Αγορά συναλλάγματος

1. Αγορά συναλλάγματος και συναλλαγματική ισοτιμία (κεφ. 13)

2. Συναλλαγματική ισοτιμία (Ε) • αξία ξένου νομίσματος ανά μονάδα εθνικού νομίσματος. • π.χ. ισοτιμία ευρώ-δολαρίου: 1,40 (με ένα ευρώ αγοράζω 1,40 δολάρια) • ισοτιμία ευρώ – στερλίνας 0.68 (με ένα ευρώ αγοράζω 0,68 στερλίνες). • Ανατίμηση: Η ανατίμηση κάνει φθηνότερες τις εισαγωγές. • Υποτίμηση: η ισοτιμία μειώνεται. Η υποτίμηση κάνει φθηνότερες τις εξαγωγές. • Τιμολογιακή ανταγωνιστικότητα: τιμή προϊόντος εκφρασμένη σε ξένο νόμισμα.

3. Αγορά Συναλλάγματος: • περιλαμβάνει την τρέχουσα και την προθεσμιακή αγορά συναλλάγματος • Η τρέχουσα αγορά εξυπηρετεί κυρίως το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών. Αφορά σύναψη συμβολαίου για άμεση, εντός δύο ημερών το πολύ, παράδοση του συναλλάγματος. • Η προθεσμιακή αγορά συναλλάγματος αφορά την σύναψη συμβολαίου για αγορά συναλλάγματος σε προκαθορισμένη τιμή και ημερομηνία.

4. Καλυμμένο arbitrage επιτοκίου • αγορά συναλλάγματος στην προθεσμιακή αγορά και η ταυτόχρονη επένδυση σε τοκοφόρους τίτλους.

5. Συναλλαγματικός κίνδυνος • κίνδυνος προέρχεται από την αβεβαιότητα στην πορεία της συναλλαγματικής ισοτιμίας • Τρόποι κάλυψης: • προθεσμιακή αγορά συναλλάγματος • παράγωγα στην αγορά συναλλάγματος: • συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), δικαιώματα (options), ταυτόχρονες διττές συναλλαγές (swaps).

6. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης • αγορά συναλλάγματος συγκεκριμένης αξίας, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες (όπως Μάρτης, Ιούνιος, Σεπτέμβρης, Δεκέμβρης για τις Η.Π.Α.). • Η διαφορά τους με τα προθεσμιακά συμβόλαια : • 1) για τα μελλοντικά συμβόλαιο πρέπει να γίνει εκ των προτέρων κατάθεση και όχι με τη λήξη του συμβολαίου, • 2) υπάρχει ένα περιθώρια (Advance margin payment) το οποίο μεταβάλλεται αν η ισοτιμία κινηθεί προ αντίθετη κατεύθυνση. Ο επενδυτής πληρώνει ζημιά σ’ αυτή την περίπτωση, • 3) τα μελλοντικά συμβόλαια λήγουν σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, • 4) διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο (όχι ακόμα στο ελληνικό), ενώ οι προθεσμιακές συμβάσεις στο τραπεζικό σύστημα.

7. Δικαιώματα: • δίνουν το δικαίωμα, αλλά όχι και την υποχρέωση στον συναλλασσόμενο να αγοράσει ή να πωλήσει συνάλλαγμα σε συγκεκριμένη ημερομηνία στο μέλλον, σε τιμή που καθορίζεται στο συμβόλαιο (strike price). • διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο ( όχι ακόμα στο ελληνικό). Η αγορά τους στοχεύει στην αποφυγή συναλλαγματικού κινδύνου ή στην κερδοσκοπία (επιδίωξη κέρδους από μεταβολή τιμής).

8. Η διττή συναλλαγή αγοράς και πώλησης συναλλάγματος: • αφορά τη σύναψη διπλού συμβολαίου αγοράς και πώλησης συναλλάγματος. • Κυρίως, αναφέρεται σε δάνεια επιχειρήσεων ή τραπεζών σε συνάλλαγμα και συμφωνία αποπληρωμής τους σε συγκεκριμένη ημερομηνία. • Οι συναλλαγές αυτές όπως είναι και η προθεσμιακή αγορά συναλλάγματος, πραγματοποιούνται εκτός χρηματιστηρίου

9. Ορισμοί απόδοσης χρηματοπιστωτικού τίτλου: • Απόδοση ενός χρηματοπιστωτικού τίτλου (χρεογράφου): διαφορά της αξίας του χρεογράφου μεταξύ την ημέρας αγοράς και της ημέρας πώλησης. • Αναμενόμενη απόδοση ενός χρεογράφου: διαφορά της αξίας του χρεογράφου την ημέρα της αγοράς και της αναμενόμενης τιμής του κατά την ημέρα πώλησης. • Αναμενόμενο ποσοστό απόδοσης χρεογράφου: διαφορά της αξίας του χρεογράφου την ημέρα της αγοράς και της αναμενόμενης τιμής του κατά την ημέρα πώλησης, εκφρασμένη σαν ποσοστό επί της αξίας αγοράς του χρεογράφου. • Πραγματικό ποσοστό απόδοσης χρεογράφου: ποσοστό απόδοσης μείον αναμενόμενη μεταβολή στην τιμή του προϊόντος (προσεγγίζεται με τον πληθωρισμό).

10. Η απόφαση για αγορά ενός περιουσιακού τίτλου εξαρτάται: • 1) κίνδυνο για το αναμενόμενο ποσοστό απόδοσης2) ρευστότητα (υπάρχει προτίμηση για ρευστότητα).

11. Στην αγορά συναλλάγματος: • για να διαπιστώσω σε τι νόμισμα (ευρώ ή δολάρια έστω) με συμφέρει να επενδύσω τον πλούτο μου ή σε τι νόμισμα θα δανειστώ, • εξετάζω τις αποδόσεις των τίτλων και τις συγκρίνω. • Επενδύω εκεί που οι αποδόσεις είναι υψηλότερες. Δανείζομαι από την φθηνότερη αγορά (χαμηλότερες αποδόσεις).

12. Προσδιορισμός Συναλλαγματικής Ισοτιμίας Βραχυχρόνια • Υποθέσεις: • Δύο χώρες. • Η δική μας χώρα: ζώνη του ευρώ (ευρωζώνη). • R: επιτόκιο τίτλων σε ευρώ. • Ξένη χώρα ΗΠΑ. • R*: επιτόκιο τίτλων σε $. • Ε: ισοτιμία ευρώ-δολαρίου,

13. Βραχυχρόνια: • Οι τιμές είναι άκαμπτες. • Επίσης, θεωρούμε ότι το πραγματικό εισόδημα δεν μεταβάλλεται. Αυτή η υπόθεση διευκολύνει την μελέτη της σχέσης μεταξύ επιτοκίων, και ισοτιμίας. Βραχυχρόνια, η ισοτιμία προσδιορίζεται στην αγορά χρηματοπιστωτικών τίτλων (χρεoγράφων).

14. Mέση απόδοση τίτλων σε ευρώ : R. • Mέση απόδοση τίτλων σε $ : R* - ė • είναι η προσδοκώμενη ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου: • και Εe είναι η προσδοκώμενη ισοτιμία, ενώ, Ε, είναι η τρέχουσα ισοτιμία.

15. Αν: • συμφέρει να αγοράζω τίτλους σε ευρώ. • Η διαδικασία μεταφοράς δολαρίων στην αγορά του ευρώ: • ανατιμά το ευρώ έναντι του δολαρίου, • μειώνει το R και αυξάνει το R*. • ⇒

16. σχέση ισορροπίας • μας βοηθάει να εξηγήσομε τις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις της ισοτιμίας: • Όταν το R αυξάνεται εισρέει ξένο χρήμα (δολάρια) στις αγορές ευρώ • ⇒ το ευρώ ανατιμάται. • Όταν το R* αυξάνεται, έχομε ρευστοποίηση τίτλων αποτιμημένων σε ευρώ και εκροή ευρώ προς τις αγορές δολαρίων • ⇒ το ευρώ υποτιμάται.

17. μπορεί να απεικονιστεί και διαγραμματικά, σε ένα σύστημα δύο αξόνων: • στον κάθετο άξονα μετράμε την ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, Ε, και στον οριζόντιο άξονα μετράμε τις αποδόσεις των τίτλων, δηλαδή το R και (R*-ė).

18. Σχέση μεταξύ ισοτιμίας, Ε, και (R*- ė) • θετική διότι: • όταν το Ε ανατιμάται τότε το προσδοκώμενο ποσοστό ανατίμησης μειώνεται: • ė=(Εe-E↑)/E↑ • ⇒ • (R*- ė) αυξάνεται.

19. Ε Ε=f (R*- ė) R*- ė

20. Το επιτόκιο,R, προσδιορίζεται στην αγορά χρήματος και έτσι η σχέση επιτοκίου R και Ε είναι μία κάθετη γραμμή : Ε R R

21. Ισορροπία στην Αγορά Συναλλάγματος Ε Ε=f (R*- ė) Eo (R*- ė), R Ro

22. Μπορούμε να προβλέψομε την επίδραση στην ισοτιμία μιας μεταβολής: • α) στο επιτόκιο τίτλων ευρώ, R, • β) στο επιτόκιο τίτλων δολαρίου, R*, • γ) στις προσδοκίες σχετικά με την αναμενόμενη ανατίμηση του ευρώ.

23. α) αύξηση του R • κάνει τους τίτλους που είναι αποτιμημένοι σε ευρώ πιο ελκυστικούς, • εισροή δολαρίων στην ευρωζώνη, • αυξάνεται η ζήτηση για ευρώ. ⇒ • το ευρώ ανατιμάται σε σχέση με το δολάριο.

24. Αύξηση του R Ε Ε=f (R*- ė) Eo Α (R*- ė), R Ro

25. Αύξηση του R Ε Ε=f (R*- ė) E1 Β Eo Α (R*- ė), R Ro R1

26. β) αύξηση του R*, • τίτλοι που είναι αποτιμημένοι σε δολάρια πιο ελκυστικοί, • προκαλείται έτσι εισροή δολαρίων στις Η.Π.Α. • ζήτηση για δολάρια αυξάνεται. • Το δολάριο ανατιμάται. • Το ευρώ υποτιμάται σε σχέση με το δολάριο.

27. Αύξηση του R* Ε Ε=f (R*- ė) Eo (R*- ė), R Ro

28. Αύξηση του R* Ε Ε=f (R*- ė) Ε=f (R*΄-ė) Α Γ Eo E1 (R*- ė), R Ro

29. Αύξηση του R* Ε Ε=f (R*- ė) Ε=f (R*΄-ė) Α Β Eo E1 Γ (R*- ė), R Ro

30. γ) Μία αύξηση του ποσοστού της προσδοκώμενης ανατίμησης του ευρώ, ė↑ οι τίτλοι σε δολάρια γίνονται λιγώτερο ελκυστικοί προκαλώντας εισροή δολαρίων στην ευρωζώνη. Η ζήτηση για ευρώ αυξάνεται, και άρα το ευρώ ανατιμάται. Οι προσδοκίες επομένως είναι αυτοεκπληρούμενες.

31. Αύξηση της Προσδοκώμενης Ανατίμησης του Ευρώ έναντι του Δολαρίου Ε Ε=f (R*- ė) Eο Α (R*- ė), R Ro

32. Αύξηση της Προσδοκώμενης Ανατίμησης του Ευρώ έναντι του Δολαρίου Ε Ε=f (R*- ė΄) Ε=f (R*- ė) Β E1 Eο Α (R*- ė), R Ro

33. Βραχυχρόνια Σχέση Αγοράς Χρήματος και Αγοράς Συναλλάγματος: • Η αγορά χρήματος στις δύο χώρες είναι σε ισορροπία. • Η πραγματική προσφορά χρήματος προσφορά χρήματος είναι ίση με τη ζήτηση χρήματος. • Μ/P = L(R, Y) • Μ*/P* = L(R*, Y*)

34. Οι αγορές χρήματος και συναλλάγματος συνδέονται μέσω του επιτοκίου. • Η Κεντρική Τράπεζα μίας χώρας επιδρά στην αγορά χρήματος επηρεάζοντας την ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία. • Στο παράδειγμά μας η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επηρεάζει την ποσότητα ευρώ που κυκλοφορούν στην ευρωζώνη. • Το επιτόκιο ισορροπίας προσδιορίζεται μέσα από την εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης χρήματος:

35. Σχήμα 1: Αγορά Χρήματος Σχήμα 2: Αγορά Συναλλάγματος R Ε Ε=f (R*- ė) Ms Eο R0 Md /P=L(P,Y) Ro (R*- ė), R M/P

36. Νομισματική πολιτική επηρεάζει επιτόκια και ισοτιμίες: • Μία αύξηση της ποσότητας χρήματος στην ευρωζώνη επηρεάζει πτωτικά το επιτόκιο, R, • προκαλεί εκροή ευρώ • το ευρώ υποτιμάται. • Επεκτατική νομισματική πολιτική, προκαλεί υποτίμηση.

37. Aν η αύξηση της προσφοράς χρήματος είναι μόνιμη: • τότε δημιουργείται η προσδοκία για • αύξηση του επιπέδου των τιμών στο μέλλον και • υποτίμηση του ευρώ μέλλον • (Εe) ώστε να διατηρηθεί σταθερή να η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων: • Q=E(P/P*)

38. H προσδοκία υποτίμησης κάνει ελκυστικότερους τους τίτλους σε δολάρια: • ė↓=(Εe↓-E)/E⇒ • (R*-ė)↑ • ⇒εκροή ευρώ από την ευρωζώνη και μετατροπή τους σε δολάρια που επενδύονται σε τίτλους δολαρίων. • Η αύξησης της ζήτησης για δολάρια προκαλεί υποτίμηση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο. • → το ευρώ υποτιμάται περισσότερο απ’ ότι αν δεν είχε προκληθεί η προσδοκία υποτίμησης.

39. Μακροχρόνια, καθώς οι τιμές στην ευρωζώνη αυξάνονται… • η πραγματική αξία της ποσότητας χρήματος επανέρχεται στο αρχικό της επίπεδο. Το επιτόκιο επανέρχεται στο αρχικό του επίπεδο Rο. • Δημιουργείται η προσδοκία ανατίμησης. • Οι τίτλοι σε ευρώ γίνονται ελκυστικότεροι. • Το ευρώ ακολουθεί πορεία ανατίμησης και τελικά καταλήγει στο επίπεδο ισορροπίας του. • Συνολικά, το ευρώ υποτιμάται σε σχέση με την αρχική του τιμή.

40. Βραχυχρόνια υποτίμηση μεγαλύτερη της μακροχρόνιας • Η βραχυχρόνια υποτίμηση ξεπερνά (overshoots) την μακροχρόνια. • Η ισοτιμία υποτιμάται τόσο ώστε η πορεία της προς την μακροχρόνια ισορροπία να περιλαμβάνει πορεία ανατίμησης. • Η πορεία αυτή εξηγεί μεγάλες βραχυχρόνιες διακυμάνσεις των ισοτιμιών. • Διαγραμματικά:

41. Ε Ε=f (R*- ė) E0 Α (R*- ė), R R0

42. Επεκτατική νομισματική πολιτική: Ε Ε=f (R*- ė) E0 Α E1 Β (R*- ė), R R1 R0

43. Αν επηρεάζονται και οι προσδοκίες για το ποσοστό της υποτίμησης του ευρώ: Ε Ε=f (R*- ė) E0 Α Ε=f (R*- ė΄) E1 Β (R*- ė), R R1 R0

44. Ε Ε=f (R*- ė) E0 Α Ε=f (R*- ė΄) E1 Β Ε2 Γ (R*- ė), R R1 R0

45. Μακροχρόνια: Ε Ε=f (R*- ė) E0 Α Ε=f (R*- ė΄) E1 Β Ε3 Δ Ε2 Γ (R*- ė), R R1 R0

46. E Eo E1 Ε3 E2 t to

47. Προσδιορισμός Συναλλαγματικής Ισοτιμίας Μακροχρόνια • Υποθέσεις: • Δύο χώρες. • Η δική μας χώρα είναι η ζώνη του ευρώ (ευρωζώνη). • R: επιτόκιο τίτλων σε ευρώ. • P: επίπεδο τιμών ευρωζώνης • Y: πραγματικό εισόδημα ευρωζώνης. • Ξένη χώρα είναι οι ΗΠΑ. • R*: επιτόκιο τίτλων σε $. • P*: επίπεδο τιμών ΗΠΑ • Y*: πραγματικό εισόδημα ΗΠΑ. • Ε: ισοτιμία ευρώ-δολαρίου,

48. Ισχύει η θεωρία της ισοδυναμίας της αγοραστικής δύναμης • Μακροχρόνια, δεχόμαστε ότι οι τιμές προσαρμόζονται. • Ξεκινώντας από τον νόμο της μιας τιμής • για το αγαθό χ η αξία του εκφρασμένη : • είτε σε δολλάρια: Ε·Ρχ = Pχ* είτε σε ευρώ Ρχ = Ρχ*/Ε (1) • πρέπει να είναι η ίδια. (Προσαρμογή μέσω Ε) • Αν αυτό συμβαίνει για όλα τα προϊόντα που παράγονται και στις δύο χώρες

49. Αρχή της ισοδυναμίας της αγοραστικής δύναμης • η ισοτιμία θα πρέπει μακροχρόνια να εξισορροπεί την αγοραστική αξία του νομίσματος της χώρας μας σε σχέση με το ξένο νόμισμα. • Για το ευρώ και το δολάριο θα πρέπει να ισχύει: • Ε = P*/P(2) • (απόλυτη ισοδυναμία αγοραστικής δύναμης)

50. Επίσης: αν οι αγορές χρήματος σε ισορροπία στις δύο χώρες: • ισχύει ότι η προσφορά και η ζήτηση χρήματος εξισώνονται: Μ/P=L(R, Y) (3) και • M*/P*= L(R, Y) (4) • αντικαθιστώντας τις τιμές P και P* από την (3) και (4) με τα ίσα τους στην εξίσωση (2): Ε = P*/P⇒ • Ε =(Μ*/Μ)· L(R, Y)/ L*(R*,Y*)} (5)