ÎÍÖÃÎÉ ÁÀÉÄËÛÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÛÍ 2006 ÎÍÛ ÇÎÐÈËÒ, Ò¯¯ÍÈÉà ÕÝÐÝÃƯ¯ËÝÕ ÀÐÃÀ ÕÝÌÆÝÝ

1. Áèä сэргийлнэ, аварíà, òóñàëíà ÃÀÌØÃÈÉÍ ÓÄÈÐÄËÀÃÀ ÎÍÖÃÎÉ ÁÀÉÄËÛÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÛÍ 2006 ÎÍÛ ÇÎÐÈËÒ, Ò¯¯ÍÈÉà ÕÝÐÝÃƯ¯ËÝÕ ÀÐÃÀ ÕÝÌÆÝÝ Îíöãîé áàéäëûí åðºíõèé ãàçðûí Гамшгаас хамгаалах бодлого, төлөвлөлт, сóðãàëò, ñóðòàë÷èëãààíû õýëòñèéí ахлах мэргэжилтэн дээд ахмад Л.Болдбаатар Эрүүл мэндийн байгууллагуудын сар бүрийн нэгдсэн уулзалтанд зориулав.

2. Гамшгийн удирдлагын талаар онолын мэдлэг олгох Гамшгийн удирдлагын үе шат дахь арга хэмжээг тайлбарлах Аюулгүй амьдрах ухааны хүмүүжил төлөвшүүлэх Зорилго:

3. Ãàìøèã

4. Îëîí õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñ õîõèðîõ, ìàë, àìüòàí õîðîãäîõ, ýä õºðºíãº, õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷èíä èõ õýìæýýíèé õîõèðîë ó÷ðàõ Ãàìøèã “Àþóëò ¿çýãäýë” Õ¿÷òýé öàñàí áîëîí øîðîîí øóóðãà, ãàí, çóä, ¿åð, ãàçàð õºäëºëò, öºëæèëò áîëîõ, ãàë ò¿éìýð, õ¿í, ìàë àìüòíû áîëîí óðãàìëûí ãîö õàëäâàðò ºâ÷èí ãàðàõ, õîðòîí ìýðýã÷èä òàðõàõ “Òåõíèêèéí õîëáîãäîëòîé òîìîîõîí îñîë” ¯éëäâýðëýë, òåõíîëîãèéí ãîðèì çºð÷èãäñºíººñ òîíîã òºõººðºìæ, áàðèëãà áàéãóóëàìæ, øóãàì ñ¿ëæýý ýâäðýõ, òýýâðèéí õýðýãñýë îñîëäîõ, ñ¿éðýõ, öàöðàã èäýâõò áîëîí õèìèéí õîðò áîäèñ àëäàãäàõ Àëàí õÿäàõ àæèëëàãàà Äýëáýðýëò ÃÀÌØÃÈÉÍ ÀÞÓË

5. Аюулт їзэгдэл, техникийн холбогдолтой осол, алан хядах ажиллагаа, дэлбэрэлтийн улмаас олон хїний эрїїл мэнд, амь нас хохирох, мал, амьтан олноор хорогдох, эд хєрєнгє, хїрээлэн байгаа орчинд улс, орон нутгийн дотоод нєєц боломжоос давсан хохирол учрахыг õýëíý. /”Ãàìøãààñ õàìãààëàõ òóõàé” õóóëü 4.1.2/ Ãàìøèã ãýæ þó âý?

6. Õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñíû õîõèðîë Ñýòãýë ç¿éí õÿìðàë ãóòðàë Ýä õºðºíãº, ýäèéí çàñãèéí õîõèðîë ßäóóðàë, àæèëã¿éäýë Áàéãàëü ýêîëîãèéí äîðîéòîë Òºñâèéí àëäàãäàë /òºëºâëºã人ã¿é çàðäàë/ Àëèâàà ãàìøãèéí ¿ð äàãàâàð íü þó áàéäàã âý?

7. Ãàìøãààñ õàìãààëàõ Þóíààñ ÃÀÌØÃÈÉÍ ÀÞÓËÀÀÑ Õ¿í àì, ìàë àìüòàí, ýä õºðºíãº, õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷íûã Þóã 1.Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ 2.Àâðàõ ßàõ 3.Õîð óðøãèéã àðèëãàõ 4.Õîéøëóóëøã¿é ñýðãýýí áîñãîõ Õ¿í àìûã ñóðãàæ áýëòãýõ ÕÀÌÃÀÀËÀÕ

8. Гамшгийн аюулаас хїн ам, мал, амьтан, эд хєрєнгє, хїрээлэн байгаа орчныг урьдчилан сэргийлэх, аврах, хор уршгийг арилгах, хойшлуулшгїй сэргээн босгох, эдгээр їйл ажиллагаанд хїн амыг сургаж бэлтгэх цогцолбор арга хэмжээг õýëíý./ ”Ãàìøãààñ õàìãààëàõ òóõàé” õóóëü 4.1.1/ Ãàìøãààñ õàìãààëàõ

9. Ãàìøãèéíýмзэг байдал èõòýé õ¿í àìûí ýрсдэлийг áóóðóóëàõ, ãàìøèã òîõèîëäñîí ¿åä ò¿¿íèé õîð óðøãèéã øóóðõàé ¿ð ä¿íòýé àðèëãàõ, öààøäûí õºãæëèéí ÷èã õàíäëàãûã òîäîðõîéëîõ ºðãºí õ¿ðýýòýé öîãö ¿éë àæèëëàãààã õýëíý. Ãàìøãèéíóäèðäëàãà

10. Ãàìøãèéíóäèðäëàãûíçîðèëãîíü: • Аюул болон х¿í àìûí ýìçýã áàéäëààñ ¿¿ñ÷ áîëîõ ãàìøãèéí áîëçîøã¿é õîõèðëûã áóóðóóëàõ /õýðýâ áîëîìæòîé áîë á¿ðìºñºí àðèëãàõ/ • Ãàìøèãò íýðâýãäñýí õ¿í àìä ÿàðàëòàé áºãººä íýí õýðýãöýýòýé õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ • Óðüä ºìíº áàéñàí ýðñäэëýýñ áàãà ýðñäýëòýé áîëãîõûí òóëä ¿ð ä¿íòýé, óðò õóãàöààíû ñýðãýýí áîñãîõ, õºãæëèéí àðãà õýìæýý àâàõ

11. Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí á¿òýö Ãàìøãèéí óäèðäëàãà(disaster management) Ãàìøãèéí ºìíºõ óäèðäëàãà Ãàìøãèéí ¿åèéí óäèðäëàãà Ãàìøãèéí äàðààõü óäèðäëàãà Ãàìøãèéí ýðñäэëèéí óäèðäëàãà(disaster risk management) Àâðàõ àæèëëàãàà(emergency aid) Ñýðãýýí áîñãîõ àæèëëàãàà(reconstruction) -ãàìøãèéí ýìçýã áàéäàë, ýðñäэëèéí ¿íýëãýý-óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ-ãàìøãèéí àþóë, ýðñäýë, ýìçýã áàéäëûã áóóðóóëàõ-áýëýí áàéäàë -õîð óðøãèéã àðèëãàõ-ñýðãýýí çàñâàðëàõ-ñýðãýýí áîñãîõ -ýðýí õàéõ,àâðàõ -õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàìæ-¿íäñýí äýä á¿òöèéã ñýðãýýõ-õîõèðëûí ¿íýëãýý õèéõ

12. Ãàìøèã òîõèîëäîõ ìº÷ Áýëýí áàéäëûã õàíãàõ Õîð óðøãèéã àðèëãàõ ãàìøãèéí óäèðäëàãûí ìº÷ëºã Ãàìøãèéí àþóëûã áóóðóóëàõ Ñýðãýýí áîñãîõ (ãýòëýí äàâàõ) Õºãæèë Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ

13. ÃАМШИГ БА ХӨГЖИЛ ХӨГЖЛИЙН ХҮРЭЭ ХӨГЖИЛ ЭМЗЭГ БАЙДЛЫГ ИХЭСГЭЖ БОЛНО ХӨГЖИЛ ЭМЗЭГ БАЙДЛЫГ БУУРУУЛЖ БОЛНО ЭЕРЭГ ХҮРЭЭ СӨРӨГ ХҮРЭЭ ГАМШИГ ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА БОЛОМЖИЙГ БИЙ БОЛГОНО ГАМШИГ ХӨГЖЛИЙГ СААРУУЛЖ БОЛНО ГАМШГИЙН ХҮРЭЭ

14. Гамшгийн болзошгүй аюулд хүн ам, мал, амьтан, эд хөрөнгө, хүрээлэн байгаа орчин өртөгдөх зэрэг /”Гамшгаас хамгаалах тухай” хууль 4.1.6/ Ãàìøãèéíэмзэг байдал:

15. Гамшгаас гадна эмзэг байдлыг бий болгоход чухлаар нөлөөлдөг хүчин зүйл бол ЯДУУРАЛ мөн

16. Гамшгийн улмаас хүн ам, мал, амьтан, эд хөрөнгө, хүрээлэн байгаа орчинд учирч болзошгүй хохирлын магадлал /”Гамшгаас хамгаалах тухай” хууль 4.1.5/ Ãàìøãèéíэрсдэл: Гамшгийн эрсдэл бол гамшгаас учруулах хор уршиг, хөнөөл, гарз, эмгэнэл, доройтлын болзошгүй байдал юм

17. Åðºíõèé ªäºð òóòìûí 3. Öàã ¿åèéí Ãàìøãèéí óäèðäëàãûí òºðºë ¯éë àæèëëàãàà (¿éëäýë) Îðö Ãàðö Áóöàõ õîëáîî

18. Ãàìøãèéí ýðñäэëèéí óäèðäëàãûã õýðýãæ¿¿ëýõ Ãàìøãèéí ãîëîìòîä àâðàõ àæèëëàãààã çîõèîí áàéãóóëàõ Ñýðãýýí áîñãîõ Ãàìøãèéíóäèðäëàãûí ¿å øàòäàõüàðãàõýìæýý нь

19. Ãàìøãèéíýðñäэëèéíóäèðäëàãа • Ãàìøãààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ • Ãàìøãèéí àþóëûã áóóðóóëàõ • Ãàìøãèéí áýëýí áàéäëûã õàíãàõ Гамшгаас урьдчилан сэргийлэх гэдэг нь тодорхой болсон гамшгаас богино хугацааны дотор урьдчилан сэргийлэх замаар учруулах хохирлыг бууруулахад чиглэгдсэн арга хэмжээ авахыг хэлнэ.

20. Ãàìøãèéíàþóëûãáóóðóóëàх Ãàìøãèéíýìçýãáàéäàë, ýðñäэëèéãáóóðóóëñíààðèðýýä¿éäãàð÷ áîëçîøã¿éãàìøãèéíõîõèðëûãáàãàñãàõàä ÷èãëýñýí ¿éëàæèëëàãààþì. Энэ нь: Инженерийн Инженерийн бус арга хэмжээ авахыг хэлнэ.

21. Үерийн далан барих Газар хөдлөлтийг тэсвэрлэх барилга, байгууламж барих Малын хашаа хороо босгох Бэлчээрт худаг гаргах Өвөлжилтийн бэлтгэл хангах Урьдчилан сэргийлэх вакцинжуулалт Инженерийн:

22. Гамшгаас хамгаалах хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох, шинэчлэх Газар ашиглалтыг зохистой төлөвлөх Газар хөдлөлтийн эсрэг барилгын код стандартыг боловсруулан мөрдүүлэх Хүн ам, эд хөрөнгийн гамшгийн даатгал Инженерийн бус:

23. Ãàìøèã òîõèîëäñîí ¿åä ò¿¿íèé õîð óðøãèéã õýðõýí øóóðõàé áºãººä ¿ð ä¿íòýé àðèëãàõ, ãàìøãèéí ¿åä ãàð÷ áîëçîøã¿é õ¿íäðýë áýðõøýýëèéã óðüä÷èëàí òºñººëñíèé ¿íäñýí äýýð òýäãýýðèéã õýðõýí îíîâ÷òîé çîõèöóóëàõ òàëààð òºëºâëºæ, çîõèõ áýëòãýëèéã õàíãàõàä îðøèíî. Ãàìøãèéíáýëýíáàéäëûãõàíãàõ Гамшгийн бэлэн байдлыг хангах үе шат нь “Хамгаалалтын хоёр дахь зурвас” юм

24. Гамшиг болохоос өмнөхөн, гàìøãèéí ¿åä áîëîí ò¿¿íèé õºíººëèéí äàðàà ýðýí õàéõ, àâðàõ, ÿàðàëòàé õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ áîëîí áóñàä õîéøëóóëøã¿é àðãà õýìæýý àâàõ àæèëëàãàà þì. Үр дүн нь бэлэн байдлаас ихээхэн шалтгаална. Хүнд нөхцөлд явагддаг. Энэ үе шатанд: Нэрвэгдэгсдийг эрэн хайх, аврах Эмнэлгийн болон хүмүүнлэгийн яаралтай тусламж үзүүлэх Хүн амыг нүүлгэн шилжүүлэх Түр орогнох байр, хоол хүнс, усаар хангах Холбоо, мэдээллийг зохион байгуулах Эрүүл мэнд, ариун цэврийн үйлчилгээ үзүүлэх Зам харгуйг чөлөөлөх Ãàìøãèéíãîëîìòîäàâðàõàæèëëàãààãçîõèîíáàéãóóëàõ

25. Ãàìøãààñ õàìãààëàõ õóóëü ýðõ ç¿éí îð÷èí á¿ðýëäýí òîãòîîã¿é Ãàìøãààñ õàìãààëàõ áýëýí áàéäëûí ò¿âøèí äîîãóóð Çàðëàí ìýäýýëýõ ÷àäàâõè ñóë Õ¿÷ õýðýãñëèéã äàé÷ëàõ, òàòàí îðîëöóóëàõàä öàã àëäàõ Õîõèðëûí ¿íýëãýý, õýðýãöýýã òîäîðõîéëîõ ÷àäàâõè ìóó Ãàìøãèéí ìýäýý, ìýäýýëëèéí ÷àíàð õàíãàëòã¿é Ãàìøãèéí ãîëîìòîä õýò îëîí õ¿í, áàéãóóëëàãà öóãëàðàõ Ãàìøãèéí íººö õºðºí㺠õàíãàëòã¿é Àð òàë õàíãàëòûí õ¿íäðýë ó÷ðàõ Õýâëýë ìýäýýëëèéí áàéãóóëëàãààñ ó÷ðàõ áýðõøýýë Íýðâýãäýãñäèéí õýðýãöýýã ¿ë õàíãàõ òóñëàìæ èðýõ Ãàìøãèéí ¿åèéí çîõèöóóëàëò ìóó Ãàìøãèéíõîðóðøãèéãàðèëãàõàäåðºíõèé人 äàðààõõ¿íäðýëãàðäàã.

26. Канадын эрдэмтэн Ж.Сканлон “Миний судалсан бүх гамшгийн хор уршгийг арилгах ажиллагаа бүрт давтагдан гарч байсан бэрхшээл бол гамшгийн зохицуулалт байв” гэж хэлсэн.

27. Õ¿í àìûí àæ àìüäðàëûã õýâèéí áàéäàëä îðóóëàõòàé õîëáîãäñîí àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëäýã. Ñýðãýýí áîñãîõ, ñýðãýýí øèíý÷ëýõ àðãà õýìæýý íü ÿäóóðëûã áóóðóóëàõ, àìüæèðãààíû ò¿âøèíã äýýøë¿¿ëýõýä ÷èãëýãäýæ, òóõàéí óëñ îðíû ¿íäýñíèé õºãæëèéí áîäëîãûí ñàëøã¿é õýñýã áàéõ ¸ñòîé. Ñýðãýýíáîñãîõ

28. ? ? ? ÀÑÓÓËÒ