Frjáls för vöru

1. Frjáls för vöru

2. Frjáls för vöru • Hindranir á frjálsri för vara eru: • augljósar hindranir, þ.e. tollur, sbr. 25. gr. EB, 10. gr. EES • mismunun í skattlagningu innanlands, sbr. 90. gr. EB, 14. gr. EES • magntakmarkanir sbr. 28. og 29. gr. EB, 11. og 12. gr. EES • Ekki eins augljósar hindranir eru kröfur sem innanlandslöggjöf aðildarríkja gera • Af hverju innri markað? • Efnahagsleg velsæld með frjálsum viðskiptum • Hvernig á að ná þessu? • Frjáls för framleiðsluþátta, jöfnun á samkeppnisskilyrðum

3. Frjálsir vöruflutningar innan EES • 8. gr. EES-samningsins • 1. Koma skal á frjálsum vöruflutningum milli samningsaðila í samræmi við ákvæði samnings þessa. • 2. Ákvæði 10.–15., 19., 20. og 25.–27. gr. taka einungis til framleiðsluvara sem upprunnar eru í ríkjum samningsaðila nema annað sé tekið fram. • 3. [upptalning á vöruflokkum sem falla undir gildissvið samningsins] • Upprunareglur • eru reglur sem vara þarf að uppfylla til að hún geti notið fríðindameðferðar samkvæmt ákvæðum samningsins • EES-uppruni - 9. gr. EES • Kveðið er á um upprunareglur í bókun 4. Þær eru settar með fyrirvara um alþjóðlegar skuldbindingar sem samningsaðilar eru eða kunna að verða bundnir af samkvæmt Hinu almenna samkomulagi um tolla og viðskipti.

4. Frjálsir vöruflutningar innan EES • EES-uppruni • Skilgreining á upprunavöru • framleiðsluvara telst upprunin á EES-svæðinu ef hún er fengin að öllu leyti þar (þ.e. vörur sem teljast fengnar að öllu leyti á EES) • framleiðsluvara telst upprunin á EES-svæðinu ef hún hefur fengið nægilega aðvinnslu á EES-svæðinu (þ.e. vörur sem hlotið hafa nægjanlega aðvinnslu) • 8. gr. EES – ákvæði greina 10.-15. taka einungis til framleiðsluvara sem upprunnar eru í ríkjum innan EES nema annað sé sérstaklega tekið fram

5. Frjáls för vöru • Hvað eru vörur? • mál 7/68 Commission v Italy • mál C-2/90 Commission v Belgium • Munur á 25. og 90. gr. EB og 10. og 14. gr. EES • beiting 25. gr. EB, 10. gr. EES og 90. gr. EB, 14. gr. EES . fer ekki saman, sbr. mál 57/65 Lütticke • þegar gjöld eru eingöngu lögð á innfluttar eða útfluttar vörur, en ekki á vörur sem ætlaðar eru á heimamarkað: 25. gr. EB, sbr. 10. gr. EES á við. Þetta er ólöglegt per se og mjög erfitt að réttlæta • þegar gjöld eru lögð á innfluttar eða útfluttar vörur, og einnig á vörur sem ætlaðar eru á heimamarkað: 90. gr. EB, sbr. 14. gr. EES á við. Þetta er ólögmætt ef um mismunun er að ræða eða verið er að vernda. Meiri möguleiki á réttlætingu

6. Tollar og gjöld sem hafa samsvarandi áhrif

7. Tollar og gjöld sem hafa samsvarandi áhrif • er um toll eða aðgerð sem hefur sambærileg áhrif að ræða • skilgr. á sköttum: mál 7/68 Commission v Italy • skilgr. á aðgerð sem hefur sambærileg áhrif: mál 24/68 Commission v Italy • vara sem fer yfir landamæri: • mál 78/76 Steinike and Weinlig • mál C-163/90 Legros • mál C-363/93 Lancry • 25. gr. EB og 10. gr. EES eru túlkaðar vítt • mál 7/68 Commission v Italy • mál C-441 and 442/98 Mikhailidis

8. Tollar og gjöld sem hafa samsvarandi áhrif • Ef tollur/gjald er ólögmætt, er réttlæting möguleg? • Gjald í skilningi 25. gr. EB og 10. gr. EES er ólögmætt per se • mál 7/68 Commission v Italy • hins vegar: ECJ viðurkennir tvær undanþágur: • þjónusta innt af hendi við innflytjanda • mál 24/68 Commission v Italy, mál 87/75 Bresciani, mál 170/88 Ford España • gjaldið er lagt á til að dekka kostnað sem er tilkomin vegna aðgerða bandalagsins • mál 46/76 Bauhuis, mál 314/82 Commission v Belgium • ef ekki er hægt að réttlæta gjaldið, hverjar eru afleiðingar þess að brjóta gegn 25. gr. EB og 10. gr. EES? • 25. gr. hefur bein réttaráhrif, sbr. mál 26/62 van Gend en Loos [1963] ECR 1 • mál 199/82 San Giorgio, mál C-192-218/95 Comateb

9. Bein eða óbein skattlagning

10. Bein eða óbein skattlagning • mál 252/86 Bergandi • eru innflutta og innlenda varan “svipaðar” • mál 168/78 Commission v France, mál 243/84 John Walker, mál 184/85 Commission v Italy • ef vörurnar eru svipaðar, þá á 90. I gr. EB og 14. I EES við • grunnregla: svipaðar innlendar og erlendar vörur verða að vera skattlagðar með sama hætti. Aðildarríki mega ekki lagt á hærri skatta á innfluttar vörur en á svipaðar innlendar vörur • bæði bein og óbein mismunun óheimil. Dæmi um óbeina mismunun: mál 112/84 Humblot

11. Bein eða óbein skattlagning • er vörurnar eru ólíkar, þá á 90. II gr. EB og 14. II EES við • grunnregla: innlendar og erlendar vörur sem eru í samkeppni þarf ekki að skattleggja alveg með samsvarandi hætti, en aðildarríki mega ekki veita innlendum vörum eitthvað framyfir erlendar vörur sem eru í samkeppni • mál 170/78 Commission v UK, mál 184/85 Commission v Italy • mál 356/85 Commissin v Belgium, mál 170/78 Commission v UK • hrd 477/2002 Hörður Einarsson

12. Bein eða óbein skattlagning • hverjar eru afleiðingar að brjóta gegn 90. gr. og 14. gr. EES? • mál 57/65 Lütticke • mál 199/82 San Giorgio, mál C-192-218/95 Comateb • En, öðruvísi en varðandi 25. gr. EB og 10. gr. EES: skattlagning sem mismunar er ekki ólögmæt í heild sinni. Einungis er hægt að krefjast skaðabóta vegna ólögmæt umframupphæð, ekki allrar heildarfjárhæðinnar, sbr. mál 28/67 Molkerei

13. Bann við magntakmörkunum

14. Bann við magntakmörkunum • 28. gr. EB segir að öll magntakmörkun á innflutning og allar aðgerðir sem hafa sömu áhrif eru bannaðar á milli aðildarríkja • 11. gr. EES segir að magntakmarkanir á innflutningi, svo og allar ráðstafanir sem hafa samsvarandi áhrif, eru bannaðar milli samningsaðila • Er um magntakmörkun að ræða? • mál 2/73 Geddo [1973] ECR 865, mál 34/79 Henn and Darby

15. Ef ekki er um magntakmörkun að ræða, er um að ræða aðgerð sem hefur sömu áhrif? • skilgreiningu er að finna í máli 8/74 Dassonville • allar aðgerðir sem aðildarríki grípur til sem hindra innflutning eða útflutning með einum eða öðrum hætti, hvort sem það er beint eða óbeint, raunverulega eða hugsanlega • aðgerðir sem aðildarríki grípur til • sem ríkið grípur til, aðgerðir sem ríkið styrkir og öfug mismunun • sem ríkið grípur til • mál C-2/90 Wallonian Waste • mál 249/81 Buy Irish • aðgerðir sem ríkið styrkir • mál 249/81 Buy Irish, mál 222/82 Apple and Pear Development v Council

16. Ef ekki er um magntakmörkun að ræða, er um að ræða aðgerð sem hefur sömu áhrif? • bein eða óbein hindrun við viðskipti á hinum innri markaði • bein hindrun • mál 51-54/71 International Fruit, mál 249/81 Buy Irish, mál 222/82 Apple and Pear, mál 113/80 Irish Souvenirs • óbein hindrun • mál 207/83 Commission v UK • í þessu sambandi er mál 120/78 Cassis de Dijon mjög mikilvægur: • s.s: Cassis de Dijon kom á fót þeirri reglu að hindranir á frjálsri för vöru sem stafar af mismuni á innanlandslöggjöf heyra undir 28. gr. og má gera ráð fyrir að þær séu ólögmætar, nema þær séu réttlætanlegar samkvæmt bandalagsrétti

17. Ef ekki er um magntakmörkun að ræða, er um að ræða aðgerð sem hefur sömu áhrif? • erfitt er að ákveða hvenær innanlandslöggjöf skapa hindrun við frjálst flæði vöru. Þess vegna hafa verið búnir til þrír hópar: • krafa til framleiðslu • mál 120/78 Cassis de Dijon, mál C-470/93 Mars, mál C-368/95 Familiapress • fyrirkomulag sölu framleiðslunnar • mál C-23/89 Quietlynn; mál 60-61/84 Cinéthèque • vandamálið dregið saman í máli 145/88 Torfaen BC v B&Q • ný nálgun í máli C-267-268/91 Keck and Mithouard • mál C-292/92 Hübermund, mál C-418-421/93 Casa Uno, mál C-320/93 Lucien Ortscheit og mál C-254/98 Schutzverband v Heimdienst

18. Ef ekki er um magntakmörkun að ræða, er um að ræða aðgerð sem hefur sömu áhrif? • fyrirkomulag sölu framleiðslunnar • vandamál við takmörkun á auglýsingu • mál C-412/93 Leclerc-Siplec • mál C-34/95 De Agostini • mál C-405/98 Gourmet International • nálgun ECJ er því í raun sú sama og fram kom hjá AG Jacobs í máli C-412/93 Leclerc-Siplec [1995] ECR I-179, en munurinn er að ECJ byggir áfram á Keck-dóminum, í stað þess að koma með nýja “könnun” • Sem sagt: algjörar hömlur á því að auglýsa mismuna gegn innfluttum vörum, eða koma í veg fyrir aðgang að markaði

19. Ef ekki er um magntakmörkun að ræða, er um að ræða aðgerð sem hefur sömu áhrif? • Fráviks-reglur • þ.e. aðgerðir sem hvorki varða kröfu til framleiðslunnar né sölufyrirkomulag í sjálfu sér • mál C-105/94 Celestini; C-293/94 Brandsma • mál C-69/88 Krantz, mál C-44/98 BASF • öfug mismunun • mál 355/85 Driancourt v Michel Cognet, mál C-448/98 Guimont

20. Ef ekki er um magntakmörkun að ræða, er um að ræða aðgerð sem hefur sömu áhrif? • raunveruleg eða hugsanleg hindrun á verlsun innan bandalagsins • ekki skiptir máli hvort innflutningur hefur í reynd minnkað, nægjanleg að það sé hugsanlegt, sbr. mál 249/81 Buy Irish, mál C-184/96 Commission v France • ekki er nauðsynlegt að sýna fram á að hindrun á verslun innan bandalagsins hefur áhrif á tiltekna eða verulega hluta vörunnar eða hún hafi eitthvert sértakt verðmæti, sbr. mál C-67/97 Bluhme

21. Undanþágur • 30. gr. EB • The provisions of Articles 28 and 29 shall not preclude prohibitions or restrictions on imports, exports or goods in transit justified on grounds of public morality, public policy or public security; the protection of health and life of humans, animals or plants; the protection of national treasures possessing artistic, historic or archaeological value; or the protection of industrial and commercial property. Such prohibitions or restrictions shall not, however, constitute a means of arbitrary discrimination or a disguised restriction on trade between Member States. • 13. gr. EES • Ákvæði 11. og 12. gr. koma ekki í veg fyrir að leggja megi á innflutning, útflutning eða umflutning vara bönn eða höft sem réttlætast af almennu siðferði, allsherjarreglu, almannaöryggi, vernd lífs og heilsu manna eða dýra eða gróðurvernd, vernd þjóðarverðmæta, er hafa listrænt, sögulegt eða fornfræðilegt gildi, eða vernd eignarréttinda á sviði iðnaðar og viðskipta. Slík bönn eða höft mega þó ekki leiða til gerræðislegrar mismununar eða til þess að duldar hömlur séu lagðar á viðskipti milli samningsaðila. • mál 113/80 Irish Souvenirs: um tæmandi upptalningu er að ræða

22. Undanþágur • Almennt siðferði, allsherjarregla og almannaöryggi • almennt siðferði - mál 34/79 Henn and Darby, mál 121/85 Conegate • allsherjarregla - mál 7/78 R v Thompson • almannaöryggi - mál 72/83 Campus Oil • Vernd lífs og heilsu manna eða dýra eða gróðurvernd • aðildarríki verða byggja takmörkun á hlutlægum grunni, sbr. mál 174/82 Sandoz, mál 178/84 German Beer • mál 40/82 Newcastle Disease, mál 4/75 Rewe Zentralfinanz

23. Undanþágur • Lögboðnar kröfur • lögboðnar kröfur og óljósar aðgerðir sem beitt er • mál 120/78 Cassis de Dijon [1979] ECR 649 • lögboðnar kröfur eru ekki tæmandi taldar, sbr. mál 302/86 Danish Bottles, mál 261/81 Rau, mál 60-61/84 Cinéthèque og mál 145/88 Torfaen BC v B&Q • lögboðnar kröfur og magntakmarkanir og augljósar aðgerðir sem beitt er • meginregla: ekki er mögulegt að réttlæta magntakmarkanir og aðrar aðgerðir með vísan til lögboðinna krafna, aðeins með vísan til 30. gr. EB, 13. gr. EES, sbr. mál C-1 and 176/90 Aragonesa

24. Undanþágur • Meginreglan um meðalhóf • almenn atriði um skilyrði til lögmætis • mál 45/87 Dundalk Water • meginreglan um meðalhóf og “meirihluti” • þetta skapar tvennst konar vanda: • neytendur sem eiga í erfiðleikum vegna tungumáls eða menningarlegra atriða • mál C-220/98 Estée Lauder • neytendur sem eiga í erfiðleikum vegna þess að þeir ná ekki að fullnægja “reasonably circumspect” standard • mál C-465/98 Darbo

25. Frjáls för vöru skv. 29. gr. EB og 12. gr. EES • 29. gr. EB • Quantitative restrictions on exports, and all measures having equivalent effect, shall be prohibited between Member States. • 12. gr. EES • Magntakmarkanir á útflutningi, svo og allar ráðstafanir sem hafa samsvarandi áhrif, eru bannaðar milli samningsaðila. • Er um brot á 29. gr. að ræða? • Er hægt að réttlæta mismun? • að meginreglu til aðeins gegnum 30. gr. EB, sbr. 13. gr. EES