Διερεύνηση προσωπικών αξιών: διαχρονική έρευνα για τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς.

1. Διερεύνηση προσωπικών αξιών: διαχρονική έρευνα για τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς. ΓεωργιάδηςΜιχάλης Μενεξές Γεώργιος ΟικονόμουΑνδρέας 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

2. Προσωπικές Αξίες • Όσα πράγματα (ή ιδιότητες, ή θεσμούς, ή αρχές ζωής ή λειτουργίες...)  οι άνθρωποι τα θεωρούν σημαντικά  για τη ζωή τους ή ζηλευτά και επιθυμούν να τα αποκτήσουν (ή να τα πρεσβεύουν και να τα εφαρμόζουν στη ζωή τους...) αυτά τα ονομάζουν αξίες και διακηρύσσουν ή αποδέχονται ότι αυτά «αξίζουν τον κόπο» να αποκτηθούν και να υπηρετούν τη ζωή, ώστε να την κάνουν πιο ευχάριστη ή σεβαστή. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

3. Οι αξίες των εκπαιδευτικών και η σημασία τους Το αξιακό σύστημα που διέπει την προσωπικότητα του εκπαιδευτικού αποτελεί το υπόβαθρο, πάνω στο οποίο διαμορφώνονται οι στάσεις του και από το οποίο τροφοδοτούνται οι διαθέσεις και, κυρίως, η επαγγελματική συμπεριφορά του. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

4. Τα ερευνητικά ερωτήματα αφορούν: α) το στάδιο της προσωπικής και ηθικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών β) τη συμβατότητα των προσωπικών αξιών των εκπαιδευτικών με τους σκοπούς του εκπαιδευτικού συστήματος στους οποίους μεταφράζονται οι αναπτυξιακές ανάγκες των μαθητών γ) τη χρήση των ευρημάτων από τους φορείς της έρευνας, τους διδάσκοντες στο Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. και τους συντάκτες των προγραμμάτων σπουδών σ’ αυτό. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

5. Το ερωτηματολόγιο (1) Για τη διερεύνηση των αξιών χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο που κατασκευάστηκε με βάση το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιεί το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Florida για τις ανάγκες του Στρατηγικού Σχεδιασμού του για τη Νέα Χιλιετία. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

6. Το ερωτηματολόγιο (2) Αποτελείται από έναν κορμό 80 αξιών που αναφέρονται με μια ή δυο λέξεις, σε καθεμιά από τις οποίες καλούνται οι ερωτώμενοι να επιλέξουν πόσο σημαντική τη θεωρούν με βάση πεντάβαθμη κλίμακα: καθόλου, λίγο, κάπως, πολύ, πάρα πολύ. Επίσης, υπάρχουν ερωτήσεις για το φύλο, την ηλικία, την οικογενειακή κατάσταση, τον αριθμό των παιδιών και την προϋπηρεσία. Τέλος, υπάρχει ερώτηση επιλογής από τον κατάλογο των 5 σημαντικότερων αξιών. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

7. Το δείγμα • Το ερωτηματολόγιο μοιράσθηκε στους σπουδαστές και σπουδάστριες του Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. που βρίσκονταν στο τελευταίο στάδιο της επαγγελματικής τους προ-ετοιμασίας ως εκπαιδευτικών, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 • Απάντησαν συνολικά 135 σπουδαστές από τους 163 εγγεγραμμένους στο πρόγραμμα: 64% γυναίκες και 34% άνδρες. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

8. Στατιστική Ανάλυση Μέσω της Παραγοντικής Ανάλυσης των Αντιστοιχιών (AFC), διερευνήθηκε η εξωτερική και εσωτερική δομή της κλίμακας μέτρησης των αξιών. Επίσης, δημιουργήθηκε η τυπολογία των σπουδαστών-εκπαιδευτικών μέσω της Ιεραρχικής Ανάλυσης σε Συστάδες. Οι αναλύσεις έγιναν με το λογισμικό CHIC Analysis v.1.1. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

9. Διερεύνηση Εξωτερικής Δομής της Κλίμακας Προσωπικών Αξιών (1) • Η Παραγοντική Ανάλυση των Αντιστοιχιών εφαρμόστηκε στον πίνακα συμπτώσεων απολύτων συχνοτήτων που διασταυρώνει τις 80 αξίες με τις πέντε διαβαθμίσεις απαντήσεων καθόλου, λίγο, κάπως, πολύ, πάρα πολύ. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

10. Διερεύνηση Εξωτερικής Δομής της Κλίμακας Προσωπικών Αξιών (2) Παρατηρούμε στο αριστερό διάγραμμα το Guttman effect και στο δεξιό διάγραμμα ότι οι πέντε διαβαθμίσεις απαντήσεων προβάλλονται στον πρώτο παραγοντικό άξονα, από τα δεξιά προς τα αριστερά, σύμφωνα με την a prioriφυσική τους διάταξη (Ο1 Πάρα πολύ σημαντική - Ο5: Καθόλου σημαντική) 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

11. Διερεύνηση Εξωτερικής Δομής της Κλίμακας Προσωπικών Αξιών (3) • Στην προηγούμενη έρευνα η πεντάβαθμη κλίμακα μετασχηματίστηκε σε τρίβαθμη γιατί δεν υπήρξαν αρκετές επιλογές των τριών κατώτερων βαθμίδων της κλίμακας, οι οποίες και ενοποιήθηκαν. • Η ίδια τροποποίηση έγινε και στην παρούσα έρευνα. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

12. Διερεύνηση Εξωτερικής Δομής της Κλίμακας Προσωπικών Αξιών (4) Ο1: Πάρα πολύ σημαντική Ο2: Πολύ σημαντική Ο3: Καθόλου έως κάπως σημαντική 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

13. Διερεύνηση Εξωτερικής Δομής της Κλίμακας Προσωπικών Αξιών (5) • Πραγματοποιήθηκε biplot analysis (ανάλυση διγραφήματος) και κατάταξη των αξιών πάνω στον biplot άξονα που αντιστοιχεί στη διαβάθμιση Ο3: Πάρα πολύ σημαντική

14. Αποτελέσματα(1) • Σύμφωνα με την κατάταξη των αξιών, αυτές που είναι «πάρα πολύ σημαντικές» αφορούν το ατομικό επίπεδο όσο και το κοινωνικό. Πρόκειται για αξίες που συνδέονται με την τάση για δημιουργία αμυντικών μηχανισμών και αναζήτηση ισορροπίας και σταθερότητας. • Oι αξίες αυτές τροφοδοτούν στάσεις και συμπεριφορές που απέχουν από τη δυναμική εξωστρεφή ανάπτυξη. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

15. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

16. Αποτελέσματα (2) Σύμφωνα με την κατάταξη των «καθόλου ως κάπως σημαντικών» αξιών, προκύπτει μία έμφαση προσανατολισμού σε παραδοσιακές αξίες εθνικής ταυτότητας (Σημαία, Συντήρηση, Πίστη-Θρησκεία, Παράδοση, Πατρίδα) σε συνδυασμό με τάσεις αυταρχικής επιβολής (Δύναμη, Κύρος, Τάξη, Εμφάνιση), ενώ προσλαμβάνουν και μια ριζοσπαστική-ρηξικέλευθηαπόχρωση (Αμφισβήτηση, Περιπέτεια, Πρόκληση). 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

17. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

18. Συμπεράσματα • Το συμπέρασμα που προκύπτει από τις «πολύ σημαντικές αξίες» ενισχύεται και από την επιλογή των 5 σημαντικότερων αξιών και ταυτίζεται με το αντίστοιχο συμπέρασμα του 2007. • Τότε όμως δεν υπήρχαν τα χαρακτηριστικά των «καθόλου ως κάπως σημαντικών» αξιών, που αυξάνουν το βαθμό έντασης «των αμυντικών μηχανισμών». • Η αξιακή αυτή στάση συνδέεται μάλλον με την οξύτατη κοινωνικο-οικονομική κρίση που ενεργοποιεί ακόμη περισσότερο τους αμυντικούς μηχανισμούς και μια τάση παθητικής προσαρμογής; 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

19. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (1) • Η Παραγοντική Ανάλυση των Πολλαπλών Αντιστοιχιών εφαρμόστηκε στις απαντήσεις των 135 σπουδαστών αναφορικά με τη σημαντικότητα των 80 αξιών (3 διαβαθμισμένες απαντήσεις) • Η ανάλυση ανέδειξε 9 σημαντικούς άξονες αξιών. Οι δύο πρώτοι εκφράζουν ένα γενικό αξιακό σύστημα και δεν θα μας απασχολήσουν στη συνέχεια. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

20. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (2) Από τους 7 άξονες που προέκυψαν ως ενδιαφέρουσες «τοπικές» εκφάνσεις του αξιακού συστήματος των σπουδαστών: Ο F3 άξονας έχει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αξιών που προσανατολίζονται στην κοινωνική συνοχή και στις εκδοχές μιας κοινωνίας που προσφέρει «δίχτυ» κοινωνικής ασφάλειας και αλληλεγγύης (αρχές κράτους πρόνοιας), χωρίς όμως να τίθεται σε διακινδύνευση η κοινωνική σταθερότητα. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

21. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (3) Ο F4 παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά των ελληνορθόδοξων αξιών και της αντίστοιχης παράδοσης. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

22. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (4) Ο F5περιλαμβάνει αξίες που σχετίζονται με την νεοφιλελεύθερη συνιστώσα σε πολιτισμικό επίπεδο: η κοινωνική ανάπτυξη αποσυνδέεται από κοινωνικές-συλλογικές αξίες, ενώ προωθείται από τις δυνατότητες που προσφέρονται για ατομική ανάπτυξη και έκφραση των προσωπικών ικανοτήτων. Το κοινωνικό υποτάσσεται στο ιδιωτικό. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

23. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (5) Ο F6αναφέρεται σε αξίες του κλασικού φιλελευθερισμού. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

24. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (6) Ο F7συνδέεται με αξίες που, αποτελώντας ομάδα, παραπέμπουν σε ρομαντικές και ιδεαλιστικές στάσεις ζωής. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

25. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (7) Ο F8 παραπέμπει σε μια στάση συνδεδεμένη με τη δημιουργικότητα-επιχειρηματικότητα, συστατικό στοιχείο μιας ατομοκεντρικής στάσης ζωής. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

26. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών (8) Ο F9 συνδέεται με αξίες που συνθέτουν το ανθρωπιστικό ιδεώδες του ολοκληρωμένου ανθρώπου. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

27. Διερεύνηση Εσωτερικής Δομής της Κλίμακας μέτρησης των αξιών: Συμπεράσματα • Το αξιακό δίπολο που χαρακτήριζε την ελληνική κοινωνία και την εκπαίδευση και εμφανίσθηκε στην έρευνα του 2007 έχει εκλείψει. Παρουσιάζεται τώρα μια τάση πολυμερισμού, η οποία δεν είναι άσχετη με τις εξελίξεις στο γενικότερο πολιτικό – πολιτισμικό επίπεδο. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

28. Ιεραρχική Ανάλυση σε Συστάδες (1) • Με βάση τις απαντήσεις των ερωτώμενων στις 20 σημαντικότερες αξίες που αποτελούν τον πυρήνα του αξιακού συστήματος των σπουδαστών (συνδυασμός συμπερασμάτων από την biplot analysis και της ανάλυσης των απαντήσεων στην ερώτηση επιλογής από τον κατάλογο των 5 σημαντικότερων αξιών) πραγματοποιήθηκε Ιεραρχική Ανάλυση σε Συστάδες. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

29. Ιεραρχική Ανάλυση σε Συστάδες (2) • Στην έρευνα του 2007 είχαν προκύψει τρεις συστάδες: η πρώτη συστάδα αποτελούνταν από 53 σπουδαστές (σύνολο 95) και παρουσίαζε θετική φόρτιση για τις 11 πολύ σημαντικές αξίες, η δεύτερη συστάδα, αποτελούμενη από 35 σπουδαστές, παρουσίαζε φόρτιση για αξίες που είχαν έναν προσανατολισμό στην εσωστρέφεια η τρίτη συστάδα αποτελούμενη από 10 σπουδαστές, παρουσίαζε φόρτιση για αξίες που είχαν έναν χαρακτήρα αρνητισμού και παραίτησης που ήταν συμμετρικά αντίθετες από τις αξίες των άλλων δύο ομάδων. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

30. Ιεραρχική Ανάλυση σε Συστάδες (3):Ο πυρήνας του αξιακού συστήματος. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

31. Ιεραρχική Ανάλυση σε Συστάδες (4): Προφίλ Συστάδων 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

32. Ιεραρχική Ανάλυση σε Συστάδες (5) • Με βάση τις 20 αξίες, που αποτελούν τον πυρήνα του αξιακού συστήματος των σπουδαστών που συμμετείχαν στην έρευνα του 2010-2011, προέκυψαν 4 συστάδες. • Η 2η ομάδα σπουδαστών, κατά κύριο λόγο, διακρίνεται για τη θετική στάση απέναντι στο σύνολο των αξιών του πυρήνα (51 άτομα). • Σε μικρότερο βαθμό, αυτό χαρακτηρίζει την 3η ομάδα σπουδαστών (56 άτομα). Αυτό ερμηνεύεται από το γεγονός πως η απόκτηση του πτυχίου τους ενισχύει μια θετική προσδοκία για την επαγγελματική προοπτική, αλλά και από το γεγονός ότι η πλειονότητα ανήκει στο γυναικείο φύλο που προσβλέπει σε κάποιου είδους «αποκατάσταση». Βεβαίως, είναι αμφίβολο αν θα διατηρηθεί αυτή η θετική στάση με την υπάρχουσα δυναμική της κρίσης. • Η 4η ομάδα (6 άτομα) χαρακτηρίζεται από την απομάκρυνση από τις εν λόγω αξίες, χωρίς να επιλέγει ένα άλλο αξιακό σύστημα, • ενώ μια ιδιότυπη έκφραση του ίδιου φαινομένου απαντάται στη 1η ομάδα (20 άτομα), όπου η μόνη αξία με την οποία φαίνεται να διατηρεί μια «ισχυρή σχέση» είναι η Υγεία. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

33. Ιεραρχική Ανάλυση σε Συστάδες (6) • Η 2η και 3η ομάδα αποτελούν αριθμητικά το βασικό κορμό των σπουδαστών και από αυτήν την άποψη δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με το 2007, ενώ η 1η και η 4η ομάδα έχουν περιθωριακή θέση αριθμητικά. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ελάττωση του βαθμού δέσμευσης χαρακτηρίζει τις δύο πρώτες ομάδες, ενώ η τάση αποδέσμευσης από αυτές που χαρακτηρίζει τις άλλες δύο ομάδες είναι αντιστρόφως ανάλογη και πολύ ισχυρή. • Είναι σημαντικό να παρατηρηθεί ότι δεν φαίνεται να επιλέγονται αξίες που συνθέτουν έναν εναλλακτικό αξιακό πόλο (συστάδα παρόμοια με την πρώτη της έρευνας του 2007, που παρουσίαζε φόρτιση σε συμμετρικά αντίθετες αξίες δεν εμφανίζεται στην παρούσα έρευνα). 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

34. Ιεραρχική Ανάλυση σε 4 Συστάδες (7) 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

35. Συμπεράσματα (1) • Με βάση τα δεδομένα της, προκύπτει ότι οι περισσότεροι σπουδαστές βρίσκονται στο ίδιο στάδιο προσωπικής ανάπτυξης με αυτούς του 2007. Τοποθετούν στην ανώτερη κλίμακα των αξιών «την ασφάλεια» και κατατάσσονται στο πρώτο από τα 6 στάδια της προσωπικής ανάπτυξης της κλίμακας της Loevinger, στο στάδιο της «αυτοπροστασίας». Σύμφωνα με αυτή τη στάση το επάγγελμα του εκπαιδευτικού αντιμετωπίζεται από τους αντίστοιχους υποψήφιους ως «καταφύγιο». Δεν είναι άσχετο το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των σπουδαστών που επιλέγουν στο σύνολό του τον πυρήνα των αξιών είναι γυναίκες (80,4 % στη δεύτερη συστάδα). 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

36. Συμπεράσματα (2) • Αν το αξιακό σύστημα που χαρακτήριζε την πλειονότητα των σπουδαστών του 2007 δεν ευνοούσε στάσεις και συμπεριφορές για ανάληψη πρωτοβουλιών με κατεύθυνση την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος, λόγω της ανάπτυξης αμυντικών στάσεων και τροφοδότησης των δυνάμεων της αδράνειας, τώρα η τάση που εμφανίζεται κινείται προς την κατεύθυνση μιας εξασθένισης του εν λόγω συστήματος. Ταυτόχρονα εμφανίζεται σε μικρή έκταση αλλά με μεγάλη ένταση η χαλάρωση των δεσμεύσεων που απορρέουν από το ίδιο αξιακό σύστημα, ενώ από την άλλη δεν εμφανίζεται κάποια εναλλακτική προοπτική αξιακής δέσμευσης. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

37. Συμπεράσματα (3) • Αποφασιστικό παράγοντα για την αναστροφή αυτής της τάσης αποτελεί η ένταξη της διάστασης των αξιών στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των σπουδαστών, στοιχείο που απουσιάζει επί του παρόντος. Το ελάχιστο που θα μπορούσε να υλοποιηθεί είναι η προσφορά στους εκπαιδευόμενους ενός εκπαιδευτικού περι-βάλλοντος και αντίστοιχων δραστηριοτήτων που θα έχουν νόημα για αυτούς και θα τους εμπλέκουν βιωματικά. Έτσι, ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διεργασίας, η επαγγελματική τους δέσμευση δεν θα έχει μόνο γνωστικό χαρακτήρα, αλλά θα παίρνει και το χαρακτήρα μιας στάσης ζωής και αντίστοιχης συμπεριφοράς, αλλά και θα γίνεται οργανικό στοιχείο της προσωπικότητάς τους. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

38. Συμπεράσματα (4) Επιπλέον, θα απαιτούνταν μια στοχευμένη συμβουλευτική παρέμβαση στην ομάδα των σπουδαστών που παρουσιάζουν χαμηλό δείκτη αξιακής δέσμευσης για τον προσδιορισμό της αυτοεικόνας τους. Βεβαίως, εκφράζουμε την επιφύλαξή μας για το αν αυτοί οι όροι αποτελούν επαρκή συνθήκη για τη τροποποίηση του αξιακού προσανατολισμού τους, ώστε να αναιρεθούν τα αποτελέσματα της κοινωνικής κρίσης. Πάντως, οι ίδιοι όροι δεν παύουν να είναι απαραίτητοι για την προοπτική της μεταβολής των αξιακών επιλογών τους. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011

39. Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας! 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ανάλυσης Δεδομένων, Θεσσαλονίκη 8 -11 Σεπτεμβρίου 2011