Namazın Vacipleri

1. Namazın Vacipleri Salim SELVİ Zürich Nord İsviçre Türk Diyanet Mimar Sinan Camii

2. Namazın Vacipleri. • Namazların farzları olduğu gibi, bir kısım vacipleri de vardır. • Bu vacipleri yerine getirmekle namazın farzları tamamlanıp noksanları giderilmiş olur.

3. Namazın Vacipleri. • Namazın vaciplerinden herhangi birinin terk edilmesi namazı bozmaz. Namazın vaciplerinden biri sehven terke dilmişse sehiv secdesi yapılması, eğer kasten terk edilmişse namazın iade edilmesi yani yeniden kılınması gerekir. • Sehiv secdesi yapılmadığı zaman ise, eksikliğin verdiği kerahete rağmen namaz borcu düşmüş olur.

4. Secde-i sehvi gerektiren haller şunlardır: • Namazda farzın te'hiri, • vâciblerden birinin unutularak yapılmaması (terki), • yahut sonraya bırakılması (te'hiri), • yahut da vaktinden önce yapılması (takdimi) sehiv secdesini gerektirir. 1- Farzın tehiri [gecikmesi]2- Farzın tekrarı3- Vacibin terki4- Vacibin tehiri [gecikmesi] 5- Vacibin tekrarı 6- Vacibin tebdili [değişmesi].

5. Namaza "Allahu ekber" diyerek başlamak • 1- Namaza başlarken yalnız "Allah" ismi ile yetinmeyip büyüklüğü ifade eden "Ekber" sözünü de ilâve ederek "Allahü Ekber" demek vacibdir.

6. Namazın Vacipleri. • 2- Namazlarda "Fatiha" suresini okumak vacipdir. • Üç İmama göre ise, bunu okumak farzdır. • İlk iki rekatın her birinde bir defa Fatiha suresi okunup tekrarlanmaması vacibdir.

7. Namazın Vacipleri. • 3- Namazlarda farz olan Kur´an okuyuşunun ilk iki rekata bağlı kılınması vacipdir.

8. Zamm-ı sûrede okumak, • 4- Farz namazların ilk iki rekatında, vâcip ve nâfile namazların her rekatında Fâtiha'dan sonra, Kur'an'dan kısa bir sûre veya buna denk düşecek bir veya birkaç âyet okumak (zamm-ı sûre), Fâtiha'ya bir küçük sûre veya en küçük sûreye denk üç kısa âyet ya da üç kısa âyete denk bir uzun âyet eklemek vâciptir (En küçük sûre Kevser sûresi., • Vitir namazı ile nafile namazların her rekatında Fatiha ve Fatiha'dan sonra bir sûre veya ona denk bir âyet okunması da vacibdir.

9. Fatihayı zamm-ı sûreden önce okumak, • 5- Fatiha suresini diğer okunacak sûre veya âyetlerden önce okumak vacipdir.

10. Namazın Vacipleri. • 6- Ta`dîl-i erkâna riayet etmek Ebû Yûsuf'a göre farz, Ebû Hanîfe ve Muhammed'e göre vaciptir.

11. Namazın Vacipleri. • 7- Yalnız başına namaz kılan kimse, sabah, akşam ve yatsı namazlarını dilerse aşikâre bir okuyuşla ve dilerse gizli bir okuyuşla kılar. • Geceleyin kılacağı nafile namazlarda da hüküm böyledir. Fakat öğle ile ikindi namazlarında ve gündüz kılacağı nafile namazlarda gizli olarak okuması vaciptir.

12. Namazın Vacipleri. • 8- Cemaatla kılınan namazlardan sabah, cuma, bayram, teravih, vitir namazlarının her rekatında; akşam ve yatsı namazlarının ilk iki rekatlarında aşikâre Kur'an okumak, • Öğle ile ikindi namazlarının bütün rekatlarında, akşam namazının üçüncü ve yatsının son iki rekatlarında gizli olarak kıraat yapmak vaciptir.

13. Namazın Vacipleri. • 9- Vitir namazında kunut (dua) okumak ve kunut tekbiri almak vacibdir. • Bu İmam Azam'a göredir. İki imama (İmam Ebû Yusuf ve İmam Muhammed'e) göre ise, bunlar sünnettir.

14. Namazın Vacipleri. • 10- Kazaya kalan bir namaz, gündüzün cemaatla kılındığı takdirde, eğer sabah namazı gibi aşikâre kıraat yapılması gereken bir namaz ise, yine aşikâre kıraet yapılır. Gizli kıraat yapılması gereken bir namaz ise, gizli kıraet yapılır. Tek başına namaz kılan ise, aşikâre kıraet yapılması gereken bir namazı kaza ederken dilerse hem aşikâre, hem de gizli okuyabilir. Bir rivayete göre de, gündüz kaza edeceği herhangi bir namazda gizli okuması vacibdir; gizli veya aşikâre okuma serbestisi yoktur:

15. Namazın Vacipleri. • 11- Secde yaparken yalnız alınla yetinmeyip alınla beraber burnu da yere koymak vacibdir.

16. Namazın Vacipleri. • 12- Üç ve dört rekatlı namazlarda ikinci rekatın sonunda oturmak yani birinci oturuş vaciptir. (ka`de-i ûlâ = ilk oturuş).

17. Namazın Vacipleri. • 13- Namazların gerek ilk, gerekse son oturuşunda teşehhüdde bulunmak, yani Tahiyyât'ı okumak. vaciptir.

18. Namazda secde ayeti okunduğunda secde etmek, • 14- Namaz içinde okunan secde âyetinden dolayı tilâvet secdesinde bulunmak vaciptir.

19. Bayram namazlarına ait ziyade tekbirleri almak, • 15- İki bayram namazının üçer ziyade tekbirleri vaciptir. Bu namazların birinci rekatlarındaki rüku ve secde tekbirleri sünnettir. İkinci rekatlarının rüku tekbirleri ise, vacip olan ziyade tekbirlere yakın olduğu için o da vaciptir.

20. Farz olan fiillerin sırasına riayet etmek • 16- Namazların farzlarında sıraya riayet edilmesi, iki farz arasına, farz olmayan bir şeyin girmesine meydan verilmemesi vacipdir. • Farz olan kıyamdan (ayakta duruşdan) sonra rükua gidilmesi, rükudan sonra da secdeye varılması iki secdeyi peş peşe yapmak gibi....

21. Farz olan fiili geciktirmemek. • 17- Farz olan fiili geciktirmemek. • Meselâ, birinci oturuşta Tahiyyât'ı okuduktan sonra, "Allahümme salli alâ Muhammed" diyecek kadar bir süre bekledikten sonra üçüncü rek`ata kalkılacak olursa farz geciktirilmiş sayılır ve sehiv secdesi gerekir.

22. Namazın Vacipleri. • 18- Vaciplerin her birini de yerinde yapmak ve sonraya bırakmamak vacipdir. • Kur'an okuduktan sonra bir zaman bekleyip sehven düşünceye dalmak ve sonra rükua varmak gibi.

23. Namazın sonunda sağa ve sola selam vermek, • 19- Namazların sonunda selâm vermek. Önce sağ tarafa, sonra sol tarafa yüz çevirerek "Esselâm" demek vacibdir. • "Esselâmu aleyküm ve Rahmetullah" [Selamet ve Allah'ın rahmeti üzerinize olsun] denilmesinin vacib olduğu açık olarak belirtilmemiştir.

24. Namazın Vacipleri. • Bir görüşe göre, sol tarafa selâm verilmesi sünnettir. Namazdan çıkılması ise, bütün imamlara göre yalnız bir selâm ile olur, bununla namaz biter. Bu selâmı vermiş olana, artık uyulmaz. Meşhur olan görüş budur.

25. Namazın Vacipleri. • Sehiv secdesi yapılmasını gerektiren bir fiilde bulunulmuşsa sehiv secdesi yapmak. • Sehiv secdesinden sonra selâm vermek de vâciptir.