320 likes | 542 Views
Późne krzemieniarstwo. Krzemień od neolitu do współczesności.
E N D
Późne krzemieniarstwo Krzemień od neolitu do współczesności Prezentacja wykonana na potrzeby zajęć dydaktycznych na kierunku archeologia. Może być wykorzystywana wyłącznie w celach edukacyjnych i wyłącznie w zastosowaniach niekomercyjnych. W prezentacji wykorzystano własny materiał ilustracyjny, ilustracje pochodzące z cytowanej literatury, Wikipedii oraz zdjęcia ekspozycji Neuesmuseum w Berlinie i ArchäologischesLandesmuseum w Schleswigu.
Późny mezolit – główne techniki • Technika twardego tłuka – wykorzystywana do eksploatacji odłupkowej i produkcji narzędzi • Technika naciskowa – pojawia się w końcówce okresu borealnego, wykorzystywana do produkcji wiórków na zbrojniki • Technika pośrednika – pojawia się w początkach okresu atlantyckiego, wykorzystywana do produkcji dużych wiórów na trapezy • Technika łuszczniowa – stosowana głównie w przypadku surowca o małych rozmiarach
Protoneolit – kultura Ertebølle • Krzemieniarstwo bardzo podobne do mezolitycznego • Produkcja wiórów pośrednikowych • Produkcja narzędzi na odłupkach • Produkcja dużych narzędzi rdzeniowych
Krzemieniarstwo neolitu i epoki brązu • W neolicie stopniowo następuje podział produkcji krzemieniarskiej na powszechną (wyroby proste, prymitywizacja technologii) i wyspecjalizowaną (duże, starannie wykonane narzędzia produkowane przez „rzemieślników”) • Używanie narzędzi miedzianych do produkcji krzemieniarskiej • Produkcja zaawansowanych narzędzi bifacjalnych i wielościennych przy użyciu technik miękkiego tłuka i pośrednika • Nowością krzemieniarstwa neolitycznego jest stosowanie gładzenia wyrobów krzemiennych
Epoka żelaza i średniowiecze • Po upowszechnieniu się metali jako głównego surowca do produkcji narzędzi krzemień służy głównie do rozpalania ognia • Na wielu stanowiskach powszechnie spotykane są krzesiwa • Znaczna większość krzesiw jest amorficzna
Czasy nowożytne • W nowożytności krzemień wykorzystywany był głównie do produkcji skałek karabinowych • Pierwsze karabiny skałkowe pojawiają się w XVI wieku • Upowszechnienie tego rodzaju broni palnej następuje w XVIII wieku
Literatura • Balcer, B., 1983, Wytwórczość narzędzi krzemiennych w neolicie ziem Polski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź • Callahan, E., 2006, Neolithic Danish Daggers: an experimental peek, [in:] Apel, J., Knutsson, K. (eds.), Skilled Production and Social Reproduction, Uppsala: 115-129 • Migal, W., 2006, Themacrolithic flint blades of theneolithictimesin Poland, [in:] Apel, J., Knutsson, K. (eds.), Skilled Production and Social Reproduction, Uppsala: 387-398 • Migal, W., Urbanowski, M., 2008, Narzędzia bifacjalne jako wskaźniki chronologiczne? Technologie środkowego paleolitu i wczesnej epoki brązu na przykładzie materiałów ze stanowiska Polany Kolonie II [w:] Borkowski, W., Libera, J., Sałacińska, B., Sałaciński, S. (red.), Krzemień czekoladowy w pradziejach, Warszawa-Lublin: • Nunn, G.R., 2006, Using the Jutland Type IC Neolithic Danish Dagger as a model to replicateparallel, edge-to-edgepressureflaking, [in:] Apel, J., Knutsson, K. (eds.), Skilled Production and Social Reproduction, Uppsala: 81-114 • Pelegrin, J., 2006, Long blade technology in the Old World: an experimental • approach and some archaeological results, [in:] Apel, J., Knutsson, K. (eds.), Skilled Production and Social Reproduction, Uppsala: 37-68 • Terberger, T., 2006, The Mesolithic Hunter-Fisher-Gatherers on Northern German Plain [in:] Møller Hansen, K., Buck Pedersen, K. (eds.), Across the Western Baltic, Odense:111-184