به نام خدا

1. به نام خدا زمین شناسی تحت الارضی

2. گرد آورنده: مسعود مزارعی دزفولی Email: masoodmazarei@yahoo.com

3. مقدمه ریشه کلمه نفت ؟ ازفعل ناب به معنای ضد رطوبت گرفته شده ودر زبان اوستایی پنتا بوده وعربها آنرا از مادها گرفته و نفتا خواندند. درفارسی به معنای درخشیدن روشن ونابیدن است .

4. Petroleum نفت نفت چگونه تشکیل میشود؟ انواع منشاء نفت:الف )آلی ب)معدنی (مندلیف) -- نفت در چگونه محیطی تشکیل میشود؟ -- انواع مهاجرت نفت: الف)اولیه ب) ثانویه

5. نفتگیرها خصوصیات نفتگیرها: سطح فوقانی غیر قابل نفوذباشد -- تخلخل مناسب داشته باشد --مخزن وسیع باشد --نفوذ پذیری مناسب -- ضخامت و ارتفاع مخزن مناسب باشد

6. انواع نفتگیرها الف)لایه ای ب)طاقدیسی ج)گسلی د)گنبد نمکی

7. آشنایی ایرینیان بانفت به طرق مختلف بوده :حدود شش هزار سال قبل به صورت قیر یا آسفالت در عمارتها ودر چسباندن قطعات گوهر به روی اشیاء و اندود کردن کشتیها استفاده میشده . -- هردوت مورخ یونانی بیست وپنج قرن پیش در سفر به خوزستان به وجود نفت در شوش اشاره دارد --مارسلینوس همراه ژولین امپراطور رم که به جنگ شاهپور دوم به ایران آمده بود به پرتاب کردن مشعلهای آغشته به نفت توسط سربازان ایراتی اشاره کرده است

8. تاریخ اولین حفر چاه در ایران وجهان اولین چاه نفت در جهان درسال 1857 میلادی در پنسلوانیای آمریکا به روش ضربه ای حفر شد که خروج نفت فورانی نبود --اولین چاه نفت در ایران در سال 1287 هجری شمسی مطابق با 1908 میلادی در مسجد سلیمان در عمق 360 متری توسط ویلیام دارسی به نفت رسید --دارسی ابتدا در چیپا سرخ کرمانشاه 2-درماماتین رامهرمز 3-دالپری لرستان 4-نفتون مسجد سلیمان اکتشاف انجام داد که فقط در مسجد سلیمان به نفت رسید.

9. اقدامات قبل ازحفاری 1-عکسبرداری هوایی : استفاده از استریوسکوپ وبررسی توپوگرافی منطقه 2-بررسی زمین شناسی وآزمایشات 3-عملیات ژئوفیزیکی یالرزه نگاری برای اطمینان از وجود سنگ سرپوش توسط انفجار وبررسی امواج )Drilling Rig4-حفاری (

10. عملیات حفاری --انواع حفاری :1-ضربه ای (قدیمی) 2-دورانی حفاری دورانی تحت تاثیر دو عامل قرار دارد الف)چرخش مته یا بیت ب) گردش گل حفاری پیشرفت عملیات حفاری در کاربرد موثر مته خلاصه میشود ومته باید مدام با کف چاه تماس داشته باشد ولایه را خورد کند که وزن مورد نظر توسط لوله های فوقانی وچرخش توسط میزدوار حاصل میشود

11. ‘گردش گل حفاری

12. ترکیب گل حفاری ا ترکیب گل حفاری با توجه به جنس لایه ها تغییر میکنداما به طورکل از بنتونیت –آب دریا –مواد نفتی – وبعضی مواد شیمیایی تشکیل شده است . برخی وظایف گل حفاری :1-تمیز کردن کف چاه 2-خنک کردن ونرم سازی وسائل حفاری (مته ولوله) 3- نگهداری دیواره چاه 4- خنثی سازی فشارهای جانبی 5- جلوگیری از ته نشین شدن خرده ها 6- کاهش وزن

13. دکل حفاریRig

14. اجزاء مختلف دکل حفاری 1- دکل حفاری 2-ریسمان حفاری که شامل :لوله های 4یا 6 گوش –لوله های حفاری –لوله های وزنی –مته – صفحه گردان – سیتم گل حفاری – شیرهای جلوگیری از فوران

15. شمایی از مته حفاری

16. نمایی از صفحه گردان Rotarytable

17. مخزن حاوی روغن دستگاه حفاری

18. لوله اولیه انتقال سوخت

19. موتورالکتریکی

20. کمپرسورهوا

21. ژنراتور

22. دکل حفاری ضربه ای

23. انواع مته وسایر لوازم حفاری

24. لوله لاگ نگاری

25. دکل حفاری ضربه ای

26. دکل حفاری دورانی

27. لوله های کیسینگ

28. دونوع مته ضربدری

29. مته های حفاری ژئوتکنیکی

30. لوله های تشکیل دهنده دیواره چاه لوله هایی هستند که بعد از حفاری در چاه نصب میشوند : 1-لوله های جداری 2-لوله های مغزی 3-لوله های آستری

31. طریقه قرارگیری لوله ها در چاه

32. انواع چاه های نفت وگاز Exploration well 1-چاه های اکتشافی Delenation well 2-چاه های توصیفی Development well 3-چاه های تولیدی Diposal well 4-چاه های دفعی Injection well 5-چاه های تزریقی Observation well 6- چاه های مشاهده ای

33. وسایل مختلف چاه پس از حفاری به منظور بهره برداری وکنترل چاه وسایلی روی چاه یا در مجاورت آن نصب میگردد. --وسایلی که مستقیما روی چاه نصب میشود تاج چاه نام دارد. وسایل مذکور با توجه به فشار داخل مخزن زیر زمینی ووجود گازهای اسیدی طزاحی ومورد استفاده قرار میگیرد

34. وسایل موجود بر سر چاه Baseflang1-فلنج پایه: Side vaves2-شیرهای جانبی Bottom main valve3-شیراصلی زیرین Top main valve4-شیراصلی فوقانی Surface safety valve5-شیرایمنی سرچاه Swept bend6-لوله انحراف دهنده جریان Dipphng valve7-شیرعمقی سرچاه x.Mass tree cap8-کلاهک سرچاه

35. یک نمونه از شیرهای ایمنی سر چاه

36. کلا هک سرچاه

37. حوضه سر چاه cellar محفطه ای است که تمامک وسایل سر چاه مانند درختی در داخل آن قرار میگیرند .این محفظه مبداء حفاری چاه بوده است وطول وعرض آن تقزیبا 3در2 متر وارتفاع آن معمولا 5/2 متر میباشد

38. نمایی از سلر

39. نمونه های مختلف از تاج چاه

40. وسایل موجود در مجاورت چاه Ston trap1-تله سنگ Production valve2-شیر بهره برداری Flow line 3-لوله جریان Choke flage4-محل نصب محدود کننده جریان Burning valve5-شیر سوزاندن نفت Burning line6-لوله سوخت Burning pit7-گودال سوخت Well head fencing 8-حصار چاه

41. حصار چاه

42. شکل تله سنگ

43. نمایی دیگر از یک مته حفاری

44. ژنراتورتولید نیروی برق

45. پیستون پمپ گل حفاری

46. دستگاه چاه نگاری

47. پمپ گل حفاری

48. آمپراندازه گیری فشار

49. نمایی از دکل حفاری

50. دکل حفاری ضربه ای