REKABETTE TEK YOL: AR-GE VE İNOVASYON

1. REKABETTE TEK YOL: AR-GE VE İNOVASYON Dr. Serdal TEMEL Ege Üniversitesi Bilim Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi(EBİLTEM) Avrupa İşletmeler Ağı

2. Buluş ve Yenilik • Buluş, araştırma ya da benzeri çalışmalar ile yeni fikirlerin oluşturulmasıdır, • Yenilik buluştan bir adım sonra gelmektedir ve buluşun ticari bir uygulamasıdır.

3. Yenilik Nedir? • Yeni fikirlerin ticari bir yarara dönüştürülmesi süreci, • Farklı, değişik ve yeni fikirler geliştirerek bunların uygulanması, • Yeni fikirlerin başarılı bir şekilde uygulamaya dönüştürülmesi, • Yeni fikirlerin fırsata ve bu fırsatlarında uygulamaya aktarılması , • “Ar-Ge, parayı bilgiye dönüştürmek iken; yenilik, bilgiyi paraya dönüştürmektir.” • gibi farklı tanımlar yapılmaktadır.

4. Buluş ve Yenilik Karşılaştırması • Howe dikiş makinesini icat etti, ancak Singer daha sonra patent hakkını ihlal etmiştir; • Spangler elektrikli süpürgeyi icat etmiştir, ancak Hoover bunu ilk ticari hale getirendir; • Paterson DOS’u geliştirdi, ancak Gates haklarını satın alarak ($25,000!) IBM’e lisanslamıştır.

5. Yenilik Türleri • Ürün Yeniliği (Product Innovation): Bir firma ve/veya kurumun sunduğu mallarda (ürün/hizmet) yapılan yenilikler ve değişikliklerdir. Örneğin; Bir aracın dizaynında yapılan değişiklikler, verilen bir hizmetin daha hızlı ve etkili sunulması amacı ile elektronik ortama taşınması vb. • Süreç Yeniliği (Process Innovation): Bir firma ve/veya kurumun ürün ve hizmet üretim ve sunum süreçlerinde yaptıkları yenilikler ve değişikliklerdir. Örneğin; Bir araç üretim sürecinde ve/ veya yönteminde yapılan değişiklikler , bir hizmetin sunulmasında yapılan süre kısaltılması vb. Skype, Ebay..

6. Yenilik Derecesi • Radikal Yenilik: Mevcut ürün ve sistemden çok farklı olan ve bu ürünlerin yerini alacak bir ürün ve/veya hizmetin oluşturulması. Örneğin: Kablosuz iletişim araçlar, elektrikli otomobil.. • Adımsal/Kısmi Yenilik: Mevcut ürün veya hizmetler üzerinde yapılan küçük ve sınırlı yeniliklerdir. Örneğin: Cep telefonlarına dahil edilen kamera sistemleri, Daha yüksek çözünürlü TV’ler vb.

7. Radikal Yenilik

8. Ar-Ge, Buluş ve Yenilik

9. Yeniliğin Seviyesi • İşletme için Yeni: Bu tip yenilik genellikle adımsal yenilik ile sonuçlanır ve ortalama olarak 6,5 ay sürer. • Pazar/Sanayi için Yeni:Bu tür yenilik adımsal ve radikal yeniliğin karışımıdır. İşletmeler bu yenilik türünü ancak yeni ürünlerinin pazarda fırsatyaratacağını düşünürlerse hedeflerler. Bu yenilik ortalama olarak 14 ay sürer. • Dünya için Yeni: Bu yenilik türü kendine özgü ve radikal yeniliktir. Pazarda buna benzer hiçbir ürün yoktur ve ortalama olarak 24 ay sürer.

10. Yenilik Neden Önemlidir? Çünkü; • Yenilik çalışmalarının yoğun olduğu bölge ve ülkelerde işsizlik oranı düşük ve toplum refahı yüksektir, • Yenilik çalışmalarının olduğu bölgelerde geleneksel ürünlerin yerine, katma değeri yüksek teknolojik ürünler üretilmektedir, • Yenilik yapan firmaların karlılık oranları diğer firmalara göre daha yüksektir, • Yenlik çalışmaları firmaların ticari performansını ve rekabet gücünü yükseltmektedir, • Yenilik yapmayan firmalar, bölgeler ve ülkeler geleceklerini riske atmaktadırlar, • Yenilik firmalararası rekabette en belirleyici unsurdur.

11. İşletmeleri Nasıl Yenilikçi Yaparsınız? • Farkındalık çalışmaları, • Uzun dönemli stratejiler, • Proje yönetimi becerileri, • Yenilik ve Ar-Ge için finansal kaynaklar, • Ar-Ge Takımı, • İş bölümü • Bütçe tahsisi, • Yeni fikirler için teşvikler, • Bilgiye Erişim • Fuarlar • Müşteriler ile işbirliği • Tedarikçiler ile işbirliği • Üniversiteler ile işbirliği

12. Yenilik Faaliyetlerinin Genel Özellikleri • Çok zaman alır • Başarılı bir proje oluşturmak için en az 5 yıla ihtiyaç duyulmaktadır, • Sermaye yoğun • İlaç sanayi en pahalı Ar-Ge harcamasının yapıldığı sektördür, • Riskli bir faaliyettir, • 1/3.000 proje ancak başarılı bir ürün olarak Pazar ile buluşur, • Bilgi ve yetenek gerektiren bir faaliyettir.

13. Yenilikçi Firma Kriterleri • 3 yıl içindeki yeni ya da geliştirilmiş ürün sayısı, • 3 yıl içinde üretilen yeni ya da geliştirilmiş ürünlerin toplam cirodaki payı, • Ar-Ge çalışanı sayısı, • Katma değeri yüksek ürün seviyesi, • Patent sayısı, • Ulusal ve Uluslararası, • Ar-Ge projelerinin sayısı

14. Yeniliğin 5 Kuralı • Sorgulama: Buluşçu daima «neden», «nasıl» ve «ne için» diye sormalıdır, • Gözlemleme: Buluşçu daima çevreyi gözlemlemeli ve ihtiyaçları belirlemelidir, • Networking: Networkler mucidin en değerli kaynağıdır. “It does not matter who you are, it matters who you know” , • Deneme isteği: Buluşçu herhangi bir şeyi icat etmenin ya da yenilik getirmenin kolay bir iş olmadığını bilmelidir. Bu sebeple faklı deneyler ve yorumlamaları gereklidir, • İlişkilendirme: Buluşçu farklı konular arasında bağlantılar kurmalı ve sonuç alabilmelidir.

15. Yeniliğin Kaynağı Nedir? • Firmalar : Bünyesinde barındırdığı Ar-Ge Birimleri ve çalışan mühendisleri aracılığı ile.. • Üniversiteler: Yetişmiş araştırıcı gücü ve teknik altyapı aracılığı ile… • Araştırma Merkezleri: Yetişmiş araştırmacı gücü ve teknik labaratuvar kanalı ile….. • Kamu Kaynaklı Araştırmalar: Farklı kişi ve kurumları bir araya getirip ortak bir hedefe odaklayarak… • Bireyler/Girişimciler: Fırsatların yakalanıp bu fırsatların değerlendirilmesi ile…. • Müşterileri: Talepleri ile… • Rakipler: Rakip ürün analizleri yardımı ile… • Yasal düzenlemeler ve uygulamalar: Daha gelişmiş ürünleri teşvik ederek…

16. Yenilik Hunisi Schilling, 2008, Strategic Management of technological Innovation

17. KapalıYenilik Modeli Chesbrough, Open İnnovation; 2003

18. Açık Yenilik Modeli Chesbrough, Open İnnovation; 2003

19. Peki, yeniliklerimizi ve buluşlarımızı nasıl koruyacağız?

20. Patent Patent işletmeye bir icadın belli bir süre için ticari kullanımının tekel hakkını sağlar. • Patent buluşçuya bir dizi özel (ya da tekel) haklar sağlar, • Patent sahibi geçici bir süre için diğerlerinin o icadı ticarileştirmesini engelleme hakkına sahiptir, • Bunun karşılığında patent sahibi icadın patent detaylarını ortaya koymak zorundadır ve bu bilgiler kamu incelemesine açık olacaktır, • Bilgilere erişim ücretsizdir.

21. Patentlerin Avantajı • Özellikle ekonomik değeri olacağı düşünülen yenilik süreçlerinin çıktıları olarak değerlendirilir, • Pahalıdır, bu sebeple filtre işlevi görür, • Teknik alanda analiz edilir, yenilik hızı ve yönü hakkında bilgi verir.

22. Patentlerin Dezavantajları • Tüm icatlar patentlenmez, patentlenme oranı ~ %70’dir • Tüm icatlar patentlenemez, örn: patetes cipsi, yazılım, bazı biyoteknolojiler • Patentlerin büyük bir kısmı (~ % 40 – 60) kullanılmaz

23. Sınai Mülkiyetin Korunması İki genel yaklaşım bulunmaktadır; • İlgili buluşun buluşçuya ait olduğunu, onun yasal izni olmadan başkalarının bu ürünü üretme ve satma hakkına sahip olmadığını gösteren yasal bir belgenin alınması ile, • Buluşu tamamen gizli tutulması yoluyla,

24. SMH Türleri • Patent, • Marka, • Endüstriyel Tasarım • Telif hakkı (Tüm bu unsurlar ilgili buluş ve ürünü görünür ve ulaşılabilir kılar, ancak kanunen sahibi dışındakilerin kullanmaları kanunen yasaktır)

25. Neden Patent Alınır? Her yıl tüm dünyada yaklaşık 400,000 patent başvurusu yapılmakta ve ancak bunların çok az bir kısmı ticari olarak ürüne dönüşebilmektedir. Patent almanın tek amacı ürüne dönüştürmek olmayabilir. Diğer nedenleri: • Savunma – önceden patent alarak ilgili alana rakiplerinizin girmesini engelleyebilirsiniz; • Koruma – İlgili bir konuda önceden patent alarak başkalarının bu alan girmesinin yanında bu ürünü kullanarak başka ürünler geliştirmesini de engelleyebilirsiniz; • Gelir– lisanslama yoluna giderek gelir elde edebilirsiniz; • Pazarlık– Şirket birleşmelerinde, devirlerinde önemli bir pazarlık gücü katar; • Ün-Tanınırlılık– firma imajı üzerinde önemli pozitif etki sağlar.

26. Üniversite-Sanayi İşbirliği

27. Üniversite-Sanayi İşbirliğinin Amaçları • Toplum için Faydalar: Toplum üniversite sanayi ilişkilerinden yenilikçi ürünler ve teknolojiler üzerinden faydalanır. Sanayi destekli üniversite araştırmaları genellikle topluma fayda sağlayan pratik uygulamalara dönüşür. • Üniversite için Faydalar : Bazı üniversiteler akademik araştırmaların ticarileştirilmesindeki olası finansal getiriler sebebi ile sanayi ile ortak çalışmak istemektedir. • Firma için Faydalar: Üniversite sanayi ilişkileri firma içi araştırma ve geliştirmeyi tetikleyebilir. Üniversitedeki araştırmacılar sanayideki bilim adamlarına yenilikçi ve potansiyel ürünlerin tasarımı ve geliştirilmesi için kullanılabilecek mevcut araştırmalar konusunda yardımcı olabilirler.

28. Üniversite – Sanayi İşbirliği Kanalları • Üniversite – Sanayi arayüz kuruluşları, • Teknoloji Transfer Ofisleri, • Kısa ya da uzun vadeli çalışan değişimleri, • Desteklenen projeler (kontratlı araştırmalar), • Ortak araştırma projeleri, • Danışmanlık hizmetleri, • Sanayi destekli Yükseklisans ve Doktoralar, • Enformel toplantılar

29. Ar-Ge ve Yeniliğin Türkiye’deki Durumu

30. Ülkelerin Rekabetçilik İndeksi The Global Competitivenes Index, 2011

31. Türkiye’nin Yenilik Endeksi 2011 Source: The Global Innovation Index 2011

32. İzmir’in Yenilik Potansiyeli • Organize Sanayi Bölgesi Bakımından gelişmiş bir bölge(12 Adet), • Serbest Bölgeler (2 Adet), • Firma Sayısı :119.552(%6,4), • Teknoloji Geliştirme Bölgesi (İZTEKGEB), • Üniversiteler (9), • Akademik Personel (7.240 Araştırmacı), • Yılda Mezun Edilen 1.000 Mühendis, • Ar-Ge ve Yeniliğe Yönelik Araştırma Merkezleri, • EBİLTEM ve Projeleri (EBIC-Ege, EPO vb.) • KOSGEB Birimleri, • İzmir Kalkınma Ajansı,

33. Devlet Desteklerinden Yararlanma Oranı TÜBİTAK

34. İzmir’in Durumu (2007-2010) • İmalat sektöründeki firma sayısı : 23.749 • Ar-Ge desteğine başvuran firma sayısı :416 • Başvurulan proje sayısı : 499 • Başvurusu yapılan patent sayısı : 1.064 • Firmalardaki Ar-Ge Merkezlerin Sayısı : 8 Source : TÜİK, TÜBİTAK, TPE, Sanayi Bakanlığı

35. State of U-I Cooperation in Izmir Üniversiteler ile işbirliği yapıyor musunuz? Evet : % 8 Hayır : % 92 Teknoloji transferi konusunda var olan kamu destek ve altyapının mevcut durumundan memnunmusunuz? Hayır : % 65 Kısmen : % 22 Evet : % 13

36. Toplam Ar-Ge harcamalarıiçindeki; Üniversitelerin payı: % 8.26 Diğer firmaların payı : % 9.64

37. University-Industry Cooperation Tools in Turkey

38. Sizce biz başarabilirmiyiz?

40. Iran war plane “Tunder in the skye”…2007

41. First Trukish plane in the skye - 1925, Vecihi Hürkuş

43. First Model of Honda Civic- 1972

44. First Model of Hyundai- year 1974….

45. Have you recognized this?… year 1961….

46. Recomendation to read • Start-Up Nation, Dan Senor ve Saul Singer • Open Innovation, Henry Chesbrough • The Management of Technology and Innovation, Margaret White ve Garry Bruton • Managing Innovation, Joe Tidd ve John Bessant • Towards the Third Generation Universities, J.G. Wissema

47. Dr. Serdal TEMEL Serdal.temel@ege.edu.tr www.ebicege.org.tr 0 232 343 44 00 Teşekkürler…