بخش اول

1. بسم الله الرحمن الرحیمکاردانی بهداشت حرفه ایواحد درسی:کلیات محیط زیستتهیه کننده:مهندس بنياديکارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط

3. بخش اول تصفیه آبهای صنعتی

4. آب و اهمیت آن در زندگی آب يکي از مهم ترين موادشيميايي و مايع حياتي است که بدون آن ادامه زندگي جانداران ممکن نيست. آب حدود 66 تا 85 درصد وزن بدن انسان ها را تشکيل مي دهد. بسياري و از جانداران و آبزيان به وي‍ژه ماهي ها براي ادامه حيات به آب نياز دارند. گياهان بخش اعظم نيازهاي غذايي خود را بصورت محلول توسط ريشه جذب مي کنند. بسياري از واکنش هاي شيميايي و سوخت وساز در بدن ما و حيوانات همگي در محيط هاي آبي انجام مي شود. از آب به عنوان يک سيال براي انتقال گرما، گرم کردن محل کار و زندگي، خنک کردن دستگاه ها و موتور اتومبيل ها استفاده مي شود. از آب به عنوان نيروي محرکه جهت به حرکت در آوردن توربين هاي بخار و توليد برق استفاده مي شود.

5. توزيع آب در سطح زمين حدود ¾ سطح زمين را آب فرا گرفته است. بر اساس بررسي هاي موجود مي توان تقسيم بندي زير را ارائه نمود: درياها و اقيانوس ها 83/51 درصد آبهاي زيرزميني غير قابل استفاده 15/45 درصد يخ هاي قطبي 1/007 درصد رودخانه ها 0/015 درصد آب هاي زيرزميني قابل استفاده 0/015 درصد رطوبت اتمسفر 0/0008 درصد بدين ترتيب مي توان گفت که حدود 0/03 درصد منابع آب شيرين قابل استفاده مي باشد.

6. منابع آلوده کننده آب فاضلاب هاي شهري پساب هاي صنعتي پساب هاي داغ نيروگاهي کودهاي شيميايي حشره کش ها و سموم ضد آفت هاي گياهي مواد نفتي و روغني شوينده هاي ساختگي باکتري ها و عوامل بيماري زا مواد پرتوزا ذرات معلق و رسوبات

7. مصرف آب در بخش های مختلف صنعت بخش های مختلف صنعت، از مصرف کننده های عمده آب در هر کشور است. آب مصرفی در صنایع گوناگون، به طور عمده برای موارد زیر استفاده می شود: تغذیه دیگ های بخار تولید مواد و فراورده های شیمیایی خنک کردن دستگاه ها توليد بخار - مصرف سالانه آب در بخش های صنعت در جهان به حدود 600 میلیون متر مکعب می رسد. میزان تقریبی آب لازم برای تولید یک تن از چند فراورده صنعتی

8. ويژگي هاي منابع تامين آبآبهاي سطحي آبهاي سطحي منبع اصلي آب مصرفي مردم است زيرا که بيشتر آب شهرهاي بزرگ از منابع سطحي تهيه مي شود. آبهاي سطحي از دو منبع نزولات جوي و آبهاي زيرزميني تامين مي شوند. pH اين آبها در حدود 8-7 است کدر هستند مواد آلي موجود در اين آبها در نقاط مختلف فرق مي کند آلودگي ميکروبي بالايي دارند مقدار آمونياک، نيترات و فنل اين آبها زياد مي باشد ممکن است حاوي دترجنت، نفت، روغن و فلزات سنگين باشند آبهاي سطحي ناش از کشاورزي حاوي نيترات و فسفات هستند

9. آبهاي زيرزميني آبهاي زيرزميني در اثر نفوذ آبهاي سطحي از فضاها و شکاف هاي خاک ها، صخره ها و تجمع در زير سطح زمين تشکيل مي شوند. pH اين آبها در حدود 7/9-6/9 مي باشد آب چاه هاي خيلي عميق معمولا عاري از ميکروارگانيسم ها است دي اکسيد کربن زيادي دارند مواد معلق آنها بسيار کم است ممکن است داراي ذرات شن باشند موادآلي اين آبها کم است حاوي آهن و منگز محلول هستند داراي املاح زيادي مي باشند سختي بالايي دارند

10. پارامترهای فیزیکی کیفیت آب • پارامترهای فیزیکی آب شامل آن دسته از ویژگی هایی است که بوسیله حواس بینایی، لامسه، چشایی و بویایی قابل تشخیص است که عبارتند از: - مواد معلق • کدورت • رنگ • طعم و بو • درجه حرارت

11. مواد جامد معلق • ذرات آلی و معدنی معلق • جامدات معدنی مانند خاک رس، لای، شن و سایر مواد تشکیل دهنده خاک • جلبک ها، باکتریها و پروتوزاها • مواد آلی نظیر ریشه های گیاهان • آهن و منگنز اکسيد شده

12. رنگ • رنگ ممکن است ظاهری یا حقیقی باشد. به رنگ ناشی از مواد محلول که پس از حذف مواد معلق باقی می ماند، رنگ حقیقی می گویند. به رنگ ناشی از مواد معلق رنگ ظاهری می گویند. • آلودگي هاي صنعتي (پساب کارخانه هاي رنگ سازي و رنگرزي)، يون هاي آهن و منگنز (رنگ تيره و قهوه اي)، نمک هاي مس (کدر شدن و رنگ خاکستري) و جلبکها (رنگ سبز و گاهي قهوه اي) از عوامل ايجاد کننده رنگ هستند. • آب که به مقدار زیاد رنگ داشته باشد برای مصارفی نظیر شست و شوی لباس، رنگرزی، تهیه کاغذ، ساخت نوشابه های الکلی، تولید لبنیات همراه با سایر مواد غذایی، صنایع نساجی و تولید پلاستیک مناسب نیست.

13. کدورت • کدورت معیاری برای میزان جذب نور و یا پراکندگی نور توسط مواد معلق در آب است. • کدورت در آبهای سطحی ناشی از فرسایش مواد کلوئیدی نظیر خاک رس، لای، خرده سنگ ها، مواد شیمیایی، موجودات زنده مانند میکروبها، جلبک ها و اکسیدهای فلزی موجود در خاک است. • مواد موجود در فاضلاب های صنعتی و شهری مانند صابون ها، شوینده ها و عوامل دیگر در تولید کدورت نقش بسزایی دارند. • گرفتگی فیلترها، کاهش گوارایی آب، حفاظت از میکروارگانیسم ها در برابر گندزداها، ایجاد طعم و بوی نامطبوع و ایجاد مواد شیمیایی مضر از مشکلات کدورت است. • به طور کلي آب آشاميدني و آب مصرفي در صنايع بايد زلال باشد.

14. طعم و بو • طعم آب بیشتر مربوط به مواد معدنی می باشد مثل کلريد سديم و نيترات سديم که سبب شوري آب مي شوند و سولفات سديم (تلخي آب) نمک هاي آلومينيم (مزه گس) و نمک هاي آهن و منگنز مزه بدي به آب مي دهند. • مواد مولد بو عمدتا از نوع آلي هستند که از راه پساب برخي کارخانجات و پساب هاي کشاورزي و فاضلابهاي شهري ناشي مي شوند، عبارتند از: کلروفنول، فنيل اتر، هيدروکربن ها و مواد نفتي، ترکيبات فنلي و فرمالدئيد. • گنديدگي مواد آلي گياهي و توليد گاز متان با دخالت باکتري هاي متان ساز • تجزيه مواد آلي گوگرددار و توليد سولفي هيدروژن • طعم وبو در صنايع غذايي داراي اهميت بالايي مي باشد.

15. پارامترهای شیمیایی کیفیت آب • pH • کل جامدات محلول • قلیائیت • سختی • گازهای محلول

16. pH - pH برابر است با منفي لگاريتم غلظت يون هيدروژن بر حسب مول در ليتر. اهميت pH در فرايندهاي مختلف تصفيه مانند سختي گيري، انعقاد و لخته سازي و رسوب گذاري و خوردگي مي باشد. pH مناسب برای دیگ های بخار در محدوده 8/5 تا 9 می باشد. در این شرایط از خوردگی و زنگ زدگی جداره داخلی دیگ های بخار جلوگیری می شود. معمولا PH آبهاي طيبعي بين 9-6 مي باشد. بيشتر آبهاي طببيعي به دليل حل کردن مقداري کربنات و کربنات هيدروژن برخي از فلزها در خود، خاصيت قليايي دارند. به ويژه آب هايي که از زمين هاي آهکي عبور مي کنند، pH بالايي دارند. آبهاي طبيعي که از مناطق زغال سنگي مي گذرند يا آبهايي که باران هاي اسيدي زيادي در آنها وارد مي سود، pH پائين دارند. معمولا pH بالا باعث رسوب کربنات کلسيم و رسوب گذاری و pH پائين باعث ايجاد خاصيت خورندگي در آب مي گردد.

17. کل جامدات محلول منظور از کل جامدات محلول، مجموع غلظت همه يون هاي موجود در آب مي باشد. کاتيون هاي مهم در آب: کلسيم، منيزيم، سديم، پتاسيم، آهن، منگنز آنيون هاي مهم در آب: کربنات، بي کربنات، سولفات، کلرور، فسفات، نيترات و نيتريت و سيليکات کلسیم: این کاتیون جزء اصلی سختی در آبهای طبیعی است و معمولا غلظت آن بین 500-50 میلی گرم در لیتر کربناتت کلسیم می باشد. منیزیم: ترکیبات منیزیمی محلول تر از نمک های کلسیم هستند. سیلیکات منیزیم در آبهای قلیایی دارای سیلیس وجود دارد. معمولا سختی منیزیم حدود یک سوم سختی کل است. غلظت میزیم در آبهای طبیعی بین 200-40 میلی گرم در لیتر کربناتت کلسیم می باشد. بی کربنات: بی کربنات و کربنات سبب خاصیت بافری در آب می شوند. تشکیل رسوبات کربنات کلسیم به غلظت کلسیم، pH و قلیائیت بستگی دارد. کلراید: کلیه نمک های کلراید درآب محلول اند و محدوده غلظت در آبهای طبیعی بین 100-10 میلی گرم در لیتر می باشد.

18. کل جامدات محلول سیلیکا: سیلیکا در غلظت 100-1 میلیگرم در لیتر بر حسب Sio2 در آبهای طبیعی وجود دارد. سیلیکا معمولا محلول می باشد اما میتواند به صورت کلوئیدی هم وجود داشته باشد. سیلیکا در برج های خنک کننده و دیگ های بخار باعث تشکیل رسوب می شوند. سیلیکا در دماهای بالا تبخیر می شود و باعث رسوب روی تیغه های توربین می شود. سولفات: غلظت معمول سولفات در آبهای طبیعی بین 200-5 میلی گرم در لیتر بر حسب سولفات می باشد. در غلظت های بالای 800 میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم می تواند رسوب سولفات کلسیم ایجاد نماید. حد مجاز سولفات در آب 250 میلی گرم بر مبنای طعم می باشد. آهن: آهن در سنگ های آذرین و مواد رسی یافت می شود. در غیاب اکسیژن به شکل Fe2+ کاملا محلول است و در pH بین 9-7 در اثر تماس با هوا به صورت Fe3+ اکسید و نامحلول می گردد. منگنز: فرم احیاء شده یا محلول منگنز Mn2+ و فرم اکسید شده یا نامحلول Mn4+ می باشد. در صنایع نساجی و کاغذسازی دارای اهمیت زیادی می باشد(0/01). حد مجاز در آب آشامیدنی برابر 0/05 میلیگرم بر لیتر است.

19. قليائيت قليائيت ناشي از وجود يون هاي کربنات، بي کربنات و هيدروکسيد مي باشد. بايد توجه داشت که در pH بين 4/6 تا 8/3 قليايي بودن آب به تعادل بين يون HCO3- و گاز دي اکسيد کربن محلول در آب بستگي دارد. Co2(aq) + H2o(l) HCo3-(aq) در pH بالاي 8/3 ديگر گاز دي اکسيد کربن آزادي وجود نخواهد داشت در اين صورت قليايي بودن آب به وجود يون هاي ‍CO32- وHCO3- مربوط است. در pH بين 9/4 الي 10 قليايي بودن مربوط به يون هيدروکسيل است. انواع قليائيت: قليائيت ساده يا فنل فتالين قليائيت کل يا متيل اورانژ

20. سختی تعریف سختی: سختی به صورت غلظت کاتیون های چند ظرفیتی در محلول تعریف می شود. که کلسیم و منیزیم بیشتر در آبهای یافت می شوند. سایر یون ها ممکن است شامل آهن و منگنز بصورت احیاء شده، استرانسیم و آلومینیوم باشد. تقسیم بندی آبها از نظر سختی: سبک 50-0 نیمه سبک 100-50 کمی سبک 150-100 نیمه سخت 200-150 سخت >200 خیلی سخت >300 سختی از نظر بهداشتی اهمیتی ندارد ولی در صنایع مشکل ساز می شود و باید حذف گردد.

21. انواع سختی سختی کربناته یا موقت: این نوع سختی مربوط به وجود بیکربنات های کلسیم و منیزیم ات که با جوشاندن از حالت بی کربنات و محلول بودن خارج شده و به صورت کربنات که غیر محلول است رسوب می نماید. Ca(Hco3)2 Caco3 + CO2 + H2o Mg(Hco3)2 Mgco3 + Co2 + H2o سختی دائم یا غیرکربناته: این نوع سختی در درجه اول مربوط به وجود سولفات های کلسیم و منیزیم بوده و گاهی کلرورها و نیترات های کلسیم و منیزیم نیز موجب آن می گردد. به مجموع سختی دائم و موقت آب، سختی تام یا کل می گویند. سختی کاذب: سختی است که دارای مقادیر زیادی نمک های سدیم باشد که با صابون واکنش داده ولی عامل سختی نیستند.

22. اثرات منفی آب های سخت باعث رنگین شدن ظروف سفالی، دیرپز شدن سبزیجات و بی رنگ شدن آنها می گردد. باعث افزایش مصرف صابون می گردد. سبب رسوب املاح بروی وسایل بهداشتی مانند دستشویی، وان حمام و ... می شود. باعث ایجاد مشکلاتی در صنایع نساجی، کاغذسازی و کنسروسازی می گردد. اثرات سختی در صنایع: باعث ترکیدن دیگ های بخار به علت رسوبات جداره داخلی دیگ ها می شود. برآمده و شکم دارشدن لوله های داخلی دیگ بخار کاهش راندمان حرارتی و افزایش مواد سوختی ضخیم شدن جداره دیگ و پائین آمدن گنجایش تولید بخار

23. گازهای محلول گازهایی مانند سولفید هیدروژن، دی اکسید گوگرد، دی اکسید کربن، کلر و آمونیاک که در آبهای طبیعی وجود دارند، اثر خورندگی دارند و در دستگاه های صنعتی و دیگ های بخار دشواری ها و زیان های زیادی به بار می آورند. زیرا محلول این گاز ها خاصیت اسیدی و محلول آمونیاک خاصیت قلیلیی دارد که سبب خوردگی جداره های درونی دیگ بخار، لوله های انتقال آب، توربین های فولادی دستگاه های صنعتی می شوند. مقداری از گاز دی اکسید کربن ممکن است بر اثر تجزیه گرمایی کربنات هیدروژن سدیم در دیگ بخار به وجود آید. 2NaHCO3 Na2Co3 + CO2 + H2o

24. هدايت الکتريکي EC - هدايت الکتريکي آب معرف قدرت يوني يک محلول براي انتقال جريان برق مي باشد. - واحد اندازه گيري آن ميکرومو بر سانتي متر يا µho/cm و میلی زیمنس بر سانتی مترs/cm µمي باشد. - چون در محلول يون ها مسئول انتقال جريان برق هستند، از اين رو هدايت الکتريکي با مواد جامد محلول يا TDS ارتباط دارد. - هدايت الکتريکي تابع درجه حرارت مي باشد.

25. مواد آلي - اکثر مواد آلي به شکل محلول اند. - مواد آلي معمولا باعث ايجاد طعم، بو و رنگ در آب مي شوند. شاخص هاي اندازه گيري مواد آلي در آب: اکسيژن مورد نياز بيولوژيکي BOD اکسيژن مورد نياز شيميايي COD کل کربن آلي TOC

26. پارامترهای میکروبی کیفیت آب

27. پارامترهای میکروبی کیفیت آب (ادامه)

28. تقسيم بندي آبها از نظر کيفيت باکتريولوژيکي آلودگي باکتريايي که از طريق ضدعفوني کردن برطرف مي گردد. آلودگي باکتريايي که نياز به روش هاي تصفيه پي درپي دارد(انعقاد، صاف کردن و ضدعفوني) آلودگي باکتريايي که با روش هاي تصفيه پرخرج برطرف مي شود. آلودگي خيلي بالا که غيرقابل قبول است.

29. استاندارد آب آشاميدني

30. بيولوژي سيستم هاي خنک کننده منابع مشکلات بيولوژيکي در سيستم هاي خنک کننده: ميکروارگانيسم هايي که قبلا داخل آب حضور داشتند ميکروارگانيسم هاي منتقله از راه هوا، که از طريق هواي مورد استفاده براي خنک سازي آب وارد آن مي شوند. انواع ميکروارگانيسم هاي موجود در سيستم هاي خنک کننده باکتري ها قارچ ها جلبک ها پروتوزاها

31. پیامدهای ناشي از حضور ميکروارگانيسم های مختلف: 1) کاهش انتقال حرارت در مبدل هاي حرارتي ناشي از لجن باکتريها کاهش کارايي فرايند اثر بروي کيفيت محصول افزايش هزينه هاي نگهداري تعطيلي فرايند توليد 2) خوردگي در اثر رسوبات 3) رشد باکتري هاي احياکننده سولفات و توليد گاز خورنده سولفيد هيدروژن که نهايتا منجر به ايجاد حفره و سوراخ در فلزات مي شود. 4) کاهش دبي در اثر رشد جلبک ها 5) انسداد نازل هاي توزيع آب در اثر رشد جلبک ها 6) به دام افتادن رسوبات ديگر در رسوبات چسبناک باکتريها 7) افزايش دما در اثر کاهش انتقال حرارت و رسوب عوامل سختي

32. باکتري ها - بزرگترين گروه ارگانيسم هاي مشکل ساز در صنعت هستند. باکتري ها را به چهار گروه تقسيم مي کنند: باکتري هاي هوازي توليد کننده لجن باکتري هاي بي هوازي خورنده باکتري هاي رسوب دهنده آهن نيتريفايرها و دنيتريفايرها

33. باکتري هاي هوازي - اين باکتري هاي نياز به اکسيژن دارند، بنابراين در آبهاي هوادهي شده يافت مي شوند. - در بسياري از ميکروارگانيسم ها ديواره سلولي با پلي ساکاريدهاي خارج سلولي پوشيده شده است، در برخي موارد ميکروارگانيسم ها مقادير زيادي از اين مواد را توليد مي کنند که سبب رسوبات لجني و چسبناک مي گردد. - متداول ترين باکتري ها پسودوموناس و آئروباکتر مي باشد. - انتروباکتر نوعي باکتري کليفرم مي باشد که عمدتا در فاضلاب يافت مي شود. بنابراين وجودش در آب سيستم هاي خنک کننده نشانه ورود فاضلاب به سيستم است. - باکتري لژيونلا نيز يک تهديد بالقوه براي سلامت افرادي است که نزديک برج هاي کننده کار مي کنند.

34. باکتري هاي بي هوازي خورنده - اين باکتري ها نياز به اکسيژن ندارند و انرژي خود را از واکنش هايي غير از اکسيداسيون مواد آلي تهيه مي کنند. - برخي از اين باکتري ها مانند باکتري هاي احيا کننده سولفات مي توانند سبب خورندگي سطوح فلزي شوند. اين باکتري ها با احياي يون سولفات سبب توليد گاز خورنده سولفيد هيدروژن مي شوند. - برخي از باکتري هاي بي هوازي محصولات جانبي مانند اسيدهاي آلي توليد مي کنند. - دسولفوويبريو از معروف ترين باکتري هاي احياکننده سولفات است. اين باکتري در هر جايي که شرايط بي هوازي وجود داشته باشد مانند چاه ها، رودخانه ها، درياچه ها و خاک وجود دارند. - کلستريديا و ساير باکتري هاي بي هوازي نيز مي توانند از منابع آلي سولفور سولفيد هيدروژن توليد کنند.

35. باکتري هاي بي هوازي خورنده - خوردگي مربوط به اين باکتري ها هميشه به صورت خوردگي موضعي نشان داده مي شود. - رسوبات سياه رنگ سولفيد آهن در کف حفره ها دال بر وجود باکتري هاي احياکننده سولفات است.

36. باکتري هاي رسوب دهنده آهن - اين باکتري هاي در آبهاي داراي آهن محلول دو ظرفيتي با غلظت بالا مانند آبهاي زيرزميني و رسوبات يافت مي شوند. - اين باکتري ها سبب تشکيل رسوب، تسريع فرايند خورندگي و ایجاد شرایط مناسب برا ی رشد باکتری های بی هوازی مي شوند. - با تولید آهن محلول بیشتر سبب افزایش جمعیت باکتری های آهن می شوند. - دو نوع مهم از اين باکتري ها عبارتند از: اسفاروتيلوس گاليونلا

37. نيتريفاير و دنيتريفاير - اين باکتري ها قادرند انرژي خود از اکسيداسيون ترکيبات حاوي نيتروژن بدست مي آورند. - ارگانيسم هايي که قادرند آمونياک را به نيتريت اکيسد کنند، نیتروزوفایر یا نیتریفایر می گویند. - نيتريفاير ها ارگانيسم هايي هستند که مي توانند نيتريت را به نيترات تبديل کنند. - نيتروزوموناس و نيتروباکتر متداول ترين نيتريفاير ها هستند. - در اثر تبديل آمونياک به نيتريت به دلیل مصرف قلیائیت pH کاهش می یابد. - باکتري هاي فيکس کننده نيتروژن مي توانند نيتروژن ملکلولي را به آمونياک تبديل کنند. - اين باکتري ها در سيستم هايي خنک کننده اي که از مواد ضد خورندگي بر پايه نيتريت اسفاده مي کنند، مي توانند وجود داشته باسند. - با کاهش pH و توليد اسيد خورندگي ايجاد مي کنند.

38. نيتريفاير و دنيتريفاير - دنيتريفايرها نيترات را به نيتريت و سپس گاز نيتروژن تبديل مي کنند. متداول ترين دنيتريفايرها در سيستمم هاي خنک کننده آب، انواع پسودوموناس ها هستند. - کلستريديا و جلبک هاي سبز-آب از جمله ارگانيسم هاي فيکس کننده آمونياک هستند.

39. جلبک ها - لجن هاي ضخيم و سبزرنگ روي سطح برج خنک کننده يا شناور روي سطح جلبک هستند. - جلبک براي رشد نياز به اکسيژنن دارند، بنابراين در قسمت هاي روباز برج، برکه ها و درياچه ها يافت مي شوند. دو نوع از جلبک ها که در اين سطوح يافت مي شوند: جلبک هاي حقيقي جلبک هاي سبز-آبي يا سيانوباکتري مشکل عمده جلبک ها: انسداد سطوح توزيع کننده روي برج خنک کننده که سبب کاهش کارايي برج مي شود. گرفتگي و انسداد مبدل در اثر کنده شدن و افتادن جلبک ها از سطح فراهم آوردن محيطي براي رشد باکتري هاي بي هوازي در زير رسوبات جلبک ها جلبک ها زنده و مرده به عنوان منبع غذايي جهت باکتري هاي تشکيل دهنده لجن عمل کنند.

40. پروتوزاها - آميب ها شايع ترين پروتوزئري است که در سيستم هاي آب خنک کننده ديده مي شود. - حضور آنها در آب نشان دهنده الودگي هاي ميکروبي جدي است. - باکتري لژيونلا از آميب ها به عنوان ميزبان جهت زنده ماندن استفاده مي کنند.

41. قارچ ها - رشد اين ارگانيسم ها، توليد يک لجن لاستيک مانند و سخت روي سطوح مي کند. قارچ ها روي ساختارهاي چوبي رشد مي کنند. - معمولا قارچ ها به سلولز چوب حمله مي کنند. - حمله قارچي با حمله حاصل ازمواد شيميايي فرق مي کند. حمله شيميايي سبب ليگنين زدايي مي شود، در حالي که حمله قارچي سبب ليگنين زدايي، کاهش سلولز يا هر دو مي شود.

42. تصفيه آبهاي صنعتي ته نشيني سختي گيري به دو روش شيميايي و تبادل يون گندزدايي

43. ته نشيني - ته نشيني يک فرايند تصفيه فيزيکي است که براي جداسازي جامدات معلق از آب توسط نيروي ثقل بکار مي رود و به دو صورت زير وجود دارد: ته نشيني مقدماتي يا ساده ته نشيني (زلال سازي)

44. ته نشيني مقدماتي يا ساده - حذف جامدات قابل ته نشيني مانند سنگ ريزه ها، ذرات شن و ماسه و گل و لاي که سبب مسدود شدن منافذ، لوله ها و پمپ ها مي گردند. - در اين حوضچه ها سکون نسبي آب سبب مي شود که ذره هاي جامد معلق آن بر اثر نيروي جاذبه به تدريج ته نشين شوند. - در اين مرحله حدود 60 درصد مواد ذرات قابل ته نشيني از آب جدا مي شوند.

45. ته نشيني يا زلال سازي - اين نوع ته نشيني به عنوان يک واحد مکمل بعد از فرايندهاي بعدي تصفيه آب قرار مي گيرد: بعد از فرايند انعقاد و لخته سازي بعد از فرايند سختي گيري به روش شيميايي بعد حذف آهن و منگنز

46. عوامل موثر بر ته نشيني اندازه ذرات شکل ذرات چگالي ذرات دماي آب بار الکتريکي ذرات ويژگي هاي حوض ته نشيني

47. انواع ته نشيني 1) ته نشيني نوع اول يا ته نشيني مجزا: - ته نشيني غلظت هاي کم ذرات را توصيف مي کند. ته نشيني شن و گل و لاي از آب رودخانه پيش از انعقاد و ته نشيني رسوبات حاصل از سختي گيري از اين نوع هستند. 2) ته نشيني نوع دوم يا ته نشيني لخته اي: - ذرات موجود در آب هنگام ته نشيني مي توانند جذب يکديگر شوند. اين لخته ها به علت چگالي بيشتر، سريع تر ته نشين مي شوند. ته نشيني ذرات بعد از فرايند انعقاد و لخته سازي از اين نوع اند.

48. ساختمان ته نشيني يک حوضچه ته نشيني از چهار بخش تشکيل شده است 1) منطقه ورودي سيال در سطح مقطع مخزن توزيع مي شود. 2) منطقه ته نشيني در آن ذرات معلق ته نشيني مي شوند. 3) منطقه لجن ذرات معلق ته نشين شده، جمع آوري مي شوند. 4) سيال فاقد ذرات معلق به سمت خروجي هدايت مي شود.

49. انواع ته نشيني از نظر شکل هندسي 1)‌ حوضچه هاي مستطيلي - اين حوضچه ها به شکل چهارگوش با عرض 5 تا 10 متر و طول 10 تا 20 و عمق 1 تا 5 متر مي باشند. - لجن روبي اين حوضچه ها مشکل تر است. - به دليل امکان ساخت حوضچه ه اي با ديواره هاي مشترک، هزينه ساخت کمتري دارند. 2) حوضچه هاي دايره اي - معمولا ارتفاع 2 تا 4 متر و قطر بين 5 تا 50 متر دارند. - کف اين حوضچه ها داراي شيب حدود 0/8 درصد مي باشد. - لجن روبي راحت است.

50. سختی گیری، سبک سازی یا نرم سازی(water softening) انواع روش های حذف سختی: • سبک سازی شيميايي (افزودن مواد شیمیایی) 1) با کمک آهک و کربنات سدیم 2) سود • تبادل یون