Download
1 / 24
E N D
DếMènPhiêuLưuKý TácGiả: TôHoài
Tôisốngđộclậptừthủabé. Ấylàtụclệlâuđờitronghọnhàdếchúngtôi. Vảlại, mẹthườngbảochúngtôirằng : "Phảinhưthếđểcác con biếtkiếmănmộtmìnhchoquenđi. Con cáimàcứnhongnhongănbámvàobốmẹthìchỉsinhratính ỷ lại, xấulắm, rồirađờikhônglàmnêntròtrốnggìđâu". Bởithế, lứasinhnàocũngvậy, đẻxonglàbốmẹthuxếpcho con cáira ở riêng. Lứasinhấy, chúngtôicócảthảybaanhem. Baanhemchúngtôichỉ ở vớimẹhaihôm. Tốihômthứba, mẹđitrước, bađứatôitấptểnh, khấpkhởiđisau, nửa lo nửavuitheosau. Mẹdẫnchúngtôiđivàmẹđemđặtmỗiđứavàomộtcái hang đất ở bờruộngphíabênkia, chỗtrôngrađầmnướcmàkhôngbiếtmẹđãchịukhóđàobới, be đắptinhtươmthành hang, thànhnhàchochúngtôitừbaogiờ. • Tôilàemút, bénhất, nênđượcmẹtôi, saukhidắtvào hang, lạibỏtheomộtítngọncỏmẫmtrướccửađểnếutôicònbỡngỡthìđãcóthứcănsẵntrongvàingàỵ • Rồimẹtôitrởvề. • Tôicũngkhôngbuồn. Tráilại, cònlấylàmkhoankhoáivìđược ở mộtmìnhnơithoángđãngmátmẻ. Tôivừathầmcảmơnmẹ, vừasụcsạothămtấtcảcái hang mẹđưađến ở. Khiđãxemxétcẩnthậnrồi, tôirađứngngoài hang ngẩngmặtnhìntrời. Qua nhữngngọncỏấunhọnvàsắc, tôithấymàutrờitrongxanh. Tôidọngiọng, vỗđôicánhngắnđếnnáchrồicaohứnggáylênmấytiếngrõ to. • Từđây, tôibắtđầuvàocuộcđờicủatôi. Cho dùtôisẽ sung sướng hay tôikhổsở, cáiđótuỳ ở tínhtìnhtôikhônngoan hay đầnđộn. Song tôichưacầnbiếtđếnthế, tínhđếnthế. Màhãylấysựđượcung dung độclậpmộtmìnhlàđiềuthíchlắmrồi.
Ngàynàocũngvậy, suốtbuổitôichuivàotrongcùng hang, hìhụcđàođấtlàmthànhcáigiườngngủ sang trọng. Rồi, cũngbiết lo xanhưcáccụgiàtronghọdế, tôiđào hang sâuthànhhaingảlàmthànhnhững con đườngtắt, nhữngcửasau, nhữngngáchthượng, phòngkhigặpnguyhiểmcóthểthoátthânralốikhácđược. • Chậptối, tôitạmnghỉtayvàrađứngngoàicửa, họpcùnganhchịemhàngxómquanhbờruộngvừagảyđànvừahátmộtbàiháthoànghôntạmbiệtôngmặttrời. Khiđêmđãxuốnghẳn, cảxómchúngtôi, cácbôlãodếlụkhụgiàcốcđếcũngbỗngnhiênvuitính, ainấyrakhỏi hang, đếntụhộithậtđôngtậngiữabãitrongđêmtốimátlạnh, cùnguốngsươngđọng, ăncỏướtvànhữnggãtàihoathìgảyđànthổisáo, cùngnhau ca hát, nhảymúalinhđìnhđếntậnsángbạch, lúcôngmặttrờiquenthuộclạinghiêmtranglólênđằngđông, mới tan cuộc, aivềnhàđấỵNgàynàođêmnào, sớmnàochiềunàocũngngầnấythứviệc, thứchơi. Kểđờimàđượcnhưthếcũngkhá an nhànnhưngmớiđầucònthấy hay hay, vềsaucũngnhàmdần. Bởitôiănuốngđiềuđộ, làmviệccóchừngmựcnêntôichónglớnlắm. Chẳngbaolâutôiđãtrởthànhmộtchàngdếthanhniêncườngtráng. Ðôicàngtôimẫmbóng. Nhữngcáivuốt ở chân, ở khoeocứcứngdầnvànhọnhoắt. Thỉnhthoảng, muốnthửsựlợihạicủanhữngchiếcvuốt, tôi co cẳnglênđạpphanhpháchvàocácngọncỏ. Nhữngngọncỏngãrạp y nhưcónhátdaovừalia qua. Ðôicánhtôi, trướckiangắnhủnhoẳnbâygiờthànhcáiáodàikíntậnđuôi. Mỗikhitôivùlên, đãnghethấytiếngphànhphạchgiòngiã. Lúctôiđibáchbộthìcảngườitôi rung rinhmộtmàunâubóngmờsoigươngđượcvàrấtưanhìn. Ðầutôi to ravànổitừngtảng, rấtbướng. Haicáirăngđennhánhlúcnàocũngnhaingoàmngoạpnhưhailưỡiliềmmáylàmviệc. Sợirâutôidàivàuốn cong mộtvẻrấtđỗihùngdũng. Tôirấtlấylàmhãnhdiệnvớibà con vềcặprâuấylắm. Cứchốcchốctôilạitrịnhtrọngvàkhoanthaiđưacảhaitaylênvuốtrâu.
Tôiđiđứngoaivệ. Mỗibướcđi, tôilàmđiệunhúnnhẩy, rung lên rung xuốnghaichiếcrâu. Cho rakiểucách con nhàvõ. Tôitợnlắm. Dámcàkhịavớitấtcảmọibà con trongxóm. Khitôi to tiếngthìaicũngnhịn, khôngaiđáplại. Bởivìquanhquẩnaicũngquenthuộcmìnhcả. Khôngnói, cólẽhọnểhơnlàsợ. Nhưngtôilạitưởngthếlàkhôngaidám ho he. Ấyvậy, tôicholàtôigiỏi. Nhữnggãxốcnổithườnglầmcửchỉngôngcuồnglàtàiba. TôiđãquátmấychịCàoCàongụngoàiđầubờkhiếnmỗilầnthấytôiđi qua, cácchịphảinúpkhuônmặttráixoandướinhánhcỏ, chỉdámđưamắtlênnhìntrộm. Thỉngthoảng, tôingứachânđámộtcáighẹoanhGọngVólấmlápvừangơngácdướiđầmlên. Tôicàngtưởngtôilàrấtghêgớm, cóthểđứngđầuthiênhạrồi. CàoCào (Locust) GọngVó (Gerridae) Chao ôi, tôicóbiếtđâurằng: hung hăng, hốngháchláochỉtổđemthânmàtrảnợnhữngcửchỉngudạicủamìnhthôi. Tôiđãphảitrảicảnhnhưthế. Thoátnạnrồi, màcònânhậnquá, ânhậnmãi. Thếmớibiết, nếuđãtrótkhôngsuytính, lỡxảyranhữngviệcdạidột, dùvềsaucóhốicũngkhôngthểlàmlạiđược. Câuchuyệnânhậnđầutiênmàtôighinhớsuốtđời. Bênhàngxómtôicócái hang củaDếChoắt. DếChoắtlàtêntôiđặtchonómộtcáchchếgiễuvàtrịchthượngthế. Choắtnọcólẽcũngtrạctuổitôi. NhưngvìDếChoắtbẩmsinhyếuđuốinêntôicoithườngvàgãcũngsợtôilắm. CáichàngDếChoắt, ngườigầygòvàdàilêunghêunhưmộtgãnghiệnthuốcphiện. Ðãthanhniênrồimàcánhchỉngắnngủnđếngiữalưng, hởcảmạngsườnnhưngườicởitrầnmặcáogi-lê. Ðôicàngbèbènặngnề, trôngđếnxấu. Râuriagìmàcụtcómộtmẩuvàmặtmũithìlúcnàocũngngẩnngẩnngơngơ. Ðãvậytínhnếtlạiănsổi ở thì (thậtchỉvìốmđauluôn, khônglàmđược) cómộtcái hang ở cũngchỉbớinôngsátmặtđấtkhôngbiếtđàosâurồikhoétranhiềungáchnhư hang củatôi.
Mộthôm, tôi sang chơi, thấytrongnhàluộmthuộm, bềbộn, tôibảo: - Sao chúmàysốngcẩuthảquánhưvậy! Nhàcửađâumàtuềnhtoàng. Ngộcókẻnàopháthìthậtchúchếtngaythôi! Nàythửxem: khichúchuivàotổ, lưngchúphảilồmcồmđụngsátmặtđất, làmchoaitrênvệcỏnhìn sang cũngbiếtchúđươngđiđứngchỗnàotrongtổ. PhòngthửcóthằngchimCắtnónhòmthấy, nótưởngmồi, nómổchomộtphát, nhấtđịnhtrúnggiữalưngchú, thìchúcómàđiđời! Ôithôi, chúmàyơi! Chúmàycólớnmàchẳngcókhôn. Ngẫmrathìtôichỉnóilấychosướngmiệngtôi. CònDếChoắt than thởthếnào, tôicũngkhôngđể tai. Hồiấy, tôicótínhtựđắc, cứmiệngmìnhnói tai mìnhnghechứkhôngbiếtngheai, thậmchícũngchẳngđể ý cóainghemìnhkhông. DếChoắttrảlờitôibằngmộtgiọngrấtbuồnrầu: - Thưaanh, emcũngmuốnkhônnhưngkhônkhôngđược. Ðụngđếnviệclàemthởrồi, khôngcònhơisứcmàđàobớinữa. Lắmkhiemcũngnghĩnỗinhàcửanhưthếnàylànguyhiểm, nhưngemnghèosứcquá, emđã lo ròngrãhàngmấythángcũngkhôngbiếtlàmthếnào. Hay làbâygiờemđịnhthếnày..... Song anhcóchothìemmớidámnói.... RồiDếChoắtloanhquanh, bănkhoăn. Tôiphảibảo: - Ðược, chúmìnhcứnóithẳngthừngranào. RồiDếChoắtnhìntôimàrằng: - Anhđãnghĩthươngemnhưthếthì hay làanhđàogiúpemmộtcáingách sang bênnhàanhphòngkhitắtlửatốiđèncóđứanàođếnbắtnạtthìemchạy sang... Chưanghehếtcâu, tôiđãhếchrănglên, xìmộthơirõdài. Rồivớiđiệubộkinhkhỉnh, tôimắng: - Hức! Thông sang ngáchnhàtao. Dễnghenhỉ! Chúmàyhôinhưcúmèothếnàytaonàochịuđược. Thôiimcáiđiệuhátmưadầmsụtsùiấyđi! Ðàotổnôngthìchochết! Tôivềkhôngmộtchútbậntâm.
Mộtbuổichiều, tôirađứngtrướccửa hang nhưmọikhi, xemhoànghônxuống. Mấyhômnọ, trờimưalớn, trênnhữnghồaoquanhbãitrướcmặt, nướcdângtrắngmênhmông. Nướcđầyvànướcmớithìcuacácũngtấpnậpxuôingược, thếlàbaonhiêucò, sếu , vạc, cốc le, sâmcầm, vịttrời, bồnông, mông, két ở cácbãisôngxơxáctậnđâucũng bay cảvềvùngnướcmớiđểkiếmmồi. Suốtngày, họcãicọầmbốngócđầm, cókhichỉvìtranhmộtmồitép, cónhữnganhCògầyvêuvaongàyngàybìbõmlộibùntímcảchânmàvẫnhếchmỏchẳngđượcmiếngnào. Khổquá, nhữngkẻyếuđuối, vậtlộncậtlựcthếmàcũngkhôngsốngnổi. Tôiđứngtrongbóngnắngchiềutoảxuốngánhnướccủa hang màsuynghĩviệcđờinhưthế. BỗngthấychịCốctừmặtnước bay lên, đếnđậugần hang tôi, cáchcómấybước. Chừngrớđượcmónnào, vừachénxong, chịtìmđếnđứngchỗmátrỉalông, rỉacánhvàchùimép. Tính tôi hay nghịch ranh. Chẳng bận đến tôi, tôi cũng nghĩ mưu trêu chị Cốc. Tôi cất tiếng gọi Dế Choắt. Nghe tiếng thưa, tôi hỏi : - Chú mình có muốn cùng tớ đùa vui không? - Đùa trò gì? Em đương lên cơn hen đây. Hừ hừ... - Đùa chơi một tí. ChimCốc (Black Cormorant) - Hừhừ... cáigìthế ? - Con mụCốckiakìa. DếChoắtracửa, hémắtnhìnchịCốc. Rồihỏitôi: - ChịCốcbéoxùđứngtrướccửanhàtaấyhả? - ừ. - Thôithôi... hừhừ... Emxinváicảsáutay. Anhđừngtrêuvào... Anhphảisợ...
Tôiquắcmắt : - Sợgì? Màybảotaosợcáigì? Màybảotaocònbiếtsợaihơntaonữa? - Thưaanh, thếthì... hừhừ...emxinsợ. Mờianhcứđùamộtmìnhthôi. TôilạimắngDếChoắtvàbảo : - Giươngmắtraxemtaotrêu con mụCốcđâynày. Vạc (Heron) BồNông (Pelecanida) TôirìnhđếnlúcchịCốcrỉacánh quay đầulạiphíacửatổtôi, tôicấtgiọngvéo von : - CáiCò, cáiVạc, cáiNông Bacáicùngbéo, vặtlôngcáinào? VặtlôngcáiCốcchotao Tao nấu, taonướng, taoxào, taoăn. ChimCò (Stork) ChịCốcnghetiếngháttừtrongđấtvăngvẳnglên, khônghiểunhưthếnào, giậtnẩyhaiđầucánh, muốn bay. Đếnkhiđịnhthầnlại, chịmớitrợntrònmắt, giươngcánhlênnhưsắpsửađánhnhau. Chịlòdòvềphíacửa hang tôihỏi: - Đứanàocạnhkhoégìtaothế? Đứanàocạnhkhoégìtaothế? Tôichuitọtngayvào hang, lêngiườngnằmkhểnh, bắtchânchữngũ. Bụngnghĩthúvị : " Màytứcthìmàycứtức, màyghèvỡđầumàyrachonhỏđi, nhỏđếnđâumàycũngkhôngchuinổivàotổtaođâu!"
Một tai hoạđếnmàđứaíchkỷthìkhôngthểbiếttrướcđược. Đólà, khôngtrôngthấytôi, nhưngchịCốcđãtrôngthấyDếChoắtđangloayhoaytrongcửa hang, chịCốcliềnquátlớn : - Màynóigì ? - Lạychị, emnóigìđâu ? RồiDếChoắtlủivào. - Chốihả ? Chốinày ! Chốinày. Mỗicâu "chốinày" chịCốclạigiángmộtmỏxuống. MỏCốcnhưcáidùisắt, chọcxuyêncảđất. Rúctrong hang màbịtrúnghaimỏ, Choắtquẹoxươngsốnglănrakêuváng. Núptậnđáyđấtmàtôicũngkhiếp, nằmimthít. Nhưngđãhảcơntức, chịCốcđứngrỉalôngcánhmộtlátnữarồilại bay làxuốngđầmnước, khôngchútđể ý đếncảnhkhổđauvừagâyra. BiếtchịCốcđirồi, tôimớimon men bòlên. Trôngthấytôi, DếChoắtkhócthảmthiết. Tôihỏimộtcâungớngẩn : - Sao? Sao? Choắtkhôngdậyđượcnữa, nằmthoithóp. Thấythếtôihốthoảngquỳxuống, nângđầuChoắtlênmà than rằng : - Nàotôiđâubiếtcơsựlạiranôngnỗinày! Tôihốilắm. Tôihốihậnlắm! Anhmàchếtlàchỉtạicáitộingôngcuồngdạidộtcủatôi. Tôibiếtlàmthếnàobâygiờ? TôikhôngngờDếChoắtnóivớitôimộtcâuthếnày : - Thôi, tôiốmyếuquárồi, chếtcũngđược. Nhưngtrướckhinhắmmắt, tôikhuyênanh: ở đờimàcóthói hung hăngbậybạ, cóócmàkhôngbiếtnghĩ, sớmmuộnrồicũngmangvạvàomìnhđấy. ThếrồiDếChoắttắtthở. Tôithươnglắm. Vừathươngvừaănnăntộimình. GiátôikhôngtrêuchịCốcthìđâuđếnnỗiChoắtviệcgì. Cảtôinữa, nếukhôngnhanhchânchạyvào hang thìtôicũngchếttoirồi. TôiđemxácDếChoắtđếnchônvàomộtvùngcỏbùmtum. Tôiđắpthànhnấmmộ to. Tôiđứnglặnggiờlâu, nghĩvềbàihọcđườngđờiđầutiên.
CuộcPhiêuLưuBấtNgờ Tôitậpsuynghĩvềmọihànhđộngcủamình. Lòngđoanvớilòngrằngtừđâyphảibiếtphânbiệthành vi lốlỉnhvớinhữngviệclàmcósuynghĩ. Nhưthếtôibắtđầusốngbìnhtĩnh. Nhưngnhữngngàysốngphẳnglặngđócũngchỉđượcítlâu. Baonhiêulâuthìtôicũngkhôngnhớ. Rồitìnhcờtôitrải qua mộtcuộcphiêulưusónggióvàkỳlạ. Ấylàvàođầumùahèmộtnămkia. Buổisángtôiđangđứngngoàicửagặmmấynhánhcỏ non ănđiểmtâm. Bỗngđằngcuốibãitiếnlạihaicậubé con, taycầmque, tayxáchốngbơnước. Thấybóngngười, tôivộilẩnxuốngcỏ, chuinhanhvề hang. Bỗngchốc, tôinghetiếngchânbướcthìnhthịchloạntrênđầu. Vàríuríttiếngnói, tiếnggọi: - Á, à. Này! - Cáigì? - ChỗnàyđíchrồịÐấtđùnmớitinh! - Ờ, ờ đúng. Gớmchửa, baonhiêuđấtmớiđùn. Lạivếtchân cu cậumớivàocònnhẵnthín. Béơi! Ðưadaođâyđểtớkhoétlỗ, đằngấyđixáchnướcđi. Nhanhlên. Lậptứctôinghetiếngthọcdaochuyểncảđấtvàthấyđấtrơilảtảxuốngngayđầu. Biếtcóbiếnlớn, tôivộinhảylênnấccaotrênngáchthượng. Ðứngđấymộtchốcthìthấycónướcộctới. Bọntrẻđổnướcđịnhlùatôira. Nhưngmỗiđợtnướcvàochỉdângđúngđếnvuốtchântôirồilạirútđi. Bởivìkhibìnhthời, tôiđãcó ý đàocáingáchthượngrấtcaovàđàoranhiềuđườngngang. Bâygiờnướcvàonhưngkhôngcóchỗđọngnướctrong hang mànướctheongáchthoátcảrangoài.
Haiđứatrẻranhlắm. Chúngkhôngchịubỏ. Chúnghuỳnhhuỵchchạyquanh, xemxétcácdấuvết. NhấtlàcáicậutênlàNhớn. MấylầnBéđổnướckhôngthấydếbòrađãtoanđinhưngNhớncứkhăngkhăng: -Tớ cam đoanvớicậuthếnàocũngphảicó. Màlạilàdế to hạngnhấtcơ. Cáithứdếcụnóbạonướclắm, ngậpcảrâutrongnướcnócũngvẫnđứngđược, phảingâmnướcđếnhànggiờthìdếcụmớichịusặcmàchuira. Bâygiờmìnhphảilấphếtcácngáchxungquanhchonướcđọnglạitrong hang, cu cậutắcthở, thếnàocũngtuồirathôi. Nóithếlàlàm y nhưvậy, ngherợngáy. Lậptứctôithấy hang tốisẫm. Nhữngngáchngang, ngáchdọcvào hang tôiđềubịlấpcả. Chỉcònmỗimột con đườngchínhđểchuira. Chúngbắttôiphảixộcra con đườngấychochúngtómcổ. Bấygiờnướclùađếnđâuđọngđếnđấyvàcứdângdầndần ... Trướcđếnlưng, saulủmcảđầu, chỉcònhaicáirâuthòlênđụngđậy. Rồirâucũngngậpnốt. Nhưngtôivẫncốnhịnthở, khôngchịulóđầura. Tôinghĩnướccóngậpcũngchỉngậpmộtchốcrồilạithấmvàođất, đấtnàylàđấtcát, tôinhịnthởđược. Song dùđấtthấmnướckhoẻthếcũngkhôngphảicáchbềnvững. Quảnhiên, chẳngmấychốcđấtcátcũngđãngấm no nước, khôngchịuthấmnữa, vậylànướclại ứ lên. Tôi lo quá, phennàyphảibòramất. Ôithôi, nếubòrabâygiờ, đờitôicòngì? Haiđứatrẻkiasẽbắttôiđemvềlàmmiếngmồingoncho con gàchọi, con hoạ mi, con sáomỡgàcủachúngxơingon. Bọncáchậuchimlồngấymàvớđượcmónănmỡmàngnhưthằngtôithếnàythìphảibiếtlàthích. Màcứganliềuchônchân ở đâythìcũngchếtngạt, chếtđuốimất. Rồi, tuykhôngđịnhrahẳnnhưngmỗilầnnướcộcvào, tôicứtựnhiênnhíchngườiramộtmảỵLàmnhưvậytôithấyđầutôiđượcthòlênmặtnước. Nhưthếnghĩalàtôilạihítđượcmộtítkhôngkhí. Códễchịuhơn. Từđấy, hễbọntrẻđổnướcvào, tôilạihơinhoiramộttí, mộttímàkhôngcảmthấymìnhđangnhoidầnra.
Không may chotôibiếtbao! Tôikhôngbiếtrằngnhưthế, tuycóđượcthởdễ, nhưngnguyhiểmlàmỗilầnnhấcchânlênlànhíchra. Thếrồi, mộtlầnnướcvừarútxuốngdướikhoeo, độtnhiên ở ngoàicửahanhbọntrẻtrôngvàothấycáiđầutôi. -Ðâyrồi ! Ðầu to gộc, bóngquá. Tôivôirụtngayvàọ Song đãmuộn. Họtrôngthấytôirồi. Ðãtrôngthấylàhọphảibắtchokỳđược. Quảnhiên, nướccàngdộivào, tiếnghòhétcàngtợn, cólúc, tiếngchântayvỗ, giậmdoạ rung chuyểncảđấtbốnbên. Tôi run ngườilên, tôibíthở, tôivùngvẫyvìbứcnước. Rồitrongbụngkhôngđịnhmàchânlạicứnhấcdầnra. Bỗngnghemộttiếngxoạtngaysaulưng, nhưtiếngsét. Quay lại. Mộtthanhnứa, lạicảmộtmũidaonữa, đãthịchxuống, chắnngangđườngvàocuối hang. Thìrahaiđứatrẻkhônngoan, trôngmặtnướcđộngbiếttôiđãchuirađứngcửatổ. Họxiêndaoxiênnứaxuốngchặnsaulưngtôi. Nếutrúngngườitôithìđứtđôingười ! Nhưngtôichưakịpgiậtmình, đãcócảmtưởngcáithanhnứachẹnlưngđươngbẩytôira. Haiđứatrẻ, đứathìđẩythanhnứa, đứathìngồigõvàocáiốngbơđựngnước, mồmkêuthòmthòmgiảcáchlàmtrốngngũliêndoạnạt, thúcgiụcvangcảbãi. Bịhấtmạnh. bíquátôiliềnnhảyra. -Anhem ơ…ơi ! Dếcụ ! Dếcụ! -Ha Ha! Bắt được dế cụ! -To bằng bốn thằng ve sầu ! -Dế cụ mà lị ! Nhớntómđượctôi. Tôicắnchocậubémộtmiếngvàongóntay, nókêuthét. Tôibồichocáiđạphậu, nóbuôngrờitôira. Ðượcdịp, tôivộinhảytrốnvàogiữabãicỏ. Nhưnghaiđứatrẻ, đứacầmgiỏđứacầmốngbơđuổitheoúptôi. Chỉloángmắt, tôiđãnằmchổngvógiữagiỏ. Tôicốcắncáinangiỏmỏngrớt, nhưngchưanhayđượcmắtnàothìhọđãđembuộctúmcáiđítgiỏlạikhiếntôikhôngnhúcnhích, cựaquậyđượcnữa. Họxếpốngbơxáchnướcvàcácđồchơilại, rờibờđầm, rửachânrửatayvàđemtôitheo.
Họvuivẻravề. Chânbướctheonhịp, taymúa, miệnghát ý o ravẻkhoáitỷlắm. Nằmtròntrongđáygiỏ, tôiđưamắtnhìnlầncuốiphongcảnhnơitôi ở. Cỏ non xanhrờn, nướcbạcmênhmang. Nắngvàngtrảitrênlácây, vàngmộtmàutươilạlùng. Lòngtôiđaunhưcắt, haihàngnướcmắttuônrơi. Dầndầnmỗibướcmộtxa. Ngoảnhđầulạikhôngtrôngthấynữa, thếlàkhuấthẳn. Phennàytôitấtchết. Haiđứatrẻđemtôirakhỏibãi, qua mộtquãngđườngngoắtnghoéobênthànhtrerậmrạp, tớimộtlốiđinhỏ men đếnmộtcáicổngtán. Nhớnvàonhàcấtmọithứđồđạc " đúc " dế, cònBéthìđặtgiỏxuống. Biếtsốphậnmìnhsắpđượcđịnhđoạt, tôithấyhồihộpvàlạnhcảsáuganbànchân. Sắplàmmồichogà, chochimchăng? Nhưngquanhđây, tôikhôngnghetiếngmóngchimhoạ mi càovàonanlồng, cũngkhôngthấy con gàchọiđỏmặttía tai nào. Tôihơiyênyên. Nhớn ở trongnhàra. Bénói: - Ðemthằngdếnàyquẳngraaocho " xừ " vịtbầucủachúngmình " xực " mộtbữa, Nhớn ạ. Tôi giật người đánh thót một cái. Nhưng Nhớn xua tay, bảo: -Không ! Ðúc được thằng dế cụ thế này, hiếm lắm. Dế này là dế cụ, gan liền tướng quân đây. Thằng Thịnh hôm nọ cũng có một con dế, nó khoe dế nó khoẻ nhất, cho đánh nhau, thằng dế nào cũng phải thua. (Tôi đã hơi nóng gáy và ngứa hai cái càng). Chúng ta nên bỏ dế cụ này vào lồng đem sang nhà thằng Thịnh cho đánh nhau với thằng dế bên ấy. Ðể xem a ...ha ...thắng bại như thế nào ... Bé vỗ tay: - Phải, phải lắm. Ấythếlàtôikhôngchết. Ðiều may mắnkhônglườngtrướcrađược. Haicậubéđemgiamtôivàomộtcáilồngtrevốnđểđựngchâuchấu, cócửagài then chắcchắn. Tôiđànhnằmyên, chờsựthayđổinàođómàtôikhôngthểtưởngtượngrađược. Tôichỉbiếtthếlàtôisắpphảiđiđánhnhau. Nhưngcứnóiđếnđánhnhautôilạimuốnmúachânlên. Quêncảcáithântùđángnhẽphảitìmcáchthếnàochođượctự do. Tâmtínhngôngnghênhcủatôimuốn hung hăngtrởlạinhưdạotrước.
Buổitrưa, quảnhiênanhemnhàấyđemtôi sang cho " giápchiến" vớimộtcậudếnhàbêncạnh. Nhớnđứngngoàingõgọi : -Thịnhơi, Thịnh ! Thịnhtừtrongnhàchạyra -Cáigìthế ? - Dếcụtaođây, cógiỏiđemdếmàyrachọinào. Thịnhcườikhanhkhách, vẻcoithường, quay vàoxáchlồngdếra. Cảbọnrủnhauđếngiữakhuvườnlưathưabóngcâynhãnlùn. Chúngnằmsấpxuốngcỏ, lúcnàothíchthì cong chânlênđạpkhôngkhí. Chúnggiáphaicáchcửalồngdếlàmmộtchothậtchắc, nhưđuôitoanọkềcửatoakialúctàuhoảchạy, rồimớirút then rađểhaithằngdếchúngtôikhôngmuốncũngphảixông sang lồngcủanhau. Chàngdếnọnhảytót sang lồngtôi. Áichà, vẻtađâỵHắnbéhơntôimộtchút. Nhưnghắnngạomạnvàxấcxượclàmsao! Béloắtchoắtthếmàđãbắtchướcđâuđượccáibộmặthờmhợm, khinhkhỉnhtừcáidángchânđikhụngkhiệng, vẻcoithiênhạnhưrác. Thoángthấyđãlộntiết. Vừathấytôi, hắnvuốt rung haisợirâunói : - Ờ, ờ, chúmàyđờmặtrathếkiathìliệucómấyhồisức, chịunổinửacáiđá song phi củatakhông? Rõchối tai ! Tôiđãcáulắm. Nhưnglạsaolúcấytôivẫntỏradịudàngđược. Cólẽvìlòngquákhinhbỉ. - Nàyanhkia ! Làm chi màầmlên . Ðứakhônngoan ở đờithìkhôngnênnóitrước. Hắnnherăngrahằmhè : - Mặckệ ! Cógiỏithìrađâychơinhauchứđứngnóixóđấy à?
Máunóngtrongngườitôisôisùngsục, tưởngnghetiếngđược. Biếtquânnàykhôngphảiquânănlời, tôibènnhảyphắtđến, chúngtôibắtđầuđánhnhaugiữanhữngtiếngcười reo, vỗtaycủabađứatrẻ. Mớiquầnthảovàihiệp, tôiđãrõanhdếlếuláokia, chọivớitôi, khôngđượcmấynảsức. Ðúngthế, tôichỉthọcmạnhmộtchiếcđạpcàng, hắnđãbổngửara. Tôibồithêmchiếcđánữa, hắnộcmáumồmđensì, gãymộtcẳng, lăn quay. Tôichẳngthèmđánh them, chỉghéxuốngtận tai hắn, lạnhlùngbảo : - Cho màybàihọcthuộclòngvềsựhốngháchnhé. Từgiờchừađi con ạ. Hắnchỉcònbiếtcóviệc run rẩychắpchân, lạyrốirít. Nhưngnếutừđấychàngdếkiacóthểbiếtchừacáithóingôngnghênhthìtôilạiănphảiđũacủahắn. Bệnhngôngnghênhcủahắnlây sang tôi, thếmớikỳlạchứ. LàmsaotôiđâmkhốnkiếpđếnnhưvậỵThậttôikhôngcắtnghĩađượchếtcáikhúckhuỷucủatínhtựkiêuvàtựđại. Tôichỉbiếtthếlànhữngcái hung hănggànbướngvàlênmặthãohuyền ở đầuóctôichưagộiđượcsạchhẳn. Khitôiđángãthằngdếkiarồi, mắngnórồi, thìtôilạinghĩnịnhtôirằng : " Ồ mìnhgiỏiđấy. Mìnhgiỏithật. Chỉgảykhẽmộtcáimàthằng cha đãlănchiêng ". Vàchỉnhờcáiđáxoàngấymàtiếngtămtôivangrộn, ítnhấtlàtrongcáixómnày. Tôiphổngmũi. Lũ trẻ trong xóm thi nhau đi " đúc " dế, đào dế, săn dế đem về cho chọi với tôi- tôi đã trở nên tay võ giỏi khét tiếng. Phải, dế nào tôi cũng chỉ phóng vài các đạp hậu, cậu ta đã chạy bán xác. Hồi ấy, tôi đương giữa tuổi thanh xuân, sức lực cường tráng, nhất là thêm cái tính kiêu tính hợm chẳng coi ai ra gì nên cứ càng làm bộ. Vì tôi thắng tợn nên hai cậu cho lên đứng uống sương trên giàn mồng tơi, gọi là lên chơi sương trên giàn mồng tơi, nhưng vẫn bị một sợi chỉ buộc vào càng. Tôi có thể cắn đứt sợi chỉ dễ như chơi nhưng tôi không cắn. Tôi uống từng giọt sương lóng lánh trên lá mồng tơi rồi ung dung ca hát trong ảnh bị trói buộc như thế. Tệ quá nữa, muốn làm đẹp lòng hai cậu bé, tôi chỉ loanh quanh cả ngày cạnh cái hộp diêm buồng ngủ của tôi, không nghĩ đi đâu xa một bước. Thỉnh thoảng, cao hứng, tôi đạp hai càng cất tiếng gáy riii ... riiii, ôi tôi đã quên cái thân bị đem làm trò chơi. Mẩu lá cỏ non và thói ngông cuồng đã khiến tôi đâm ra ngu tối đến thế.
Nhưngmộtngàykia, tôiphảicảmơnmộtsựtìnhcờđãđếnmởmắttôi. Tôivẫnđiđánhnhauthuê, muavui. Tôivẫnđượcđemđichọinhaunhưthế. Ðốithủcủatôilầnnàylàmộtanhchàngcóbộcánhchưakínlưng, ngườimớidàibằngnửatôi. Vừabịđẩyvàođứngđốidiện, anhtađãnháonháckêutrutréo : - Emlạybác, emlạybác, bácthachoem. Báclàngườilớn, bácđãcórằngcócàng to rồi, cònem, emvừarađờicómấyhôm, hôm qua đượcmẹemdắtchođi ở riêngthôimà. Tôithảnnhiên. Tôixôngvàochiếnngaythằngbé, nókhóchuhurồichạyquanhlồng. Mấyđứatrẻxemchọidếcười ha hả. Tôilạicàngnổihăng. CómộtanhXiếnTóc bay xèxètrêntrờirồiđậuxuốngcànhnhãngầnđấy, nhìnđámdếchọinhau. AnhXiếnTócvểnhhaicáisừngdàinhưhaichiếclưng cong congcókhắctừngđốt, chõxuốngmắngtôi : - Dếmènnghếchngáckia ! Mày to đầuthếmàmàynỡđánhthằngbébằngngầnấy à? Khôngđượcquenthóibắtnạt. XiếnTóc (Capricorn beetle) Tôingoảnhnhìnlên : anhXiếnTóclựclưỡngvàuynghibọcmìnhtrongbộgiápđồnghunrấtcứng, bộmặt hung tợnlắm. Nhưngtôicócsợ. Coibộchẳnglàmgìnổitôi! Bởitôibiếtanhtacũnghãilũtrẻ, chỉđứngtrêncây, khôngdámxuống. Tôihíchmũiramộtcâu: -Ngứamồm! Rồitôilạiđuổiđánhthằngbénhưthường. Tôingổngáovụtlêntrước, hếchcàng, chặn. Thảmhại, mớinếmthêmcócáiđáhậu, thằngbéđã quay đơvàchỉcònthoithópthở. Tôicũngchẳngbiếtthếnàolàthươngxót. Tai tôichỉnghecótiếnghoanhôrâm ran củabọntrẻ. Thấykhôngngănnổitôimàtôicònđánhgầnchếtchúdếnhỏ, XiếnTócnghiếnrăng ken két, chõhaicáisừngdàixuống, quát: - A được! Màygiờhồn! Bảolờiphảikhôngnghe, rồisẽbiếttay.
Tôicòntrêutức, ngướcrănglên: - Cógiỏithìxuốngđâychơinhau. Rồi tôi ung dung nhắm nhánh cỏ lũ trẻ vừa tranh nhau tuồn vào thưởng cho tôi. Làm như không thèm để ý đến câu chuyện vặt! Xiến Tóc tức rung sừng, rung răng, nhưng không biết làm thế nào, vì có lũ trẻ ngồi đông trên bãi cỏ. Cuối cùng, Xiến Tóc cất cánh vù đi. Tôi chẳng thèm để ý. Ừ, anh chàng khoẻ thì có khoẻ đấy, nhưng đâu có thể làm gì nổi tôi. Ðêm hôm ấy, theo thường lệ, bọn trẻ đem tôi ra ngoài gian mồng tơi, để tôi uống sương tẩm bổ và thở hít khí trời trong lành. Trên cao, mặt trăng sáng vằng vặc, làn gió đưa đẩy những chiếc lá tre dài và nhọn đẫm sương óng ánh thành một nét sắc trong bóng trăng. Tôi duỗi thẳng cả chân, cả cánh, vừa ôn một bài võ, vừa hát, ngẩng đầu nhìn vòm trời trăng sáng và chắc là vẻ mặt tôi lúc ấy có tự đắc tự mãn lắm. Ðương ung dung thế, lắng nghe tiếng cái máy gì xè xè đâu dần tới bên cạnh. Rồi anh Xiến Tóc oai linh ban chiều vụt hạ cánh xuống ngay bên nách tôi. Tôi rú lên một tiếng kinh khủng. Tôi cứng cả khoeo, không nhích chạy được. Tôi không ngờ. Phen này chết thật chứ không chơi. Phen này chết thật chứ không chơi! Răng nó như sắt thế kia, cái vuốt chân như dao thế kia. Một mình tôi ở nơi vắng vẻ thế này. Tất chết! Tuytôicốmímmôi, màcánh ,màchân,màcàngtôicứ run lênbầnbật. XiếnTócnghénghiênghaicáisừngcườinhạtchếnhạo: -Rõđồhèn! Sao lúcchiềuhốngháchthế! RồiXiếnTóclụctội: - Nàytahỏi, màyđángkhéptộigì? -Lạyanh .....
CólẽlúcbấygiờtôicuốngquýtnhữngđiệubộđángxấuhổvànựccườikhiếnXiếnTóckhinhbỉđếnnỗikhôngthèmgiếttôichobẩngươm. BởivậytôichỉthấyXiếnTóccúihaicáisừngsátmặttôi, kênhmũitôilênmàbảorằng: - Á bâygiờthì co vòilạirồicóphảikhông ... Còngìxấubằngcậysứcmàđibắtnạt. Khônngoanđáđápngườingoài ... Ta thacholầnnày. Nhưngtahãytạmmượnđicủamàyhaicáirâu. Ðểtừđâymỗikhimàylàmviệcgìbậybạ, hãysờlênchiếcrâucụt, lúcấynhớlạilờiôngXiếnTócnhé. NóirồiXiếnTócđưarănglêncắtcụtluônhaisợirâumượtóngtrênđầutôi. Ðauđiếng, màtôiđànhngậmtăm, khôngdámhérăng. Ðườngđờinhiềubàihọc, mỗibàihọcmộtkiểu, chịunghĩthìhọcđược, họcgiỏi, bằngkhôngthìkhốnkhổnhưthếnàyđây. Cho đếnbâygiờtôivẫntrọclônglốcbởimấthaisợirâutừcáitíchtôiđượcthêmbàihọcmớivừađắtvừađauđêmấy. Nhưngcũngvìthếmàtôitỉnhngộ. Trờiơi, thếratừkhibịhaiđứatrẻbắtvàovòng u tối, tôiđiđánhnhaulàmtròcườichothiênhạ, tôichỉlàmácmàtôikhôngbiết. Mànhữngkẻbịtôiđánh, họcũnglàhọhàngxagầnnhàdếcả. Tôithởdài, thầmnghĩ: -Hômtrướctađãvướngđiềulẫmlỗi, bâygiờlạimắclỗinữa ... Ôi, tahènquá. Cũng may bácXiếnTóckhônggiếtngoémngaytađi. Mớibiếtđờinàyhồdễaibắtnạtnổiai. Ta đánhkẻyếuhơntathìkẻkhácmạnhhơntađánhta. Thôithôi, giấcmêkiađãtỉnhrarồi. Nghĩđượcthế, lòngtôimớitạmyên. Nhưngnóichohếtnhẽ, nếubâygiờtôimuốnbỏtính hung hăngxằngbậyđithìtôinhấtquyếtphảirờihaiđứatrẻnàyra. Bởimụcđíchcủahọlàđểbắttôilàmtròchoảngnhau, chohọcười. Văngvẳngbên tai tôihaitiếngthoátly.
ThoátKhỏiCáiLồngTù Tôibồihồimuốnđingaylúcấy. Nằmtronglồng, tôitrôngthấycửalồngchưacài. Thếlàtôibòraluôn. Nhưngcũngngaylúcấy, BévàNhớntừđâuchạytới, kêulên: - Á á! RồiBénắmgáytôinémvàolồng. Khôngbaogiờtôicảmthấynhụcnhãhơn! Từlúcấy, tôibịcanhgiữkháchẳnmọikhi. Buổitối, vẫnđượclêngiànmồngtơinhưngphảinằmtronglồng, khôngaichonghênhngáongoàitrờinhưmọikhi - dùlànghênhngáovớisợichỉbuộcvàobẹn. Tôicàngthấmthíanungnấu ý nghĩtrốnđi. Tôichờmộtdịpkhác. Trongnhữngngàychờđợi, buồnơilàbuồn. Tôibuồnlắm, buồntưởngchếtđiđược. Phầnthìănnăntộilỗi. Phầnthìngaongánđờimình. Cuộcđờiđãnửathờixuânmà nay chưalàmnổiđiềugìgọilàcóích. Chỉnhững nay lầmmailỗi. Tôi ủ rũ, chẳngbuồnăn, chẳngbuồnđi, đứngcũngkhôngbuồnđứng. Suốtngàynằmphụcvị, thởdài. Thấytôiđâmralùdùlảthế, bọntrẻchỉbiếtracôngsănsóc. Nhưnghọcàngsănsócthìlòngtôicàngchánngắt, càngcảmthấyhọnuôibéothânmìnhđểlàmchuyệnmuavui. Tôiănđuểnhđoảng, nhấmnháp. Dầndần, bọntrẻcũngchántôi. Tròtrẻchơicáigìcũngthường hay chóngchán. Vìkhônghiểuđượccáiốmvàđầuócnghĩngợicủatôibấygiờ, chúngchotôilàbệnhgìđấy, cólẽbịđaudạdày. Rồi, cứbỏvàolồngtoànthứcỏthượnghạngmàchỉthấytôiđủngđỉnh, nhếchrăngthìsựsănsóccũngnhạtdần. Họlạixáchống, daovàquenứa, hìhụcđúcdế, mảitìmcuộcchơikhác. Thếrồi, cứốmnghĩmãi, tôiđâmraốmđauthật. Tôicảmthấykhặckhừrồitôingạtmũi, nhứcđầuluôn. Mấylầnbịmangđánhnhau, tôichỉđứngyên. Anhdếbênlồngkia sang cũngkhôngdámđánhtôi, thếlànhạttrò. Nghĩalàtôikhôngcònhoạtbát, khoẻkhoắnnhưtrướcnữa. Mấyngàykhôngnhớ ca hát, buổisángbuổichiềukhônggáychàohoànghônvàbình minh.
Mộthôm, Nhớnthấytôinằmlửđử, bènbảoBé: - Khôngphảinóđaudạdàyđâu. Thằngdếnàyđánhnhaunhiềuquáđếnnỗikiệtsứcnênbâygiờmắcbệnh ho lao. Chúngmìnhchảnênnuôimộtthằngdếốm. Thảnóđi, Bé ạ. Bégàn: - Thếthìphảiđemraaochovịtbầuăn. Tôilạnhđếntậnhaichânrăng: - Không, thếcũngphí. Ta sẽđemnólàmcúpđábóng. Cúpđábónglàmộtdếcụ. Thếmàoai! Rồihaiđứakéonhauđirủtấtcảtrẻtrongxómhợpbọnlạiđábóngăngiảithưởng. Cái " cúp" ấyđúnglàdếtôivậy. Thântôilạithànhcáigiảithưởng, nghĩcựcquá. Khôngđầymộtlúcđãcómộtlũđếnmười, mườilămđứakéođến. Chúngrủnhaurangoàibãi, đemtheotôira. Ðámtrẻchialàmhaiphe. Mộtđứađãnhặtđược ở vườnnàovềmộtquảbưởiđểlàmbóng. Tôiđượcđặttrịnhtrọngđứngtrongcáinắpvỏdiêmmới, trênmộthòngạch. Nhớngiaohẹncácbạn: - Bênnàođượcba " gôn" trướcthìănthưởnglãodếnày. A lê ... toe toetoe... Soccer Prize! Tôiđứngthẳng, lấyvẻmặttươitỉnh, vuinhưcũngđươngxemđábóng. Khôngainghingờgìcả. Cũngthậtlàbọntrẻ con thìmớisơ ý nhưthế. Cơhộithoátlycóthểsắpđếnrồi. Ðôibêntranhnhauđáquảbóngbưởimỗilúcmộtkịchliệthơn. Ðámnàyđábóngcũngxoàng. Tôinhậnxétthế. Cócậucứgiẫmvàobóng, ngãbổchửng. Cócậubiuvaichènnhauráchtoạccảáo, ấyvậymàvẫnmảimê, hòhétvanggócbãi. Nhưngtôicũngvộinhậnratôiđứngđâykhôngphảiđểxemđábóng, thếlàtrongkhibọntrẻđangxôđẩykịchliệttrênbãithìtôilenlénrờinắpbaodiêm, bòkhỏibệgạchvỡ. Tôilẻnrađầuvườn, chuivàođámcỏrậm, rồichuồnthẳngđếntậnbụidứadạiđằngxa. Xổlồngmộtcái, khỏiốmngay, nhanhthế! Chẳngbiếtlúc tan cuộcbóng, thấymấtcáigiảithưởngquígiá, bọntrẻcócáukỉnhmàcãinhaukhông.
Khiđãđượcthảnhthơiđứngtrongbụidứaxanhmờ, tiếnghò reo củabọntrẻngheđãxalắm, khôngcòn lo ngạigìnữa, tôimớiduỗicánhvươnvaithởmộthơidài. Tôivộigặmmộttícỏchođỡđói. Mấybữa nay, quảlàtôicũngvờốmthêmđểđỡphảiđichọinhau, chonênnhịnăn, cómệtmỏiđithật. No rồi, tôiphủphụcxuốngchụmchân, đánhmộtgiấcngủngon. Lúctỉnhdậy, xungquanhvàđằngxa, chỉcócáiimlặngchậpchờnbuổitrưa. Lũtrẻchắcđãvềtrongxóm. Nghĩxa, nghĩgần, trongbụngtôiphânvân. Nửamuốnmộtphenđichơixalạinửamuốnvềthămnhà. Dẫusao, trongmấyngày qua, tôicũngnảyramột ý nghĩrấtđẹplàđãđượcthấymặtđấtnàybao la, khôngphảichỉcócáibờruộng, cáiđầmnướccủaquêmình. Cóphảitrongcảnhtróibuộclại hay cónhữngaoướcphóngkhoángchăng? Chỉbiết, lũtrẻkiagiamgiữmình, nhưngphongcảnh non nướcthìbaogiờcũngchờđónvàthúcgiụctahãyvuichânlên, hãycốđichokhắpthếgian, đờitraimàkhôngbiết bay nhảy, khôngbiếtđóđâythìcuộcsốngsẽnhạtnhẽolắm. Saucùng, trướckhiđi, tôiquyếtđịnhtrởlạinhà. Tôinhớtừngàybịbắt, mìnhxanhàđãlâu. Tôichắcngàyấycókhimẹtôilại hang thămtôi, thấygiườngmàn tan tành, hẳnngườiđãkhóckhôngbiếtbaonhiêunướcmắt. Nghĩnhưthếthìtôinhớvàthươngmẹtôilắm. Tôilà con úttronglứasinh. Mẹthươngtôi, đãchobaonhiêucỏ non, lúcđemtôiđến ở hang mới. Tôitrởvềquêhương. Tôicũngtínhthêmrằng: Saukhivềthămmẹ, khimẹtôinhìnthấymặt, mừngtôicònsống, vẫnkhoẻ, người an tâmrồi, bấygiờtôisẽtínhmộtcuộc du lịchxaxôi. Tôirẽcỏ, tìmlốivề ... Ðườngvềxalắcxalơ ...
Mộthôm, qua mộtvũngcỏxướcxanhdài, chợtnghetiếngkhóctỉtê. Tôilắng tai, đoánratiếngkhócquanhquẩnđâuđây. VàibướcnữatôigặpchịNhàTròngồigụcđầubênmộttảngđácuội. ChịNhàTrònàyđãbénhỏlạigầyguộc, yếuđuốiquá, ngườibựnhữngphấn, nhưmớilột. Chịmặcáothâmdài, đôichỗchấmđiểmvàng, haicánhcônàngmỏngnhưcánhbướm non, lạingắnchùnchùn. Hìnhnhưcánhyếuquá, chưaquenmở, màchodùcókhoẻcũngchẳng bay đượcxa. CácchịNhàTròvốnhọbướm, cảđờichỉbiếtvởnvơquanhquẩntrongbờbụimàthôi. NhàTròđươngkhóc. Nghenhưcóđiềuoantrái chi đây, tôibènhỏi: - Làmsaomàkhócđườngkhócchợthếkia, em? Chịchàngngẩnglên, nướcmắtđầmđìarồicúichào, lễphép- cáccôNhàTròbaogiờcũnglịchsựvàmềmmại. -Emchàoanh, mờianhngồichơi! Tôinóingay: - Cógìmàngồi! Làmsaokhócnào? Thếlàchịtabùlubùloa: -Anhơi! Anhơi! ... Hu, hu ... Anhcứuem ... hu ... hu - Ðứanào? Ðứanàobắtnạtem? - Thưaanh, bọnNhện. Anhcứu ... Hu .....hu ... Tôisốtruột: - Nhệnnào? Sao cứkhócthế? Kểrõđầuđuôimớibiếtlàmsaomàcứuđượcchứ! NhàTròkể: - Nămtrước, phảikhitrờilàmkémđói, mẹemphảivaylươngăncủaNhện. Sauđấy, không may mẹemmấtđi, cònlạilủithủimộtmìnhem. Màemốmyếu, kiếmbưaăncũngchẳngđủ, làmănchảrathếnào, baonhiêunămnghèotúngvẫnhoànnghèotúng, mónnợcũngchưatrảđược. Nhệncứnhấtđịnhbắttrảnợ. MấybậnNhệnđãđánhem. Hôm nay bọnNhệnchăngtơngangđườngđebắtem, vặtchânvặtcánhănthịtem.
Tôixoècảhaicàngra, bảoNhàTrò: - Emđừngsợ. Hãytrởvềcùngvớitôiđây. Ðứađộcáckhôngthểcậykhoẻănhiếpkẻyếu. Ðờinàykhôngphảinhưthế. TôidắtNhàTròđi. Mộtquãng, tớichỗmaiphụccủabọnNhện. Bọnnhệnđãcôngphuchăngbênđườngnọ sang bênđườngkia, chằngchịtbiếtbaonhiêutơnhện, trùngtrùngđiệpđiệp, mộtchúMuỗiMắtnhỏnhấtloàimuỗicũngkhôngchuilọt. Lạithêm, sừngsữnggiữalốiđi, mộtanhNhệncanhgác. HễthấybóngNhàTròlàlàmhiệucholũNhệnnấphaibênđườngkéora. Khitôigầntớimạnglưới, nhìnvàocáckheđáxungquanhđãthấylủngcủngnhữngnhệnlànhện: Nhệnmẹ, Nhện con, Nhệngià, Nhệntrẻ, Nhệnnước, Nhệntường, Nhệnvõng, Nhệncây, Nhệnđá, Nhện ma ... đủhọnhàNhện. Chúngđứngimnhưđámàcoivẻ hung dữ. ChịNhàTròbíulấytôi, nấpsaucàngtôi, khiếpquá, thumãingườilại. CólẽbọnNhệnchưatrôngthấy. Tôicấttiếnghỏilớn: - Ai đứngchópbubọnnày? Ra đâychotanóichuyện. Từtronghốcđá, mộtmụNhệncái to nhất, cong chânnhảyra, haibêncóhaiNhệnváchnhảykèm. ÐúngđâylàvịchúatrùmnhàNhện. Nom cũngđanhđá, nặcnôlắm. Vậythìđầutiêntôihãyracáioaicủatôi. Tôi quay phắtlưng, phóngcàngđạpmạnhvàođầumụNhệnmộtcáiđạp. Mụnọhoảnghốt, co dúmngườilạihãingay. Rồithếlàmụcứrậpđầuxuốngđấtnhưcáichàygiãgạo, tỏ ý hốihậnvàsựhãimộtđiềugìđó- điềuđócólẽmụtacũngchưabiết.
Tôithét: - CớsaodámkéocánhrabắtnạtemNhàTròyếuớtthếkia? Chúngmàycócủaăncủađể, đứanàocũngbéomúpmôngđítcảlượtnhưthếmàcứcốtìnhđòinómộttítẹonợđãmấyđờirồi, làkhôngđược. Ta cấmtừgiờkhôngđượcđòinợNhàTrònữa. Nóbébỏng, làmchưađủnuôithân, phảithươngnó, xuýxoácôngnợchonó. Trênđờinày, thùhằn, độcáclàmgì. Thửtrôngđấy, bay bắtnạtnó, nhưngcòncótakhoẻhơn, tamớithửgiómấycáiđáhậu, màxemrachúngmàyđãthấyđángnghĩlắmrồi, phảikhông? Tôiralệnh: - Phácácvòngvâyđi. Ðốthếtvăntựnợđi. LũNhệnnghengaylờitôi. Cảhọnhanhnhẹnchạyngangchạydọc, phácácdâytơchănglưới. Con đườngvềtổNhàTròtrêncànhlámuacómộtchiếchoatímphútchốcđãquanghẳn. RồivôsốNhệnnhấpnhôtungtăngđến, chânnắmchân ả NhàTròmànhảymúa, hátầm ĩ, rấtvui. HọnhàNhệncònđịnhmởtiệcthếttôi. ÐượccáihọnhàNhệnthìlúcnàocũngkhéotrữlắmthứcănngon. Nhưngtôitừchối , nóirằngphảivộiđi. Hẹndịpkhácsẽ qua chơi. TôitừgiãbọnNhệnvàNhàTrò. ChịNhàTròômvaitôicảmđộngkhôngnỡlybiệt, cứtheotiễnmộtquãngđườngdài. Còntôi, tronglònghoanhỉvìđãlàmđượcviệcđầutiêncóíchchođời. Mấyhômsau, tôivềtớiquênhà. Cái hang bỏhoangcủatôi, cỏvàrêuđãxanhkínlốivào. Nhưngđằngcuốibãi, mẹtôivẫnmạnhkhoẻ. Haimẹ con gặpnhau, mừngquá, cứvừakhócvừacười. Tôikểlạitừđầuchícuốinhữngngàytháng qua trong may rủivàthửtháchmàbấylâutôitrảịBắtđầutừchuyệnanhDếChoắtkhốnkhổbênhàngxóm.
Nghexong, mẹtôiômtôivàolòng, y nhưngườiômẵmkhimớisinhtôivàbảorằng: - Con ơi! mẹmừngcho con đã qua nhiềunỗihiểmnguymàtrởvề. Nhưngmẹmừngnhấtlà con đãrènđượctấmlòngchínchắnthậtđánglàmtrai. Bâygiờ con muốn ở nhàmấyngàyvớimẹrồi con đi du lịchxamẹcũngbằnglòng, mẹkhôngáynáygìvề con đâu. Thếlà con củamẹlớnrồi. Con đãkhônlớnrồi. Mẹchẳngphải lo gìnữa. Mẹtôinóithếrồichanhoànướcmắt sung sướngvàcảmđộng. Tôinhìnracửa hang, nơimớingàynàotôicòntrứngnước ở đâyvàcùngcảmthấy nay mìnhđãkhônlớn. Tôithưalạivớimẹ: - Mẹkínhyêucủa con! Khôngbaogiờ con quênđượclờimẹ. Rồimaiđây con lênđường, con sẽhếtsứctutỉnhđượcnhưmẹmongướccho con củamẹ. Hết
