1 / 55

SU ÜRÜNLERİ EKONOMİSİ

SU ÜRÜNLERİ EKONOMİSİ. TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA SU ÜRÜNLERİNİN ÖNEMİ VE DENİZ BALIKLARI İLE KABUKLULARIN EKONOMİK ÖNEMİ. Grup Başkanı: Sevim Seyla BAKIRDÖVEN Grup Üyeleri: Aydın MIZRAK Abdurrahman EKİNCİ Hülya FİDANCI Y.Kenan KÜPELİ

micah
Download Presentation

SU ÜRÜNLERİ EKONOMİSİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SU ÜRÜNLERİ EKONOMİSİ

  2. TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA SU ÜRÜNLERİNİN ÖNEMİ VE DENİZ BALIKLARI İLE KABUKLULARIN EKONOMİK ÖNEMİ

  3. Grup Başkanı: Sevim Seyla BAKIRDÖVEN • Grup Üyeleri: Aydın MIZRAK Abdurrahman EKİNCİ Hülya FİDANCI Y.Kenan KÜPELİ Coşkun TAŞTAN Semih Sabutay GÜVEN Metin AKGÜL Hüseyin BİLMEZ Yasin TURGUT Ali Eren ÇİÇEK

  4. EKONOMİNİN TANIMI Ekonomi kökeni Yunanca’daki “oikia” (ev) ve “nomos” (kural) kelimelerine dayanır, “ev yönetimi” demektir.Ekonomi yerine Türkçe’deArapça’dan geçme İktisat kelimesi de kullanılmaktadır.Ekonominin tanımı konusunda görüş birliği yoktur.Bu nedenle de birçok tanım yapılmaktadır. Bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

  5. 1) Ekonomi parayla ilgili olsun yada olmasın kişiler arasındaki değişim işlemlerinin incelenmesidir. 2) Ekonomi servetin incelenmesidir. 3) Ekonomi halkın günlük faaliyetlerini, gelir kazanmasını ve yaşamını sürdürmesini inceleyen bir bilimdir. 4) Ekonomi toplumların nasıl geliştiğini ve medeniyetin nasıl oluştuğunu inceleyen bir bilimdir.

  6. Ekonomi biliminin çeşitli bölümleri bulunmaktadır. Bunlar Mikro Ekonomi, Makro Ekonomi, Uluslararası Ekonomi, Ekonomik Büyüme, Para ve Banka şeklinde sıralayabiliriz.

  7. EKONOMİNİN SINIFLANDIRILMASI Ekonomiyi iki temel başlık altında sınıflandırabiliriz. Kayıt dışı ekonomi ve Kayıt içi ekonomi KAYIT DIŞI EKONOMİ Ekonomik faaliyetlerin fiilen gerçekleşmiş olmasına rağmen bu faaliyetlerle ilgili kayıtların tutulmaması olarak nitelendirilen kayıt dışı ekonomi, kamu idarelerinin denetimi dışında kalan her türlü ekonomik işlem ve faaliyetlerdir.

  8. KAYIT İÇİ EKONOMİ Kayıt içi ekonomi resmi kayıtlara giren, kanuni belgelerle belgelendirilen yetkili kamu organlarınca normal kurallar çerçevesinde kontrol edilen milli gelir hesaplamalarından dikkate alınan ekonomik işlem ve faaliyetlerin tamamıdır.

  9. Dünya su ürünleri yetiştiriciliğinde ilk on sırayı alan türlerin üretim miktarları ve değerleri (Davenport et al. 2003) Tür Üretim miktarı(milyon ton) Pasifik istridyesi (Crassostrea gigas) 2,92 Gümüş sazanı (Hypophthalmichthys molitrix) 2,88 Ot sazanı (Ctenopharyngodon idella) 2,44 Sazan (Cyprinus carpio) 1,99 Büyükbaş sazan (Aristichthys nobilis) 1,41 Tarak (Pecten yessoensis) 1,27 Japon midyesi (Ruditapes phillipinarum) 1,12

  10. Tür Ticari değeri (milyon dolar) • Pasifik istridyesi (Crassostrea gigas) 3,23 • Gümüş sazanı (Hypophthalmichthys molitrix) 2,79 • Ot sazanı (Ctenopharyngodon idella) 2,23 • Sazan (Cyprinus carpio) 2,42 • Büyükbaş sazan (Aristichthys nobilis) 1,31 • Tarak (Pecten yessoensis) 1,62 • Japon midyesi (Ruditapes phillipinarum) 1,52

  11. SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMİ VE STRATEJİLERİ SU ÜRÜNLERİNİN ÖNEMİ Su Ürünleri yetiştiriciliği, insanların sağlıklı beslenmesi sanayi sektörüne hammadde temini istihdam oluşturması, kırsal kalkınmaya katkı sağlaması yüksek ihracat imkanı ve doğal kaynakların daha etkin yönetimi ile biyolojik çeşitliliği muhafazası konularında önemli fırsatlar yaratmaktadır.

  12. Su Ürünleri yetiştiriciliği açısından zengin su kaynaklarına sahip olan ülkemizin bu potansiyelinin, yeni teknolojiler kullanılarak verimli bir şekilde değerlendirilmesi, ekonomik ve sosyal açıdan önem arz etmektedir.

  13. KAYDEDİLEN GELİŞMELER Bakanlığımız, mevcut potansiyelin harekete geçirilerek ülke ekonomisine katkısının artırılması amacıyla, yetiştiricilik sektörünün sürdürülebilir gelişimini desteklemektedir. Bu kapsamda, gerçekleştirilen çalışmalarla su ürünleri yetiştiriciliği ülkemizde de dünyadaki trende benzer bir şekilde hızla büyümektedir. Son 10 yılda üretim miktarı yaklaşık % 250 artarak 118.277 tona toplam su ürünleri üretimindeki payı da % 22 ‘ye yükselmiştir. Deniz balıkları yetiştiriciliği yapan işletmelerin yavru balık ihtiyacı 2000 yılına kadar doğadan yakalanarak karşılanırken alınan tedbirler sayesinde AB ülkelerine yavru balık ihraç edilir seviyeye ulaşılmıştır. Su ürünleri yetiştiriciliği sektöründe yaşanan bu gelişmeler, ülkemizi Akdeniz havzası ve AB ülkeleri arasında önemli bir konuma getirmiştir. AB ÜLKLERİNE İHRAÇ EDİLEBİLEN YEGANE ÜRÜN : BALIK

  14. SU ÜRÜNLERİ HEDEF VE STRATEJİLERİ Su ürünleri yetiştiriciliği veya akuakültür, su canlılarının en azından hayatlarının belirli bir safhasında stoklama, besleme, büyütme, ıslah ve muhafaza amacıyla kontrollü şartlar altında yetiştirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Yetiştiriciliği avcılık veya balıkçılıktan en önemli özelliklerinden birisi yetiştiricilikte özel veya kooperatif mülkiyetinin söz konusu olmasıdır.

  15. Su ürünleri yetiştiriciliği, geleneksel tarım ve hayvan yetiştiriciliği ile karşılaştırıldığında zootekni ve sağlık yönetimi açısından önemli farklılıklar arz etmektedir. Bunun başlıca nedenleri arasında sucul olmaları, farklı taksonomik gruplara dahil çok sayıda tür, içermeleri, bu grup ve türlerin farklı gereksinimlere sahip olmaları ile buna göre yetiştiricilik sistemlerinin veya tekniklerinin farklılık göstermesi sayılabilir. Su ürünleri yetiştiriciliği 1970 yıllardan itibaren tüm dünyada hızlı bir gelişim göstermiştir.

  16. Zengin su ürünleri potansiyelimiz ve değişik türlerin üretilmesine imkan veren ekolojik avantajlarımızın daha verimli kullanılması ve sektörün ekonomik sosyal ve çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla ‘Ülkesel Su Ürünleri Strateji Planı’ hedefler ve öncelikleri belirlenmiştir. 2030 yılına kadar, dünyada yetiştiricilikten elde edilen miktarın iki kat daha artarak 80 milyon tonu aşacağı tahmin edilmektedir.

  17. Su ürünleri yetiştiriciliği dünyada en hızlı büyüyen gıda üretim sektörüdür. Su ürünleri insan beslenmesinden,hayvan beslenmesine, ilaç sanayisinden, kozmetik sanayisine kadar kullanım alanına sahip olma özeliğinde dolayı tarım sektörü en önemli yerlerden birine sahip bir alt sektördür ve bu nedenlerden dolayı il ve ülke ekonomisi açısından değerlendirilmesi ve korunması gerekmektedir. Halen çeşitli baraj göllerimizde doğal popilasyon içinde pullu sazan, bıyıklı balık ve alabalık doğal ortamda bulunmaktadır.

  18. DÜNYADA ve TÜRKİYEDE SU ÜRÜNLERİNİN DURUMU Dünyada Su Ürünlerinin Durumu 1997 yılı verilerine göre dünyada üretilen tüm balık miktarı 95 milyon ton dolayıdır. Bunun 68 milyon tonu denizden 13 milyon tonu iç sulardan ve 11 milyon tonu da kültür yoluyla üretilmektedir. 2001 yılı üretimi 142 milyon ton civarındadır.

  19. Bu üretimin %66sı avcılık %34ü ise kültür balıkçılığı ile sağlanmıştır. En önemli üretici, toplam üretimin %36sını ve kültür balıkçılığı üretiminin ise %71ini tek başına sağlayan Çin’dir. Dünya deniz ürünleri üretiminin %61’i Pasifik’ten %28,3’ü Atlantik’ten %6’sı Hint Okyanusu’ndan ve %2,5’i de Akdeniz ve Karadeniz’den elde edilir.

  20. Güney Amerika ve Kuzey Amerika takip etmektedir. 2000 yılında ise Rusya Federasyonu 365.300 ton, Türkiye 86.000 ton Almanya 58.500 ton Fransa 56.200 ton İtalya 53.300 ton Polonya 52.000 ton kültür balıkçılığı üretimi yapmışlardır. İspanya 42.000 ton Finlandiya 30.000 ton üretim yapmıştır.

  21. Su Ürünlerinin Türkiye’deki Durumu Türkiye 8.333 km deniz kıyısı ve su ürünleri üretim alanı olarak kullanılabilecek 178.000 km uzunluğunda akarsu yüzey alanları 200 bin hektarın üzerinde olan yaklaşık 200 adet doğal göl ve 3.442 km2 genişliğinde baraj gölüne sahiptir. Toplam üretimin yaklaşık %74’ü Karadeniz’den sağlanmaktadır.

  22. Üretim bakımından yıllara göre 25-30 sıralarda bulunan ülkemizin ilk 20 ülke içersinde yer almasını sağlayacak potansiyeli bulunmaktadır. Fakat çeşitli nedenlerden dolayı bu yeterince değerlendirilmemektedir. Denizlerimizin ve iç sularımızın soğuk ve sıcak su balığı çeşitlerinin avlanması bakımından zengin kaynaklardır.

  23. Yaklaşık olarak Karadeniz de 240, Marmara Denizi’nde 200 Ege denizinde 300 ve Akdeniz de 500 balık türü bulunmaktadır. Ancak ekonomik değeri bulunan deniz ürünü türü sayısı 100 civarındadır. Türk balıkçı filosu 1970 yılında 6.376 adet olan balıkçı teknesi sayısı geçen 30 yılda artarak 1999 yılında 13.797ye çıkmıştır.

  24. Avlanma filomuzun aşırı büyümesi sonucu filo eski avlanma rejimindeki birim tekne başına düşen av miktarına ulaşabilmek için aşırı avcılığa yönelmiştir. Bu nedenle avcılık filonun büyümesiyle aynı oranda artmamış hatta düşüş göstermiştir. Denizlerimizde elde edilen su ürünleri en yüksek seviyeye 850.700 ton’la 1985 te ulaşmıştır.

  25. Deniz üretiminin yaklaşık %65-70’ni hamsi oluşturmaktadır. Kontrolsüz ve bilinçsiz avcılık sonucu Karadeniz hamsi stokunda ciddi şekilde azalma görülmüştür. 1986 yılından itibaren toplam deniz ürünleri üretimi azalmaya başlamış, 1991 yılında 364.661 ton ile en alt seviyeye düşmüştür.

  26. Bu durum avcılıkta, hamsi avcılığında tedbir alınmasını zorunlu kılmıştır. Alınan tedbirler sonucu toplam üretimde bir artış olmuşsa da bu durumun devamlılığı sağlanamamıştır. Örneğin; 1994 yılında 601.104 ton üretim yapılmışken sonraki yıllarda tekrar düşüşe geçmiştir.

  27. Türkiye’nin denizlerdeki üretimi dikkate alındığında avcılık yoluyla üretimin yaklaşık %74’ü Karadeniz’den sağlanmıştır. Bunu %15 ile Marmara izlemektedir. En az balık ise %3 ile Akdeniz’den avlanmaktadır.

  28. Türkiye Akdeniz’den km alandan en az üretim yapan ülkelerdendir. Toplam su ürünleri üretimimizin içersinde deniz ürünleri üretimi son 10 yılda azalmış, yetiştiriciliğin payında ise önemli bir artış olmuştur. Bugün yaklaşık olarak iç sulardan avlanan balık miktarı iki katına ulaşmıştır.

  29. AVLANAN BAZI DENİZ BALIKLARI MİKTARI 2000-2006 (Ton)

  30. Avlanan bazı diğer deniz ürünleri(kabuklu,yumuşakçalar)miktarı 2000-2006 (Ton)

  31. Dünya Balık Üretimi ve Kişi Başına Düşen Balık Miktarı

  32. 2006 YILI SU ÜRÜNLERİ DEĞERLERİ

  33. DÜNYADA AVLANAN ve ÜRETİLEN BALIK MİKTARLARI 1950-2003

  34. Dünyadaki Toplam Balık Miktarı (1950-2003) Grafik 1:

  35. Dünyada Avlanan ve Üretilen Balık Miktarı (1950-2003) Grafik 2:

  36. Dünyada Kişi Başına Düşen Toplam Balık Miktarı (Avcılık ve Üretim/1950-2003) Grafik 3:

  37. Dünyada Kişi Başına Düşen Balık Miktarı(Avcılık ve Üretim/1950-2003) Grafik 4:

  38. Grafik5:Total world fish production from 1961 to 1997 divided between developed and developing countries (FAO, 2000).

  39. Grafik 6:Total world fish catches and aquaculture production from 1960 to 1998 (FAO, 2000).

  40. Grafik 7:Cultured and wild-captured shrimp production in Thailand (Dierberg and Kiattismkul, 1996; cf FAO/NACA, 1995).

  41. Grafik 8:Use of world fish production for human consumption and other use (FAO, 2000).

  42. Grafik 9:Utilization of fish for human consumption (FAO, 2000).

  43. Dünyada Doğada Yakalanan Balık Miktarı (1950-2003) Grafik 10:

More Related