Download
1 / 29
420 likes | 947 Views
شيوه هاي ارزيابي پوسچر. در ارگونومي. Occupational Safety and Health Administration : osha درطبقه بندي WMSDs رتبه دوم بيماريها وعوارض ناشي ازكار را به خود اختصاص داده داراي رتبه نخست از نظربروز درد ورنجي كه گريبانگير فرد مي شود
E N D
شيوه هاي ارزيابي پوسچر در ارگونومي
Occupational Safety and Health Administration:oshaدرطبقه بندي WMSDs رتبه دوم بيماريها وعوارض ناشي ازكار را به خود اختصاص داده داراي رتبه نخست از نظربروز درد ورنجي كه گريبانگير فرد مي شود جز عمده ترين عوامل از دست رفتن زمان كار، افزايش هزينه ها وآسيبهاي انساني علت يك سوم درخواست غرامت هاي ناشي از كار 60 درصد از كل موارد جديد بيماري در محيط كاردر آمريكا با يك رشد5 درصدي درسال اهميت اختلالات اسكلتي - عضلاني
اهميت اختلالات اسكلتي – عضلاني (ادامه) 44% از بيماريهاي اسكلتي-عضلاني درآمريكا 33% از بيماريهاي اسكلتي-عضلاني در فنلاند هزينه اي برابر3 تا 5 درصد توليد ناخالص ملي در كشورهاي حوزه اسكانديناوي هزينه اي برابر.5/0تا 2 درصد توليد ناخالص اتحاديه اروپا
: در سال 1993osha هدف هدف برنامه ي ايمني وبهداشت در محيط كار پيشگيري از آسيب ها وبيماريها از طريق حذف علل آنها مي باشد.در ارگونومي اين هدف حذف يا كاهش مواجهه ي كارگر باخطرات ارگونوميك مي باشد كه باعث WMSDsمي شوند.
ريسك فاكتورهاي فيزيكي- مكانيكي منجر به اختلالات اسكلتي-عضلاني • پوسچر نامناسب يا ثابت • اعمال نيروي زياد • تكرار حركت • بلند كردن وحمل بار • فشار تماسي • ارتعاش تمام بدن يا موضعي • دماي پايين • روشنايي نامطلوب
اساس بيومكانيكي آسيبهاي اسكلتي- عضلاني • آسيب همان تخريب مكانيكي بافت است كه درآن انسجام بافت مورد حمله قرارمي گيرد. • اين مواجهه و انباشتگي تنش هاي پياپي است كه در درازمدت از ترميم كامل آسيب ها جلوگيري مي كند ومانع تغييرات سازشي براي خنثي سازي اثرات بيومكانيكي مي شود. • ماهيت ويسكوالاستيك بافت هاي كلاژن دارموجب مي شود نيرو به شكل كششي انتقال داده يا تحمل شود از آنجاكه اين محدوده -ي تغييرشكل كششي حداكثر 4% مي باشد اعمال كشش هاي بيش از آن منجر به:
اساس بيومكانيكي آسيبهاي اسكلتي- عضلاني (ادامه) • تغيير شكل بافت در طولاني مدت • پارگي بافت دراثرتغيير شكل 10-8% • كاهش سطح مقطع بافت • افزايش شدت استرس • كاهش ظرفيت تحمل فشار ودر نهايت احتمال وقوع آسيب افزايش مي يابد.
عوامل موثر در اختلالات اسكلتي- عضلاني • عوامل ژنتيكي • عوامل مورفولوژيك • عوامل رواني- اجتماعي • عوامل بيو مكانيكي
متغيرهاي بيومكانيكي اين متغيرها تحت قالب نظريه اعمال نيروي بيش از حدبررسي مي شوند ودر اين نظريه سه فاكتور: • بزرگي نيرو • زمان مواجهه ي موثر • پوسچر كاري ودامنه حركت .
شيوه هاي ارزيابي خطر بروز اختلالات اسكلتي- عضلاني • شيوه هاي دستگاهي يا مستقيم • شيوه هاي خود گزارشي • شيوه هاي مشاهده اي كه خود شامل: • قلم – كاغذي • فيلمبرداري وواكاوي پوسچر به وسيله كامپيوتر كه در اين جا به طور اختصاصي به شيوه هاي قلم- كاغذي پرداخته مي شود: OWAS RULA REBA QEC
PRIELشيوه • برگه پوسچر گرام • انتخاب پوسچر خطرناك • ترسيم طرح شماتيك • طبقه بندي براساس وضعيت قرارگيري 14 عضوبدن نسبت به سه صفحه مرجع • بيان پوسچر به صورت داده هاي عددي • كاربرد براي كارهاي استاتيك ازمعايب آن • زمان زياد مورد نياز براي واكاوي • عدم كارايي براي كارهاي ديناميك
روشRULA Rapid Upper Limb Assessment براي ارزيابي شدت فشار وضعيتي به ويژه براي كارهاي ايستاكه براساس روشOWAS وبااستفاده از مفاهيم نظري آن پايه ريزي شده است. • درآن تجزيه وتحليل براي اندام هاي : • گردن • تنه • بازو • ساعد ومچ دست • پاها به كمك كدگذاري براي انحراف از وضعيت طبيعي هر اندام كه با افزايش انحراف كدمتعلقه بزرگتر مي گردد.
Hospitality Asset Managers Association: HAMA HAMAروش • براي تجزيه وتحليل فشار بيومكانيكي بردست ها وبازوها كه 5 عامل اصلي دخيل درآن عبارتند از: • نوع حركت • نوع چنگش • وضعيت قرارگرفتن اندام فوقاني • فشار خارجي • سطح تلاش فيزيكي ارتباط ميان وضعيت بدن واعمال نيرو با طراحي ايستگاه ومحيط كار قابل بررسي است. ازمعايب آن : معياري جهت توصيف سطح مواجهه وجود ندارد.
PLIBELروش • با استفاده از چك ليستي خطرات ارگونوميكي محيط كارشناسايي شده كه اين چك ليست حاوي اطلاعات پوسچر كار ، حركت ها، طراحي ايستگاه كار و ابزار مي باشد ودرمورد 5 ناحيه از بدن شامل: • گردن،شانه،پشت • آرنج ها،ساعدها،دستها • پاها • زانوها • كمر روشي سودمند براي شناسايي ريسك فاكتورهاي آسيب زا در ناحيه خاصي ازبدن از معايب آن: اعتبار بين مشاهده گر بالا نيست و تعيين بزرگي خطر در هنگام تركيب ريسك فاكتورها دشوار است.
REBAروش • براي ارزيابي مشاغلي كه تغييرات زيادي در پوسچر ووضعيت انجام كار دارند مناسب بوده براساس روش RULA توسعه يافته وبه ترتيب زير عمل مي شود: انتخاب پوسچر يا فعاليت خطرناك طراحي دياگرام مربوطه كدگذاري پوسچر اندامهاي گوناگون تركيب امتياز پوسچر اندام با اعمال نيرو ونوع فعاليت تعيين سطح اولويت اقدام اصلاحي
QECروش در اين روش پوسچروحركت هاي تكراري • كمر • شانه • بازو • مچ دست/دست ارزيابي شده و با گردآوري اطلاعات • مدت زمان انجام كار • حداكثروزن بار • اعمال نيرو توسط دست • نياز ديداري وظيفه • دريافت و قضاوت كارگر ، بزرگي هر مورد ارزيابي شده و به صورت سطوح مواجهه دسته بندي مي شود وبا استفاده از جدولي امتياز گذاري شده و سطح مواجهه تركيبي با ريسك فاكتورهاي گوناگون براي هر يك از اندام ها ي يادشده تعيين مي شود.
OWASزمينه وتكوين • Ovako Working Posture Analyzing System • در Ovako oy فنلاند • كارهاي فيزيكي سنگين • غيبت از كار • از كار افتادگي زود هنگام ناشي از اختلالات اسكلتي-عضلاني زمينه بررسي ارگونوميك رافراهم آوردكه منجر به تعريف 84 پوسچر شاخص شد كه تركيبي از پوسچرهاي پاها، تنه، بازوها ست
OWAS دسته بندي پوسچر درروش • كه اين پوسچرها تركيبي از 7 پوسچر پا ،4 پوسچر تنه و3 پوسچر بازوست. • پس از انتخاب پوسچرهاي شاخص براي تعيين كارايي روش 28 شغل واكاوي گشت . • سپس براي تعيين روايي واعتبار آنها 52 شغل كه 36000 پوسچراز آن حاصل شد مورد ارزيابي قرار گرفت تنها ايراد آن اين بودكه نتيجه ارزيابي كارگران در يك شغل اعتبار داده ها را اندكي پايين تر مي آورد.
(ادامه)OWASدسته بندي پوسچر درروش • تنه ، بيانگرنخستين رقم دركد پوسچر: • ستون فقرات كشيده ومستقيم • ستون فقرات خميده • تنه در حال چرخش • تنه خميده ودر چرخش • بازوها، بيانگردومين رقم دركد پوسچر: • هر دوبازو پائين تر از ارتفاع شانه • يكي از بازوها در ارتفاع شانه يا بالاتر از آن • هر دو بازو در ارتفاع شانه يا بالاتر از آن
(ادامه)OWASدسته بندي پوسچر درروش • پاها، بيانگرسومين رقم دركد پوسچر: • نشسته • ايستاده با پاهاي كشيده ومستقيم • ايستاده با يك پاي مستقيم • ايستاده بر دو زانوي خميده • زانو زده بر روي يك زانوي خميده • زانو زده بريك يا هر دو زانو • راه رفتن يا جابجا شدن • وزن بار يا نيروي موردنياز • نيروي كمتر از kg10
(ادامه)OWASدسته بندي پوسچر درروش • نيرويي بين kg10و kg20 • نيرويي بيشتر از kg20 • فازكاري بيانگروظيفه ايست كه فرد هنگام مشاهده وثبت كد در حال انجام آن است. و به صورت دورقمي با كد صفر مشخص مي شود.
ارزیابی پوسچرکدگذاری شده ارزیابی پوسچرتوسط تعیین اولویت اقدام اصلاحی صورت می پذیرد که بیانگر ضرورت اجرای برنامه ی مداخله ای ارگونومیک در محیط کار می باشد که براساس بزرگی خطر بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی وفشار وارد بردستگاه اسکلتی-عضلانی برای دو حالت زیرتعیین می شود. الف)پوسچر تک تک اندام ها : درصد فراوانی نسبی پوسچرهای گوناگون را مشخص نموده وبا استفاده ازجدول زیراقدام اصلاحی را تعیین می کنیم. ب) ترکیب پوسچرها : برای ارزیابی پوسچراثر ترکیبی 3 پوسچر و نیرو مورد توجه قرار می گیرد. نکته: نیرو تاثیری در اولویت ندارد.
اولویت اقدام اصلاحی برای پوسچر تک تک اندام ها
اولویت اقدام اصلاحی برای پوسچر تک تک اندام ها
روش کار درمطالعه ی ارگونومیک کار 1- شغل یا مشاغلی با شیوع وبروز اختلالات اسکلتی-عضلانی بالا تعیین ومورد ارزیابی قرار می گیرند 2- فازهای کاری واکاوی می شوند 3- در هر فاز در فاصله های 30تا 60 ثانیه posture sampling انجام می دهیم • 20 تا 40 دقیقه نمونه برداری در هرفاز 4-کد هر پوسچر را ثبت می کنیم
تجزیه وتحلیل داده ها وگزارش نتیجه نهایی • تعیین درصد فراوانی نسبی پوسچروتعیین اقدام اصلاحی در هرمورد • محاسبه ی درصد هر پوسچر ترکیبی تعیین سطح اقدام اصلاحی • گزارش فراوانی پوسچرهای نامطلوب • در صورت نیاز به اطلاعات جزئی ، تجزیه وتحلیل براساس فازهای کاری • استفاده از نرم افزارOWASدر تجزیه و تحلیل داده ها وکاهش زمان آنالیز بسیار مفید است. • اعتبار وروایی روش OWASنزدیک به 90% می باشد وتصویری نسبتا درست از فشار وضعیتی را به دست داده و روایی قابل قبولی دارد.
به کمک کامپیوترOWASاجرای به کمک نرم افزار OWASCO • فازهای کاری • فاصله ی زمانی بین مشاهده ها • کدگذاری فازهای گوناگون • شناسایی فازهای خطرناک به کمک نرم افزار OWASAN • توصیه های اقدامات اصلاحی • تعیین اولویت اقدامات اصلاحی • فهرست کردن پوسچرهای کاری • درصد فازهای کاری • بدترین پوسچرهای کاری • چاپ اطلاعات زمینه ای
