بسم الله الرحمن الرحيم

1. بسم الله الرحمن الرحيم عوامل و تبعات رسوایی بانکی اخیر احمد توکلی دانشگاه شهید چمران اهواز 1390/7/16 توجه : این بررسی، یک بررسی جامع نیست

2. فساد سياسي (Political Corruption) تعریف بانک جهانی: سوء استفاده از قدرت عمومي براي مقاصد خصوصي

3. فساد سياسي تعریف : انحراف در ملاك تصميم گيري حکومت از مصالح عمومي به منافع شخصي ، تباري ، گروهي و خارجي

4. ریشه های صلاح ؟ مردم سالاري ديني، حكومت عدل و عقل اصل اول قانون اساسی: جمهوری اسلامی، نظامی است بر پایه ایمان به:‏ 1. خدای یکتا (لا اله الا الله) و اختصاص حاکمیت و تشریع به او و لزوم تسلیم در برابر امر او. 2. وحی‏ الهی و نقش بنیادی آن در بیان قوانین. 3. معاد و نقش سازنده آن در سیر تکاملی انسان به سوی خدا. 4. عدل خدا در خلقت و تشریع. 5. امامت و رهبری مستمر و نقش اساسی آن در تداوم انقلاب اسلام. کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توأم با مسیولیت او در برابر خدا، که از راه‏‏6. * اجتهاد مستمر فقهای جامع‏الشرایط بر اساس کتاب و سنت معصومین سلام الله علیهم اجمعین، * استفاده از علوم و فنون و تجارب پیشرفته بشری و تلاش در پیشبرد آنها، * نفی هر گونه ستمگری و ستم‏کشی و سلطه‏گری و سلطه‏پذیری، قسط و عدل و استقلال سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و همبستگی ملی را تأمین می‌کند.

5. ریشه های صلاح ؟ آغاز نامه امام علی (ع) به مالك اشتر اَمَرَهُ بِتَقْوَى اللّهِ، وَ ايثارِ طاعَتِهِ، وَ اتِّباعِ ما اَمَرَ بِهِ فى كِتابِهِ مِنْ فرائِضِهِ وَ سُنَنِهِ  او را به پروای الهی و ترجیح اطاعت و پیروی از آن چه در کتاب خویش از واجبات و مستحبات دستور داده است، امر می کند

6. ریشه های صلاح ؟ (ریشه های فساد؟)تاكيد بر حفظ گرايش به خدا و مردم اَنْصِفِ اللّهَ وَ اَنْصِفِ النّاسَ مِنْ نَفْسِكَ، وَ مِنْ خاصَّةِ اَهْلِكَ،وَ مَنْ لَكَ فيهِ هَوًى مِنْ رَعِيَّتِكَ، فَاِنَّكَ اِلاّ تَفْعَلْ تَظْلِمْ، وَ مَنْ ظَلَمَعِبادَ اللّهِ كانَ اللّهُ خَصْمَهُ دُونَ عِبادِهِ، وَ مَنْ خاصَمَهُ اللّهُ اَدْحَضَحُجَّتَهُ، وَ كانَ لِلّهِ حَرْباً حَتّى يَنْزِعَ وَ يَتُوبَ. وَ لَيْسَشَىْءٌ اَدْعى اِلى تَغْييرِ نِعْمَةِ اللّهِ، وَ تَعْجيلِ نِقْمَتِهِ مِنْ اِقامَة عَلىظُلْم، فَاِنَّ اللّهَ يَسْمَعُ دَعْوَةَ الْمُضْطَهَدينَ، وَ هُوَ لِلظّالِمينَبِالْمِرْصـادِ(نامه به مالک اشتر، نامه 53 نهج البلاغه)

7. ریشه های صلاح ؟ (ریشه های فساد؟)تاكيد بر حفظ گرايش به خدا و مردم جانب خدا و مردم را در برابر نفس خود و خواص از خاندانت و كسانى از مردم كه به او علاقه دارى نگهدار كه اگر چنين نكني، ستم كرده اى و هر كه به بندگان خدا ستم كند خداوند به جاى بندگان ستمديده خصم او خواهد بود، و هركه خداوند دشمن وي باشد، نفوذ كلامش را كاهش دهد، و شخص ستمكار در جنگ با خداست تا وقتى كه از ستم دست بردارد و توبه كند. و چيزى درتغيير نعمت خدا، و سرعت دادن به عقوبت او قوى تر از ستمكارىنيست، كه خداوند شنواى دعاى ستمديدگان و در كمين سـتمكاران است

8. ریشه ها ؟ نقض موازين شايسته سالاري ( Meritocratic Guidelines) در قالب‌هاي مختلف

9. رفيق بازي Cronyism رفيق بازي در سپردن مناصب يا واگذاري امتيازات به شكل غيررقابتی، ارتقای اداری و سیاسی دوستان بدون توجه به قابلیت و اهلیت آنان مثال : نصب جهرمي به دستور رئیس جمهور به مديرعاملي بانك صادرات يا پرويزيان به مديرعاملي بانك توسعه صادرات و شوراي پول و اعتبار يا پورمحمدي با حمايت مشايي و حكم آقاي احمدي نژاد به قائم مقامي رئيس كل بانك مركزي، بدون صلاحيت علمي و تجربي لازم

10. رفيق بازي Cronyism سرمایه داری رفیقانه که منافع اقتصادی را برای دوستان و هم باندی ها تضمین می کند، به طور گسترده ای یک عامل کلیدی بحران مالی 1997آسیا شناخته شده است رفیق بازی(Cronyism)، در کنار تبانی(Collusion) فساد(Corruption)و خودشیفتگی(Complacency) (4 Cs) امکان تخریب رقابت را برای دولت و بخش خصوصی فراهم ساخت برای مثال رفیق بازی در نهادهایمالی آسیا عامل مهم پرداخت اعتبارات گسترده به مشتریان خاص بوده است(Khatri & Tsang, 2003)

11. تبارگراییNepotism تبارگرایی(Nepotism) و قوم وخویش بازی سپردن امكانات و دادن امتياز به اعضای خانواده، اقوام و نزديكان است مثال: نحوه اشتغال ایل و تبار برخی مسئولان نمونه های این بلیه است

12. حمایت ویژه Patronage پارتی بازی و حمایت ویژه Patronage))، توزيع امكانات خارج از مقررات به فرد يا گروه خاص يا حمايت مالي يا اداري از فرد يا گروهي خاص براي جلب آراي افراد مثال: كمك مالي محمدرضارحيمي به برخي از نامزدهاي مجلس يا تلاش مدير كل حقوقي رياست جمهوري در زمان معاونت حقوقي رحيمي، براي تقسيم پول بين برخي از استيضاح كنندگان مرحوم كردان، يا اجراي پروژه هاي عمراني در حوزه هاي انتخاباتي نمايندگان طرفدار دولت

13. تجارت نفوذ Trading Influence تجارت نفوذ (Trading Influence ) دريافت وجهي از فردي براي جلب حمايت شخص سومي كه در حكومت قدرتي دارد، به نفع پرداخت كننده. شخص واسط، صاحب منصب مورد نظر را يا در پول سياه شريك مي كند و يا به شكل حمايت انتخاباتي دست به جبران مي‌زند مثال: شهرام جزایری دیروز و امروز !

14. ویژه خواری Rent Seeking رانت : بهره‌برداري از مناسبات ساختاري – سياسي براي کسب منافع اقتصادي رانت خواري از طريق كاهش كارايي، زيان اخلاقي (Moral Hazard) و كج گزيني ( Adverse Selection) عمل مي‌كند. درمحيط رانتي، شركتها براي افزايش سود، بايد خود را به افرادي خاص كه «توزيع كننده رانت» يا «حامي تاثير‌گذار» در ساخت قدرت هستند نزديك نمايند * رقابت شركتي به رقابت در عرصه جلب نظر مقامات و ديوانسالاران تبديل مي‌شود * شركتها به جاي تلاش بيشتر و مواجهه با ريسكي كه بايستي قبل از آن در جريان رقابت واقعي با ساير شركت‌ها تجربه مي‌كردند، اينك بايد در فرايندي كاناليزه شده و با تبديل شدن به موسسات چنگالي جستجوگر رانت (Grabber-Friendly Institiutions) به فعاليت تجاري ادامه دهند

15. نتیجه گیری همگي اين موارد و مشابه آن ها فساد سياسي است كه علاوه بر ضربه به اقتصاد ملي مشروعيت سياسي حكومت را مستقيماً و نيز از طريق گسترش فساد هدف مي‌گيرد

16. چند شاخص مرتبط (World Economic Forum, 2011)

17. هزينه هاي مالي و اقتصادي اين فاجعه 1. کاهش اعتماد عمومي سرمايه اجتماعي نرخ رشد نرخ سرمايه گذاری 2. كاهش اعتماد به سيستم قانوني ريسک سرمايه گذاری نرخ سرمايه گذاری 1 +2 نرخ بيکاری

18. هزينه هاي مالي و اقتصادي اين فاجعه کاهش اعتبار دولت سرمايه‌گذاري + رشد

19. هزينه هاي اين فاجعه كاهش اعتماد به نظام جرائم هزینه دولت منابع برای توسعه برخی تبعات دیگر كوچك شدن دزدي‌ها و كلاهبرداري‌هاي ديگر انگيزه كار و فداكاري (پرستاران، نیروهای نظامی و انتظامی، معلمان ...)

20. -رشد ناشي از افزايش انباره سرمايه (Extensive Growth) بهروری و شایسته سالاری - رشد ناشي از افزايش بازدهي انباره سرمايه موجود(بهره وري) (Intensive Growth) بهروري قابليت فني توليد نقض شايسته سالاري توليد مقدار توليد تابع توليد با مديريت شايسته Y1 تابع توليد با مديريت وابسته Y2 نيروي كار يا سرمايه L يا K

21. نقض شايسته‌سالاري فساد و ارتشاء سرمايه‌گذاري شایسته سالاری و سرمایه گذاری شاخص فساد و ارتشاء نسبت سرمایه گذاری به تولید شدت و نوع فساد شاخص استخدام بر اساس شايسته سالاري ماخذ: بانك جهاني (20:1997)

22. منابعی که حتما باید مطالعه شوند • 1- کاکس، روبرت و دیگران (2000) “دولت، فساد و فرصت های اجتماعی،تعامل اندیشه ها دراقتصاد سیاسی توسعه، تزجمه راغفر، حسین، نشر نی، تهران، 1382 فصلهای 1 و 2 • 2- رفیع پور، فرامرز(1383) “جهانی شدن، سرمایه گذاری خارجی،و نابرابری درآمد” ، نامه فرهنگستان علوم ، شماره 24 و 25 ، بهار و تابستان 1383 ، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، تهران، ص 13- 47 • 3- توکلی، احمد و همکاران(1382) “جهانی سازی، یک هشدار و هشت راهکار، نامه ده استاد دانشگاه به رئیس جمهور” ، مهر 1382 • توکلی، احمد (1380) “ بازارـ دولت، کامیابی ها و ناکامی ها”،انتشارات سمت، تهران، فصل های 13 و 15 • Khatri, N. And Tsang, E. W. K.(2003),”Antecedents and consequences of Cronyism in Organizations”, Journal of Business Ethics, Vol. 43, No. 4:289-303

23. Schwa, K.(2010),“The Global Competitiveness Report, 2010–2011” (ed.), World Economic Forum