SŁAWNI POLACY

1. SŁAWNI POLACY Mikołaj Kopernik Adam Małysz Jan Matejko Adam Mickiewicz Henryk Sienkiewicz Karol Wojtyła Stefan Wyszyński

2. Mikołaj Kopernik • Mikołaj Kopernik (łac. Nicolaus Copernicus Toruniensis), (ur. 19 lutego 1473 w Toruniu, zm. 24 maja 1543 we Fromborku) – polski astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg, lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej od 1511, kanonik warmiński, scholastyk wrocławski, duchowny katolicki. • Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium coelestium – O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w latach 1515-1530, ale ukazało się dopiero w 1543 roku w Norymberdze napisane w języku łacińskim), w którym opisał heliocentryczną wizję wszechświata w sposób wystarczająco szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim.

3. Adam Małysz • Adam Małysz (ur. 3 grudnia1977 w Wiśle) – polski skoczek narciarski. • Medalista olimpijski, czterokrotny indywidualny mistrz świata, czterokrotny zdobywca Pucharu Świata, triumfator Turnieju Czterech Skoczni, trzykrotny zwycięzca Turnieju Nordyckiego, zdobywca Pucharu KOP (tzw. Mała Kryształowa Kula), dziewiętnastokrotny mistrz Polski, od 2001 r. rekordzista Polski w długości skoku narciarskiego. Czterokrotnie wybierany najlepszym sportowcem Polski. Kawaler Krzyża Oficerskiego oraz Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski. • Adam Małysz urodził się 3 grudnia 1977 r. w Wiśle jako syn Jana i Ewy z domu Szturc (pobrali się w 1974 r.); ma starszą siostrę Iwonę (ur. 1975). • 16 czerwca 1997 r. Adam Małysz ożenił się z Izabelą Polok (ur. 1978). Ślub odbył się w ewangelickim kościele św. Piotra i Pawła w Wiśle (Małysz jest ewangelikiem, Izabela – katoliczką). 31 października tego samego roku urodziła się ich córka, Karolina.

4. Jan Matejko • Jan Matejko (ur. 24 czerwca 1838 w Krakowie, można spotkać się również z datami 28 lipca i 30 lipca; zm. 1 listopada 1893 w Krakowie) – malarz, najwybitniejszy polski twórca obrazów historycznych i batalistycznych. • W latach 1852-1858 studiował u Władysława Łuszczkiewicza i Wojciecha Stattlera w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, której później był dyrektorem (od 1873). • Jego uczniami byli m. in. Maurycy Gottlieb, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer i Stanisław Wyspiański. • Matejko często umieszczał na swoich płótnach osoby, których w danym miejscu nie było (np. Kołłątaj i gen. Wodzicki na obrazie Bitwa pod Racławicami), bo nie chodziło mu o przedstawienie faktu, lecz danie syntezy historiozoficznej. Mimo krytyki historyków, wiele wydarzeń historycznych w publicznej świadomości funkcjonuje tak, jak przedstawił je na swych dziełach malarz.

5. Adam Mickiewicz • Adam Bernard Mickiewicz (ur. 24 grudnia 1798 w Zaosiu koło Nowogródka, zm. 26 listopada 1855 w Konstantynopolu) – polski poeta, działacz i publicysta polityczny, nazywany poetą przeobrażeń oraz bardem słowiańskim. Obok Juliusza Słowackiego oraz Zygmunta Krasińskiego uważany za największego poetę polskiego romantyzmu (grono tzw. Trzech Wieszczów) oraz literatury polskiej w ogóle, a nawet za jednego z największych na skalę europejską. Członek Stowarzyszenia Filomatów, mesjanista związany z Kołem Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. Najwybitniejszy twórca dramatu romantycznego w Polsce, zarówno w ojczyźnie jak i w Europie zachodniej porównywany do Byrona i Goethego. Prócz tego wykładowca literatury słowiańskiej na Collège de France. • Współcześnie znany przede wszystkim jako autor ballad, powieści poetyckich, dramatu Dziady oraz epopei narodowej Pan Tadeusz uznawanej za ostatni wielki epos.

6. Henryk Sienkiewicz • Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, pseudonim Litwos (ur. 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zm. 15 listopada 1916 w Vevey w Szwajcarii) – polski powieściopisarz i publicysta; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 1905 za "całokształt twórczości". Jeden z najpopularniejszych pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku. • Powieści Sienkiewicza: • Trylogia: • Ogniem i mieczem (1884) • Potop (1886) • Pan Wołodyjowski (1888) • 1891 Bez dogmatu • 1894 Rodzina Połanieckich • 1896 Quo vadis • 1900 Krzyżacy • 1906 Na polu chwały • 1910 Wiry • 1912 W pustyni i w puszczy

7. Karol Wojtyła • Jan Paweł II (łac. Ioannes Paulus II), właśc. Karol Józef Wojtyła (ur. 18 maja 1920 w Wadowicach, zm. 2 kwietnia 2005 w Watykanie) – sługa Boży Kościoła katolickiego, polski duchowny katolicki, arcybiskup krakowski, kardynał, od 16 października 1978 do 2 kwietnia 2005 – papież. • Poeta i poliglota, a także aktor, dramaturg i pedagog. Jako filozof – fenomenolog, filozof historii, przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego. Mistyk. Człowiek Roku 1994 magazynu Time. • Jan Paweł II był pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po 455 latach biskupem Rzymu, nie będącym Włochem. Wielokrotnie sam przywoływał spełnione proroctwo Juliusza Słowackiego z wiersza "Słowiański papież". Wybór na głowę Kościoła osoby z kraju socjalistycznego wpłynął znacząco na wydarzenia w Europie wschodniej i Azji w latach 80. XX wieku.

8. Stefan Wyszyński • Stefan Wyszyński (ur. 3 sierpnia 1901 w Zuzeli, zm. 28 maja 1981 w Warszawie) – arcybiskup metropolita warszawsko-gnieźnieński, kardynał, prymas Polski (zwany Prymasem Tysiąclecia). Sługa Boży Kościoła katolickiego. • 14 kwietnia 1950 zmuszony podpisał porozumienie z władzami komunistycznymi w imieniu Episkopatu Polski w zamian za zagwarantowanie nauczania religii w szkołach i funkcjonowanie KUL-u (polski kościół uznał granice zachodnie i potępił "bandy reakcyjnego podziemi"). • Po śmierci prymasa Augusta Hlonda w 1948, Wyszyński niespodziewanie został mianowany arcybiskupem metropolitą warszawsko-gnieźnieńskim, prymasem Polski. W 1953 kreowany kardynałem – członkiem kolegium kardynalskiego (jako jedyny polski kardynał brał udział w czterech konklawe, w 1958 kiedy oddano na niego kilka głosów i w 1963 był jedynym przedstawicielem Europy Wschodniej).

9. Prezentację wykonał: Mikołaj Ostrowski Kl. VI b 28.05.08