Hoofdstuk 2: Industrialisatie, sociale spanningen en expansie

1. Hoofdstuk 2: Industrialisatie, sociale spanningen en expansie Periode 1865-1918

2. 1. Industrialisatie in de 19e eeuw, veranderingen in de samenleving

3. Gunstige omstandigheden voor een snelle industrialisatie na 1865 • Natuurlijke hulpbronnen • Voldoende goedkope arbeidskrachten (immigranten) • Energieke ondernemers • Snel uitbreidend spoorwegennet • Nieuwe communicatiemiddelen: telegraaf (later: telefoon)

7. Veranderingen in het bedrijfsleven • Familiebedrijven verdwijnen ten koste van grote corporaties, trusts en kartels • Opkomst massaproductie

8. Negatieve gevolgen van de industrialisatie • Grote tegenstellingen in de explosief groeiende steden • Kleine ondernemers krijgen oneerlijke concurrentie • Veel corruptie • Problemen voor arbeiders (onbeschermd, laag loon, werkeloosheid,…)

11. Problemen voor de boeren (overproductie, dure landbouwmachines,…)

12. De overheid grijpt maar in beperkte mate in • Volgen economisch liberalisme van Adam Smith • Enkel steun voor de grote ondernemers Bv: tariefpolitiek (vgl: Mercantilisme eerder!)

13. Boeren verenigen zich in de People’s Party • People’s Party – ‘populisten’ = voor het gewone volk • Idealen verdedigen van conservatief, landelijk Amerika • Landbouw moderniseren en commercialiseren → Eisen nationalisatie van banken en spoorwegen

15. Waarom? • Afhankelijk van banken voor grote leningen nieuwe machines • Lagere vervoersprijzen vragen aan spoorwegen

16. Verder? - VS moet gouden dollar loslaten → devaluatie → schulden makkelijker afbetalen

17. Invloed People’s Party? • Loopt terug na 1896 • Democraten nemen verschillende ideeën over in hun programma • Aanhangers steunen democratische kandidaat Bryan, maar deze verliest tweemaal de verkiezingen

18. Arbeiders verenigen zich in de AFL • 1886: American Federation of Labor • Geleid door Samuel Gompers • Nemen afstand van revolutionairen (lees: communisten!) • Kleinere veranderingen: hogere lonen, verkorting werktijd,…

20. Jaren ‘80 en ’90: veel geweld tijdens stakingen en betogingen • Slechtere werkomstandigheden in steden • Grote spanningen tussen bevolkingslagen en etnische groepen

22. Resultaat AFL? →vrij kleine aanhang • Amerikanen keren zich tegen stakingen en socialisme • Rijke ondernemers bieden weerstand aan vakbonden • Overheid steunt veelal rijke ondernemers in onderdrukken stakingen

23. Enkel aandacht voor geschoolde leden NIET VOOR: vrouwen, ongeschoolden, zwarten, Aziaten,…

24. De ProgressiveMovement gaat streven naar hervormingen • Eind 19e eeuw tot 1916: ‘Progressive Era’ • Zowel Republikeins als Democratisch • Vooral stedelijke middenklasse, Angelsaksisch en protestant

25. Doelen? • Samenleving wetenschappelijk organiseren • Industriële VS opvoeden: algemeen belang! → Alcoholverbod • Democratiseren VS → Senaat direct verkozen

26. Macht van de grote ondernemingen beperken • Voorkomen sociale chaos → Zorg voor armen en immigranten MAAR: geen socialisten! - die zorgen voor klassendeling - Amerikaan zorgt voor zichzelf!

28. De invloed van de ProgressiveMovement op de presidenten Theodore Roosevelt en Woodrow Wilson • Theodore Roosevelt (rep): • Krachtige overheid • Optreden tegen misbruik van macht grote bedrijven • Warenwet ter bescherming consumenten

29. Woodrow Wilson (dem): • FederalTradeCommission

30. Beiden: • Ingaan tegen materialistisch waardenpatroon • Vrijheid van individu beschermen MAAR: soms tegenwind van Congres of Hooggerechtshof

31. Grote overheidsbemoeienis tijdens de Eerste Wereldoorlog • 1917: Deelname aan WOI en economie verandert: • Groeiende overheidsuitgaven • Groeiende staatsbemoeienis BV: War Industries Board MAAR: einde oorlog betekent einde inmenging

33. 2. De strijd voor burgerrechten 1865-1918

34. De slavernij is mede de oorzaak van de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) • 1860: Noordelijke Republikein Lincoln verkozen tot president • Uit angst voor afschaffing slavernij splitsen zuidelijke staten zich af ‘ConfederateStates of America’

36. 1861-1865: Amerikaanse Burgeroorlog

37. Amendementen op de grondwet geven ex-slaven gelijke rechten • 13e amendement op grondwet verbiedt slavernij in alle staten • 14e amendement verklaart dat alle burgers in elke staat gelijke behandeling verdienen ongeacht kleur of ras (1868) • 15e amendement geeft zwarte mannen kiesrecht (1870)

38. MAAR: vrouwen pas kiesrecht na WOI - 1920

40. De Reconstructie (1866-1877): het Zuiden bezet, rechten zwarten beschermd • Deelnemers ‘opstand’ niet langer in Congres of ambtenaar • Geen vergoeding voor verloren slaven • Ontnemen kiesrecht zuidelijke democraten

41. Later: • Bestuurders in zuiden vervangen door noordelijke republikeinen • Bezetting zuidelijke staten om rechten zwarte bevolking te garanderen

43. Zuidelijke blanken werken de Reconstructie tegen • Verhinderen dat de zwarte bevolking kan gaan stemmen • Oprichten KuKluxKlan (eerst enkel schrik aanjagen, later ook geweld) → Vele voormalige slaven worden sharecroppers

45. Na de Reconstructie gaan de zwarten in het Zuiden erop achteruit • 1977: Het Noorden geeft de Reconstructie op →Opnieuw een zuidelijk bestuur, gericht tegen de zwarte bevolking

47. Economische achteruitgang van de zwarten • Crisis in landbouw zorgen voor problemen sharecroppers • GB ging op zoek naar nieuwe producenten katoen

48. Achteruitgang van de rechtspositie van de zwarten • Partijdige rechtspraak • Onofficieel invoeren van de segregatie

49. Discriminatie en segregatie krijgen wettelijke basis: de Jim Crow-wetten • Jaren 1880-90 • Deelstaten vullen grondwet aan

50. Bv: • Kiezers moeten lezen, schrijven en grondwet kennen • Geen gemengde huwelijken, arbeid • Openbare ruimtes worden gescheiden (trein, park, scholen,…)