Kolorowa chemia czyli indykatory naturalne i sztuczne

1. Kolorowa chemiaczyliindykatory naturalnei sztuczne

3. Indykator inaczej wskaźnik to substancja, która zmienia barwę w zależności od odczynu roztworu.

4. Odczyn roztworu to cecha określająca, czy w roztworze znajduje się nadmiar jonów wodoru H+, czy nadmiar jonów wodorotlenkowych OH- lub czy ich stężenia są sobie równe.Odczyn roztworu może być:kwasowy/ liczba H+ > liczba OH-zasadowy / liczba H+ < liczba OH-obojętny / liczba H+ = liczba OH-

5. Rodzaj roztworu określa skala pH.Skala pHto skala odczynu roztworów wyrażona w wartościach liczbowych od 0 do 14, odpowiadających stężeniu kationów wodorowych w roztworze.

6. Jeśli pH < 7 to mamy do czynienia z roztworem kwasowym;jeśli pH = 7 to mamy do czynienia z roztworem obojętnym;jeśli pH > 7 to mamy do czynienia z roztworem zasadowym.

7. Indykatory laboratoryjne /sztuczne/:fenoloftaleinaoranż metylowyuniwersalny papierek wskaźnikowy

8. Doświadczenie 1Cel doświadczenia: Obserwacja zmiany barwy wskaźników laboratoryjnych w zależności od odczynu roztworu.

9. Odczynniki: kwas octowy, zasada sodowa, woda destylowana, oranż metylowy, fenoloftaleina, uniwersalny papierek wskaźnikowy.Szkło i sprzęt laboratoryjny: probówki, statywy do probówek, zakraplacze, kolby, zlewki.

10. Przebieg doświadczenia:1. Przygotuj 3 statywy na probówki.2. Do każdego z nich włóż po 3 probówki.3. Do pierwszej probówki z każdego zestawu wlej kwas octowy, do drugiej probówki z każdego zestawu wlej roztwór zasady sodowej, do trzeciej probówki z każdego zestawu wlej wodę destylowaną.4. Następnie do każdej probówki z 1 zestawu dodaj 2 krople oranżu metylowego, do każdej probówki z 2 zestawu - 2 krople fenoloftaleiny, a w probówkach z 3 zestawu zanurz papierek wskaźnikowy.5. Obserwacje porównaj z danymi zamieszczonymi w tabeli.

11. Obserwacje:Oranż metylowyw roztworze KWASU zmienia swoje zabarwienie z pomarańczowego na czerwone;w roztworze ZASADY nie zmienia swojego zabarwienia, pozostaje pomarańczowy;w WODZIE nie zmienia swojego zabarwienia, pozostaje pomarańczowy.

12. Fenoloftaleinaw roztworze KWASU nie zmienia swojego zabarwienia, pozostaje bezbarwna;w roztworze ZASADY zmienia swoje zabarwienie na malinowe;w WODZIE nie zmienia swojego zabarwienia, pozostaje bezbarwna.

13. Uniwersalny papierek wskaźnikowyw roztworze KWASU przyjmuje zabarwienie czerwone;w roztworze ZASADY przyjmuje zabarwienie zielone;w WODZIE destylowanej pozostaje żółty.

14. Wniosek:Wskaźniki laboratoryjne pozwalają rozpoznać odczyn roztworu.Oranż metylowy wskazuje roztwór o odczynie kwasowym, fenoloftaleina wrażliwa jest na zasady, natomiast uniwersalny papierek wskaźnikowy w roztworach o odczynie kwasowym barwi się na kolor czerwonyi odcienieczerwieni, natomiast w roztworach o odczynie zasadowym przyjmuje zabarwienie od zielonego do niebieskiego.

16. Indykatory naturalne:wywar z czerwonej kapustysok buraczanyesencja z herbaty

17. Doświadczenie 2Cel doświadczenia: Obserwacja zmiany barwy wskaźników naturalnych w zależności od odczynu roztworu.

18. Odczynniki: kwas octowy, zasada sodowa, woda destylowana, wywar z czerwonej kapusty, sok buraczany, esencja z herbaty.Szkło i sprzęt laboratoryjny: probówki, statywy do probówek, zakraplacze, kolby, zlewki.

19. Przebieg doświadczenia:1. Przygotuj 3 statywy na probówki.2. Do każdego z nich włóż po 3 probówki.3. Do pierwszej probówki z każdego zestawu wlej wywar z czerwonej kapusty, do drugiej probówki z każdego zestawu wlej sok buraczany, do trzeciej probówki z każdego zestawu wlej esencję herbacianą.4. Następnie do każdej probówki z 1 zestawu dodaj kilka kropli kwasu octowego, do każdej probówki z 2 zestawu – kilka kropli zasady sodowej, a do probówek z 3 zestawu dodaj kilka kropli wody destylowanej.5. Obserwacje porównaj z danymi zamieszczonymi w tabeli.

20. Obserwacje:WYWAR Z CZERWONEJ KAPUSTYpod wpływem KWASU zmienia swoje zabarwienie z czerwonego na fioletowe ;pod wpływem ZASADY zmienia swoje zabarwienie z czerwonego na zielone; pod wpływem WODY DESTYLOWANEJ nie zmienia swojego zabarwienia, pozostaje czerwony.

21. SOK BURACZANYpod wpływem KWASU zmienia swoje zabarwienie z czerwonegona ciemnoczerwony;pod wpływem ZASADY zmienia swoje zabarwienie z czerwonego na brązowe;pod wpływem WODY DESTYLOWANEJ nie zmienia swojego zabarwienia, pozostaje fioletowe.

22. ESENCJA HERBACIANA pod wpływem KWASU zmienia swoje zabarwienie z brązowego na jasnobrązowy;pod wpływem ZASADY przyjmuje zabarwienie brązowe;pod wpływem WODY DESTYLOWANEJpozostaje brązowa.

23. Wniosek:Wskaźniki naturalne pozwalają rozpoznać odczyn roztworu.Przyjmują różne barwy w roztworach o różnych odczynach.

25. Doświadczenie 3Cel doświadczenia: Doskonalenie umiejętności badania i określania odczynu roztworu.

26. Odczynniki: mleko, mydło, cytryna, oranż metylowy, fenoloftaleina, uniwersalny papierek wskaźnikowy.Szkło i sprzęt laboratoryjny: probówki, zakraplacze, szalki Petriego.

27. Przebieg doświadczenia:Zbadaj odczyn produktów używanych przez człowieka na co dzień:mlekamydłacytryny

28. 1. W tym celu przygotuj 3 probówki; do każdej z nich wlej mleko.2. Do 1. dodaj 2 krople fenoloftaleiny,do 2. dodaj 2 krople oranżu metylowego, a w 3. zanurz uniwersalny papierek wskaźnikowy.3. Następnie przygotuj 3 probówki; do każdej z nich sporządź roztwór mydła.4. Do 1. dodaj 2 krople fenoloftaleiny,do 2. dodaj 2 krople oranżu metylowego,a w 3. zanurz uniwersalny papierek wskaźnikowy.5. Potem przygotuj 3 probówki; do każdej z nich przygotuj sok z cytryny.6. Do 1. dodaj 2 krople fenoloftaleiny,do 2. dodaj 2 krople oranżu metylowego, a w 3. zanurz uniwersalny papierek wskaźnikowy.

29. ObserwacjeMleko fenoloftaleina jest bezbarwna;oranż metylowy jest pomarańczowy;uniwersalny papierek wskaźnikowy ma barwę żółtą.

30. Roztwór mydłafenoloftaleina barwi się na malinowo;oranż metylowy jest pomarańczowy;uniwersalny papierek wskaźnikowy ma barwę zieloną.

31. Sok z cytrynyfenoloftaleina jest bezbarwna;oranż metylowy jest czerwony;uniwersalny papierek wskaźnikowy barwi się na czerwono.

32. Wnioski: Mleko ma odczyn OBOJĘTNY, a zatem trawione jest w żołądku u młodych ssaków (czyli również ludzi – u dzieci);u starszych często powoduje niestrawność i alergie.Mydło ma odczyn ZASADOWY, a zatem niekorzystny dla naszej skóry, gdyż pH skóry człowieka wynosi 5,5. Dlatego też do mydeł dla dzieci lub osób o bardzo wrażliwej skórze dodaje się substancje zmieniające ich odczyn(obniżający ich wartość pH).Sok z cytryny ma odczyn KWASOWY, a zatemsprzyjający naturalnemu środowisku żołądka.Korzystny dla naszego organizmu.

33. Gdzie człowiek wykorzystuje wiedzę na temat odczynu i pH roztworu?

35. W ogrodnictwie:znajomość pH gleby ułatwia zwiększenie plonów, gdyż niektóre rośliny lepiej rosną na glebach o odczynie zasadowym, a inne na glebach o odczynie kwasowym.

36. W przemyśle spożywczym: przetwory w zalewie octowej, np. ogórki konserwowe czy grzyby marynowane, chroni przed zepsuciem ocet o bardzo niskiej wartości pH.

37. W przemyśle farmaceutycznym: kapsułki, w których jest zamknięty lek, dzięki odpowiedniemu pH, docierają do tej części, w której lek ma być wchłonięty.

38. W medycynie: dokonując analizy krwi, określa się wartość pH, gdyż nawet nieznaczne jego podwyższenie lub obniżenie świadczy o zaburzeniach funkcjonowania organizmu.

39. W rolnictwie: w zależności od pH gleby płatki kwiatów roślin mogą mieć różne barwy.

40. W ochronie środowiska przyrodniczego: rekultywację wysypisk śmieci, czyli przywrócenie im funkcji przyrodniczych przez zalesianie, rozpoczyna się od określenia, z czego składa się hałda i jaka jest wartość pH składowanych odpadów. Umożliwia to odpowiednie dobranie minerałów i kompostu niezbędnych do zasadzenia roślin.

41. W przemyśle kosmetycznym:kosmetyki oraz środki piorące i czyszczące posiadają pH korzystne dla skóry, a także optymalnie działające na przyczynę zastosowania.

42. Prezentację wykonały uczennice Gimnazjum Nr 2 w Mrozach: Bugzel Marzena Filipowicz Urszula Jędrych Nela Józefczuk Karolina Klimaszewska Wiktoria Smolińska Klaudia Strzelecka Patrycja pod opieką: pani Ewy Olszewskiej i pani Krystyny Czyżewskiej

43. Dziękujemy za uwagę 