RİNOMANOMETRİ

1. RİNOMANOMETRİ Dr. Engin Özçora

2. Burundan konforlu nefes alıp verme hissi komleks bir olaydır. Burun hava akımının büyük kısmı orta meatustan alt konkanın üzerinden geçer. Bu hava akımı esas olarak turbulan bir akımdır. Birçok fizyolojik ve patolojik olay hava akımını etkileyebilir.

3. Hava akım miktarı: Havayolunun • uzunluğuna • kesit alanına • basınç gradyanına • karakterine (turbulan akım) bağlıdır.

4. TANIM • Rinomanometri burun hava akımının ve transnazal basıncın eş zamanlı ölçümüdür. Bunun için burnun ön ve arkasındaki basınçlar ölçülür. • Değişik alet ve metodlar geliştirilmiştir.

5. METODLAR • Kullanılan üç metod vardır: Anterior Posterior (peroral) Postnazal (pernazal) • Üç tekniğin temel farkı burun arkasındaki basınç dedektörünün yerleşimidir.

6. METODLAR • Anterior metod: Dedektör test edilmeyen nostrilin ağzına yerleştirilir. • Posterior metod: Dedektör posterior orofarenkse yakın yerleştirilir. • Postnazal metod: Dedektör bir nostrilden nazal kavite arka kısmına yerleştirilir.

7. NAZAL HAVAAKIMININ ÖLÇÜMÜ • Maske (full-face) • Hortum (intranazal anatomiyi etkileyebilir!) • Pletismografi

8. Aktif – Pasif Rinomanometri • Pasif metodda hasta nefesini tutarken burundan belli bir hızla hava pompalanır. • Aktif metodda ise hastanın kendi solunumundan yararlanılır. Aktif rinomanometri, burnun normal fizyolojisini daha iyi yansıttığı düşünüldüğünden günümüzde daha sık kulanılır.

9. Unilateral – Bilateral Ölçüm • Total nazal havayolu ölçümü için burnun her iki tarafı birlikte ölçülebilir veya unilateral ölçüm değerlerinden hesaplanabilir. • Posterior ve postnazal metodlar total havayolunu direkt olarak ölçer. • Anterior metodda total havayolu unilateral ölçüm değerlerinden hesaplanır.

10. Anterior: kolay hasta eforu az ağız veya burna tüp sokulmuyor septal perforasyon varsa kullanılamaz adenoid hipertrofiyi değerlendiremez Hortum ala’nın şeklini bozar Total obstruksiyonda hiç Posterior: doğru pozisyon (orofarenks ve nazofarenks açık tutulmalı) değişken sonuçlar Postnazal: adenoid hipertrofiyi değerlendiremez biri işlev görmez! Metodların Karşılaştırılması

11. TEST İŞLEMi • En sık kullanılan maskeli anterier metoddur ve dekonjestan öncesi ve sonrasında yapılır. • Cihaz ısıtılmalı, kalibre edilmelidir. • Nostriller deforme edilmemeli, ağız solunumu yapılmamalıdır. • Oturur pozisyonda ölçülmeyen taraf nostrili dedektör ile kapatılır. • Hasta normal solunum yapar. • Dekonjestan sonrası işlemler tekrarlanır. • Yatar durumda nazal obstruksiyonu olan hastalarda test oturur, supine, sağ-yan ve sol-yana yatar pozisyonlarda yapılır.

12. Nazal solunumda burundaki basınç farkı havanın burundan geçişini sağlar. • Basınç arttıkça hava akımı artar fakat bu doğru orantılı değildir. • Havayolu direnci = Basınç / hava akımı

13. PARAMETRELER • İnspiratuar ve ekspiratuar direnç değerleri • Belirli bir akım veya basınçtaki direnç • Maksimum ve ortalama direnç • Burun kesit alanını değerlendirmek • Dekonjesyon sonrsı değişim miktarı

14. Uluslararsı Rinomanometri Standardizasyon Komitesi • Aktif anterior rinomanometri • Kaçağı önleyecek transparan yüz maskesi • Nostrillerin deformasyonunun önlenmesi • Her ölçümde 3-5 kaydın ortalaması alınmalı • Hasta ölçümden önce 30 dk. Oturtulmalı • Nazal direnç 75, 150, 300 Pa basınçta ölçülmeli

15. Testte Değişkenlik Nedenleri • Nazal siklüs • Alae nasi dilatasyonu ve vestibüler kollaps • Ekipman, cihaz • Sekresyonlar direnci artırır • Ortam ısısı soğuk hava direnci artırır • Egzersiz ve stres • ağır egzersiz direnci artırır, stres azaltır • Solunum hızı ve karbondioksit soluma solunum hızı direnciartırır, karbondioksit azaltır

16. Vücut pozisyonu direnç yatarken en fazla otururken en azdır • Testin yapıldığı saat direnç gece ve sabah erken saatte en fazla • Kimyasal irritanlar belirgin etki saptanmamış • Cinsiyet, boy, ağırlık, yaş direnç yaşla azalıyor(?)

17. Rinomanometri - Rinoskopi • Rinomanometri ile rinoskopi arasında önemli korelasyon olmakla birlikte her zaman olmayabilir. • Rinomanometri objektif ve daha az değişkendir. • Rinomanometri ile rinoskopinin sağladığı farklı bilgiler ışığında hastanın daha iyi bir değerlendirilmesi yapılabilmektedir.

18. Klinik Uygulamalar • OSAS’lı hastaların değerlendirilmaesi • Allerji challenge test • Preoperatif ve postoperatif değerlendirme • Velofarengeal fonksiyon değerlendirilmesi • Çevresel faktör veirritanların etkisinin değerlendirilmesi • Travma sonrası medikolegal değerlendirme • Nazal fizyoloji araştırmaları

19. TEŞEKKÜRLER

20. Kaynaklar Otolaryngology_Head and Neck Surgery Second Edition Pages 665-684 Auris, Nasus, Larynx Correlation between nasal obstruction symptoms and objective parameters of acoustic rhinometry and rhinomanometry Volume 25, Issue 1 , January 1998, Pages 45-48 Otolaryngology - Head and Neck Surgery Assessment of nasal cycle by acoustic rhinometry and rhinomanometry Volume 128, Issue 4 , April 2003, Pages 510-516 Rhinology. Cole P, Ayiomanimitis A, Ohki M. Anterior and posterior rhinomanometry. 1989 Dec;27(4):257-62. Viani L, Jones AS, Clarke R. Nasal airflow in inspiration and expiration. J Laryngol Otol. 1990 Jun;104(6):473-6.