ایمنی در برق

1. ایمنی در برق

2. تعریف حادثه • حادثه واقعه ای است پیشبینی نشده که در زنجیرهای از وقایع بر نامه ریزی شده بر اثر عمل نا ایمن یا وضع نا ایمن رخ می دهد و ممکن است منجر به آسیب یا خسارت شود. • بر اساس سوابق تجربیات حاصله ، 88% حوادث بر اثر خطای انسان ، 10% براثر نواقص معایب ساختاری دستگاها وتجهیزات (شرایط غیر ایمن ) 2% به دلیل عوامل قیر قابل کنترل اتفاق می افتد

3. اربورس وكريچ: Arbous & Kerrich • حادثه واقعه اي است برنامه ريزي نشده در زنجيره اي از وقايع برنامه ريزي شده. • دريو: Drew • حادثه واقعه اي است كه از رفتار و خطاي سهوي انساني منتج مي شود. • چريس: Cheris • حادثه، خطا با نتايج نامطلوب است. در قانون تامين اجتماعي، حادثه چنين تعريف شده است. • حادثه اتفاقي است پيش بيني نشده كه تحت تاثير عامل يا عوامل خارجي دراثر عمل يا اتفاق ناگهاني رخ مي دهد و موجب صدماتي بر جسم يا روان بيمه شده مي گردد.

4. فرضیه های حادثه • نظریه هاینریک(1931 آمریکا) • از نظر هاینریک برای هر حادثه جدی یا سخت (حادثه ای که منجر به حداقل سه روز استراحت استعلاجی یا ناتوانی جسمی شود) تقریباً 29 حادثه سطحی یا جزئی ( حادثه ای که نیاز به کمک های اولیه یا معالجه سرپایی دارد) و 300 حادثه بدون خسارت (خسارت مالی جزئ این مقدار است ) وجود دارد

5. حادثه جدی 1 حادثه سطحی 29 حادثه به خیر گذشته 300

6. حادثه جدی 1 حادثه سطحی 10 خسارات مالی 30 حادثه به خیر گذشته 600 نظریه برد (1969 آمریکا) • پس از بررسی بیش از 7/1 میلیون حادثه اعلام شده جدول زیر نشان می دهد که در صورت عدم پیشگیری از حوادث به خیر گذشته یا خسارات مالی ، به حادثه جدی منجر می شود

7. حادثه جدی 1 حادثه سطحی 3 نیاز به کمکهای اولیه 50 خسارات مالی 80 حادثه به خیر گذشته 400 نظریه تای، پیرسون (1975 انگلیس) • این نظریه را جیمز تای وپیرسون پس از بررسی تقریباً یک میلیون حادثه در صنایع مختلف انگلیس اعلام نمودند

8. نتیجه گیری • تعداد حوادث بدون صدمه یا خسارات مالی بیش از حوادث حوادث دیگر است ومعمولاً اطلاعات کمتری در مورد آنها وجود دارد • مدیران بیشتر بالای مثلث را که شامل حوادث جدی و حوادث سطحی مهم است مورد توجه قرار می دهند

9. خسارت حادثه عملیات نا ایمن اشتباهات فرد سابقه و رفتار فرد الگوی ساده وقوع یک حادثه • یکی از ساده ترین الگوهای بروز حادثه، الگوی قدیمی هاینریک است.

10. منظور از سابقه افراد مواردی است که فرد به دلیل دانش و تجربیات گذشته آموخته است از آنها می تواند در محیط کار بهره ببرد • اشتباهات فرد ، خطاهایی است که هنگام تصمیم گیری مرتکب می شود و منجر به تصمیم های نادرست می گردد. این تصمیم های نادرست منتج به یک عمل یا عمل های نا ایمن می شود که خود دلیل بوجود آورنده حادثه است .

11. برای پیشگیری از حوادث لازم است که ترتیب حلقه ها یا زنجیره شکسته شود • بیشتر توجه یا مقابله باید روی سه حلقه اول باشد . • اصولی ترین کار آن است که برروی حلقه اول یعنی سابقه و رفتار فرد فعالیت بیشتر انجام شود

12. برای کوتاه مدت بهتر است از حلقه سوم جلوگیری شود و آن شامل تدوین دستور العمل هاو آیین نامه های اجرایی و انضباطی ، انجام بازدیدها و بازرسی های برنامه ریزی شده

13. نمونه دیگری از الگوی ساده وقوع حادثه الگویی است تحت عنوان عوامل ترتیبی مسبب حادثه که به وسیله هپیورن ارائه شده است. او در این الگو عنوان می کند که: • صدمات یا جراحات های انسانی نتیجه یک حادثه است • حادثه بر اثر انجام عمل ناایمن یا به دلیل شرایط فیزیکی یا مکانیکی غیر ایمن ویا هر دو عامل بوجود می آید .

14. اعمال نا ایمن یا شرایط مکانیکی یا فیزیکی غیر ایمن تنها براثر خطای انسانی بوجود می آیند. • خطاهای انسانی ارثی یا اکتسابی هستند و دلایل این خطاها عبارتند از : • نداشتن توانایی کافی جسمی وفیزیکی • محدودیت های ناشی از وضعیت روانی و روحی • نداشتن تجربه کافی • مناسب نبودن شرایط فیزیکی یا مکانیکی

15. مشخصاتفیزیولوژیکی (جسمی) و روانی نامناسب شرایط نا منسب (غیر ایمن) فیزیکی شرایط اجتماعی محیطی کمبود دانش یا مهارت علل فرعی خطا ها یا کوتاهی انسانی اعمال نا ایمن (علت مستقیم) شرایط مکانیکی یا فیزیکی نا ایمن(علت مستقیم) حادثه جراهات خسارات

16. علل مهم واساسی وقوع حوادث • علل وقوع حوادث را می توان به دو دسته عمده ، علل انسانی و محیطی تقسیم کرد. • علل انسانی حادثه(علل مربوط به فرد کارگر یا اپراتور) • نداشتن اطلاعات یا دانش کافی • بی دقتی و سهل انگاری • شوخی های نابجا • نداشتن مجوز برای انجام کار • نداشتن توانایی انجام کار • استفاده از ابزار و وسایل معیوب یا ناقص • میان بر زدن در انجام کارها یا انجام سلیقه ای کار ( بدون استفاده از دستور العمل های اجرایی استاندارد)

17. علل محیطی حادثه (علل مربوط به محیط کار) • زمین ها و پله های کثیف یا لغزنده • نامرتب بودن محیط کار (انبارها و کارگاه ها) • نبودن حفاظ صحیح و مناسب در ماشین آلات و دستگاه ها • عدم وجود روشنایی کافی • عدم وجود تهویه مطبوع • وجود سروصدا • وجود آلودگی و دود

18. همه یا بعضی از عوامل ذکر شده از عوامل اصلی بسیاری از حوادث هستند همچنین بعضی از عوامل انسانی دیگر نظیر خستگی ، خشم ، بدخلقی ، حواس پرتی، نگرانی، آشفتگی ، پریشانی ، بی علاقگی ، بیماری ، بی تفاوتی و ............ می توانند عامل وقوع حوادث باشند یا حادثه را تشدید کنند.

19. موانع موفقیت در پیشگیری از حوادث • ضعف مدیریت( عدم برنامه ریزی صحیح،نداشتن برنامه و خط مشی ایمنی ، نداشتن مسئول ایمنی ، عدم نظارت و کنترل ، عدم ایجاد انگیزه در کارکنان ) • تاکید بر جراحت های انسانی حوادث به جای توجه به علل ریشه ای آنها • نداشتن انگیزه مناسب مدیریت • عدم درک عوامل روانی و روحی و الگو های رفتاری کارکنان • برداشت غلط علل وقوع حوادث • تصور اینکه صرف هزینه در ایمنی موجب ضرر و زیان است نه سرمایه گذاری • موانع دیگر

20. تعریف ایمنی • ایمنی به معنای امن وامنیت ورعایت اصول ومقرراتی است جهت رهایی از شرایط مخاطره آمیز برای حفظ نیروی انسانی وتاسیسات

21. مخاطرات الکتريکی خطرات ناشی از جريان برق به دو دسته مخاطرات اوليه و ثانويه تقسيم می‌شود: الف. مخاطرات اوليه شوک الکتريکی سوختگی ب. مخاطرات ثانويه سقوط از ارتفاع انداختن ابزار واشيا

22. شوک الکتريکی • شوک الکتريکی يک تحريک ناگهانی و اتفاقی سيستم عصبی بدن بر اثر عبور جريان الکتريکی است

23. دلایل ایجاد شوک الکتریکی • تماس با هر دو هادی يا سيم مدار برق (فاز و نول، فاز و فاز) • تماس با سيم فاز مدار بر قدار و زمين (جريان برق از يک نقطه به بدن وارد و از نقطه ديگر به زمين تخليه شود). • تماس با سيم نول (يا سيم خنثی) در شرايط عدم تعادل بار فاز ها. • تماس با بدنه هادی (بدنه فلزی) دستگاه‌هايی که دارای اتصال بدنه باشند (ايجاد ولتاژ های تماسی). • تخليه بار الکتريکی ذخيره شده از دستگاه‌های برقی در موقع خاموش بودن دستگاه • ايجاد اختلاف پتانسيل بين دو پا در شرايط اتصالی فاز با زمين يا تخليه جريان به زمين بر اثر رعد و برق

24. مخاطرات ثانويه الکتريسيته • علاوه بر شوك الكتريكي و آتش سوزي و انفجار كه از حوادث بسيار دلخراش و جبران ناپذير ناشي از الكتريسته به شمار مي رود، گروه ديگري از مخاطرات كه تحت عنوان مخاطرات ثانويه ناميده شده، شامل سقوط از ارتفاع و انداختن يا رها کردن ابزار كار و اشياء مي شود