1 / 34

Anatomie / fysiologie

Anatomie / fysiologie. Zenuwstelsel 1. zenuwstelsel. perifeer. centraal. hersenzenuwen. spinale zenuwen. grensstreng. encephalon. medulla spinalis. Zenuwstelsel overzicht. Encephalon = hersenen Spinalis = wervelkolom Medulla = merg . Medulla s pinalis = ruggenmerg .

marnie
Download Presentation

Anatomie / fysiologie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Anatomie / fysiologie Zenuwstelsel 1 FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  2. zenuwstelsel perifeer centraal hersenzenuwen spinale zenuwen grensstreng encephalon medulla spinalis Zenuwstelsel overzicht Encephalon = hersenen Spinalis = wervelkolom Medulla = merg Medulla spinalis = ruggenmerg FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  3. Perifeer zenuwstelsel zenuwstelsel perifeer centraal hersenzenuwen grensstreng Spinale zenuwen somatisch autonoom FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  4. cerebellum = kleine hersenen cerebrum = grote hersenen truncus = stam cerebri = van de hersenen diëncephalon = tussenhersenen Centraal zenuwstelsel zenuwstelsel perifeer centraal encephalon medulla spinalis truncus cerebri diëncephalon cerebellum cerebrum FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  5. Zenuwstelsel: functies • Registreren van prikkels • Verwerken van prikkels • Opwekken van prikkels • Reageren op prikkels • Psychische activiteiten • Coördineren van functies • Regulatie van weefsels en organen FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  6. Prikkel en prikkelgeleiding • Prikkel is een actiepotentiaal, dat is een elektrisch stroompje dat zich over de celmembraan voortplant • Prikkelvoortgeleiding middels elektrisch signaal • Prikkel bestaat uit aan/uit of 0/1, dus codering • Informatie is gecodeerd, codering van zeer complexe informatie middels frequentiefluctuatie FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  7. efferentebanen van hersenschors naar willekeurige spieren motorisch afferentebanen uit huid, spieren, zintuigen naar hersenschors sensorisch Fysiologische indeling van het zenuwstelsel Willekeurig, animaal, somatisch FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  8. afferentebanen viscero-afferenten of interosensoren efferentebanen sympatisch (het lichaam is actief) parasympa- tisch (het lichaam is in rust) Fysiologische indeling van het zenuwstelsel Onwillekeurig, vegetatief, autonoom FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  9. hersenschors oogzenuw zenuw oogspier cerebellum Anatomische indeling van het zenuwstelsel • Centraal zenuwstelsel: • structuren bekleed met hersen- en ruggenmergvliezen • Geheel gelegen binnen het skelet FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  10. Centraal zenuwstelsel: overzicht • 1 encephalon (grote hersenen) • 2 Cerebellum (kleine hersenen) • 3 truncus cerebri (hersenstam) • A mesencephalon (middenhersenen) • B pons • C medulla oblongata (verlengde merg) • 4 medulla spinalis (ruggenmerg) • niet zichtbaar: diëncephalon (tussenhersenen ) FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  11. Anatomische indeling van het zenuwstelsel • Perifeer zenuwstelsel: • structuren buiten de hersenvliezen gelegen • buiten het skelet gelegen FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  12. Perifeer zenuwstelsel: overzicht • 12 paar hersenzenuwen (1) • 32 paar ruggenmerg- zenuwen (2) • 2 sympatische grensstrengen (3) • intramurale ganglia(niet zichtbaar) FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  13. Zenuwweefsel • Cellen met sterk vertakte uitlopers. • Via deze uitlopers kunnen zenuwimpulsen over grotere afstand vervoerd worden. • Vormt een netwerk van verbindingen. • Zenuwcel heeft de volgende onderdelen; • cellichaam met nucleus (kern) • dendrieten, korte uitloper die impuls naar cellichaam toe geleiden. • neurieten, lange uitlopers, die impuls van het cellichaam af geleiden. FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  14. Neuron of zenuwcel • Functie = prikkels opvangen uit de buitenwereld en doorgeven aan centraal systeem (hersenen) en het doorgeven van het signaal naar een volgende cel • Zeer gespecialiseerd en daardoor nauwelijks in staat tot vermeerdering FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  15. Zenuwweefsel • Neuronen • functie prikkelgeleiding • prikkelopvang uit de periferie → naar centrale systeem • prikkels genereren in centrale deel → doelorgaan • prikkels doorschakelen • Gliacellen of steuncellen • functie: voeding, bescherming en steun van neuronen FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  16. Neuron bouw • Dendriet • grote aantallen • nemen prikkels op en geven door naar kern • soms meerdere impulsen nodig • Cellichaam of perikaryon • nucleus of kern (geen deling) • Axon of neuriet • geeft signaal door naar volgende cel of einddoel FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  17. Soorten neuronen FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  18. Neuron met een aantal synapsen FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  19. dendriet nucleus of kern myeline axon synaptisch eindplaatje Bouw neuron: dendriet • ontvangeenheid • grote aantallen • nemen prikkels op en geven door naar kern • prikkel transport na overschrijding drempelwaarde cellichaam Complexe dendriet boom FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  20. dendriet Bouw neuron: cellichaam nucleus of kern • cellichaam of perikaryon met nucleus of kern (geen deling) cellichaam myeline axon synaptisch eindplaatje FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  21. dendriet nucleus of kern cellichaam myeline axon synaptisch eindplaatje Bouw neuron: axon • geeft signaal door naar volgende cel of einddoel (van cel af) • soms omgeven door myelineschede, witte isolatielaag en cel/schede van Schwann • op regelmatige afstand insnoeringen (van Ranvier) (1mm). FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  22. Axon of neuriet Myelineschede • Kan zeer lang zijn→probleem met voeding • CZS • voeding door gliacellen • PZS • voeding door cellen van Schwann PZS CZS FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  23. Voortplanting impuls (actiepotentiaal) • Door prikkeling van de membraan verandert de permeabiliteit (doorlaatbaarheid) van de membraan • Na+ naar celinwendige, Na-influx (instroom) • K+ naar celuitwendige, K-efflux (uitstroom) FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  24. Membraanpotentiaal in rust • Intracellulair: - negatief geladen - K+ - negatief geladen eiwitmoleculen • Extracellulair: - positief geladen - Na+ - Cl- Door Na/K pomp en permeabiliteit van de celmembraan blijft concentratieverschil bestaan. Doorlaatbaarheid is verschillend: • Eiwit- kan de cel niet uit • K+ kan gemakkelijk naar buiten lekken • Na+ kan moeilijk naar binnen FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  25. Membraanpotentiaal in rust • Chemische gradiënt: • Verschil in K+ binnen / buiten • K+ via membraan naar buiten (diffusie) • Na+ via membraan naar binnen (diffusie) • Elektrische gradiënt: • Door het verschil in hoeveelheid K+ - Na+ uitwisseling  intracellulair tekort aan pos. ionen en teveel aan neg. eiwit. • Rustpotentiaal = - 70 mV FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  26. Actieve membraanpoorten • Chemisch gereguleerd • Openen/sluiten door neurotransmitter • Synapsen • Spanning gereguleerd • Openen/sluiten door spanningsverschil (ionenconcentraties) • impulsvoortgeleiding • Mechanisch gereguleerd • Reageren op fysieke druk • Tast en drukreceptoren FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  27. Membraanpotentiaal in rust • Rustpotentiaal blijft intact door natrium/kaliumpomp (enzymatische pomp) • is actief proces (energie) • 3 Na ionen  • 2 K ionen  • Naast deze regulatie van de rustpotentiaal zijn er ook actieve membraanpoorten. FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  28. Schakelcel of schakelneuron • interneuron of schakelneuron brengt signaal over naar volgende zenuw etc. • synaps = contactplaats tussen 2 neuronen waar transmissie (overdracht) plaatsheeft • motorisch eindplaatje is een neuron die signaal rechtstreeks doorgeeft aan de spier • axon reageert op elke prikkel FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  29. Transmissie - synaps • Typen synapsen • faciliterend / exciterend • inhiberend • Eigenschappen synaps • prikkelvertraging • eenrichtingsverkeer • transmitter in vacuolen o.i.v. prikkeling lediging d.m.v. exocytose. • wordt vrijwel meteen geïnactiveerd of weer opgenomen. FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  30. Synaptische knop Vacuolen (blaasjes) met neurotransmitter Synaptische spleet Contactplaats postsynaptisch neuron Transmissie - synaps Interneuron of schakelcel of schakelneuron FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  31. Bouw synaps 1 synaps 2 telodendriet 3 mitochondrium 4 vacuolen of synapsblaasjes 5 synapsspleet 6 membraan van volgende neuron Impulsoverdracht naar volgend neuron FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  32. Acetylcholine geeft bij motorisch eindplaatje of volgende neuron opnieuw een impuls of elektrische prikkeling FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  33. Of het postsynaptisch neuron depolariseert is afhankelijk van o.a. sterkte van de prikkel, hoeveelheid prikkels (meerdere synapsen) en de frequentie van de prikkels. Geen depolarisatie subliminale prikkel < 10 mV Transmissie - synaps Schakelcel of schakelneuron FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

  34. Neuron met een aantal synapsen FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1

More Related