ภาวะผู้นำ และการทำงานเป็นทีม (Leadership and Team)

1. ภาวะผู้นำและการทำงานเป็นทีม(Leadership and Team) อ.ภาดล อามาตย์ โปรแกรมวิชาการจัดการทั่วไป

2. ภาวะผู้นำ ความหมาย • “ความสามารถในการใช้อิทธิพลชักนำคนอื่นเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ต้องการ” • “กระบวนการที่บุคคลหนึ่งๆ มีอิทธิพลเหนือคนอื่นๆ ในการจูงใจและชี้นำกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย”

3. ผู้นำและผู้จัดการ ความหมาย • ผู้นำ คือบุคคลที่สามารถใช้อิทธิพลชักนำคนอื่นให้ดำเนินกิจกรรมต่างๆ ตามที่ตนต้องการ” • ผู้จัดการ คือ ผู้ที่ทำหน้าที่ในการจัดการองค์การอันได้แก่การวางแผน การจัดองค์การ การชักนำและการควบคุม

4. ความหมาย • ผู้นำ – ฉายแวว • ผู้บริหาร – แต่งตั้ง

5. มองอีกมุม • ผู้นำ = พรสวรรค์ + สร้าง • ผู้บริหาร = สร้าง + ประสบการณ์

6. ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำ • โบราณ - แรงบันดาลใจ - สถานการณ์ - การใช้วาทะ - ความกล้าหาญ , การเสี่ยง

7. ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำ • ปัจจุบัน 1. รวย 2. Smart

8. ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำ • ปัจจุบัน 3. นิ่ง 4. เป็น Back up ได้ 5. รู้จักการจัดการ

9. ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำ • ปัจจุบัน 6. คิดได้ก่อน 7. ตกผลึกก่อน 8. อยู่นอกกรอบ

10. ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการเป็นผู้นำ • ปัจจุบัน 9. มีแรงบันดาลใจอยู่เสมอ 10. แก้ปัญหาแบบสีขาว

11. วิสัยทัศน์กับผู้นำ “บทบาทของผู้นำคือการสร้างวิสัยทัศน์” วิสัยทัศน์คือ “ภาพแห่งความนึกคิดในจิตใจที่บ่งบอกถึงความปรารถนาที่อยากให้องค์การเป็นไปตามสิ่งที่คาดหวังไว้ในอนาคตและความคาดหวังนั้นเป็นสิ่งที่เป็นไปได้” “ถ้าไม่มีวิสัยทัศน์ก็จะไม่มีธุรกิจ”

12. ผู้นำและผู้จัดการ การที่งานของผู้จัดการต้องเกี่ยวข้องกับการวางแผน การจัดองค์การ การชักนำและการควบคุม ดังนั้นการนำ (Leading) และการจัดการ (Managing) จึงไม่สามารถแบ่งแยกกันได้ในทางทฤษฏี

13. ผู้นำและผู้จัดการ • การนำเป็นส่วนหนึ่งของการจัดการ โดยที่การจัดการหมายถึงการวางแผน การจัดองค์การ การนำและการควบคุมงานของคนอื่นเพื่อให้บรรลุเป้าหมายขององค์การ • อย่างไรก็ตามถ้าไม่สามารถมีอิทธิพลในการชักนำและกระตุ้นบุคลากรให้ทำงานได้แล้ว สิ่งได้วางแผนและจัดองค์การไว้ทั้งหมดก็จะล้มเหลวลงอย่างสิ้นเชิง • ดังนั้นการนำคืองานส่วนหนึ่งของผู้จัดการ

14. ลักษณะของผู้นำ ลักษณะของผู้จัดการ • เหตุผล • พิจารณาปรึกษาหารือ • ยืนหยัดในความต่อเนื่อง • แก้ไขปัญหา • สิ่งที่สามารถสัมผัสได้ • วิเคราะห์ • จินตนาการ • กระตือรือร้น/เร่าร้อน • สร้างสรรค์ • ยืดหยุ่น • ปลุกปั่น/กระตุ้น • นวัตกรรม

15. ลักษณะของผู้นำ ลักษณะของผู้จัดการ • มีแบบแผน • ระมัดระวัง/รอบคอบ • มีหลักฐานพิสูจน์ได้ • รักษามาตรฐาน • อำนาจจากตำแหน่ง • กล้าหาญ • นึกคิดเอาเอง • ทดลอง • ริเริ่มเปลี่ยนแปลง • อำนาจส่วนบุคคล

16. อำนาจ • อำนาจจากตำแหน่ง (Position Power) • อำนาจส่วนบุคคล (Individual Power)

17. คำถามที่พบบ่อยๆเกี่ยวกับผู้นำและผู้บริหารคำถามที่พบบ่อยๆเกี่ยวกับผู้นำและผู้บริหาร • เพศมีผลต่อการเป็นผู้นำหรือไม่? • การบริหารแบบเผด็จการยังใช้ได้อยู่หรือ? • จะใช้ทฤษฎีไหนในการบริหารดีที่สุด?

18. คำถามที่พบบ่อยๆเกี่ยวกับผู้นำและผู้บริหารคำถามที่พบบ่อยๆเกี่ยวกับผู้นำและผู้บริหาร 4. ใช้วิธีบริหารแบบเดียวกันแต่เพื่อนประสบความสำเร็จ ทำไมเราไม่? 5. ประเทศไทยเป็นเมืองปราบผู้บริหารจริงหรือ?

19. ตัวแปรที่มีผลต่อการสร้างภาวะผู้นำแบบไทยๆตัวแปรที่มีผลต่อการสร้างภาวะผู้นำแบบไทยๆ • ระบบการเมือง • ธรรมเนียม • ระบบการศึกษา

20. การเสริมสร้างภาวะผู้นำการเสริมสร้างภาวะผู้นำ 1. รักษาสัมพันธภาพ

21. การเสริมสร้างภาวะผู้นำการเสริมสร้างภาวะผู้นำ 2. บอกเป้าหมายชัดเจน3. สร้างทีม4. มีมนุษยสัมพันธ์

22. การเสริมสร้างภาวะผู้นำการเสริมสร้างภาวะผู้นำ 5. ใช้คนให้ตรงกับความสามารถ6. ยอมรับความแตกต่างระหว่างบุคคล7. ให้รางวัลและลงโทษอย่างถูกต้อง

23. การเสริมสร้างภาวะผู้นำการเสริมสร้างภาวะผู้นำ 8. เป็นตัวอย่างที่ดี9. ยอมรับความผิดพลาด10. มีอารมณ์ขัน

24. Empowerment • กระบวนการในการให้บุคลากรทุกระดับในองค์การมีอำนาจหน้าที่ในการตัดสินใจในงานที่ได้รับมอบหมาย

25. Empowerment • ช่วยเพิ่มความสามารถของผู้จัดการในการดำเนินงานเพราะได้รับการสนับสนุนในด้านงานจากบุคลากร • สร้างแรงจูงใจให้กับบุคลากร • ผู้จัดการมีเวลาไปในงานที่สำคัญๆ มากขึ้น

26. แบบจำลองคุณลักษณะ คุณลักษณะและลักษณะส่วนบุคคลที่เกี่ยวข้องกับภาวะผู้นำที่มีประสิทธิผล • ความฉลาด ช่วยให้ผู้จัดการเข้าใจประเด็นต่างๆและการแก้ไข ปัญหาที่ซับซ้อน • ความรู้และความเชี่ยวชาญ ช่วยให้ผู้จัดการทำการตัดสินใจที่ดีและค้นหาวิธี การในการเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผล • ความมีอำนาจ(dominance) ช่วยให้ผู้จัดการชักนำผู้ใต้บังคับบัญชาให้บรรลุเป้า หมายองค์การ • ความเชื่อมั่นตนเอง สนับสนุนให้ผู้นำชักนำผู้ใต้บังคับบัญชาอย่างมีประ สิทธิผลและมีความหนักแน่นเมื่อเผชิญกับอุปสรรค หรือปัญหาที่ยุ่งยาก คุณลักษณะ อธิบาย

27. แบบจำลองคุณลักษณะ คุณลักษณะและลักษณะส่วนบุคคลที่เกี่ยวข้องกับภาวะผู้นำที่มีประสิทธิผล การมีพลังในระดับสูง ช่วยให้ผู้จัดการเผชิญกับความต้องการต่างๆ นานัปการการอดทนต่อแรงกดดัน ช่วยให้ผู้จัดการเผชิญกับความไม่แน่นอน และการตัดสินใจที่ยากลำบากความมั่นคงและซื่อสัตย์ ช่วยให้ผู้จัดการประพฤติอย่างมีจริยธรรม และได้รับความไว้วางใจและความเชื่อมั่น จากผู้ใต้บังคับบัญชาความเป็นผู้ใหญ่ ช่วยให้ผู้จัดการหลีกเลี่ยงการกระทำที่เห็นแก่ ตัว ควบคุมความรู้สึกและยอมรับความผิด พลาด คุณลักษณะ อธิบาย

28. แบบจำลองพฤติกรรม

29. ผู้นำแบบเผด็จการ และผู้นำแบบประชาธิปไตย Autocratic and Democratic Leader Kurt Lewinได้ทำการศึกษาในปลายทศวรรษที่ 1930 พบว่ากลุ่มที่นำโดยผู้นำแบบประชาธิปไตยโดยทั่วไปทำงานได้ในจำนวนเหมือนๆ กับกลุ่มที่นำโดยผู้นำแบบเผด็จการ แต่สมาชิกของกลุ่มที่นำโดยผู้นำแบบประชาธิปไตยมีความพอใจในงานมากกว่า

30. Robert Tannenbaum และ Warren H. Schmidt ได้ขยายทรรศนะที่มีต่อภาวะผู้นำแบบเผด็จการและประชาธิปไตยจาก 2 พฤติกรรม ออกเป็น 7 พฤติกรรม

31. ภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตยภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตย ภาวะผู้นำแบบเผด็จการ การใช้อำนาจหน้าที่โดยผู้จัดการ พื้นที่ความมีอิสระของผู้ใต้บังคับบัญชา

32. The Ohio State Studies การศึกษานี้พบว่าพฤติกรรมทั้ง 2 แบบต่างเป็นอิสระต่อกัน นอกจากนั้นยังพบว่าความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมของผู้นำและผลงานขององค์การยังขาดความชัดเจน

33. ทฤษฏีการเส้นทางไปสู่เป้าหมายของ House ลักษณะของสถานการณ์ Robert J. House ตัวแปรเชิงสถานการณ์ของทฤษฏีเส้นทางไปสู่เป้าหมาย (path-goal theory) ได้แก่ • ลักษณะของบุคลากร (Employee Characteristic) บุคลิกภาพ ทักษะ ความสามารถและความต้องการ • ลักษณะของภาระงาน (Task Characteristic) โครงสร้างของภาระงาน กลุ่มงานและระบบอำนาจหน้าที่ที่เป็นทางการ

34. วิธีการนำของผู้นำ • พฤติกรรมแบบสั่งการ (directive behaviors) ซึ่งคล้ายกับโครงสร้างแบบดั้งเดิม (initiating structure) • พฤติกรรมแบบสนับสนุน (supportive behaviors) คล้ายกับการเอาใจใส่ (consideration) และรวมถึงการเห็นอกเห็นใจผู้ใต้บังคับบัญชาและคอยดูแลผลประโยชน์ที่ดีที่สุด

35. วิธีการนำของผู้นำ • พฤติกรรมแบบการมีส่วนร่วม (participative behaviors) ให้ผู้ใต้บังคับบัญชาแสดงความคิดเห็นที่สำคัญๆ และตัดสินใจในส่วนที่มีผลกระทบต่อผู้ใต้บังคับบัญชา • พฤติกรรมแบบมั่งเน้นความสำเร็จ (achievement-oriented behaviors) จูงใจผู้ใต้บังคับบัญชาให้ปฏิบัติงานเพื่อให้ได้ผลงานในระดับสูงเท่าที่เป็นไปได้

36. ทฤษฏีการเส้นทางไปสู่เป้าหมายของ House Robert J. House สมมติฐานของทฤษฎีเส้นทางไปสู่เป้าหมาย (path-goal theory) ได้ระบุว่าผู้นำที่มีประสิทธิผลจูงใจผู้ใต้บังคับบัญชาให้บรรลุเป้าหมายโดย • ค้นหารางวัลหรือผลได้ที่บุคลากรต้องการได้รับจากงานและองค์การ • กำหนดเป้าหมายที่ชัดเจนและท้าทาย ตลอดจนสร้างการรับรู้ว่าการบรรลุเป้าหมายจะทำให้ได้รับรางวัลตามที่ต้องการ • สร้างความชัดเจนในเส้นทางที่จะบรรลุเป้าหมายให้กับบุคลากร ซึ่งขึ้นกับตัวแปรเชิงสถานการณ์

37. แบบจำลองของ Vroom–Yetton-Jago วิธีการตัดสินใจของผู้นำ • Autocratic Style (A1 และ A2) • Consultative Style (C1 และ C2) • Group Style

38. วิธีการตัดสินใจของผู้นำวิธีการตัดสินใจของผู้นำ • A1 ผู้นำตัดสินใจโดยลำพัง • A2 ผู้นำสอบถามความคิดเห็นจากบุคลากร แต่ตัดสินใจ โดยลำพัง • C1 ผู้นำแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับบุคลากรแต่ละคน • C2 ผู้นำและบุคลากรประชุมร่วมกัน แต่ผู้นำตัดสินใจ • G1 ผู้นำและบุคลากรประชุมร่วมกันและตัดสินใจร่วมกัน

39. แบบจำลองของ Vroom–Yetton-Jago ลักษณะสถานการณ์ • ข้อกำหนดด้านคุณภาพ (Quality requirement) • ข้อกำหนดด้านความผูกพัน (Commitment requirement) • ข้อมูลข่าวสารของผู้นำ (Leader’s information) • โครงสร้างของปัญหา (Problem structure)

40. แบบจำลองของ Vroom–Yetton-Jago ลักษณะสถานการณ์(ต่อ) • ความน่าจะเป็นของความผูกพัน (Commitment probability) • ความสอดคล้องของเป้าหมาย (Goal congruence) • ความขัดแย้งของบุคลากร (Subordinate conflict) • ข้อมูลข่าวสารของบุคลากร (Subordinate information)

41. ทฤษฎีภาวะผู้นำตามสถานการณ์ของ Hersey และ Blanchard ทฤษฎีนี้พัฒนาโดย Paul Hersey และ Kenneth H.Blanchard “พฤติกรรมของผู้นำควรที่จะเปลี่ยนแปลงไปตามความพร้อมของบุคลากรที่จะทำงานให้สมบูรณ์” ความพร้อมของบุคลากรนั้นเรียกว่า Follower Readiness ซึ่งถือว่าเป็นลักษณะของสถานการณ์ที่ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบ 2 ประการ • (1) ความสามารถ (Ability) อย่างเช่น Skill, Knowledge, and Experience • (2) ความตั้งใจ (Willingness) อย่างเช่น Confidence, Commitment, and Motivation

42. ทฤษฎีภาวะผู้นำตามสถานการณ์ของ Hersey และ Blanchard วิธีการนำของผู้นำ • พฤติกรรมแบบสั่งการ (directive behavior) • พฤติกรรมแบบสนับสนุน (supportive behavior) ซึ่งพฤติกรรมทั้ง 2 แบบนี้ต่างเป็นอิสระต่อกัน ดังนั้นเมื่อแบ่งพฤติกรรมออกเป็นสูงและต่ำ วิธีการนำของผู้นำจึงมีได้ 4 วิธีการคือ

43. ทฤษฎีภาวะผู้นำตามสถานการณ์ของ Hersey และ Blanchard วิธีการนำของผู้นำ • วิธีการนำแบบสั่งงาน (directive or telling style) • วิธีการชักจูงหรือฝึกสอน (selling or coaching style) • วิธีการสนับสนุน (supporting style) • วิธีการมอบหมายงาน (delegating style)

44. LEADER BEHAVIOR Share ideas and facilitate in decision making Explain decisions and provide opportunity for clarification (HIGH) SELLING SUPPORTING S3 S2 SUPPORTIVE BEHAVIOR S4 S1 DELEGATING TELLING Turn over responsibility for decisions and implementation Provide specific instruction and closely supervise performance (LOW) (HIGH) (LOW) DIRECTIVE BEHAVIOR (HIGH) FOLLOWER READINESS (LOW)

45. แบบจำลองการทดแทนภาวะผู้นำแบบจำลองการทดแทนภาวะผู้นำ Steven Kerr และ John Jermier ได้ชี้ให้เห็นว่า “ตัวแปรของสถานการณ์บางอย่างสามารถที่จะทดแทนพฤติกรรมของผู้นำได้”

46. ผู้นำแบบปฏิรูป Transformational Leadership จะเกิดขึ้นได้เมื่อผู้จัดการได้เปลี่ยนแปลงบุคลากร 3 วิธีการคือ • บุคลากรต้องรับรู้ว่าตนคือผู้มีความสำคัญต่องานขององค์การ • บุคลากรต้องรับรู้ถึงความต้องการของตนเองเกี่ยวกับการพัฒนาตนเองและการประสบความสำเร็จ • ผู้จัดการต้องจูงใจบุคลากรให้ทำงานเพื่อสิ่งที่ดีต่อองค์การโดยส่วนรวม

47. วิธีการสร้างภาวะผู้นำแบบปฏิรูปวิธีการสร้างภาวะผู้นำแบบปฏิรูป • การมีบารมี • การกระตุ้นบุคลากรอย่างมีเหตุผล • การให้ความสำคัญกับการเอาใจใส่บุคลากร

48. คุณลักษณะผู้นำยุคใหม่คุณลักษณะผู้นำยุคใหม่ 1. น่าเชื่อถือ ไว้ใจได้ 2. ยุติธรรม 3. ไม่วางมาดถือตัว 4. ฟังมากกว่าบงการ 5. เปิดใจกว้าง 6. รู้สึกไวกับผู้คน 7. รู้สึกไวต่อสถานการณ์ต่างๆ นพ.สมศักดิ์ ภัทรกุลวณิชย์ ศอ.3

49. คุณลักษณะผู้นำยุคใหม่คุณลักษณะผู้นำยุคใหม่ 8. ริเริ่ม สร้างสรรค์ ทันสมัย เหมาะสม 9. วินิจฉัยดี 10. สามารถตัดสินใจดี 11. สร้างแรงจูงใจ 12. บริหารงาน บริหารคุณภาพ 13. มั่นใจตนเอง กล้า 14. ควบคุมอารมณ์ดี นพ.สมศักดิ์ ภัทรกุลวณิชย์ ศอ.3

50. คุณลักษณะผู้นำภาครัฐ 1. ซื่อสัตย์สุจริต 6. สร้างทีมงาน 2. ยุติธรรม 7. เป็นผู้นำ 3. รับผิดชอบ 8. เสียสละ 4. มีวิสัยทัศน์ 9. วางแผน 5. คิดสร้างสรรค์ 10. มีวุฒิภาวะ