Opracował: Witold Pietruk Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Grodkowie

1. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna w poradni w zakresie poradnictwa zawodowego Opracował: Witold Pietruk Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Grodkowie doktorant Uniwersytetu Opolskiego

2. Poradnia to placówka, której celem jest udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży oraz wszystkim, którzy z racji zawodu (nauczyciele) czy pełnionej funkcji (rodzice) są odpowiedzialni za wychowanie i rozwój dzieci i młodzieży.[1] Jak zauważa L. Dudek: Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest szczególnym rodzajem oddziaływania osoby pomagającej i wspomagającej. Korzystają z niej uczniowie, wychowankowie, nauczyciele oraz rodzice.[2] [1] Kozdrowicz E., Poradnictwo w teorii i praktyce [w:] Pedagogika społeczna, (red.) Pilch T., Lepalczyk J., Wyd. Żak, Warszawa 1995, s.334. [2] Dudek L., Pomoc dzieciom w praktyce poradnianej na przykładzie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Łęcznej [w:] Edukacja wobec zagrożeń rozwoju i bezpieczeństwa dzieci, (red.) Guz S., Andrzejewska J., Wydawnictwo UMCS, Lublin, 2008, s.115.

3. Poradnia realizuje zadania w następujący sposób: • Diagnozowanie • Diagnozowanie polega na działaniach, których celem jest wyjaśnienie przyczyn określonego zjawiska występującego w obszarze edukacyjnym, wychowawczym, społecznym lub rozwojowym.[3] • [3] Skałbania B., Poradnictwo pedagogiczne, Kraków 2009, s.73.

4. Terapia (psychoterapia) • Terapia to oddziaływanie za pomocą środków pedagogicznych (wychowawczych, dydaktycznych) na przyczyny i przejawy trudności dzieci w uczeniu się, mające na celu eliminowanie niepowodzeń oraz ich ujemnych konsekwencji.[4] • [4] Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole, Warszawa 1989, s.50.

5. Profilaktyka, mediacje i konsultacji i informacje • Profilaktyką nazywamy wszelkie działania zmierzające do zapobiegania pojawieniu się niekorzystnych zjawisk, wzmacnianie czynników pozytywnie wpływających na proces rozwoju i wychowania. Mediacje to metody stosowane w profilaktyce społecznej, której zadaniem jest pośredniczenie w sporze.[5] • [5] Skałbania B., Poradnictwo pedagogiczne, Kraków 2009, s.74.

6. Doradztwo zawodowe • Doradztwo zawodowe to świadczenie pomocy w podejmowaniu kolejnych decyzji dotyczących wyboru szkoły, zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej.[6]Poradnie zajmują się również grupowym poradnictwem zawodowym. • Podstawowym celem doradztwa realizowanego w poradni jest: • przygotowanie młodzieży do wyboru zawodu i drogi dalszego kształcenia, przygotowanie ucznia do roli pracownika, przygotowanie ucznia do radzenia sobie w trudnych sytuacji, takich jak: bezrobocie, adaptacje do nowych warunków pracy i mobilności zawodowej, rozwijanie kreatywności u młodzieży, ułatwiające przygotowanie młodego pokolenia do zmian zachodzących w społeczeństwie. • [6] Kargulowi A., Teorii i praktyce poradnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s.198.

7. I. Działania podejmowane przez poradnie woj. opolskiego (rok szkolny 2011/2012) Tabela 1. Badania zawodoznawcze. predyspozycje zawodowe młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej indywidualny tok nauki – (uczniowie LO) diagnoza w kierunku OHP badania w kierunku wydania opinii uczniom, którzy ze względu na stan zdrowia mają ograniczone możliwości wyboru zawodu diagnoza uczniów, którzy nie ukończyli 16 roku życia, a podejmują praktyczną naukę zawodu Źródło: PPP Opole, PPP Grodków, PPP Niemodlin, PPP Krapkowice, PPP Głubczyce.

8. Tabela 2. Zajęcia warsztatowe prowadzone w szkołach. Źródło: PPP Grodków, PPP Opole, PPP Niemodlin, PPP Głubczyce, PPP Krapkowice

9. Spotkania szkoleniowe dla szkolnych doradców zawodowych. • nowe narzędzia diagnozy predyspozycji zawodowych • reforma szkolnictwa zawodowego • rola szkolnych doradców zawodowych w świetle nowych przepisów o pomocy psychologiczno – pedagogicznych • współpraca szkolnego doradcy z poradnią psychologiczno- pedagogiczną • zmiany w kształceniu ponadgimnazjalnym • program zintegrowanych działań z zakresu doradztwa edukacyjno – zawodowego (wymiana doświadczeń, ustalenie form współpracy i zakresy realizowanych zadań) • grupa wsparcia dla doradców zawodowych • przygotowanie materiałów z zakresu poradnictwa na stronie internetowej szkoły • „Z poradnią do sukcesu” – narzędzia i programy wykorzystywane w planowaniu kariery i wyborze kierunku kształcenia Źródła: PPP Grodków, PPP Opole, PPP Niemodlin, PPP Brzeg, PPP Krapkowice

10. Rysunek 1. Udział w projektach ogólnopolskich i regionalnych. Aktywny w szkole, aktywny w życiu skierowany do społeczności gimnazjalnej. Cel: Zwiększenie poziomu kompetencji kluczowych gimnazjalistów (3000 osób). Edukacja ku przyszłości – poradnictwo zawodowe w procesie dydaktycznym. Regionalne Centrum Rozwoju Edukacji w Opolu. Fabryka inicjatyw rozwija Młodych i Ambitnych – pomoc młodzieży w odnalezieniu się na rynku pracy, w momencie zakończenia edukacji, możliwości założenia własnej firmy. Edukacja ku przyszłości – test wstępnych zainteresowań branżowych. Przyszłość należy do specjalistów. Nauka kluczem do sukcesu – program rozwoju liceów ogólnokształcących Miasta Opole. Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów w opolskich liceach. Edukator – skierowaniy do gimnazjalistów. Wyrównywanie szans edukacyjnych, pomoc psychologiczno – pedagogiczna, zajęcia z doradztwa zawodowego. Źródło: PPP Grodków, PPP Opole

11. Tabela 3. Indywidualne porady zawodowe dla uczniów. Źródło: PPP Opole, PPP Grodków, PPP Krapkowice, PPP Niemodlin, PPP Głubczyce.

12. Tabela 4. Udział w OTK (Ogólnopolskim Tygodniu Kariery – III edycja) Źródło: PPP Opole, PPP Grodków, PPP Brzeg

13. Współpraca z innymi instytucjami: • szkoły różnych typów • uczelnie wyższe (Uniwersytet Opolski, Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie, Politechnika Opolska, Wyższa Szkoła Bankowa w Opolu, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, WSHE w Brzegu) • Miejski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli • Powiatowy Urząd Pracy • Kuratorium Oświaty w Opolu • Zakłady pracy • Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych R.P. • KOWEZiU

14. Inne: • udział w pracach związanych z organizacją egzaminów zewnętrznych • egzaminy gimnazjalne, matury, egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe • współpraca z opiekunami praktyk zawodowych – pomoc w organizowaniu praktyk zawodowych dla uczniów • organizowanie wolontariatu • stałe podnoszenie kwalifikacji (spotkania szkoleniowe, kursy, studia podyplomowe, kursy organizowane przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawowej KOWEZiU w Warszawie)

15. Podsumowanie: • Uczniowie (177) ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych dokonali oceny zajęć warsztatowych prowadzonych przez doradców zawodowych poradni w skali od 1-6. • Średnia ocena zajęć-5,1 (najwyższe oceny-5,4 wystawiła młodzież za klimat jaki towarzyszył zajęciom oraz samo przeprowadzenie zajęć-5,3. • Przekazywanie treści uczniowie ocenili na 4,9, a korzyści płynące dla nich z udziału w tego typu zajęciach na 5. • Ocena prowadzącego-5,9. Najlepiej ocenianymi przez młodzież elementami zajęć były: • forma przekazywania informacji • podejście osoby prowadzącej do ucznia • sposób prowadzenia zajęć, korzyści • rozmowa i wspólna diagnoza • pomoc w określaniu predyspozycji • planowanie własnej przyszłości • to, że prowadzący dobrze orientował się w temacie

16. Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji: • 1. Tematyka zajęć odpowiadała zapotrzebowaniu uczniów i wzbudziła ich zainteresowanie • 2. Uczniom podobał się sposób prowadzenia zajęć • 3. Zajęcia pomogły uwzględnić kierunki kształcenia ponadgimnazjalnego • 4. Zajęcia pomogły w planowaniu własnej przyszłości zawodowej Warsztaty dotyczące wyboru szkoły i zawodu winny być kontynuowane przez nauczycieli, pedagoga, wychowawców klas.

17. Literatura: • Kozdrowicz E., Poradnictwo w teorii i praktyce [w:] Pedagogika społeczna, (red.) Pilch T., Lepalczyk J., Wyd. żak, Warszawa 1995. • Brejnak W., Poradnie wychowawczo-zawodowe (psychologiczno-pedagogiczne) [w:] Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Fundacja. Innowacja, Warszawa 1997. • Wojtasik B., Warsztat doradcy zawodu. Aspekty pedagogiczno-psychologiczne, Wydawnictwo PWN, Warszwa 1997. • Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole, Warszawa 1989. • Kargulowa A., O teorii i praktyce poradnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. • Dudek L., Pomoc dzieciom w praktyce poradnianej na przykładzie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Łęcznej [w:] Edukacja wobec zagrożeń rozwoju i bezpieczeństwa dzieci, (red.) Guz S., Andrzejewska J., Wydawnictwo UMCS, Lublin. 2008. • Paszkowska-Rogacz A., Doradztwo zawodowe. Wybrane metody badań, Warszawa 2009. • Skałbania B., Poradnictwo pedagogiczne, Kraków 2009. • Smak E., Włoch S., Pedagogika kreatywna wyzwaniem edukacji XXI wieku, Uniwersytet Opolski, 2010. • Kukla D., Preorientacja i orientacja zawodowa w edukacji, Warszawa 2010.