DÜNYADA VE TÜRKİYEDE ORMANCILIK Ahmet ULUKANLIGİL Orman Yük. Mühendisi

1. DÜNYADA VE TÜRKİYEDE ORMANCILIK Ahmet ULUKANLIGİL Orman Yük. Mühendisi

2. DÜNYA’DA ORMANCILIK 20. YÜZYILIN ORTALARINA KADAR TÜM DÜNYA’DA ORMANLAR ODUN İHTİYAÇLARININ KARŞILANDIĞI KAYNAKLAR OLARAK GÖRÜLMÜŞ, ORMANLARIN YÖNETİMİNDE ÇEVRE BİLİNCİ GELİŞMEMİŞTİR

3. DÜNYA’DA ORMANCILIK 1970’Lİ YILLARA KADAR İNSANOĞLUNUN, ÜLKELERİN TEK HEDEFİ VARDI: KALKINMA ve REFAH!. BUNUN İÇİN DE: NE PAHASINA OLURSA OLSUN SANAYİLEŞMEK!…

4. DÜNYA’DA ORMANCILIK İNSANOĞLU 1970’LERE KADAR ARKASINA BAKMADAN!. SANAYİLEŞME PEŞİNDE KOŞTU…. SANAYİLEŞTİ DE!… AMA SANAYİLEŞİRKEN HERŞEYİ KİRLETTİ, SUYU KİRLETTİ…. HAVAYI KİRLETTİ… TOPRAĞI KİRLETTİ…. KİRLETMEYE DEVAM EDİYOR!…

5. DÜNYA’DA ORMANCILIK • 1972 STOCKHOLM LİDERLER ZİRVESİ • SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA • SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE VE ORMANCILIK • 1987 BRUTLAND RAPORU

6. BM 1992 RİO ÇEVRE VE KALKINMA KONFERANSI • KONFERANS ÖNCESİ: • SON 200 YIL İÇERİSİNDE DÜNYA ORMANLARININ %40’I YOK OLMUŞ…. • 1961-1990 YILLARI ARASINDA 450 MİLYON HEKTAR ORMAN TAHRİP OLMUŞ… • ORTALAMA HER YIL DÜNYADA 10 MİLYON HEKTAR ORMAN BOZULUYOR YA DA YOK OLUYOR…

7. BM 1992 RİO ÇEVRE VE KALKINMA KONFERANSI • KONFERANSTA: • “ULUSLAR ARASI ORMANCILIK PRENSİPLERİ” İLAN EDİLMİŞ, • GÜNDEM 21’ İN 11. BÖLÜMÜ “ORMANSIZLAŞMA İLE MÜCADELEYE” AYRILMIŞTIR. • Ormancılıkla ilgili direkt 3 sözleşme: • -İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ, • -BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ, • -ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ, • KABUL EDİLMİŞTİR.

8. RİO SONRASI ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ • KONFERANS SONRASI: • 1995-1997 HÜKÜMETLERARASI ORMANCILIK PANELİ (IPF): 150 KARAR • 1997-2000 HÜKÜMETLERARASI ORMANCILIK FORUMU (IFF): 120 KARAR • ÜLKELERİN UYGULAMAYI TAAHHÜT ETTİĞİ TOPLAM 270 KARAR (ULUSLARARASI ORMANCILIĞIN ANAYASASI) • SORUNLAR: FİNANSMAN VE ULUSLAR ARASI YASAL ARAÇLAR

9. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ • KONFERANS SONRASI: • 2000-2007 BM ORMANCILIK FORUMU (UNFF) • (270 KARARIN UYGULANMASINI SAĞLAMAK İÇİN FİNANSMAN VE ULUSLAR ARASI YASAL ARAÇLAR VB. DÜZENLEMELERİ İÇİN) • AVRUPA-Y.DOĞU BÖLGESİ: • AVRUPA ORMANLARININ KORUNMASI BAKANLAR KONFERANSI (MCPFE) • YAKIN DOĞU SÜRECİ • ENA FLEG (2006 ANTALYA ÇALIŞTAYI) • TÜM KITALARDA BENZER SÜREÇLER DEVAM ETMEKTEDİR.

10. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 2007 UNFF-7 TOPLANTISI KARARLARI: 1-”Ormanlar sadece odun hammaddesi ve odun dışı ürünler üreten kaynaklar olarak değil insanlık için hayati öneme haiz “bir yaşam destek sistemi olarak” kabul edilmiştir.

11. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 2-Ormanlar yerkürede oluşturdukları biyokütle ile atmosferde sera etkisi yaratan gazlar arasında en önemlisi olan karbondioksit gazını tutmakta olup (ormanlar karasal kabon havuzlarının yarısını oluşturur), iklim değişikliğini azaltıcı en etkin ve ekonomik yol ormanların arttırılmasıdır.

12. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 3-Dünya karasal biyolojik çeşitliliğin % 75’i (toplam biyolojik çeşitliliğinin % 40’ı) ormanlarda yer almaktadır. Ormanların yok olması durumunda bugün belki de önemi henüz anlaşılmamış ve insanlık için hayati öneme haiz olabilecek pek çok biyolojik varlık tanınmadan kaybolabilir.

13. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 4-Bu temel esaslara dayalı olarak ormanların, bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar, toprak ve suyun bir etkileşim ve denge içinde oluşturduğu çok boyutlu ve geniş ekolojik süreçleri barındıran, küresel yaşam için en gerekli kaynaklar arasında olması; aynı zamanda ekonominin odun ve odun dışı ürün ve hizmetlere olan ihtiyacı ile ormanların sosyal ve kültürel işlevleri, ormancılıkta “sürdürülebilirliği” elzem kılmaktadır.

14. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 5-“Ormanlar yenilenebilen doğal kaynaklar” değildir. Çünkü, yasal olmayan müdahaleler veya ormanların sosyal ve ekolojik işlevlerini göz önüne almadan yapılan faydalanmalar sonucu cereyan eden ormansızlaşma, çok miktarda ekolojik, sosyal ve ekonomik değerlerin kaybına neden olmaktadır.

15. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 6-Bugün yaklaşık 4 milyar hektar olan Dünya ormanlarında yıllık orman kaybı 14.5 milyon hektardır (net 9.3 milyon hektar). Dünya’da ormansızlaşmanın başını özellikle tropikal ülkelerde tarım amacıyla yapılan açmalar çekmektedir.

16. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 7-Ormansızlaşmanın diğer nedenleri nüfus artışı sonucu oluşan demografik baskı, ülkelerin tarım, enerji, turizm, ulaştırma ve benzeri sektörlerde uygulamakta olduğu makro politikalardır. Bazı ülkelerde orman yangınları, hava kirliliği, böcek ve hastalıklar da ormansızlaşmaya neden olmaktadır. Yolsuzluklar, kaçak orman kesimleri ve bunun yasa dışı uluslararası ticareti de ormanları tahrip etmektedir.

17. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ 8- Dünya’da orman ağaçlandırmaları artmaktadır. Ancak, bunun genel alana oranı % 5 tir. Ağaçlandırmalar arttırılarak doğal ormanlara olan baskılar azaltılabilir, ekonominin odun hammaddesine olan ihtiyacı daha kaliteli ve daha az maliyetli olarak karşılanabilir ve aynı zamanda yaratılacak istihdam ile kırsal fakirliğin azaltılmasına katkıda bulunulabilir.

18. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ UNFF KARARLARININ ÜLKELERE DİKTE ETTİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLER: .Ormansızlaşma ve ormanların tahribini önleyecekler, .Ormanların sağlığı ve verimliliğini muhafaza edecekler, .Ormanların ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarını muhafaza edecekler ve geliştirecekler, .Hassas ekosistemleri sıkı bir şekilde koruyacaklar, .Bozuk ormanları rehabilite ve restore edecekler, .Gelecek nesiller için bugünkü orman örtüsünü muhafaza edecekler, genişletecekler, .Bu işlerin yapılabilmesi için mali, kurumsal ve teknik kapasitelerini geliştirecekler, .Sürdürülebilir Orman Yönetiminin Kriter ve Göstergelerini belirleyecek, izleyecek, değerlendirecek ve raporlayacaklar, .Ülkeler ormanlar ve ormancılıkla ilgili tüm tarafların katılımı ve mutabakatı ile “Ulusal Ormancılık Planlarını” yapıp uygulamaya koyacaklardır.

19. ULUSLARARASI ORMANCILIK SÜREÇLERİ IPF/IFF VE SON OLARAK UNFF KARARLARININ ŞU ANA KADAR RESMİ BAĞLAYICILIĞI OLMAMAKLA BİRLİKTE; BU KARAR YAPISININ ULUSLAR ARASI SÖZLEŞMELER KADAR ETKİLİ OLDUĞU BELİRTİLMEKTEDİR. ÇÜNKÜ, KARARLAR SADECE HÜKÜMETLER İÇİN DEĞİL BÜTÜN ULUSLAR ARASI ORGANİZASYONLAR, SİVİL ÖRGÜTLER, ÖZEL SEKTÖR GRUPLARINI BAĞLAMAKTA VE BU KARARLARA UYMA ZORUNLULUĞU GETİRMEKTEDİR.

20. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK ÜLKEMİZDE ORMANCILIK ; 1839 YILINDA “TANZİMAT FERMANI”NDA; “OSMANLI ÜLKESİNİN HER TÜRLÜ SERVETİ VE DOĞAL KAYNAKLARININ VERİMLİ OLARAK DEĞERLENDİRİLECEĞİ” İLANININ AKABİNDE KURULAN ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ İLE BAŞLAMIŞTIR. 1857 YILINDA ORMAN MEKTEBİ AÇILMIŞTIR. 1870 YILINDA ORMAN NİZAMNAMESİ YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR

21. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK 1937 YILINDA 3204 SAYILI KANUNLA ORMAN UMUM MÜDÜRLÜĞÜ KURULUYOR. YİNE AYNI YIL ÇIKARILAN 3116 SAYILI ORMAN KANUNU İLE TEŞKİLATLİ, SİSTEMLİ TEKNİK ORMANCILIĞIN TEMELİ ATILIYOR.

22. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK 1961 ANAYASASININ 191. MADDESİ İLE ORMANLARIN KORUNMASI ANAYASADA YER BULUYOR. 1971’DE BU MADDE GELİŞTİRİLEREK “ORMAN KÖYLERİNİN KORUNMASI” HÜKMÜ İLAVE EDİLİYOR. 1982 ANAYASASININ 169 VE 170. MADDELERİ İLE GÜNÜMÜZE KADAR GELİYOR.

23. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK • 1923-1937 DÖNEMİ ORMANCILIĞIMIZ: • Kurtuluş Savaşı Sonrası Ormancılık • Cibali Mübaha Sistemi devam ediyor

24. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK • 1937-1990 DÖNEMİ ORMANCILIĞIMIZ: • Türkiye’nin olumsuz sosyal şartlarının dikte ettiği Koruma’ya Dayalı Ormancılık, • Orman Mühendisleri canı pahasına ormanları koruyor. Sadece mühendislik değil, ormanların jandarmalığını da yapıyorlar. • Bu dönemde şartları bize benzeyen bir çok ülkede ormanlar yağmalanıyor.

25. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK • 1990 LAR VE SONRASI (BUGÜNKÜ) ORMANCILIĞIMIZ: • Türkiye’nin Sosyal Yapısı Ormancılık Lehine Değişiyor • Teknik Ormancılığa Geçiş (Pozitif Ormancılık) • Uluslar arası Süreçlere Katılım

26. TÜRKİYE’DE ORMANCILIK Sosyal şartların tersine dönmesi ve ülkemizin refah ve egitim seviyesinin yükselmesi ile birlikte; Ulusal Ormancılık Proğramı Fonksiyonel Ormancılık Koruya Tahvil Odun Dışı Ürünler İmar – İhya Bilgi Teknolojileri Rehabilitasyon Kent Ormancılığı Ağaçlandırma Otlatma Kırsal Yoksulluk Politik Baskılar Kaçakçılık Açmacılık Kadastro – Mülkiyet Meseleleri “ “

27. TÜRKİYE’DE GELECEĞİN ORMANCILIĞI SON 20 YILDA: 1990 2010 ORMAN ALANI 20,2 milyon ha.(%26.2) 21,4 milyon ha.(%27.7) VERİMLİ ORMAN ALANI %48 %55 BOZUK + MAKİ(%12) ALANI %52 %45 ORMAN SERVETİ 1 MİLYAR m3 1.370 MİLYAR m3 ORMANLARIMIZ ARTIYOR... GELİŞİYOR….

28. TÜRKİYE’DE GELECEĞİN ORMANCILIĞI 2050 HEDEFİMİZ: ORMAN ALANI 23 milyon ha.(%30) VERİMLİ ORMAN ALANI %75 BOZUK + MAKİ(%12) ALANI %25 ORMAN SERVETİ 2 MİLYAR m3

29. İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER