ตัวอย่าง

1. ตัวอย่าง ระบบร้านเช่าวิซีดี ขั้นตอนที่ 1: การลงทะเบียนเป็นสมาชิก - ลูกค้ากรอกแบบฟอร์มการสมัครสมาชิก - ระบบทำการตรวจสอบแบบฟอร์มการสมัครเป็นสมาชิก - กรณีที่มีข้อผิดพลาดหรือข้อมูลไม่ครบถ้วน จะส่งกลับให้ลูกค้ากรอกใหม่ - กรณีที่ถูกต้องและข้อมูลครบถ้วน ระบบจะทำการบันทึก ประวัติลูกค้า และพิมพ์บัตรสมาชิกให้ลูกค้า

2. ขั้นตอนที่ 2: การเช่าวีซีดี - ลูกค้า (สมาชิก) เลือกรายการวีซีดีที่ต้องการเช่าพร้อมทั้ง แสดงบัตรสมาชิก - ระบบจะทำการตรวจเช็คจำนวนวีซีดีที่ลูกค้านั้นเช่าว่าเกิน จำนวนที่กำหนดหรือไม่ - ถ้าเกินจำนวนที่กำหนด ระบบจะไม่อนุญาตให้ลูกค้า รายนั้นเช่า - ถ้าไม่เกินจำนวนที่กำหนด ระบบจะอนุญาตให้ลูกค้า รายนั้นเช่า - บันทึกรายการเช่า - กำหนดวันคืนวีซีดี - คำนวณค่าเช่า - ออกใบเสร็จรับเงินให้ลูกค้า

3. ขั้นตอนที่ 3: การคืนวีซีดี - เมื่อลูกค้า (สมาชิก) นำวีซีดีมาคืน ระบบจะทำการเช็คว่าวีซีดี นั้นชำรุดหรือไม่ - ถ้าชำรุด ระบบทำการ - บันทึกรายการคืน - คำนวณค่าปรับเนื่องจากวีซีดีชำรุด - ออกใบเสร็จรับเงิน

4. - ถ้าไม่ชำรุด ระบบจะทำการเช็คว่าเลยวันกำหนดคืนหรือไม่ - ถ้าเลยวันกำหนดคืน ระบบทำการ - บันทึกรายการคืนวีซีดี - คำนวณค่าปรับเนื่องจากเลยวันกำหนด - ออกใบเสร็จรับเงิน - ถ้าไม่เลยวันกำหนดคืน ระบบทำการ - บันทึกรายการคืนวีซีดี

5. ขั้นตอนที่ 4: การสั่งซื้อวีซีดี กรณีที่มีวีซีดีใหม่ๆผลิตออกมา ระบบจะทำการสั่งซื้อกับบริษัท ผู้ผลิตวีซีดี - ระบบจัดทำใบขออนุมัติการสั่งซื้อวีซีดีต่อเจ้าของร้าน - เมื่อเจ้าของร้านเซ็นใบอนุมัติการสั่งซื้อ ระบบจะส่งข้อมูลการ สั่งซื้อไปยังบริษัทผู้ผลิต - เมื่อทางบริษัทผู้ผลิตได้รับข้อมูลการสั่งซื้อแล้วก็จะทำการ จัดส่งวีซีดีตามรายการสั่งซื้อ

6. ขั้นตอนที่ 5: การจัดทำรายงาน ระบบจะต้องจัดทำรายงานต่างๆเพื่อส่งให้เจ้าของร้าน ดังนี้ - รายงานสมาชิกใหม่ - รายงานการเช่าวีซีดี - รายงานการคืนวีซีดี - รายงานการสั่งซื้อวีซีดี - รายงานสรุปรายได้

7. การสร้างแผนภาพบริบท • แจกแจง External Entity จากข้อมูล ขั้นตอนการดำเนินงานของระบบ

8. การสร้างแผนภาพบริบท • แจกแจง External Entity จากข้อมูล ขั้นตอนการดำเนินงานของระบบ  ลูกค้า  เจ้าของร้าน  บริษัทผู้ผลิต

9. แจกแจงการ รับ/ส่ง ข้อมูลระหว่าง ระบบกับ External Entity  ลูกค้า ---> ระบบ

10. แจกแจงการ รับ/ส่ง ข้อมูลระหว่าง ระบบกับ External Entity  ลูกค้า ---> ระบบ • ข้อมูลส่วนตัว (ประวัติลูกค้า) • รายการวีซีดีที่ต้องการเช่า • รายการวีซีดีที่คืน • ข้อมูลการชำระเงิน

11.  ระบบ ---> ลูกค้า

12.  ระบบ ---> ลูกค้า • บัตรสมาชิก • ใบเสร็จรับเงิน

13.  เจ้าของร้าน ---> ระบบ

14.  เจ้าของร้าน ---> ระบบ • ใบอนุมัติการสั่งซื้อวีซีดี

15.  ระบบ ---> เจ้าของร้าน

16.  ระบบ ---> เจ้าของร้าน • ใบขออนุมัติการสั่งซื้อวีซีดี • รายงานต่างๆ

17.  บริษัทผู้ผลิตวีซีดี ---> ระบบ

18.  บริษัทผู้ผลิตวีซีดี ---> ระบบ • รายการวีซีดีที่สั่งซื้อ

19.  ระบบ ---> บริษัทผู้ผลิตวีซีดี

20.  ระบบ ---> บริษัทผู้ผลิตวีซีดี • รายการวีซีดีที่ต้องการสั่งซื้อ

21. ใบอนุมัติ การสั่งซื้อวีซีดี รายการวีซีดีที่ต้องการเช่า รายการวีซีดีที่คืน ลูกค้า เจ้าของร้าน ข้อมูลการชำระเงิน ข้อมูลส่วนตัว 0 รายงานต่างๆ ใบเสร็จรับเงิน ระบบ การเช่าวีซีดี ใบขออนุมัติการสั่งซื้อวีซีดี บัตรสมาชิก รายการวีซีดี ที่สั่งซื้อ รายการวีซีดี ที่ต้องการสั่งซื้อ บริษัท ผู้ผลิตวีซีดี

22. แผนภาพกระแสข้อมูล (Data Flow Diagram : DFD)

23. Data Flow Diagramหมายถึง แผนภาพที่แสดง ให้เห็นถึงทิศทางการไหลของข้อมูลที่มีอยู่ในระบบ และ การดำเนินงาน (Process) ที่เกิดขึ้นในระบบ โดยแผน ภาพนี้เป็นสื่อที่ช่วยให้การวิเคราะห์ระบบเป็นไปโดยง่าย และมีความเข้าใจตรงกันระหว่างนักวิเคราะห์ระบบ และ ผู้ใช้ระบบ

24. Data Flow Diagramเป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์ระบบ ซึ่งทำให้ทราบว่า  ข้อมูลมาจากไหน  ข้อมูลไปที่ไหน  ข้อมูลเก็บไว้ที่ไหน  เกิดเหตุการณ์ใดกับข้อมูล

25. วัตถุประสงค์ของData Flow Diagram  เป็นแผนภาพที่สรุปรวบรวมข้อมูลทั้งหมด ที่ได้จาการวิเคราะห์ระบบ ในลักษณะของ รูปแบบที่เป็นโครงสร้าง  เป็นข้อตกลงร่วมกันระหว่างนักวิเคราะห์ระบบ และผู้ใช้ระบบ  เป็นแผนภาพที่นำไปใช้ต่อในขั้นตอนการ ออกแบบระบบ  เป็นแผนภาพที่ทำให้ทราบถึงทิศทางการไหล ของข้อมูล

26. ขั้นตอนการเขียน DFD • จัดทำ Data Flow Diagram Level 0 • (Diagram 0) • แบ่งย่อย Data Flow Diagram • (Decomposition of DFD) • ตรวจสอบความสมดุลของ Data Flow Diagram • (Balancing DFD)

27. Data Flow Diagram Level 0 • Data Flow Diagram Level 0 เป็นการขยายรายละเอียด จาก Context Diagram ให้มีรายละเอียดของการทำงาน มากขึ้น (มีจำนวน Process เพิ่มมากขึ้น) • Data Flow Diagram Level 0 ไม่ควรมีจำนวน Process มากเกินไป (ประมาณ 3 – 6 )

28. แต่ละ Process ต้องมีหมายเลขกำกับ ซึ่งหมายเลขนี้ ไม่ใช่ลำดับการทำงาน แต่มีไว้สำหรับอ้างอิงเท่านั้น • มี Data Store ที่สำคัญ • มี External Entity ทั้งหมดใน Context Diagram

29. ตัวอย่าง ระบบร้านเช่าวิซีดี • แจกแจง Process หลักๆ  แจกแจง Data Store หลักๆ

30. แจกแจง Process หลักๆ

31. แจกแจง Process หลักๆ  การรับสมัครสมาชิก  การเช่าวีซีดี  การคืนวีซีดี  การจัดซื้อวีซีดี  การจัดทำรายงาน

32. แจกแจง Data Store หลักๆ

33. แจกแจง Data Store หลักๆ  ประวัติสมาชิก  รายการวีซีดี  รายการ เช่า – คืน วีซีดี  รายการชำระเงิน  รายการซื้อวีซีดี

34. 1 ข้อมูลส่วนตัว การรับสมัคร สมาชิก ลูกค้า D1 ประวัติสมาชิก บัตรสมาชิก รายการวีซีดี ที่ต้องการเช่า D2 รายการวีซีดี 2 5 การเช่า วีซีดี D3 รายการเช่า-คืนวีซีดี การจัดทำ รายงาน ใบเสร็จรับเงิน D4 รายการชำระเงิน 3 รายการวีซีดีที่คืน รายงาน ต่างๆ D3 รายการเช่า-คืนวีซีดี การคืน วีซีดี ใบเสร็จรับเงิน D2 รายการวีซีดี รายการวีซีดี ที่ต้องการสั่งซื้อ 4 บริษัท ผู้ผลิตวีซีดี D5 รายการซื้อวีซีดี เจ้าของร้าน การจัดซื้อ วีซีดี ใบขออนุมัติการสั่งซื้อวีซีดี รายการวีซีดี ที่สั่งซื้อ ใบอนุมัติการสั่งซื้อวีซีดี Data Flow Diagram Level 0

35. แบ่งย่อย Data Flow Diagram

36. กรณีที่ระบบมีขั้นตอนการดำเนินงานที่ซับซ้อนกรณีที่ระบบมีขั้นตอนการดำเนินงานที่ซับซ้อน นักวิเคราะห์ระบบไม่สามารถอธิบายขั้นตอนการดำเนิน งานทั้งหมดได้ใน Data Flow Diagram Level 0 ดังนั้น นักวิเคราะห์จึงต้องแบ่งย่อยขั้นตอนการดำเนินงานนั้นๆ โดยแบ่งให้เป็นขั้นตอนย่อยๆที่มีขนาดเล็กลง

37. ระดับของแผนภาพที่แบ่งย่อยมาจาก Level 0 เรียกว่า Level 1 และจากแผนภาพ Level 1 หากนักวิเคราะห์ระบบ เห็นว่ายังไม่สามารถอธิบายรายละเอียดของการดำเนินงาน ได้ นักวิเคราะห์ระบบสามารถแบ่งย่อยแผนภาพลงไปเป็น Level 2 , Level 3 ไปเรื่อยๆ

38. กฎเกณฑ์การแบ่งย่อย Data Flow Diagram • เมื่อแบ่งย่อยแล้วปรากฏว่ามี Process เพียง 1Process • จึงหยุดแบ่งย่อย • Process ที่เป็นการดำเนินการใดๆกับข้อมูลเพื่อบำรุง • รักษาข้อมูล เช่น การเพิ่ม การลบ การแก้ไขปรับปรุง • ข้อมูล ไม่จำเป็นต้องแบ่งย่อยแผนภาพอีก

39. ตัวอย่าง ระบบร้านเช่าวิซีดี • 1.Process การรับสมัครสมาชิก

40. ตัวอย่าง ระบบร้านเช่าวิซีดี • 1.Process การรับสมัครสมาชิก 1.1 ตรวจสอบใบสมัคร 1.2 บันทึกข้อมูลสมาชิก 1.3 พิมพ์บัตรสมาชิก

41. 2.Process การเช่าวีซีดี 2.1 บันทึกรายการเช่า 2.2 คำนวณค่าเช่า 2.3 พิมพ์ใบเสร็จรับเงิน

42. 3.Process การคืนวีซีดี 3.1 บันทึกรายการคืน 3.2 คำนวณค่าปรับ 3.3 พิมพ์ใบเสร็จรับเงิน

43. 4.Process การจัดซื้อวีซีดี 4.1 จัดทำใบขออนุมัติการสั่งซื้อ 4.2 บันทึกรายการที่ต้องการสั่งซื้อ 4.3 บันทึกรายการสั่งซื้อ

44. 1.1 ลูกค้า ตรวจสอบ ใบสมัคร ข้อมูลส่วนตัว ข้อมูลส่วนตัว 1.2 บันทึกข้อมูล สมาชิก D1 ประวัติสมาชิก 1.3 บัตรสมาชิก พิมพ์บัตร สมาชิก Data Flow Diagram Level 1 ของ Process 1

45. 2.1 รายการเช่า วีซีดี ลูกค้า บันทึก รายการเช่า D2 รายการวีซีดี D3 รายการเช่า-คืนวีซีดี 2.2 คำนวณ ค่าเช่า ข้อมูลค่าเช่า D4 รายการชำระเงิน 2.3 ใบเสร็จรับเงิน พิมพ์ใบเสร็จ รับเงิน Data Flow Diagram Level 1 ของ Process 2

46. 3.1 รายการคืน วีซีดี ลูกค้า บันทึก รายการคืน D3 รายการเช่า-คืนวีซีดี 3.2 คำนวณ ค่าปรับ ข้อมูลค่าปรับ D4 รายการชำระเงิน 3.3 ใบเสร็จรับเงิน พิมพ์ใบเสร็จ รับเงิน Data Flow Diagram Level 1 ของ Process 3