بسم الله الرحمن الرحيم

بسم الله الرحمن الرحيم

تك ياخته شناسي(آميب هاي بيماريزا) تك ياخته شناسي(آميبياز) )

آميب هاي با زندگي آزاد • Naegleria fowler • تروفوزوئيت به اشكال آميبي و تاژكدار با اندازه 15 مو • كيست گرد و تك هسته ائي7-10مو • انتقال درنتيجه ورود تروفوزوئيت تاژكدار موجود در آب از طريق شيرجه زدن مي باشد • آميب از حفره بيني وارد شده واز طريق مخاط بويائي وارد مغز و در قاعده مغز رشد و تكثير ميكند • سپس باعث مننگوآنسفاليت آميبي اوليه و حاد ميشود( (PAM • اختلال در حس بويائي،سردردهاي شديد،تب، سفتي گردن و حملات ناگهاني از علائم بيماري است

آميب هاي با زندگي آزاد • Acanthamoeba • تروفوزوئيت با پاي كاذب خاردارو اندازه 30 مو • كيست گرد ،كمي نامنظم و دو جداره تك هسته 20مو • انتقال از طريق آب بويژه شنا كردن و لنز هاي چشمي صورت مي گيرد • آميب ممكن است علاوه بر حفره بيني از راه پوست ترك خورده يا زخم شده ، چشم ، ريه ها و حتي دستگاه ادراري - تناسلي نيز وارد شده و ضايعات گرانولوماتوز ايجاد كند. • علاوه بر ضايعات گرانولوماتوزدر پوست ، كليه ،كبد و مي تواند باعث مننگوآنسفاليت آميبي گرانولوماتوز(GAM) نيز شود كه اغلب در بيماراني كه دچار يك بيماري مزمن و ضعف سيستم ايمني هستند روي مي دهد.

آميب هيستوليتيكا • History • 1828Dysentery complicated by liver abscess • 1875Amebas in stool of dysentery • patients • 1893Cyst is infective form of ameba • 1903Entamoeba histolytica by Schaudinn • 1912 Emetine therapy • 1925Description of life cycle • 1961Axenic culture by Diamond

مرفولوژي آميب هيستوليتيكا(تروفوزوئيت) • كروي μ60-10 • هسته با كاريوزوم مركزي • پاي كاذب بلند وانگشتي • حركت سريع وجهت دار • وجودگلبولهاي قرمز • وجود واكوئلهاي متعدد • مرحله حساس تك ياخته كه همراه مدفوع شل واسهالي دفع شده وقابليت انتقال ندارد

تروفوزوئيت آميب هيستوليتيكا

مرفولوژي آميب هيستوليتيكا(كيست) • گرد با اندازه μ 20-5 • 4-1 هسته • ويژگي هسته شبيه به تروفوزوئيت • اجسام كروماتوئيدي ميله ائي • مرحله مقاوم تك ياخته كه همراهمدفوع قوام داردفع شده قابليت انتقال دارد

كيست آميب هيستوليتيكا

وجه تمايز آميب هيستوليتيكا وآميب كلي

تروفوزوئيت هيستوليتيكا و كلي

كيست هيستوليتيكا و كلي

چرخه زندگي آميب هيستوليتسكا • آغاز چرخه با بلع كيست هاي بالغ چهار هسته ائي • انجام Excystation و تبديل كيست به تروفوزوئيت در روده باريك • حركت تروفوزوئيت ها به طرف روده بزرگ و ايجاد بيماري • دفع تروفوزوئيت ها در حالت حاد بيماري و هنگام دفع مدفوع اسهالي • در حالت مزمن بيماري و هنگام دفع مدفوع قوام دار انجام Encystation ودفع كيست

General Life Cycle Trophs Binary Fission Ingested Cyst Out into environment Trophozoite (Troph) – Active feeding stage Cyst – dormant, usually dispersal stage

راه هاي انتقال آميب هيستوليتيكا • تماس مستقيم • آب آلوده • موادغذائي آماده شده توسط افراد بيمار • سبزيجات آلوده ( استفاده از كود انساني) • بندپايان مدفوع زي(مگس و سوسك)

راه هاي انتقال آميب هيستوليتيكا

اپيدميولوژي آميبياز • توزیع جغرافیائی در مناطق مختلف • تراكم جمعيت • فقر فرهنگي و بهداشتي • عادات رفتاري • بيماريهاي زمينه • نقائص سيستم ايمني • در معرض مكرر آلودگي بودن

اپيدميولوژي آميبياز • داراي انتشار جهاني بويژه مناطق گرمسير ونيمه گرمسير • درموارد ذيل شيوع عفونت بيشتر است: - اجتماعات فقيرنشين با سطح بهداشتي پائين وتراكم جمعيتي بالا - هم جنس بازان ومعتادان به مواد مخدر - مبتلايان به سوء تغذيه،زنان باردار وافراد با نقص سيستم ايمني - زندانها،مراكز مراقبت از اطفال وبيمارستانهاي رواني • شيوع عفونت از2/0%تا50%متغير بوده (متوسط 10%)

(ادامه )اپيدميولوژي آميبياز • انسان مخزن عفونت در طبيعت است • سن،جنس ونژاد تاثيرچنداني درميزان عفونت نداردولي: - در مناطقي ممكن است كودكان زير 5 سال كمتر از نوجوانان و نوجوانان بيشتر از بزرگسالان حساسيت نشان دهند ويا بعد از 35 سالگي شيوع عفونت كمتر شود - در بعضي از مناطق بويژه در همجنس بازان؛ اسهال خوني آميبي درمردان2 برابروآميبيازيس كبدي 7برابر بيش از زنان باشد - نژادهاي كه در معرض مداوم و طولاني سوش هاي خاصي از آميب هيستوليتيكا قرار ميگيرند مقاومت قابل توجهي نسبت به بيماري بدست مي آورند • راه انتقال به شكل (Oral-Fecal) • نقش مهم حاملين سالم درانتقال عفونت • اهميت تعداد كيست هاي بلعيده شده در بيماريزائي انگل

تقسیم بندی آميبيازاز نظر WHO • روده ای • خارج روده ای ( کبدی،ريوي و ....)

بيماريزائي آميب هيستوليتيكا • عوامل موثر در بيماريزائي آميب هيستوليتيكا: - مقاومت ميزبان(سطح ايمني،وضعيت تغذيه وابتلاءبه بيماريهاي عفوني وناتوان كننده در ميزبان) - شدت بيماريزائي وقدرت تهاجم آميب(تعدادانگل،ميزان ترشح آنزيم،چسبندگي به روده وقدرت سيتوفاگوسيتوز) -شرايط روده( فلور باكتريائي روده) • بيماريزائي به دو فرم روده ائي وخارج روده ائي

آميبياز روده ائي • تشكيل كلني درسكوم و خم سيگموئيد • تهاجم به مخاط روده • ترشح آنزيم سيتوليزين • تخريب مخاط روده

آميبياز روده ائي • ضايعات فلاسكي شكل در بخش مخاطي • گسترش ضايعات به بخش- هاي زير مخاط • ايجاد ضايعات لانه زنبوري • نكروزوفيبروزبافتي

آميبياز روده ائي

آميبياز روده ائي دوره كمون بيماري بطور متوسط 4هفته وداراي تابلوي كلينيكي متغيري است • عفونتهاي بدون علامت در90% موارد به اين شكل ديده مي شوند • عفونت ناقلين سالمبصورت ناراحتي مبهم درشكم وضعف بروز ميكند. • فرم مزمنبا حملات مكرر اسهال توام بااختلالات گوارشي وشكم درد نامنظم ،يبوست هاي متناوب وزورپيچهاي ملايم وبزرگي كبد همراه است. • آميبيازحادبه صورت اسهال خوني شديد با دفع مدفوع به مقدار كم ودفعات زياد،حاوي خون،موكوس وقطعات نكروتيك مخاط به همراه درد و حساسيت حاد شكمي وتب وجود دارد.

علائم باليني آميبياز روده ائي بعد ازدوره كمون 14-1هفته(4هفته)علائم به شرح ذيل مي باشد: • دردهاي شكمي شديد توام با زورپيچ هاي طاقت فرسا • حساس شدن شكم همراه با استفراغ وحالت مسموميت • ضعف وبي حالي همراه كاهش وزن وكم خوني • دفع مدفوع اسهالي، كم حجم، حاوي خون وموكوس وقطعات نكروتيك مخاط • لوكوسيتوز

عوارض آميبياز روده ائي • كوليت • سوراخ شدن روده • گرانولوماي آميبي • آپانديسيت آميبي • پريتونيت • آميبيازخارج روده ائي(كبد،ريه پوست و...)

آميبياز خارج روده ائي

آميبياز كبدي • هپاتيت آميبي: تخريب بافت وجود ندارد وكبد نسبتا“ بزرگ حساس ودرناك مي شود • آبسه آميبي كبد:تهاجم وتخريب بافتي بيشتر در بخش خلفي ولب راست ايجاد مي شود كه با علائمي نظير لرز،تب نوسان دار،تعريق،لوكوسيتوز ودرد كه تا شانه راست احساس ميشود همراه است.ممكناست در اثر پيشرفت بيماري علائم ديگر نيز ايجاد شوند

آميبياز كبدي

آميبيازريوي آميبياز پوستي

تشخيص آميبياز • شرح حال،تاريخچه بيماري وتوجه به علائم باليني • آزمايش مدفوع(S/E ) • تشخيص افتراقي اسهال خوني آميبي از اسهال هاي ديگر • تشخيص افتراقي آميبياز كبدي از ساير بيماري هاي مشابه • سيگموئيدوسكوپي و راديوگرافي • روشهاي سرولوژيك • كشت

آزمايش مدفوع(S/E )درتشخيص آميبيازروده ائي • تشخيص آزمايشگاهي آميبياز به: انتخاب روش آزمايش، طريقه جمع آوري نمونه،انتقال نمونه، زمان انجام آزمايش ومهارت تكنسينآزمايشگاه بستگي دارد • نمونه ائي كه براي آزمايش انتخاب مي شود مدفوع است ولي ميتوان از نمونه هاي حاصل از تنقيه،آسپيره،بيوپسي و...نيز استفاده كرد • چنانچه امكان سريع آزمايش نباشد بايد نمونه ها را در PVA يا MIF نگهداري كرد • عدم وجود آميب در يك نوبت آزمايش مدفوع دليل بر عدم عفونت نيست؛چون بارها تروفوزوئيت و كيست انگل در آزمايشات بعدي شناسائي شده است

آزمايش مدفوع(S/E )درتشخيص آميبيازروده ائي • روش تشخيص انتخابي آميبياز روده ائيگسترش مرطوب (Wet mount )است • براي تشخيص قطعي تربهتراست ازروشهاي تغليظورنگ آميزي دائماستفاده كرد • شانس شناسائي آميب درروش مستقيم25-20% ،در روشفلوتاسيون50-40%و4-3 بار آزمايش مدفوع بطور يك روزدر ميان ويا استفاده از روش فرمالين-اترورنگ آميزي اين شانس را 95-85%مي رساند

روشهاي سرولوژيك درتشخيص آميبياز • ايمونوفلئورسانس غيرمستقيم(IFA ) • هماگلوتيناسيون غير مستقيم(IHA ) • پرسيپيتاسيون ژل ديفيوژن(GDP ) • آگلوتيناسيون لاتكس(LA ) • كانترايمونوالكتروفورز • الايزا

تشخيص افتراقي ديسانتري آميبي وميكروبي

درمان آميبياز • مترونيدازول750 mg x3 (7-10 day) • يدوكينول 650 mg x3 (20 day) • دايلوكسانايد فوروات 500 mg x3 (10 day) • پارمومايسين وتتراسايكلين

پيشگيري از آميبياز • درمان و پيگيري درمان در بيماران • شناسائي حاملين وعدم به كارگيري آنها در مراكز تهيه و توزيع مواد غذائي تا بهبودي كامل • تامين آب آشاميدني سالم • ضد عفوني كردن كامل سبزيجات • مبارزه با بند پايان مدفوع زي • عدم استفاده از كود انساني در مزارع • رعايت بهداشت فردي وبهداشت محيط و آموزش بهداشت

خدا يارتان

دو صد فرشته بوسه بر آن دست مي زنند كز كار خلق يك گره بسته وا كند خدا يارتان

بسم الله الرحمن الرحيم