370 likes | 501 Views
Θωρακικό τραύμα θωρακικές επεμβάσεις Τραγ έα Γιώτα, Φυσικοθεραπεύτρια Μ Sc. Στόχοι μαθήματος. Σκιαγράφηση των βασικών παθολογικών όρων που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή καρκινώματος Ιατρικές καταστάσεις κατά την επέμβαση θώρακος και η παθολογία των όρων αυτών
E N D
Θωρακικό τραύμα θωρακικές επεμβάσεις Τραγέα Γιώτα, Φυσικοθεραπεύτρια ΜSc Week 9 Tutorial 2 09_10
Στόχοι μαθήματος • Σκιαγράφηση των βασικών παθολογικών όρων που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή καρκινώματος • Ιατρικές καταστάσεις κατά την επέμβαση θώρακος και η παθολογία των όρων αυτών • Ιατρικές καταστάσεις σε θωρακικό τραύμα που έχουν αντίκτυπο στην λειτουργία των πνευμόνων των ασθενών • Επιπτώσεις της υποκείμενης παθολογίας, στη φυσιοθεραπεία του ασθενούς πριν / μετά από χειρουργείο θώρακος • Διάφορες ιατρικές και χειρουργικές στρατηγικές διαχείρισης του πόνου, μετά από χειρουργική θώρακος • Κοινές χειρουργικές τομές που χρησιμοποιούνται στην χειρουργική θώρακος • Συνέπειες, μετεγχειρητικά αυτών των χειρουργικών διαδικασιών σχετικά με την ανάκτηση του ασθενούς • Χρήση των μεσοπλευρίων συστημάτων παροχέτευσης στη θωρακική χειρουργική • Απομάκρυνση του αέρα και του υγρού από το πλευρικό διάστημα και στις δύο ιατρικές και χειρουργικές συνθήκες • Διαχείριση της φυσικοθεραπείας του κ. O'Sullivan Week 9 Tutorial 2 09_10
Πλάνο • Καρκίνος του πνεύμονα • Θωρακική επέμβαση • Ιατρικές καταστάσεις που χρειάζονται επέμβαση στο θώρακα • Θωρακικό τραύμα • Ενδείξεις για φυσικοθεραπεία Week 9 Tutorial 2 09_10
Mr O’Sullivan • Κλινικά σημεία : • Χρόνιος βήχας - πράσινηαπόχρεμψη, αιμόπτυση • Καπνιστής • Δύσπνοια • Ανεξήγητη απώλεια βάρους Week 9 Tutorial 2 09_10
Ορολογία του καρκίνου • Καρκίνωμα • Κακοήθης / Καλοήθης • Μετάσταση/ μεταστατικός • Πρωτογενής / Δευτερογενής πρόληψη • Πρωτογενές / δευτερογενές καρκίνωμα • Ανακουφιστική φροντίδα / θεραπευτική • Χημειοθεραπεία • Ακτινοθεραπεία Week 9 Tutorial 2 09_10
Στάδιoποίηση της νεοπλασίας • T, tumor = περιγραφή του πρωτοπαθούς όγκου • N,nodule, =έκταση της περιφερικής συμμετοχής των λεμφαδένων/ οζίδιο • M,metastasis = απουσία ή παρουσία μεταστάσεων • Βοηθά στον καθορισμό εκτομής και την πιθανότητα βελτίωσης της επιβίωσης σε σχέση με μη χειρουργική επέμβαση • Αξιολόγηση, διαχείριση και πρόγνωση εξαρτώνται από την οργάνωση. Θα καθορίσει εάν ο καρκίνος είναι αφαιρούμενος από τη χειρουργική επέμβαση.Μεταστατική εξάπλωση - απευθείας εισβολή του περιβάλλοντος ιστού, λεμφική εξάπλωση, Week 9 Tutorial 2 09_10
Staging System (NSCLC) (Ward & Ward, Wiener & Leach. 2002) Week 9 Tutorial 2 09_10
Πρωτογενές Βρογχογενές καρκίνωμα • Το πιο σύνηθες / 90% των περιστατικών • Το 10% σε αδιαφοροποίητα καρκινώματα, καρκινώματα από τους βρογχικούς αδένες • 32% όλων των θανάτων από καρκίνο σε άνδρες και 25% σε γυναίκες • 34 000 θάνατοι το χρόνο • σε γυναίκες και άνδρες • Συνολικά • 20% επιβίωσηστο χρόνο τη στιγμή της διάγνωσης • 5% επιβίωση με εκτεταμένη νόσο • 30% επιβίωση για άνδρες και 50% για γυναίκες για 5 χρόνια • Θεραπεία : ανακουφιστική – θεραπευτική • 20% των ασθενών,ένδειξη για επέμβαση • 25% επιβίωση στα 5 χρόνια • Εγχείρηση για NSCLC (non small cell lung carcinoma)(μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα) Week 9 Tutorial 2 09_10
Αιτιολογία νεοπλασίας του πνεύμονα • Κάπνισμα - ο αριθμός των ετών καθορίζει τον κίνδυνο – 30 χρόνια καπνιστής, 30 φορές αυξημένη πιθανότητα. (Bourke. 2007) • Παθητικός - αύξηση κινδύνου 1.5%. (Ward & Ward, Wiener & Leach. 2002) • Γενετικοί παράγοντες • Περιβάλλον • Ακτινοβολία • Αμίαντος (πιο κοινή επαγγελματικού κινδύνου)Άλλοι (δηλαδή φυσιολογικά επίπεδα ορμονών, ιογενείς λοιμώξεις) Συνήθως ανιχνεύεται στην ηλικία των 50-70 και συχνά από τυχαία ευρήματα Week 9 Tutorial 2 09_10
Νεοπλασία του πνεύμονα • Αρχικά κλινικά σημεία : • αιμόπτυση • βήχας • Δύσπνοια • Αφρώδης και μετά πυώδης απόχρεμψη • απώλεια ενέργειας / όρεξη / βάρους • επαναλαμβανόμενη πνευμονία, λόγω απόφραξης ή ατελεκτασίας ό πόνος δεν αποτελεί τυπικό αρχικό σύμπτωμα Week 9 Tutorial 2 09_10
Νεοπλασία του πνεύμονα Η ενδοθωρακική επέκταση της νόσου προκαλεί επώδυνες καταστάσεις – το είδος του ιστού που προσβάλλεται καθορίζει τα χαρακτηριστικά του πόνου • σπλαχνικός,οπισθοστερνικός,(διήθηση τραχείας) • καυστικός πόνος στην ωμική ζώνη, έσω μοίρα βραχίονα, κατανομή του ωλενίου/σύνδρομο Pancoast (Α8 – Θ2 Ν.Ρ), Horner(πτώση βλεφάρου, μύση, ανισοκορία, απώλεια εφίδρωσης στην πάσχουσα πλευρά(διήθηση πνευμονικής αύλακας) • Νευροπαθητικός πόνος (βραχιόνιο πλέγμα) • Οξύς και διαξιφιστικός πόνος στην ωμική ζώνη και κατά μήκος του τραπεζοειδή (κεντρική μοίρα διαφράγματος) • ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Ο ΠΟΝΟΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΗΧΑ Week 9 Tutorial 2 09_10
Νεοπλασία του πνεύμονα/ άλλα συμπτώματα • πλευριτικό εξίδρωμα (συλλογή υγρού στον υπεζωκότα)/αιμοραγικό • Δυσφαγία-πίεση οισοφάγου • Βραχνή φωνή (συμπίεση διήθηση του λαρυγγικού νεύρου) • Aίσθημα παλμών/ καρδιακή ανεπάρκεια/κολπική μαρμαρυγή • Σύνδρομο αποφράξεως άνω κοίλης φλέβας • Παράδοξη κινητικότητα διαφράγματος(διήθηση διαφράγματος) Week 9 Tutorial 2 09_10
Νεοπλασία του πνεύμονα • Άνω λοβούς> κάτω λοβούς • Δεξιά> Αριστερά • Κεντρικοί όγκοι: κύριο στέλεχος, διαφόρων μεγεθών. Μπορεί να εξαπλωθεί σε μια μεταβλητή απόσταση στο περιβάλλοντα παρέγχυμα / ατελεκτασία και λοίμωξη που οφείλεται σε απόφραξη • Περιφερικοί όγκοι: βρόγχοι, βρογχιόλια και κυψελίδες / σταθεροί δεν εξαπλώνονται στους περιβάλλοντες ιστούς των πνευμόνων Week 9 Tutorial 2 09_10
Διάγνωση • Ιστορικό του ασθενούς • Κλινική εξέταση, ειδικά σε μεταστάσεις • Επισκόπηση • Ψηλάφηση και επίκρουση • Νευρολογική εξέταση • CXR / ακτινογραφία θώρακος • Scans, (PET & CT scan)/ αξονική τομογραφία • Σπινθηρογράφημα οστών • Βιοψία • Βρογχοσκόπηση • Διαδερμική αναρρόφηση με βελόνα από τον πνεύμονα • Καλλιέργεια πτυέλων • Αιματολογικές εξετάσεις Week 9 Tutorial 2 09_10
Καρκίνος του πνεύμονα / τύποι Καρκίνος του πνεύμονα SCLC 20% NSCLC 80% Week 9 Tutorial 2 09_10
NSCLC - μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα / τύποι Ιστολογικοί τύποι • Επιδερμοειδές ή Πλακώδες καρκίνωμα (μαλπιγγιακό) - 45% κεντρικό, συχνά συνδέεται με αποφρακτική πνευμονοπάθεια. • Αδενοκαρκίνωμα, - 20%, επεκτείνεται τοπικά • Αδιαφοροποίητο α)μεγαλοκυτταρικό β)μικροκυτταρικό καρκίνωμα - 15% (σύνηθες σε καπνιστές - 90%) Week 9 Tutorial 2 09_10
Καρκίνος του πνεύμονα άλλα σημεία και συμπτώματα • Μετάσταση : Γειτονικός ιστός: υπεζωκότας, πνευμονικά αγγεία, θωρακικό τοίχωμα, διάφραγμα, περικάρδιο, οισοφάγος, μεγάλα αγγεία και σπονδυλική στήλη • Λεμφογενώς: μασχαλιαίους, υποκλείδιους, τραχηλικούς λεμφαδένες • Αιματογενώς : Μυοσκελετικό σύστημα,εγκέφαλος, ήπαρ, αδένες, νεφροί, πάγκρεας Week 9 Tutorial 2 09_10
Χειρουργικές επεμβάσεις στον πνεύμονα • Λοβεκτομή :(-) ενός ή περισσότερων λοβών • Τμηματική εκτομή: (-) τμήματος λοβού και ένα μέρος των κύριων βρόγχων (αεραγωγών). Αυτή η χειρουργική επέμβαση γίνεται για να σώσει μέρος του πνεύμονα. • Σφηνοειδής Εκτομή : αφαίρεση ιστού τριγωνικής μορφής(μικροί όγκοι) • Υπεζωκοτική εκτομή • Πνευμονεκτομή : (-) ολόκληρου του πνεύμονα Week 9 Tutorial 2 09_10
Τομές • Θωρακοτομή-οπισθιοπλάγια, μασχαλιαία / Thoracotomy- posterolateral, axillary • Διάμεση στερνοτομή / Median sternotomy • Εγκάρσια θωρακοτομή • Transverse thoracosternotomy (clamshell) • Θωρακοσκόπηση/Thoracoscopy Week 9 Tutorial 2 09_10
Lobectomy www.lungcancerinfo.net Week 9 Tutorial 2 09_10
Μετεγχειρητικές επιπλοκές • Μηχανισμός της αναπνοής • Διαταραχή των πνευμονικών όγκων • Συγκέντρωση πνευμονικών εκκρίσεων • Γενική αναισθησία • Μεσοπλεύρια παροχέτευση • Ατελεκτασία • Περιορισμένο εύρος τροχιάς σε άνω άκρα και θωρακικό τοίχωμα • Ανακούφιση πόνου από την τομή • Γενική αδυναμία / κόπωση / αποπροσανατολισμός • Μείωση αντανακλαστικού του βήχα Week 9 Tutorial 2 09_10
Υπεζωκότας • Υπεζωκότας • Όνομα Τοποθεσία Ρόλος Ανωμαλίες Week 9 Tutorial 2 09_10
Υπεζωκότας Επώδυνες καταστάσεις προκαλούμενες από τον υπεζωκότα: • Αέρας – πνευμοθώρακας • Αίμα- αιμοθώρακας • Συλλογή υγρού • Εμπύημα - Είναι η παρουσία μολυσμένου υγρού ή αληθούς πύου • Πλευρίτιδα Week 9 Tutorial 2 09_10
Πνευμοθώρακας Αίτια:Τραυματικές π.χ. # πλευρών, αυτόματος,πνευμοθώρακας υπό τάση, ιατρογενής, ιδιοπαθής Συμπτώματα: • Αιφνίδια έναρξη, διαρκεί ώρες μέχρι τη λύση του • Πόνος ισχυρός και διαξιφιστικός • Εντοπισμένος στο αντίστοιχο ημιθωράκιο • Αντανάκλαση στον ώμο(πηγαίνει προς τα κάτω) • Επίταση με τις αναπνευστικές κινήσεις • Συνοδός δύσπνοια Week 9 Tutorial 2 09_10
Διάγνωση / Αντιμετώπιση • Περιγραφή του πόνου • Επίκρουση • CXR αέρας στο θωρακικό κλοβό συρρίκνωση πν/κου παρεγχύματος • Μείωση αναπνευστικού ψιθυρίσματος Αντιμετώπιση • Παροχέτευση του αέρα(Bilao) • Αναλγητική αγωγή • Πλευροδεσία Week 9 Tutorial 2 09_10
Συνέπειες • Ποιες συνέπειες νομίζετε ότι έχει για τη φυσικοθεραπεία, η υποκείμενη παθολογία? • Πώς μπορεί οι παρεμβάσεις σας να διαφέρουν για τον κ. O'Sullivan, σε σύγκριση με τη θεραπεία ενός νεαρού άνδρα με αυτόματο πνευμοθώρακα; Week 9 Tutorial 2 09_10
Θωρακικό τραύμα • Αίτια • Επέμβαση • Χτύπημα από συντριβή / πτώση/ τσακωμός/κάταγμα πλευρών • Χτύπημα από διάτριση/ αιχμηρό αντικείμενο • Ανάνηψη Week 9 Tutorial 2 09_10
Συνέπειες • Δέρμα εκδορές / ρήξεις / μώλωπεςΜυϊκή βλάβη # πλευρώνΥπεζωκότας Σπλαγχνικός Τοιχωματικός Και οι δύο Πνεύμονες: Αίμα / αέρα Ρήξεις Κάκωση Week 9 Tutorial 2 09_10
Pain Management • Αναλγητική κλίμακα του (ΠΟΥ) / WHO(70- 90%) 1. Aνθεκτικός ή αυξανόμενος πόνος Μη οπιοειδές, +/- συνοδό 2. Μέτριος ως ισχυρός πόνος Αν ο πόνος επιμένει ή επιδεινώνεται Ήπιο οπιοειδές, (+/- )μη οπιοειδές /συνοδό 3. Ανακούφιση από τον καρκινικό πόνο/πολύ ισχυρός Ισχυρό οπιοειδές, (+/- )μη οπιοειδές /συνοδό Week 9 Tutorial 2 09_10
Βαθμίδες αναλγητικών • 1ου επιπέδου παρακεταμόλη, ασπιρίνη, • 2ου επιπέδου κωδείνη • 3ου επιπέδου μορφίνη, πεθιδίνη, φεντανύλη, μεθαδόνη Συνοδά ΜΣΑΦ,αντικαταθληπτικά,αντιεπιληπτικά,κορτικοστεροειδή,αγχολυτικά,υπναγωγά,αναισθητικά, anti-spasmodics/ αντισπασμωδικά Week 9 Tutorial 2 09_10
Βασικές αρχές χορήγησης • Χορήγηση με μη επεμβατικές οδοί, αποφεύγονται τα ενέσιμα, προτιμάται: στόμα, ορθό, δέρμα • Σε τακτά, συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα ‘ωρολογιακά’ και όχι επί πόνου. Αλλά έκτακτα ‘δόσεις διάσωσης΄ επί πόνου (παροξυσμικός πόνος) • Εξατομίκευση – τιτλοποίηση / σωστή δόση ↔ αποτελεσματική • Πιστή τήρηση και καταγραφή του προγράμματος δοσολογίας • πρόβλεψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών • Follow up Week 9 Tutorial 2 09_10
Επεμβατικές μέθοδοι • Patient controlled analgesia (PCA) • Intercostal nerve blocks/νευρικοί αποκλεισμοί μεσοπλεύριων νεύρων • Επισκληρίδιος/ ενδονωτιαία χορήγηση οπιοειδών/ Epidural Week 9 Tutorial 2 09_10
Άλλες μέθοδοι • Acupuncture/ βελονισμός? • TENS ? • Μουσικοθεραπεία • Ασκήσεις χαλάρωσης • Περισπασμός • Αρωματοθεραπεία • Οραματισμός • Διαλογισμός Week 9 Tutorial
Πρακτική • Σκεφτείτε ένα σχέδιο θεραπείας για τον κ. O'Sullivan συμπεριλαμβανομένων των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων
Βιβλιογραφία • Harrison. (2001) Εσωτερική παθολογία, 14η έκδοση, Παρισιάνος • Kisner C, Calby. A.L. (2003) Θεραπευτικές ασκήσεις, Σιώκης • Βασιλάκος Δ.(2008).Ο πόνος και η Αντιμετώπιση του:Εφυρα • Ward, J.P.T., Ward, J., Weiner, C.M. & Leach, R.M.(2002).The Respiratory Systen at a Glance. (1st ed.). Blackwell sciences