NADZÓR UBEZPIECZEŃ U PROGU SOLVENCY II

1. K N U i F E 2 0 0 5

2. NADZÓR UBEZPIECZEŃ U PROGU SOLVENCY II Anna Izdebska Dyrektor Departamentu Nadzoru Ubezpieczeń Działu II K N U i F E 2 0 0 5

3. Plan prezentacji • Insurance core principles IAIS (w szczególności ICP18) • Metody ilościowe dotyczące ryzyk różnego rodzaju stosowane w praktyce nadzorów ubezpieczeniowych • Metody jakościowe stosowane przez organy nadzoru w zakresie ryzyk występujących w zakładach ubezpieczeń • Podejście do ryzyka w projekcie Solvency II • Przyszłe zmiany w polityce UKNUiFE w zakresie nadzoru nad zakładami ubezpieczeń K N U i F E 2 0 0 5

4. Insurance Core Principles and MethodologyIAIS (INTERNATIONAL ASSOCIATION OF INSURANCE SUPERVISORS) 18 – Risk assesment and management • The supervisory authority requires insurers to recognise the range of risks that they face and to assess and manage them effectively. • Organ nadzoru wymaga od zakładów ubezpieczeń identyfikacji ryzyk napotykanych w działalności oraz oszacowania ich skali i efektywnego nimi zarządzania. K N U i F E 2 0 0 5

5. ICP 18 – Risk assesment and management • W zakładzie ubezpieczeń występują ryzyka typowe dla działalności ubezpieczeniowej, oraz ryzyka charakterystyczne dla innych instytucji finansowych (np. banków, funduszy inwestycyjnych). • Zakład ubezpieczeń powinien dokonywać identyfikacji ryzyk występujących w działalności oraz dążyć do ich zrozumienia. Stosowany w zakładzie ubezpieczeń system zarządzania ryzykiem powinien być efektywny, oparty na ostrożnych założeniach oraz dostosowany do rozmiarów zakładu i skali jego działalności. K N U i F E 2 0 0 5

6. Główne przyczyny niewypłacalności w USA w latach 1969 - 2002 • 871 zakładów ubezpieczeń działu II ogłosiło niewypłacalność • zidentyfikowano przyczyny 562 niewypłacalności zakładów ubezpieczeń (stanowiło to 64,52% wszystkich niewypłacalności); • Głównymi przyczynami niewypłacalności były: • niewłaściwa wysokość rezerw szkodowych - 54 %, • oszustwa ubezpieczeniowe - 16 %, • znaczące zmiany podstawowych linii biznesu - 5 %, • reasekuracja bierna - 4 %, • szkody katastroficzne - 7 %, • inne przyczyny - 14 %. • Źródło: Best’s Insolvency Study Property/Casualty U.S. Insurers 1969 – 2002, May 2004 K N U i F E 2 0 0 5

7. Metody ilościowe stosowane w nadzorze ubezpieczeniowymSystem RBC (Risk Based Capital) • System wdrożony w USA w 1994 roku • Modele wypłacalności opracowane odrębnie dla zakładów ubezpieczeń na życie i majątkowych zakładów ubezpieczeń • Definicja wskaźników wypłacalności uwzględnia następujące ryzyka: • Ryzyko inwestycyjne • Ryzyko kredytowe • Ryzyko ubezpieczeniowe K N U i F E 2 0 0 5

8. Metody jakościowe stosowane w nadzorze ubezpieczeniowymModel kanadyjski (OSFI)(Office of the Superintendent of Financial Institutions) • Wdrażanie systemu rozpoczęto w 1998 roku • Model został opracowany w oparciu o metody jakościowe (wyłącznie) • System pozwala na wczesną identyfikację ryzyk pojawiających się w zakładach ubezpieczeń • System pozwala na monitorowanie szerokiego zakresu ryzyk, ocenę procesu zarządzania ryzykiem oraz podejmowanie czynności nadzorczych w stosunku do zakładów ubezpieczeń w obszarach szczególnie zagrożonych K N U i F E 2 0 0 5

9. Model kanadyjski (OSFI)Ciąg dalszy Trzy poziomy oceny zakładu ubezpieczeń • Ocena ryzyk występujących w zakładzie ubezpieczeń • Ocena procedur i procesów zarządzania ryzykiem w zakładzie ubezpieczeń oraz ocena odpowiedzialnych za nie jednostek organizacyjnych • Ocena ryzyk występujących z zakładzie ubezpieczeń po uwzględnieniu podjętych działań K N U i F E 2 0 0 5

10. Projekt Solvency II • Raport KPMG: Study into the Methodologies to Assess the Overall Financial Position of an Insurance Undertaking from the Perspective of Prudential Supervision (2002) • Raport Sharma: Prudential Supervision of Isurance Undertakings (2002) • FSA Occasional Paper: Managing Risk - Practical Lessons from Recent „Failures” of EU Insurers (2002) • Research Report IAA: A Global Framework for Insurer Solvency Assessment (2004) K N U i F E 2 0 0 5

11. Organizacja pracy w projekcie Solvency IIGrupy robocze • Advisory Group • Pillar I – Non Life • Pillar I – Life • Pillar II – Supervisory Review • Pillar III – Accounting • Cross–Sectoral Issues K N U i F E 2 0 0 5

12. Projekt Solvency IIciąg dalszy Opracowanie wymogów wypłacalności uwzględniających wszystkie ryzyka występujące w działalności zakładów ubezpieczeń • Klasyfikacja ryzyk • Opracowanie i zastosowanie metod ilościowych K N U i F E 2 0 0 5

13. Projekt Solvency IIKlasyfikacja ryzyk • Klasyfikacja ryzyk oparta jest na dokumencie IAA (International Actuarial Association) Research Report: A Global Framework for Insurer Solvency Assessment • Zdefiniowano pięć grup ryzyk K N U i F E 2 0 0 5

14. Klasyfikacja ryzyk • Ryzyko kredytowe • Ryzyko rynkowe • Ryzyko ubezpieczeniowe • Ryzyko operacyjne • Ryzyko płynności K N U i F E 2 0 0 5

15. Definicje ryzyk • Ryzyko kredytowe – Ryzyko to wiąże się z niemożnością (lub brakiem chęci) wypełnienia zobowiązań finansowych przez podmiot współpracujący (np. pożyczkobiorcę, brokera, agenta, ubezpieczającego, reasekuratora) • Ryzyko rynkowe – Ryzyko to wiąże się ze zmianą notowań lub cen, w przypadku działań inwestycyjnych, zmiany stóp procentowych, kursów walut, cen nieruchomości itd. • Ryzyko ubezpieczeniowe – Ryzyko to wiąże się z konstrukcją produktów i wyceną składek ubezpieczeniowych oraz z możliwością dokonania niewłaściwej oceny ryzyka i wyceny zobowiązań z tytułu zawartych umów ubezpieczenia K N U i F E 2 0 0 5

16. Definicje ryzyk (ciąg dalszy) • Ryzyko operacyjne – Ryzyko to wiąże się z niewłaściwym funkcjonowaniem procesów biznesowych w zakładzie ubezpieczeń, może ono wynikać z braków kontroli wewnętrznej, awarii technologicznych (np. IT), błędów ludzkich, nieuczciwości itd. • Ryzyko płynności – Ryzyko to wiąże się z niemożnością uzyskania środków finansowych na terminowe pokrycie zobowiązań zakładu ubezpieczeń bez ponoszenia dodatkowych strat K N U i F E 2 0 0 5

17. Celowość zastosowania podejścia jakościowego w polskich warunkach • Szybsza reakcja organu nadzoru na niepokojące zjawiska pojawiające się w działalności zakładów ubezpieczeń • Objęcie nadzorem wszystkich ryzyk występujących w działalności zakładów ubezpieczeń • Głębsze zrozumienie procesów biznesowych zachodzących w zakładach ubezpieczeń K N U i F E 2 0 0 5

18. Celowość zastosowania podejścia jakościowego w polskich warunkach (ciąg dalszy) • Wdrożenie przez zakłady ubezpieczeń procedur monitorowania i kontroli ryzyk występujących w ich działalności • Ujednolicenie terminologii w zakresie ryzyk występujących w zakładach ubezpieczeń • Stworzenie podstaw umożliwiających w przyszłości wprowadzenie metod ilościowych opracowanych w ramach projektu Solvency II K N U i F E 2 0 0 5

19. Metody jakościowe w polskich warunkach • Opracowanie mapy ryzyk występujących w zakładach ubezpieczeń • Analiza zagrożeń systemowych występujących na polskim rynku • Przygotowanie przez zakłady ubezpieczeń informacji o ryzykach występujących w ich działalności • Informacja o ryzykach występujących w działalności w ujęciu bezwzględnym (bez uwzględnienia procedur kontroli ryzyka) • Informacja w podziale na podstawowe grupy ubezpieczeń i procesy biznesowe • Opis najważniejszych zagrożeń związanych z ryzykami określonego rodzaju K N U i F E 2 0 0 5

20. Informacja o ryzykach występujących w podstawowych obszarach działalności K N U i F E 2 0 0 5

21. Przyszłe działania organu nadzoru • Przygotowanie ostatecznej wersji opisowego formularza dotyczącego ryzyk występujących w zakładach ubezpieczeń • Przygotowanie wytycznych dla zakładów ubezpieczeń w zakresie przygotowywania formularza • Wdrożenie systemu analizy informacji przekazywanych przez zakłady ubezpieczeń • Planowany termin wdrożenia projektu – rok 2005 K N U i F E 2 0 0 5

22. Przyszłe działania organu nadzoru(ciąg dalszy) • Opracowanie nowych ilościowych narzędzi pozwalających na przewidywanie przyszłych zagrożeń, jakie mogą wystąpić w działalności zakładów ubezpieczeń (np. stress testy) • Wdrożenie rozwiązań związanych z nadzorem korporacyjnym w zakładach ubezpieczeń K N U i F E 2 0 0 5

23. Podsumowanie • Wdrażanie jakościowego podejścia do problemu ryzyk występujących w zakładach ubezpieczeń wiąże się ściśle z wymogami Insurance Core Principles IAIS oraz Projektem Solvency II • Model jakościowy pozwoli na objęcie procesem monitorowania i kontroli wszystkich ryzyk występujących w zakładach ubezpieczeń oraz znaczne przyspieszenie reakcji organu nadzoru w sytuacjach kryzysowych • Wdrożenie mechanizmów ładu korporacyjnego pozwoli na udoskonalenie procesów zarządzania zakładami ubezpieczeń • Wdrażane metody ilościowe pozwolą na odpowiednio wczesne reagowanie organu nadzoru na zagrożenia pojawiające się w działalności zakładów ubezpieczeń K N U i F E 2 0 0 5

24. Anna IzdebskaDyrektor Departamentu Nadzoru Ubezpieczeń Działu II ul. Niedźwiedzia 6 E02-737 Warszawatel. (0 22) 54 87 319fax (0 22) 54 87 320Sekretariat.DN2@knuife.gov.plwww.knuife.gov.pl K N U i F E 2 0 0 5