Κ. Διπλάρης, Μ. Σίλελη, Κ. Αντωνίου, Α. Μπαντούρ, Α. Μαδέσης, Γ. Δρόσος

1. ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ; Κ. Διπλάρης, Μ. Σίλελη, Κ. Αντωνίου, Α. Μπαντούρ, Α. Μαδέσης, Γ. Δρόσος Καρδιοθώρακοχειρουργική κλινική Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου», Θεσσαλονίκη

2. 2% αγγειακό εγκεφαλικό μετά από επεμβάσεις καρδιάςNaylor et al. Eur J Vasc Endovasc 2002 • 6% των ασθενών που υποβάλλονται σε χειρουργείο καρδιάς έχουν καρωτιδική νόσο >70%Naylor et al. Eur J Vasc Endovasc 2009 • 14% των ασθενών με CABG έχουν καρωτιδική νόσο Prasad et al World J Surg 2010 • 7,4% περιεγχειρητικό ΑΕΕ σε ετερόπλευρη στένωση Naylor et al. Eur J Vasc Endovasc 2009 • 9,1% περιεγχειρητικό ΑΕΕ σε απόφραξη Naylor et al. Eur J Vasc Endovasc 2009 • 2% σε ασυμπτωματικούς με ετερόπλευρη βλάβη Naylor et al. Eur J Vasc Endovasc 2009

3. Συμπτωματικοί: • Ασθενείς με νευρολογική σημειολογία το τελευταίο εξάμηνο που να σχετίζεται με την πλευρά που φέρει τη στένωση 2011 ASA/ACCF/AHA/AANN/AANS/ACR/ASNR/CNS/SAIP/SCAI/SIR/SNIS/SVM/SVS Guideline on the Management of Patients With Extracranial Carotid and Vertebral Artery Disease JACC February 2011

4. Στρατηγικές • Επαναγγείωση καρωτίδων ή όχι και πότε; • Stenting • Ενδαρτηρεκτομή • Off pump CABG ή On pump και πως; • No touch technique • Side clamping

5. Guidelines • Συμπτωματικούς ασθενείς με στένωση 50-99% – επαναγγείωση (class IIa – Level of evidence C) • Ασυμπτωματικοί ασθενείς: Μπορεί να γίνει επαναγγείωση σε βλάβες 70-99% (class IIb – Level of evidence C) 2011 ACCF/AHA guideline for coronary artery bypass graft surgery: Executive summaryThe Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery c January 2012

6. Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» • Doppler καρωτίδων προεγχειρητικά σε όλους τους ασθενείς για εκλεκτική επέμβαση • Σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με καρωτιδική νόσο δε γίνεται επαναγγείωση • Διατήρηση ΜΑΠ >70mmHg διεγχειρητικά • Παρακολούθηση εγκεφαλικής οξυμετρίας INVOS • Προσαρμογή ΑΠ αν υπάρχει πτώση στον κορεσμό >25% της αρχικής τιμής

7. 1/2009 – 9/2012

8. 1/2009 – 9/2012

9. Αγγειακό εγκεφαλικό μετεγχειρητικά • 10 ασθενείς • 7 ασθενείς άμεσα μετεγχειρητικά • 5 σε ασθενείς με επεμβάσεις αορτής ή αορτικής βαλβίδας • 1 σε αφαίρεση θρόμβου αριστερού κόλπου • 1 σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη • 3 ασθενείς απώτερα μετά ανάταξη κολπικής μαρμαρυγής

10. Συμπέρασμα • Ασυμπτωματικοί ασθενείς με καρωτιδική νόσο μπορούν με ασφάλεια να υποβληθούν σε επεμβάσεις με εξωσωματική κυκλοφορία χωρίς επαναγγείωση των καρωτίδων. • Οι στρατηγικές πρόληψης οφείλουν να εστιάσουν στην αθηρωματική αορτή και τη μετεγχειρητική εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής