Dekolonizacja

1. Dekolonizacja Wykonał:

2. Pojęcie dekolonizacji • Dekolonizacja – proces uzyskiwania niezależności państwowej przez terytoria będące koloniami, likwidacja kolonializmu. Może następować za porozumieniem stron – w sposób pokojowy, lub na skutek powstania, rewolucji czy innego konfliktu zbrojnego. • Termin rozpoczęcia się tego procesu nie jest dokładnie określony. Choć część naukowców uważa, że uzyskanie niepodległości przez Stany Zjednoczone i wyzwolenie państw Ameryki Południowej są przykładami dekolonizacji. Najczęściej jednak przyjmuje się, że proces ten dotyczy wydarzeń po zakończeniu II wojny światowej. • Tuż po wojnie niepodległość odzyskało wiele państw, zwłaszcza leżących na terenie Azji (między innymi Indonezja, Wietnam, Korea, Indie, Pakistan, Cejlon). W 1960 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych uchwaliła deklarację o przyznaniu niepodległości państwom kolonialnym – w tym też roku niepodległość uzyskało najwięcej, bo aż 17 państw afrykańskich, co spowodowało określenie go jako Roku Afryki. Pod koniec tego roku państwa niepodległe zajmowały 87% powierzchni kontynentu (przy 8% w 1940 roku).

3. Dekolonizacja w Afryce Proces dekolonizacji objął przede wszystkim terytoria arabskie na północy kontynentu. Najbardziej dramatyczny przebieg miały wydarzenia w Algierii, zamieszkanej przez ponad milion Francuzów. W latach 1954 – 62 trwała tam krwawa wojna domowa zakończona uzyskaniem niepodległości przez Algierię. Druga faza dekolonizacji objęła Czarną Afrykę i w większości przebiegała bez zbrojnych konfliktów.

4. Pierwszym krajem tego regionu, który uzyskał niepodległość była Ghana (zwana Złotym Wybrzeżem) – 1957 r. Za jej przykładem poszły kolejne państwa. W 1960 r. niepodległość ogłosiło kolejnych 17 państw. Aby współpracować ze sobą i wzajemnie sobie pomagać, państwa te w 1963 r. powołały do życia Organizację Jedności Afrykańskiej. Trzecia fala dekolonizacji objęła obszar południa Afryki. W 1975 r spod reżimu kolonialnego wyrwały się Mozambik i Angola. W 1980 r. biała ludność oddała władzę w Zimbabwe.

5. Dekolonizacja Afryki

6. Przyczyny powstania dekolonizacji Głównymi przesłankami dekolonizacji były: • coraz większe koszty polityczne i ekonomiczne utrzymania i kontroli kolonii; • zmniejszające się przyzwolenie dla utrzymywania represyjnego systemu w państwach kolonizujących oraz pozostałych państwach (głównie USA); • dążenia narodów Afryki do samostanowienia (ruchy niepodległościowe i panafrykańskie); • udział żołnierzy pochodzących z Afryki w II wojnie światowej (co doprowadziło do zmiany wizerunku "białego").

7. Skutki dekolonizacji A) Pozytywne • w wyniku dekolonizacji powstało ponad 130 państw • kraje postkolonialne uzyskały niepodległość suwerenność • mogły brać czynny udział w działalności organizacji międzynarodowych i współdecydowanie o kierunkach polityki światowej na forum ONZ • mogły samodzielnie korzystać z dóbr naturalnych własnego kraju • mogły wybierać dowolne formy ustroju B) Negatywne • częste przewroty, zamachy stanu, próby obalenia legalnie wybranych władz oraz przeplatanie się demokratycznych i autorytarnych rządów • konflikty graniczne, które wybuchały między nowo powstałymi państwami • podziały etniczne, kulturowe, religijne przerodziły się w trwałe konflikty zbrojne • niestabilność polityczna w nowo powstałych państwach

8. Afryka podczas dekolonizacji

9. Etapy uzyskania niepodległości przez państwa Trzeciego Świata • Pierwszy etap likwidacji systemu kolonialnego objął dekadę 1945-1955, w tym czasie niepodległość uzyskało jedenaście państw azjatyckich i jedno afrykańskie: Indonezja, Wietnam, Filipiny, Jordania, Indie, Pakistan, Cejlon, Birma, Libia, Kambodża, Laos. Korea • Od połowy lat pięćdziesiątych do połowy lat sześćdziesiątych trwał drugi etap, z 42 państw 30 uzyskało niepodległość w Afryce. Do 1960r. na tym kontynencie było zaledwie 9 niezależnych państw. W tym samym roku doszło do nich dalsze 17. Ten rok nazywany jest „rokiem Afryki”. Nowe niepodległe państwa to: Maroko, Sierra Leone, Zambia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ludowa Republika Konga, Mali, Cypr, Malta • Trzeci etap dekolonizacji rozpoczął się w połowie lat sześćdziesiątych i trwał do 1975r., rozpadły się pozostałości imperium brytyjskiego na Bliskim Wschodzie oraz imperium kolonialne Portugalii w Afryce. Niepodległość uzyskały: Barbados, Bostwana, Grenada, Mozambik, Katar, Tonga, Jemen Południowy, Gwinea Bissau, Fidżi, Komory

10. W czwartym etapie dekolonizacji rozpoczętym w 1976r. najważniejsze znaczenie miał problem wyzwolenia Namibii, oraz ostatecznej dekolonizacji terytoriów zależnych Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii i Holandii w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Azji. Na tym etapie dekolonizacji, która trwa do chwili obecnej niepodległość uzyskały: Seszele, Wyspy Gilberta, Antiqua i Barbuda, Namibia, Saint Lucia, Dominika. Szczególne znaczenie miał upadek „ostatniego bastionu białych” w Afryce Południowej. W utworzonych przez nich w 1919r. państwie pod nazwą Unia Południowej Afryki prowadzono politykę apartheidu polegająca na umocowanej prawnie od 1948r. segregacji rasowej.

11. RPA Za koniec okresu dekolonizacji uważa się upadek apartheidu, który został wprowadzony w 1948 r. w Związku Południowej Afryki. Apartheid ( w języku africaans „oddzielenie”) był systemem segregacji rasowej, podniesionym do najważniejszej reguły prawnej. Gwarantował uprzywilejowaną pozycję rasy białej, która stanowiła 20 % ludności. Białym przysługiwały prawa polityczne, najlepiej płatne stanowiska pracy. We wszystkich dziedzinach życia wprowadzono segregacje rasową. Ludność murzyńska mogła realizować swoje prawo do samostanowienia w tzw. bantustanach – wydzielonych terytoriach stanowiących zaledwie 14 % powierzchni państwa.

12. Problemy państw postkolonialnych • Brak poczucia wspólnoty państwowej – zwłaszcza w krajach wieloetnicznych; • Brak demokratyzacji państw Trzeciego świata idącej w parze z dekolonizacją (przetrwały plemienne tradycje i dyktatury); • Politycy nowych państw afrykańskich dbali przede wszystkim o swoje interesy lub o interesy swoich grup etnicznych; • Brak nawyku respektowania ogólnopaństwowego prawa; • Rozwój neokolonializmu

13. Odrodzenie islamu Wraz z postępującym procesem dekolonizacji następowało zjawisko odrodzenia islamu, gdyż narody do tej pory zdominowane przez państwa europejskie zaczęły upominać się o swoje prawa. Islamizm odrzucał wszelkie wzorce zachodnie, zachodni styl życia i systemy polityczne, a powrócił do tradycji i podstaw wiary.

14. KONIEC