ปัจจัยและแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำนมในแม่สุกร

1. ปัจจัยและแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำนมในแม่สุกรปัจจัยและแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำนมในแม่สุกร ผศ.ดร.สาธร พรตระกูลพิพัฒน์

2. “ Inadequate sow milk production leads to reduced piglet growth and, in certain cases, to increased mortality in the litter.”

3. ปัจจัยที่มีผลต่อการผลิตน้ำนมในสุกรปัจจัยที่มีผลต่อการผลิตน้ำนมในสุกร • จำนวนเซลล์ผลิตน้ำนม (lactocytes) หรือ เต้านม • ความเข้มข้นของการสังเคราะห์น้ำนมโดยเซลล์ผลิตน้ำนม • ความสามารถของอวัยวะและระบบอื่นที่จะจัดหาสารอาหารที่ต่อมสร้างน้ำนมต้องการ

4. จำนวนเซลล์ผลิตน้ำนม (lactocytes) • เต้านมเริ่มเจริญเติบโตตั้งแต่เป็นตัวอ่อนอยู่ในท้องแม่ ไปจนถึงระหว่างการให้นม • ส่วนใหญ่แล้วจะเจริญมากในช่วงท้ายของการตั้งท้อง

5. ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนมปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนม • ฮอร์โมน • เอสโตรเจน จะมีผลทำให้อัตราการพัฒนาของเต้านมเร็วขึ้น ซึ่งพบว่ามีผลต่ออัตราการพัฒนาของเต้านม ในสุกรอายุเก้าสิบวันซึ่งเป็นช่วงเดียวกับที่รังไข่เริ่มพัฒนา • โปรแลคติน มีผลต่อการพัฒนาเต้านมก่อนเข้าสู่วัยเจริญพันธ์ (จำนวนเซลล์หลั่งน้ำนมเพิ่มขึ้น) • ระหว่างการตั้งท้องการสร้างเซลล์ผลิตน้ำนมเกี่ยวข้องกับการเพิ่มความเข้มข้นของฮอร์โมน เอสโตรเจนและโปรเจสเตอร์โลนในกระแสเลือดแม่สุกร (โปรแลคตินยังต่ำอยู่)

6. ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนมปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนม • ฮอร์โมน • หลังวันที่ 105 ของการตั้งท้อง ซึ่งโปรเจสเตอร์โลนลดและความเข้มข้นของเอสโตรเจนเพิ่มขึ้น พบว่า เซลล์เต้านมจะมีอัตราการเผาผลาญพลังงานเพิ่มขึ้นอย่างมากมาย (เป็นไปได้ว่าเกิดจากการเหนี่ยวนำให้เกิด ตัวรับโปรแลคติน(prolactin receptors) ในเต้านม

7. ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนมปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนม • ฮอร์โมน • นอกจากนี้ยังพบความสัมพันธ์ทางบวกระหว่างระดับของ โปรแลคตินและ น้ำหนักเต้านมที่วันที่ 110 ของการตั้งท้องอีกด้วย • โปรแลคตินมีผลต่อการสร้างเต้านมอย่างมากในช่วง 90 ถึง 109 วัน • ในสุกรสาว รีแลคซิน ช่วยกระตุ้นการเจริญของเนื้อเต้านมและลดไขมันเต้านม

8. ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนมปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาของต่อมน้ำนม • อาหาร • การให้อาหารแม่สุกรสาวและแม่นางในช่วงสำคัญสองช่วงต่อไปนี้มีผลต่อการพัฒนาเต้านมอย่างรวดเร็ว • ช่วง สุกรอายุ 90 วันไปจนถึงเข้าสู่วัยเจริญพันธ์ • ให้อาหารเต็มที่ • ช่วงเดือนสุดท้ายของการตั้งท้อง (สำคัญต่อการพัฒนาเนื้อเยื่อขับน้ำนม) • ไม่ควรเลี้ยงสุกรให้อ้วนเกินไป

9. แนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำนมในแม่สุกรแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำนมในแม่สุกร • การให้อาหาร • ระยะเวลาการให้นม • ฮอร์โมน

10. การให้อาหาร • แหล่งของสารอาหารสำหรับการสร้างน้ำนมมาจากสองแหล่งใหญ่คือ อาหารที่แม่กิน และ สารอาหารที่สะสมในร่างกายแม่สุกร • การได้รับอาหารไม่พอเพียงของแม่สุกรในช่วงท้ายของการให้นมมีผลลดการเจริญเติบโตของลูกสุกร

11. การให้อาหาร • Lysine จะต้องพอเพียง (26 g ต่อ kg ที่เพิ่มของครอก ต่อ วัน) • การเพิ่มปริมาณ valine และ isoleucine จะทำให้การผลิตน้ำนมเพิ่มขึ้น

12. การให้อาหาร • การที่แม่สุกรได้รับพลังงานเพิ่มขึ้นจะทำให้สามารถผลิตน้ำนมมากขึ้น • ME ที่แม่สุกรได้รับเข้าไป 1 MJ จะทำให้น้ำหนักลูกสุกรเพิ่ม 1 กรัม ต่อ วัน • ในสุกรสาว หากได้รับพลังงานเกิน 75 MJ ลูกสุกรจะไม่โตเพิ่มขึ้นอีก (แม่สุกรท้องแรกก็ให้ผลเช่นเดียวกัน

13. การให้อาหาร • ต้องให้แม่กินอาหารช่วงเลี้ยงลูกให้มากที่สุด และ ในช่วงท้องต้องเลี้ยงให้แม่ได้รับ lean tissue มาก

14. ระยะเวลาการให้นม • ยิ่งลูกดูดนมถี่มาก จะมีผลให้เต้านมเจริญขึ้นมากและผลิตน้ำนมมากขึ้น • เปิดเทปเสียงเรียกดูดนม • ลดการรบกวนการดูดนมของลูก

15. ฮอร์โมน • Growth Hormone (GH) • GH-releasing factor (GHRF)

16. GH • GH มีบทบาทในการควบคุมการผลิตน้ำนม

17. GHRF • เพิ่มความเข้มข้นของ GH • การจัดการให้แม่สุกรกินอาหารได้ดี ร่วมกับการให้ GHRF มีผลทำให้แม่สุกรผลิตน้ำนมได้ดี • Thyrotropin-releasing factor (TRF) • เพิ่มน้ำหนักเฉลี่ยลูกสุกร • มีผลให้กลับสัดช้าลง