280 likes | 660 Views
สารปรอทในสิ่งแวดล้อม. ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์ ภาควิชาวิศวกรรมสุขาภิบาล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. 19 มิถุนายน 2557 ณ โรงแรมอมารีแอร์พอร์ต ดอนเมือง. ปรอท ( Mercury). สัญลักษณ์ทางเคมี – Hg ลักษณะเป็นโลหะเหลวสีเงิน นำไฟฟ้า และผสมกับโลหะอื่นๆ ได้ดี
E N D
สารปรอทในสิ่งแวดล้อม ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์ ภาควิชาวิศวกรรมสุขาภิบาล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล 19 มิถุนายน 2557 ณ โรงแรมอมารีแอร์พอร์ต ดอนเมือง
ปรอท(Mercury) สัญลักษณ์ทางเคมี – Hg ลักษณะเป็นโลหะเหลวสีเงิน นำไฟฟ้า และผสมกับโลหะอื่นๆ ได้ดี สามารถระเหยเป็นไอได้ที่อุณหภูมิห้อง ไอปรอทไม่มีสี และไม่มีกลิ่น สารประกอบของปรอทมีหลายรูปแบบทำให้คงอยู่ในวัฎจักรสิ่งแวดล้อมได้นาน ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์
รูปแบบของปรอทในสิ่งแวดล้อมรูปแบบของปรอทในสิ่งแวดล้อม ธาตุ (Elemental) – Hg0 สารประกอบปรอทอนินทรีย์ (Inorganic mercury compounds)– mercurous chloride (Hg2Cl2); – mercuric fulminate (HgOCN2); – mercuric sulfide (HgS) สารประกอบปรอทอินทรีย์ (Organic mercury compounds) –methylmercury (MeHg); ethylmercury ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์
MERCURY CYCLING Elemental mercury (volatile) Mercuric compounds (water-soluble) ATMOSPHERE Hg(0) Hg(II) oxidation re-emission deposition SURFACE RESERVOIRS (Ocean, Land) Hg(0) Hg(II) reduction microbes MeHg Methylmercury(toxic)
กระบวนการที่เกี่ยวข้องกับวัฎจักรปรอทกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับวัฎจักรปรอท การระบายจากแหล่งระบายสู่บรรยากาศ (Emission) การเปลี่ยนรูปและการเคลื่อนย้ายสารในบรรยากาศ (Transformation and transportation) การตกสะสมจากบรรยากาศสู่แหล่งน้ำ ดิน และ ตะกอน (Deposit) การระบายกลับสู่บรรยากาศจากแหล่งน้ำ ดิน และ ตะกอน(Re-emission) ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์
Mercury cycling & Bioaccumulation Note: • Hg(II) – reactive • Hg(p) – particulate • Hg(0) – elemental http://jpmph.org/ArticleImage/0056JPMPH/jpmph-45-335-g001-l.jpg
Mercury Transformation and Transport Hg0 คงตัวในบรรยากาศได้นานเป็นปี Hg(II) จะตกสะสม (deposition)ได้เร็วกว่า ระยะเวลาคงตัวในบรรยากาศจึงเป็นเพียงระดับชั่วโมง จนถึงเป็นเดือน แต่ Hg(II) ที่ติดกับอนุภาค (Hg(p)) ถ้ามีขนาดเล็กพอ จะคงตัวอยู่ในบรรยากาศได้นานแบบเดียวกับ Hg0 ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์
ปัญหามลพิษของปรอท ระดับโลก (global) – ปรอทในรูป Hg0 และ Hg(p)เป็นตัวการสำคัญ เพราะคงตัวในบรรยากาศได้นาน สามารถเคลื่อนที่ในบรรยากาศได้ไกล (globally transportation) ระดับภูมิภาค(regional) หรือท้องถิ่น (local) – ส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับปรอทในรูป Hg(II) เพราะตกสะสม (deposition)ได้เร็ว ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์
กระบวนการ Methylation MeHg enzymatic methylation HgS HgS MeHg Hg2+ Hg2+ Microbial cell Biotransformation – เกี่ยวข้องกับแบคทีเรีย Sulfate reducing bacteria (SRB) Methylation เกิดขึ้นภายในเซลล์ของแบคทีเรีย ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์
Methylation & Bioaccumulation http://bengarrison.com/data/images1/biomagnification.jpg Methylation เป็นขั้นตอนสำคัญของการส่งผ่านปรอทเข้าสู่ห่วงโซ่อาหาร โดยเริ่มจาก food web ในแหล่งน้ำ Methylmercury (MeHg) สะสมในเนื้อเยื่อปลา ปลายิ่งตัวใหญ่ ยิ่งสะสม MeHg มาก
ปรอทในข้าว • ข้าวสะสมปรอททั้งในรูปสารอนินทรีย์ และ MeHg • แต่ส่วนที่เป็นเมล็ดข้าวสะสมปรอทในรูป MeHg ดีกว่าส่วนอื่นของต้น • ปรอทที่สะสมในส่วนที่พ้นดินของต้นข้าว มาจากปรอทในบรรยากาศ เป็นแหล่งสำคัญ (ผ่านทางปากใบ) • MeHg สามารถผ่านออกจากระบบทางเดินอาหารเข้าสู่กระแสเลือดได้ดีกว่า Hg2+
Wang X. (2014). Growing rice aerobically markedly decreases mercury accumulation by reducing both Hg bioavailability and the production of MeHg. Environ. Sci. Technol., 48 (3), 1878–1885.
แหล่งที่มาของปรอท • ธรรมชาติ (Natural source) – การระเบิดของภูเขาไฟ การระบายจากทะเล (re-emission) • กิจกรรมของมนุษย์ (Anthropogenic source) • การทำเหมืองแร่ทอง โดยเฉพาะเหมืองขนาดเล็ก • การเผาไหม้ถ่านหิน เชื้อเพลิงฟอสซิล • การเผาขยะ กากของเสีย โดยเฉพาะที่มีปรอทปนเปื้อน • การใช้เป็นสารประกอบในผลิตภัณฑ์ หรือกระบวนการผลิตในภาคอุตสาหกรรม ผศ.ดร.โสภา ชินเวชกิจวานิชย์
แหล่งที่มาของปรอท http://www.ess.uci.edu/~cdholmes/images/holmes2012_HgCycle.png
แหล่งระบายปรอทสู่สิ่งแวดล้อม เนื่องจากกิจกรรมของมนุษย์ Coal combustion Relative contributions to estimated emissions to air from anthropogenic sources in 2010. Source: United Nations Environment Programme (UNEP), Global Mercury Assessment, 2013 Artisanal and small-scale gold production
Buladu Gold Mine, Indonesia • Tromol process • Excavation • Crushing • Amalgamation • Open burning • ภายในบ้าน • Do panning in river • Amalgamation at home • Open burning • Reseachers : • Mr. Anwar Mallongi • Assoc Prof. PoraneePataranawat, PhD
Mineral ore pulley Mine pit Mine pit Mineral ore pulley Excavation
Hydraulic mechanical crusher Mineral ore crushing Individual manual crushing Individual manual crushing Crushing
Mineral ore loading A set of tromol Leafs loading Loading stones Amalgamation
Amalgam squeezing Chamber Open burning Parachute cloth Gold weighting Recovered gold Recovered gold
เหมืองทองเขาพนมพา จังหวัดพิจิตร นักวิจัย : นส.อัญชลี สมงาม นส.ศศิลักษณ์ ตีทอง
เหมืองทองเขาพนมพา จังหวัดพิจิตร