270 likes | 536 Views
Patiëntendemonstratie. 12 april 2006 Mariëlle Vlooswijk. Dhr. A. 51 jaar. A: Sinds 4 mnd uitstulping rechts bovenop schedel Bij rechtop komen juist ingevallen plek Gat lijkt steeds groter te worden Geen andere verschijnselen Geen trauma capitis
E N D
Patiëntendemonstratie 12 april 2006 Mariëlle Vlooswijk
Dhr. A. 51 jaar • A: Sinds 4 mnd uitstulping rechts bovenop schedel Bij rechtop komen juist ingevallen plek Gat lijkt steeds groter te worden Geen andere verschijnselen Geen trauma capitis • VG: ’82 ribfractuur tgv auto-ongeval (geen schedeltrauma) • NO: Rechts parietaal onregelmatig schedeldakdefect, diameter ca. 4 cm, pulsatiele, niet-drukpijnlijke, elastische zwelling. Verder geen afwijkingen
Vervolg dhr. A. • X-schedel (door HA aangevraagd): Lytische botafwijking rechts parietaal van ca. 4 cm met omgevende zone van 10 cm met lage botdensiteit • DD schedeldakdefect zonder neurologische symptomen: • Primaire ossale maligniteit (M. Paget, M. Kahler) • Ossale metastase bij onbekende primaire tumor (bv prostaat) • Meningeoom
Vervolg dhr. A. • Radiologische diagnose: meningeoom • MRI-hersenen: botdestructie passend bij meningeoom in contact met sinus sagittalis superior • Beleid: neurochirurgische behandeling • Macroscopisch geheel verwijderde tumor met uitnemen v/e botluik en vervanging met plastiek • PA: plasmacytoom • Stagering via hematologie: X-skelet geen afwijkingen • Diagnose: solitair plasmacytoom schedeldak
Vervolg dhr. A. • Beloop: • Drie mnd na OK: opname ivm liquorcollectie thv operatiewond behandeling middels drainage en bloodpatch ivm onvoldoende effect lumboperitoneale drain • Vijf mnd na OK: opname ivm verdenking draindysfunctie (toegenomen zwelling rond botlap en voorhoofd) spontane remissie • Plan: controle MRI juni 2006
Dhr. B. 66 jaar • A: Acute nekpijn met uitstraling naar linkerarm Tintelingen in de vingers, links meer dan rechts Onmogelijkheid hoofd te bewegen • VG: 1990 M. Kahler type IgD. Behandeld met melfalan / prednison, later meerdere VAD-kuren, ’03 dexamethason ’03 decompensatio cordis ’03 RT LWK, tevens hypercalciemie en nierfunctiest. ’05 start thalidomide
Vervolg dhr. B. • NO: drukpijn cervicaal en hoog-thoracaal normale kracht, sensibiliteit symmetrisch verlaagd reflexenpatroon • Beeldvorming: • X-CWK: geen fracturen • MRI-CWK: diffuse aantasting alle corpora; geen compressie van wortels of myelum
Beloop: • Daags na opname klachten passend bij ‘ulnaropathie’ te provoceren middels hoofdbewegingen • Start neurontin en radiotherapie ter pijnbestrijding • Start dexamethason • Tien dagen na ontslag heropname ivm dyspnoe. Anamnestisch progressief krachtverlies v/d armen • X-CWK: uitgebreide lytische haarden, normale hoogte C1 t/m C5 • CT-CWK: hoogteverlies corpus C7 bij uitgebreide osteolytische metastasering, geen stenose spinale kanaal • Conclusie: spierzwakte tgv recente (eenmalige) bestraling
Vervolg dhr. B. • December ’05 poli neurologie • A: Enige verbetering kracht in armen Nog minder kracht buigers linkerhand, mn dig. III Vervelend gevoel dig III t/m V links sinds 6 weken, sinds twee weken pijn vingertoppen dig IV en V Tintelingen ulnaire zijde linker hand en arm • NO: Anamnestisch 1.60m (was voorheen 1.85) Atrofie m. interosseus bdz, beide duim- en pinkmuizen Distale paresen: m. opponens pollicis 2/2, mm. Lumbricales 3/3, flexor carpi ulnaris 3/3, abductor dig V 3/3 Hypesthesie dermatoom C8 links Areflexie, plantaire voetzoolreflexen
Vervolg dhr. B. • Conclusie: C8-radiculopathie links meer dan rechts bij bekende M. Kahler en metastasen CWK
Vervolg dhr. B. • Beloop: • Start radiotherapie • Na enkele weken enige verbetering; kan vingers linkerhand weer bewegen, kan zelfstandig tanden poetsen en zich scheren • NO: flexie vingers 4-/3, extensie 4+/4 • Expectatief beleid
Multipel myeloom (MM = M. Kahler) • Een v/d plasmaceldyscrasieën: ongecontroleerde proliferatie van cellen betrokken bij antilichaam productie • Woekering van plasmacellen uitgaande v/h beenmerg • Gemiddelde leeftijd 62 jaar • Kliniek • Botpijnen • Klachten van anemie en verhoogde infectieneiging • Hyperviscositeitssyndroom • Hypercalciemie Bron: Interne geneeskunde. J. v/d Meer & C. Stehouwer, 2001
Multipel myeloom • Diagnose (drie major criteria) • Plasmacytoom in weefselbiopt • Beenmergpunctie: >30% plasmacellen • Paraproteinemie
Solitair plasmacytoom • Zeldzaam: 3-5% alle plasmaceltumoren • Twee lokalisaties: • Ossaal • Extramedullair • In schedeldak is zeldzaam (tot ’97 wereldwijd 35 casus *) • Behandeling: lokale radiotherapie • Prognose: merendeel ontwikkelt toch gegeneraliseerde ziekte * Khouja et.al. Neurochirurgie 2000
Neurologische complicaties MM Dispenzieri & Kyle, Best Pract & Res Clin Haematology 2005
Neurologische complicaties MM • Radiculopathie • Directe compressie zenuwwortel door vertebraal plasmacytoom • Foramenvernauwing secundair aan inzakking v/d wervel • Leptomeningeale metastasering (zeldzaam) • Behandeling middels corticosteroiden en systemische chemo; bij stenose tgv directe compressie evt radiotherapie
Myelumcompressie • Directe compressie tgv ingroei van plasmacytoom naar extradurale ruimte, meestal thv ThWK • Klinisch: rugpijn, paraplegie, conus-/ cauda verschijnselen • Behandeling: hoge dosis corticosteroiden, RT bij directe compressie; laminectomie minder zinvol (decompressie posterieur ipv anterieur)
Intracerebrale complicaties • Hersenzenuwuitval • Tgv leptomeningeale betrokkenheid (zeldzaam), mn bij ernstiger vormen van MM • Uitval n. VI en VIII tgv lokale distorsie of compressie tgv laesie in os petrosum en sella • ‘Numb chin’ syndrome: hypesthesie in gebied n. mentalis of n. alveolaris inferior tgv lytische haard in mandibula (ca. 10%) • Intracranieel plasmacytoom • Encefalopathie Schiphof et.al. Clin Neurol Neurosurg 1989
Ad 3c. Encefalopathie • Vaak geassocieerd met metabole stoornissen: • Hypercalciemie: misselijkheid, braken, verwardheid, coma • Hyperviscositeitssyndroom • Neuropsychiatrische verschijnselen: hoofdpijn, duizeligheid, vertigo, nystagmus, verminderd gehoor, ataxie, paresthesieen, diplopie, somnolentie, coma, hersenbloeding • Visusstoornissen • Decompensatio cordis • Diffuse slijmvliesbloedingen • Behandeling: plasmaferese
Perifere neuropathie • Tgv chemotherapie (mn thalidomide en bortuzomab, ook vincristine en cisplatine) • Direct tgv MM is zeldzaam (wisselende incidenties 1-5%). Echter vaak gerelateerd aan co-existente amyloidosis Steck, J Neurol 1998