1 / 23

Duitsland - Rechtsbronnen

Duitsland - Rechtsbronnen. Wet, gewoonte, vaste rechtspraak Stijl wetgeving Gedetailleerd (kleinmazig), volledige definities Functies van woord- en zinsbouw (bewijslast aangeven, dwingend karakter, ….) definities Stijl rechtspraak formele structuur arresten; argumentatie

phuc
Download Presentation

Duitsland - Rechtsbronnen

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Duitsland - Rechtsbronnen • Wet, gewoonte, vaste rechtspraak • Stijl wetgeving • Gedetailleerd (kleinmazig), volledige definities • Functies van woord- en zinsbouw (bewijslast aangeven, dwingend karakter, ….) definities • Stijl rechtspraak • formele structuur arresten; argumentatie • ontwikkelingen door rechtspraak: Interessen- & Wertungsjurisprudenz • toegangspoort: Generalklauseln, ihb Treu & Glauben (Fallgruppenbildung)

  2. Duitsland - Procesrecht • ZPO 1877 / hervorming o.i.v. F. Klein 1924 e.a. • Dispositionsmaxime • Verhandlungsmaxime (tegendeel:Untersuchungsmaxime) • Ambtsbetrieb (tgo. Parteibetrieb) • Konzentrationsgrundsatz • Unmittelbarkeit

  3. Duitsland - BGB • Struktuur: Pandektisten 4 +1 • Duidelijke scheiding Sachenrecht - Schuldrecht • Algemeen Deel: • Legaldefinitionen inzake basisbegrippen • Leer van de rechtshandeling (Rechtsgeschäft) • Regels over subjectieve rechten in het algemeen • Belang Privatautonomie (ook buiten Schuldrecht) • Genuanceerder eigendomsbegrip • Trennungsprinzip én Abstraktionsprinzip • Grondboekstelsel

  4. Duitsland - BGB (2) • Geen unitaire onrechtmatige daad • Belang van het recht der ongegronde verrijking • Algemeen verbintenissenrecht: • Goede trouw • Dwingend recht; AGB • Schuldrechtsreform 2002 (Leistungsstörungen, verjaring e.a.) • Familierecht: hervorming ingevolge GG 1949 • Kerk en staat: concordatair model; kerkbelasting

  5. Nederland - Pol. geschiedenis • Vorstendommen; Boergondiërs; Habsburgers • 1579: Unie van Utrecht (confederale grondwet) - 1581: Plakkaat van verlatinge - De Provincies: soeverein; provinciale Staten; meestal stadhouder; opgebouwd uit lokale besturen - De Unie: Staten-generaal; Raad van state (regering); e.a. • 1786-87 Burgeroorlog • 1795 Bataafse republiek; grondwet 1798 (unitair) • 1806 satellietkoninkrijk; 1810 ingelijfd door Frankrijk • 1813 bevrijd; 1815 Koninkrijk Verenigde Nederlanden • Grondwet 1815

  6. Nederland - Pol. Geschiedenis 2 • 1830 Scheiding der Nederlanden • Religieuze afscheuringen 1834 e.a. • 1848 nieuwe Grondwet (liberaal, Thorbecke) • 1878-1917 schoolstrijd • Nieuwe grondwetten, jongste van 1983

  7. Nederland - Geschiedenis PrivR • Gewoonterecht & optekening • Receptie romeins recht door de rechtspraak • Resultaat: Rooms-Hollands recht • 1809 Wetboek Napoleon, 1811 Code civil • Hercodificatie Ver. Kon.; nieuwe wetboeken 1838; BW in Franse traditie met enkele verschillen (4 delen) • Rechtspraak creatief vooral v.a. 20e eeuw • 1948 Meijers aangesteld voor een nieuw BW • Grootste deel nieuw BW in 1992 ingevoerd; nog steeds niet helemaal

  8. Nederland - Politieke instellingen • Politieke instellingen: - Wetgevende macht: Staten-generaal (2 kamers) - Vrij sterk legaliteitsbeginsel - Uitvoerende macht - Provincies en gemeenten • Grondwet • herziening in 2 fazen • Geen toetsing wet aan GW door de rechter (wel aan internationale verdragen) • Gerechtelijke organisatie • Grondrechten

  9. Nederland - privaatrecht • Structuur nieuw BW: gelaagd vermogensrecht - Boek I & II natuurlijke personen c.q. rechtspersonen • Boek III vermogensrecht algemeen (rechtshandeling, volmacht, goederen en overdracht, …) • Boek V en VI zaken- c.q. verbintenissenrecht • Boek VII bijzondere overeenkomsten • Civil society: • Coöperatief model kerk en staat (maar geen subsidiëring meer) • Sterk vrij onderwijs (« bijzonder onderwijs »)

  10. Italië - politieke geschiedenis • va. ME: versnippering (kerkelijke staten, stadsstaten o.a. Venetië, …) • inval Napoleon 1797 • 1815 Restauratie • vanaf 1849 eenmaking onder Savoia; 1870 voltooid (verovering Rome) - « Risorgimento » • gecentraliseerd koninkrijk (gedecentraliseerd gerecht) • vanaf 1876 antiklerikale strijd • 1922 staatgsreep van Mussolini - autoritair-corporatistische staat - 1929 akkoorden van de Lateranen (ontstaan Vaticaanstad) • na WO II - 1946 republiek, nieuw GW; Corte costituzionale; enkele autonome regio’s • 1994/2001/2005 nieuw kiesstelsel; ombouw tot federale staat

  11. Italië - rechtsgeschiedenis • ME: gewoonterecht (o.m. longobardisch); canoniek recht • Consiliatoren of commentatoren: mos italicus • 16e eeuw ook formele receptie romeins recht • 1806 Napoleon voert Franse wetboeken in • 1815 Restauratie; meestal terug oude recht • pre-unitaire wetboeken (Codice Albertino e.a.) • unitaire CC en Ccomm 1865; nog 5 hoven van cassatie • nieuwe Ccomm 1882, C Penale 1889 e.a. • toenemende invloed o.a. Duitse rechtswetenschap • onder Mussolini: eenmaking gerecht; nieuwe wetboeken (Strafrecht, Civile 1942; Procedura 1942 e.a.) • na WO II veranderingen vooral in familierecht; strafvordering (1989, pattegiamento); handels- en faillissementsrecht e.a.

  12. Italië - politieke instellingen • Repubblica = Stato + Regioni • Repubblica: Presidente (verkozen door statelijk parlement) • Stato: • wetgevende macht: parlement (2 kamers); kan wetgevende bevoegdheid delegeren aan regering • belang van referenda: bv. verplicht bij 500.000 handtekeningen tegen een wet (correctief of abrogatief referendum) • uitvoerende macht bij regering • Regioni: asymmetrische statuten met bevoegdheden • Bevoegdheidsverdeling wetgeving: • exclusieve bev. staat; kaderbevoegdheden (zgn. concurrerend); residuair bij gewesten (met enig staatstoezicht) • Verordendend: gewesten , behalve bij exclusieve wetgeving staat • Bestuurlijk: gespreid, vooral gemeenten

  13. Italië - grondwet • Formele grondwet + constitutionele wetten • Wijziging bij gewone meerderheid; indien geen 2/3 kan confirmatief referendum worden afgedwongen • Normenhiërarchie • Grondwettigheidstoetsing: • via principale (beperkt) • Via incidentale (prejudicieel)

  14. Italië - gerecht • Gerecht: statelijk • Gewone rechtsmacht (pyramide met Corte di cassazione) • Raad van State (vgl. België) • Corte Costituzionale

  15. Italië - rechtsbronnen / BW • Wet, rechtspraak, gewoonte • Stijl wetgeving: kleinmazig, wijdlopig • Stijl rechtspraak: stilo rotale (wijdlopig); massime in Massimario • Doctrine • Codice civile • structuur (4 +1 +1/2) • inhoudelijke kenmerken • Familierecht • Kerk en staat: soevereiniteit in eigen kring; kerkbelasting

  16. Spanje - politieke geschiedenis 1 • Na val romeinse rijk: visigothische koninkrijken • Arabische inval 711 (behalve noordelijkste deel - Asturië e.d.) • Langzame Reconquista • Aan Moorse zijde: • emiraat; kalifaat; taifas; al-Murabti; al-Muwahhadi; verschrompeling • Onder kalifaat: dhimmi-systeem (tolerantie en apartheid - personaliteitsbeginsel) • Draaischijf voor uitwisseling o.a. antieke teksten • Reconquista: • in diverse koninkrijken, vooral Castilië en Aragon • omkering dhimmi-systeem: convivenzia van castas (kasten) (personaliteitsbeginsel)

  17. Spanje - politieke geschiedenis 2 • 1492: • eenmaking Castilië en Aragon (Ferdinand en Isabella, Reyos Catolicos) • Verovering Granada; ontdekking Amerika; reusachtig koloniaal rijk • Afschaffing tolerantiemodel: bekering of emigratie • Ook nadien: « nuevos cristianos » leidt tot a) wetten op limpieza de sangre en b) interesse van inquisitie voor ketterijen • Inval Napoleon 1808 • 19e eeuw; voortdurende strijd liberalen - conservatieven, maar ook centralisme - regionalisme • Afschaffing regionale instellingen (Baskische 1876) • 1923 autoritair regime, 1936 republiek + burgeroorlog; Franquisme • na dood Franco (1975) democratisering; Grondwet 1978 • vorming Comunidades autonomos (centrifugaal, ten dele voortbouwend op oude instellingen)

  18. Spanje - rechtsgeschiedenis • Visigothisch: : • Doorleven Romeins recht; romeins-germaanse volksrechten (Breviarium Alarici) • Ca. 693 nC: Liber judiciorum • Moorse zijde: islamrecht; weinig invloed op Spaanse recht • Castilië: • Alfonso X de wijze: Fuero real (1254) • Siete Partidas (1265): compilatie hele recht in 7 boeken (1. Recht in het algemeen 2. Staatsrecht 3; zakenrecht en procesrecht 4. Persoon en familie 5. Verbintenissen 6. Erfrecht 7. Strafrecht) • Aragon (vooral van belang voor handelsrecht, fiscaal recht

  19. Spanje - rechtsgeschiedenis • Na eenmaking: • Castiliaans recht werd subsidiaire rechtsbron in andere koninkrijken • Koninklijke wetgeving; verzameld in Compilaciones • Doctrine (tratadistas) • Na Napoleon: 1828 Codigo de comercio • Codificatie BW mislukt eerst: uiteindelijk 1888, maar eigenlijk alleen van het castiliaans recht (subsidiair geldend in de andere fueros) • Regionale rechten blijven bestaan, maar parlementen verdwijnen 19e eeuw; wel in 20e eeuw hercompilatie resterende regionale rechten • Na regionalisering: nieuwe expansie forale rechten

  20. Spanje - politieke instellingen • Parlementaire monarchie • Federaal ? Staatsoncept ambigu: • één en ondeelbaar; regionale autonomie, erkenning nationaliteiten en historische rechten fueros; solidariteitsplicht • andere talen enkel naast Castiliaans (niet in plaats van) • Centrale instellingen • wetgevende macht: Cortes (2 kamers) • kan wetgevende bevoegdheid delegeren aan regering • uitvoerende macht: parlement; stevige rol koning

  21. Spanje - politieke instellingen • Statuut comunidades autonomos: • op eigen verzoek; asymmetrisch federalisme • Doble clausula residual:niet voorbehouden bevoegdheden zijn overdraagbaar; en niet overgedragen bevoegdheden zijn federaal • Bij de voorbehouden bevoegdheden: uitzondering van « desarollo de los derechos forales » • in beginsel geen concurrerende bevoegdheden (vgl. België) • 3 nacionalidades (Catalunya; Euskadi; Galicia); andere gewone comunidades • Gemeentelijke autonomie

  22. Spanje - grondwet • Formele grondwet • Herzieningsprocedure - bijzondere meerderheden • Normenhiërarchie: • verdragen voorrang op wet, niet op grondwet • Grondwettigheidstoetsing: • rechtstreekse aanvechting (enkel door overheidsorganen) • prejudiciële procedure • recurso de amparo (grondwettigheidsklacht)

  23. Spanje - gerecht; rechtsbronnen Gerechtelijke organisatie: • In handen van de centrale staat • Eenheid van rechtsmacht; geen administratieve rechtsmachten • Bovenaan het Tribunal Supremo als cassatie-instantie • Grondrechten: • klassieke grondrechten; staatsopdrachten; • alle grote basisbegrippen van het recht grondwettelijk verankerd • Wet • Gewoonte • Algemene rechtsbeginselen (invulling wisselt) • Vaste rechtspraak TS

More Related