Gestagenów • estrogenów 2. Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy – spowodowane skurczami połogowymi

5. Skutki skurczów połogowych • Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy- powodujące skurczowe niedokrwienie, zmiany degeneracyjne i autolizę włókien mięśniowych • Hamowanie krwawienia z rany macicy • Wydalanie wydzieliny z rany macicy- tzw. odchody połogowe W tym czasie masa mięśnia macicy zmniejsza się z ok. 1000 g do 50 g po 6 tygodniach

6. Wysokość dna macicy w pierwszych dniach połogu • Bezpośrednio po wydaleniu łożyska – w połowie odległości między pępkiem a spojeniem łonowym • Po 24 godzinach- na wysokości pępka • w 5.-tym dniu połogu – w połowie między pępkiem a spojeniem łonowym • W 10.- tym dniu połogu – na wysokości spojenia łonowego • Po 2. tygodniach po porodzie – macica jest nie wyczuwalna przez powłoki brzuszne

7. Odchody połogowe /lochia/ • Definicja - wydzielina z rany jamy macicy • w 1. – 3. dobie połogu- odchody krwiste • koniec 1.-go tygodnia – brunatne, brązowawe /półpłynne / • koniec 2. – go tygodnia – brudnożółte • koniec 3. – go tygodnia – szarobiałe /surowiczowodniste/ • po 4 – 6 tygodniach – zanikanie odchodów

8. Odchody c.d. • UWAGA • Odchody zawierają liczne bakterie pochwowe : gronkowce, paciorkowce, pałeczki okrężnicy

9. Laktacja • 1. faza – mammogeneza- rozwój i tworzenie gruczołu piersiowego do czynnościowo sprawnego narządu • 2. faza – laktogeneza– przygotowanie gruczołu piersiowego do wydzielania mleka • 3. faza – galaktogeneza– wywołanie wytwarzania mleka w komórkach gruczołowych • 4. faza – galaktopoeza – utrzymanie wydzielania mleka • 5. faza – galaktokineza – wydalanie mleka

10. Laktacja c.d. • Mammogeneza – sterowana przez estrogeny, które powodują rozwój dróg wyprowadzających oraz progesteron powodujący rozwój pęcherzyków wydzielniczych i ich nabłonka wydzielniczego

11. Laktacja c.d. • Laktogeneza – dochodzi do wzrostu tkanki gruczołowej i tworzenia nowych zrazików wydzielniczych, co powoduje powiększenie piersi • Różnicowanie komórek wydzielniczych jest stymulowane zwiększeniem wydzielania łożyskowego laktogenu i przysadkowej prolaktyny

12. Laktacja c.d. • Galaktogeneza – rozpoczyna się po wydaleniu łożyska. • Ustąpienie działania estrogenów , hamujących wydzielanie mleka, powoduje wyzwolenie czynności wydzielniczej nabłonka pęcherzyków gruczołowych • Działanie prolaktyny ujawnia się klinicznie dopiero w 3. dniu połogu, kiedy następuje gwałtowny napływ pokarmu

13. Laktacja c.d. Galaktopoeza – uwarunkowana czynnikami • - wewnątrzwydzielniczymi • - mechanicznymi • - neurogennymi

14. Laktacja c.d. • Galaktokineza – działanie obkurczające oksytocyny na mięśnie gładkie ściany pęcherzyków wydzielniczych i dróg wyprowadzających. • Mleko wydzielane jest na skutek skurczów mięśni gładkich pęcherzyków wydzielniczych • Karmienie piersią przyspiesza obkurczanie macicy

15. Kliniczny przebieg połogu • Tętno w połogu 60 – 80 /min • Temperatura ciała 36,5 – 37,0 • Wysokość dna macicy • Kontrola odchodów połogowych • Oddawanie moczu • Wypróżnienie • Uruchamianie w połogu • Gimnastyka w połogu

16. Badanie położnicy przed wypisaniem ze szpitala Badanie piersi - ocena brodawek sutkowych /pęknięcia/ - ocena całego sutka / zaczerwienienie, obrzęk/ Określenie wysokości dna macicy przy pomocy badania zewnętrznego Oglądanie sromu i krocza lub rany po c.c.

17. Karmienie piersią • Zalety karmienia piersią --mniejsza podatność na zakażenia u noworodków karmionych naturalnie • Technika karmienia • Pielęgnacja brodawek sutkowych • Karmienie na żądanie • Czas trwania karmienia piersią

18. Karmienie piersią c.d. • Trudności w karmieniu piersią -- ze strony matki -- ze strony noworodka • Przeciwwskazania do karmienia piersią -- ze strony matki -- ze strony dziecka • Hamowanie laktacji