Model IS-LM w gospodarce zamkniętej. Podsumowanie polityki ekonomicznej państwa

1. Model IS-LM w gospodarce zamkniętej. Podsumowanie polityki ekonomicznej państwa 1

2. Model IS-LM – historia • podstawy modelu IS-LM sformułowane przez J.R. Hicksa w 30. latach XX wieku; • odwołuje się do teorii J.M. Keynesa, czyli: jak Hicks tłumaczył Keynesa? • model łączy rynek pieniężny i rynek dóbr (proces wydatkowania pieniędzy na zakup dóbr).

3. Podstawowe twierdzenia wyróżniające podejście keynesowskie_1 1. Gospodarka jest z samej swej natury niestabilna” i podlega nieregularnym wstrząsom. Wstrząsy te przypisuje się przede wszystkim zmianom krańcowej efektywności inwestycji wynikającym ze zmian stanu zaufania kół gospodarczych, czyli z tego, co Keynes nazywał zmianami „zwierzęcych instynktów” inwestorów. 2. Zdana na swoje własne siły, po przebyciu pewnego zakłócenia, gospodarka może potrzebować dużo czasu na powrót do sytuacji zbliżonej do pełnego zatrudnienia; znaczy to, że gospodarka samoczynnie nie powraca szybko do równowagi.

4. Podstawowe twierdzenia wyróżniające podejście keynesowskie_2 3. Poziom łącznego produktu (AS) i zatrudnienia jest zasadniczo wyznaczony przez łączny popyt (AD), a władze państwowe mogą podejmować interwencje oddziałujące na poziom łącznego „efektywnego” popytu w celu zapewnienia szybszego powrotu do pełnego zatrudnienia. 4. W prowadzeniu polityki stabilizacyjnej preferuje się na ogół politykę fiskalną, w odróżnieniu od polityki pieniężnej, ponieważ skutki polityki fiskalnej uważa się za bardziej bezpośrednie, przewidywalne i oddziałujące szybciej na łączny popyt niż skutki polityki pieniężnej Cytat za: B.Snowdon, H.Vane, P.Wynarczyk, Współczesne nurty teorii makroekonomii, PWN, Warszawa 1998,s. 99-100.

5. Model keynesowski – podstawowe zależnosci (NX=0) Globalna podaż i zatrudnienie Globalne planowane wydatki Wydatki rządowe (G) Wydatki konsumpcyjne (C) Wydatki inwestycyjne (I) Polityka podatkowa (t) Stopa procentowa Oczekiwania przedsiębiorstw i krańcowa efektywność kapitału Niepewność Popyt na pieniądz Podaż pieniądza Źródło: B.Snowdon, H.Vane, P.Wynarczyk, op.cit.,s. 77.

6. Model IS-LM - zmienne makroekonomiczne • Zmienne zależne: • Dochód Y • Stopa procentowa r • Zmienne niezależne: • Zakupy rządowe G • Podaż pieniądza M • Przeciętny poziom cen P – przyjmujemy, że constans

7. AD AD1 45° Y1 Y Rynek dóbr – krzywa IS • IS – Investment-Saving • równowaga na rynku dóbr, gdy: • AD=Y

8. r I = Ia – wi*r Ia I IS – zależności między zmiennymi_1 • Y = C + I + G – tożsamość dochodu • C = Ca + ksk*(1-t)*Y – funkcja konsumpcji (3) I = Ia – wi*r – funkcja inwestycji • Ia – inwestycje autonomiczne • wi – współczynnik informujący, o ile obniżą się inwestycje jeśli stopa procentowa wzrośnie o 1 punkt % (4) G=Ga

9. IS – zależności między zmiennymi_2 KONSUMPCJA (C) INWESTYCJE (I) • Y = Ca + ksk*(1-t)*Y + Ia – wi*r + Ga • Y = *(Ca+Ia+Ga-wi*r) • Krzywa IS – prezentuje wszystkie kombinacje stopy procentowej (r) i dochodu (Y), które spełniają tożsamość dochodu, funkcję konsumpcji, inwestycji.

10. r r1 IS r2 Y2 Y Y1 Krzywa IS Krzywa IS –kombinacje stopy procentowej (r) i dochodu (Y), które spełniają tożsamość dochodu, funkcję konsumpcji, inwestycji.

11. M stopa procentowa r1 r2 L M/P1 M/P2 realne zasoby pieniądza (M/P) Rynek pieniądza – krzywa LM • Równowaga na rynku pieniężnym (Liquidity-Money)

12. r r2 LM r1 Y Y1 Y2 Krzywa LM Krzywa LM –kombinacje stopy procentowej (r) i dochodu (Y), które spełniają równanie popytu na pieniądz przy stałym poziomie podaży pieniądza i przy ustalonym przeciętnym poziomie cen.

13. IS LM r r1 Y Y1 Wykres IS-LM

14. AD AD2 M r AD1 IS2 r2 r1 ↑G LM IS1 r L2 45° L1 Y2 Y1 r2 r1 Y2 Y Y1 M/P1 M/P Polityka fiskalna – przesunięcie IS (1) Ekspansywna polityka fiskalna, przykład:↑ G Y

15. AD AD1 AD2 IS1 ↓ G LM IS2 r 45° Y1 Y2 r1 M r2 r r1 r2 L1 L2 Y1 Y Y2 M/P1 M/P Polityka fiskalna – przesunięcie IS (2) Restrykcyjnapolityka fiskalna, przykład:↓G Y

16. AD M AD1 LM2 AD2 IS1 ↓ I LM1 r r2 r1 r0 45° Y1 Y2 r1 M/P1 M/P0 Y2 Y1 Y Polityka monetarna – przesunięcie LM (1) Restrykcyjna polityka monetarna L

17. M AD AD2 r0 r1 LM1 IS1 AD1 LM2 r L ↑I r1 M/P0 M/P1 45° r2 Y2 Y1 Y1 Y2 Y Polityka monetarna – przesunięcie LM (2) Ekspansywna polityka monetarna

18. Skuteczność polityki pieniężnej i fiskalnej - ujęcie keynesowskie • krzywa LM – dość płaska ze względu na stosunkowo wysoką wrażliwość popytu na pieniądz na zmiany stopy procentowej; • krzywa IS – dość stroma z powodu małej wrażliwości inwestycji na zmiany stopy procentowej

19. Efekt wypierania • Sytuacja, gdy wzrost wydatków rządowych G powoduje wzrost Y, ale i wzrost stopy procentowej, co zmniejsza inwestycje • wzrost G może być finansowany z zaciąganego długu publicznego, co zwiększa rynkową stopę procentową. • Rząd „wypiera”/ „wypycha” inwestycje podmiotów prywatnych.

20. Pułapka płynności • Pułapka płynności – sytuacja, w której stopa procentowa jest na tak niskim poziomie, że niemożliwe jest dalsze jej obniżanie przez BC; • W wypadku nieskończonej wrażliwości popytu na pieniądz względem r, krzywa LM jest pozioma i w rezultacie polityka pieniężna staje się nieefektywna.

21. Podsumowanie • Polityka fiskalna – krzywa IS. • Polityka monetarna – krzywa LM. • Model IS-LM – narzędzie do analizy wpływu polityki fiskalnej i monetarnej na sytuację gospodarczą dla studenta UE, ekonomisty – praktyka, polityka gospodarczego, etc.