I FORUM FUNDUSZY EUROPEJSKICH Fundusze Europejskie – efekty, możliwości i perspektywy

1. I FORUM FUNDUSZY EUROPEJSKICH Fundusze Europejskie – efekty, możliwości i perspektywy Program Bloku Finansowego „PIENIĄDZ ROBI PIENIĄDZ… Czyli rola i wsparcie instytucji finansowych w procesie wykorzystania Funduszy Europejskich” „Polski rynek usług finansowych wobec procesów absorpcji środków unijnych w Polsce. Szanse i zagrożenia” Temat: „Sektor bankowy w Polsce wobec wyzwań procesu absorpcji środków UE”

2. SEKTOR BANKOWY W POLSCE WOBEC WYZWAŃ PROCESU ABSORPCJI ŚRODKÓW UE KRZYSZTOF PIETRASZKIEWICZ PREZESZWIĄZKU BANKÓW POLSKICH 7 maja 2008 r., Warszawa 2

3. PLAN PREZENTACJI • O co toczy się gra ? • Udział banku w absorpcji jako: - elementu otoczenia beneficjenta i - beneficjenta 3. Szanse: • Strumień środków zagranicznych na rozwój • Potencjał polskiego sektora bankowego • Zakres możliwości współpracy z banków i beneficjentów 4. Zagrożenia: • Otoczenie międzynarodowe • Sytuacja w kraju: - warunki makroekonomiczne - sytuacja polityczna - otoczenie prawne- w tym system absorpcji środków UE

4. O CO TOCZY SIĘ GRA? • O rozwój polskiej gospodarki, o wzrost jej konkurencyjności • W latach 2007-2015 do Polski wpłynie ponad 100 mld EUR. • Środki polskich beneficjentów (publicznych i prywatnych) niezbędne dla realizacji w tych latach projektów refundowanych środkami UE wyniosą ponad 80 mld EUR. • Popyt na kapitał zewnętrzny (np. bankowy) w ramach ww. zapotrzebowania wkładu własnego szacowane jest na ok.120 mld PLN. • Sprawny system absorpcji i przyjazne beneficjentowi/ inwestorowi otoczenie, w tym prawno- finansowe. • Co po 2015 roku ? Już dzisiaj należy brać pod uwagę i przygotowywać się do zmian polityki spójności. Niezbędny będzie system który ułatwia konstruowanie odnawialnych, zwrotnych form wsparcia (w miejsce dotacji) i angażowanie środków prywatnych , w tym poprzez ułatwianie dostępu do kapitału zewnętrznego już istniejących instytucji finansowych.

5. SZANSE: POTENCJAŁ SEKTORA BANKOWEGO LICZBA BANKÓW W POLSCE Źródło: NBP Banki Komercyjne uwzględniono wraz z oddziałami instytucji kredytowych

6. LICZBA PLACÓWEK BANKOWYCH Źródło: NBP, dane według stanu na II kw. 2007

7. LICZBA OSÓB ZATRUDNIONYCH W BANKACH • Kadra dobrze wykształcona • Wysoka zdolność do podejmowania nowych zadań Źródło: NBP, dane według stanu na II kw. 2007

8. WYKSZTAŁCENIE KADR BANKOWYCH podstawowe i niepełne średnie wykształcenie wyższe wykształcenie średnie Raport Związku Banków Polskich: „Kadry polskiej bankowości 2006”

9. FUNDUSZE WŁASNE SEKTORA BANKOWEGO W LATACH1993-2007 (W MLN ZŁ.) - Przewidywany stały wzrost funduszy, w związku z rosnącymi potrzebami gospodarczymi Źródło: NBP,. 2007

10. FUNDUSZE WŁASNE BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH W LATACH1993-2007 (W MLN ZŁ.) Źródło: NBP 2007

11. AKTYWA/PKB EUROPA w 2006 r Mln Euro Źródło: ECB

12. LICZBA INSTYTUCJI KREDYTOWYCH W POLSCE – 5 miejsce w UE

13. DEPOZYTY SEKTORA NIEFINANSOWEGO W MLN ZŁ Źródło: NBP 2007

14. KREDYTY DLA PODMIOTÓW SEKTORA NIEFINANSOWEGO W MLD ZŁ Źródło NBP 2007* (wartość dla samorządów za II kw 2007)

15. POZIOM MARŻY ODSETKOWEJW LATACH 1997-2007 • Przyczyny zmniejszenia: • Długotrwałe obniżanie stóp procentowych • Stabilny i niski wskaźnik inflacji • Rosnąca konkurencja • Zmniejszanie kosztów • Wzrastające „ubankowienie” wpływa na obniżanie jednostkowego kosztu kredytu Źródło: NBP, dane według stanu na III kw. 2007

16. JAKOŚĆ PORTFELA KREDYTOWEGONALEŻNOŚCI ZAGROŻONE W LATACH1993-2006 • To odzwierciedlenie kondycji gospodarki i stanu obrotu gospodarczego • Wysoki udział należności zagrożonych przyczyną niższej rentowności w niektórych okresach i trudności w oferowaniu bardziej atrakcyjnych warunków świadczenia usług. Źródło: NBP, 2007

17. SEKTOR BANKOWY – POTENCJAŁ I SZANSE • Ludzie, doświadczenie i doskonała kondycja polskich banków- są szansą w procesie absorpcji; • W wielu programach uwzględniono postulaty sektora finansowego ws. ułatwień w dostępie do finansowania zewnętrznego; • Polski sektor bankowy posiada wys. fundusze własne pozwalające na dalszy dynamiczny rozwój akcji kredytowej;

18. SZANSE • Polski sektor bankowy na tle innych krajów UE • Pod względem aktywów polski sektor bankowy jest relatywnie mały na tle na tle krajów „starej” UE krajów „starej” UE- ale … Pekao i PKO BP należą do grona największych banków w Europie • Polski sektor jest największy wśród nowych krajów UE • Niski poziom ubankowienia gospodarki dający szanse na dalszy rozwój • Koncentracja sektora nie odbiega od standardów UE • Struktura własnościowa sektora zbliżona do innych nowych członków UE w UE • Polski sektor bankowy należy do najzyskowniejszych i najbezpieczniejszych w UE Źródło: KNF

19. SZANSE • REALNY DIALOG SEKTORÓW PUBLICZNEGO I PRYWATNEGO: - profesjonalizm i konsekwencja i w programowaniu i w działaniu; - wiedza ekonomiczna i język komunikacji; - konsultacje rozwiązań na uczciwych warunkach; - zaufanie; • UŁATWIANIE BENEFICJENTOM DOSTĘPU DO KAPITAŁU ZEWNĘTRZNEGO • ODSTĘPOWANIE OD INSTRUMENTÓW BEZWROTNYCH NA RZECZ INSTRUMENTÓW ODNAWIALNYCH/ZWROTNYCH

20. OBSZARY WSPÓŁPRACY Z SEKTOREM BANKOWYM • Obsługa informacyjna • Doradztwo • Finansowanie: • Standardowe instrumenty finansowe • Współfinansowanie projektów z dotacją UE • Finansowanie z udziałem środków publicznych i partnerów instytucjonalnych: EBI, EFI, EBOiR, BŚ, BGK; • Partnerstwo Publiczne-Prywatne • Zabezpieczenie ryzyk • Monitoring • Obsługa rozliczeń • Wymiana informacji gospodarczej • Stały dialog i współpraca: klient/beneficjent-bank/ZBP- inst. publ. 20

21. STRUKTURA FINANSOWANIA PROJEKTÓW 2007-2013 * PERSPEKTYWA FINANSOWA 2004-2006 ** ZGODNIE Z PROJEKTEM USTAWY O URUCHAMIANIU ŚRODKÓW POCHODZĄCYCH Z BUDŻETU UE PRZEZNACZONYCH NA FINANSOWANIE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ

22. SZANSE • Dobry kierunek: • wspólnotowy: • JEREMIE • JESSICA • RSFF W 7 PR • INSTRUMENTY FINANSOWE CIP - krajowy: • „nowy” kredyt technologiczny w PO IG CZY ZOSTANIE ZGODNIE Z ZAPOWIEDZIAMI KE REALNIE WŁĄCZONY SEKTOR PRYWATNY – W TYM BANKI KRAJOWE ?

23. SZANSE Banki będą także szerzej zaangażowane w finansowanie JST, np. w RPO. Przy ZBP działa międzybankowa Regionalna Sieć Kontaktowa w ramach której sektor bankowy reprezentowany jest wobec władz samorządowych w regionach REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE 2007-2013 23

24. BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO SKUTECZNY PARTNER I DORADCA PRZEDSIĘBIORCÓW NA PRZYKŁADZIE SPO WKP 2004-2006ponieważ stworzono im odpowiednie (choć nie idealne) warunki do wspierania tych projektów. Źródło: Ewaluator ABR OPINIA na podstawie danych PARP

25. BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO SKUTECZNY PARTNER I DORADCA PRZEDSIĘBIORCÓW NA PRZYKŁADZIE SPO WKP 2004-2006WYNIKI PODDZIAŁANIA 2.2.1. SPO WKP. NAJWAŻNIEJSZA, OSTATNIA RUNDA (STAN WG DANYCH PARP NA 15.X.2007r)W KTÓREJ WŁĄCZONO BANKI Źródło: Opracowanie własne ZBP na podstawie danych PARP, 2007r.

26. BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO PARTNER I DORADCA PRZEDSIĘBIORCÓW W SPO „ROLNYM” 2004-2006 Źródło: Opracowanie ZBP na podstawie danych zawartych w Raporcie Końcowym „Analiza struktury projektów i charakterystyki beneficjentów Działań 1.1, 1.5 i 2.4” przygotowanym na zamówienie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agrotec Polska S.A., Agrotec SPA i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, styczeń 2007 26

27. BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO PARTNER I DORADCA ROLNIKÓW W SPO „ROLNYM” 2004-2006 Źródło: Opracowanie ZBP na podstawie danych zawartych w Raporcie Końcowym „Analiza struktury projektów i charakterystyki beneficjentów Działań 1.1, 1.5 i 2.4” przygotowanym na zamówienie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agrotec Polska S.A., Agrotec SPA i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, styczeń 2007

28. BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ PARTNER I DORADCA ROLNIKÓW W SPO „ROLNYM” 2004-2006- wnioskujący o wsparcie UE rolnicy otrzymywali kredyty Źródło: Opracowanie ZBP na podstawie danych zawartych w Raporcie Końcowym „Analiza struktury projektów i charakterystyki beneficjentów Działań 1.1, 1.5 i 2.4” przygotowanym na zamówienie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agrotec Polska S.A., Agrotec SPA i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, styczeń 2007

29. OCENA USŁUG BANKÓW TAM GDZIE WŁĄCZONO JE W SYSTEM ABSORPCJI ŚRODKÓW UE Usługi banków związane z Działaniem 2.3 SPO-WKP zostały stosunkowo wysoko ocenione przez wnioskodawców, którzy z nich korzystali. Źródlo: Raport ewaluacyjny ABR OPINIA, MRR, czerwiec 2007. 29

30. POTRZEBA DORADCY „NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI” PKD AD PARP FIRMY DORADCZE BANKI RIF PARP Źródlo: Raport końcowy „Poziom absorpcji przez MŚP środków SPO WKP 2004-2006”, WYG International/PSDB; MRR, czerwiec 2007. 30

31. ZAGROŻENIA • Spowolnienie rozwoju gospodarczego w Polsce, inflacja, wzrost stóp procentowych; • Zaburzenia na rynkach finansowych i spadek zaufania do sektora finansowego; malejąca płynność sektora; • Opóźnienia w uruchamianiu środków UE; • Nowe, surowsze wymogi kapitałowe i ostrożnościowe dla banków; • Brak zmian podatkowych pożądanych dla rozwoju rynku instrumentów finansowych w Polsce; • Powolny wzrost w 2007r. wartości należności poniżej standardu; • Wartość zobowiązań wobec sektora niefinansowego wyższa niż należności od tego sektora; • Brak rąk do pracy i rotacja kadr; • Brak realnych- dialogu i współpracy sektora publicznego i prywatnego • Otoczenie prawne beneficjenta (np. PZP, ochrony środowiska) • Polski sektor bankowy jest ‘za mały’ do zaspokojenia potrzeb beneficjentów środków UE lat 2007-2015 (ok.80 mld EUR popytu- łączne fundusze własne sektora- 60 mld PLN)