Inhoud presentatie

1. Actief werken aan VitaliteitTinka van VuurenLandelijke ledendag WaterschappenCNV publieke zaak30 mei 2013

3. Inhoud presentatie • Wat is vitaliteit? • Wat zijn oorzaken van vitaliteit? • Waarom is beleid gericht op vitaliteit noodzakelijk? • Welk beleid gericht op vitaliteit is het beste? • Wat kun je zelf als werknemer doen om je vitaliteit te versterken? • Wat kun je vanuit de OR/Vakbond doen om vitaliteit collega’s te versterken?

4. Wat is vitaliteit? • Productief zijn • Duurzaam inzetbaar zijn • Fit zijn • Eeuwig jong zijn; • Gezond zijn • Gelukkig zijn • Bevlogen zijn • Open staan voor veranderingen

5. Vitaliteit energiek, veerkrachtig, gemotiveerd en met doorzettingsvermogen

6. Duurzame inzetbaarheid:In staat zijn om huidig en toekomstig werk uit te kunnen en willen blijven voeren Vitaliteit Werkvermogen Employability

7. Wat maakt en houdt u vitaal? • Wat vindt u zelf de belangrijkste oorzaak van uw eigen vitaliteit en duurzame inzetbaarheid?

9. vitaliteit en inzetbaarheid medewerkers draaglast draagkracht inhoud, omstandigheden, verhoudingen, voorwaarden van arbeid motivatie, attitude, waarden, normen, competenties, leeftijd, gezondheid, privé-situatie organisatie werknemer 9

10. Wat is de noodzaak voor vitaliteitmanagement? • Wat vindt u zelf de drie belangrijkste redenen om uw vitaliteit te bevorderen voor uzelf en wat zijn de drie belangrijkste redenen voor uw organisatie?

11. Noodzaak bevordering vitaliteit en duurzame inzetbaarheid • Plezier in het werk • Succesvol zijn • Energie hebben • Gezond zijn

12. Overgewicht bij één op de twee volwassenen

13. Stijging psychische klachten in onderwijs

14. Meldingsfrequentie ziekteverzuim naar leeftijd in 2010 (Bron: TNO, 2012).

15. Ziekteverzuimduur naar leeftijd in 2010 (Bron: TNO, 2012).

16. Ziekteverzuimpercentage naar leeftijd in 2010 (Bron: TNO, 2012).

17. Ziekteverzuim naar leeftijd en zonder of met chronisch aandoening in 2010 (Bron: TNO, 2012).

18. Kans op werkloosheid neemt toe met de leeftijd (APE, 2008)

20. Vergrijzing 65+:65+ : (20-65)AOW’rs AOW’rs : “werkenden” 1957: 738.693 16 : 100 1968: 1.000.000 19 : 100 1989: 2.000.000 22 : 100 2011: 3.000.000 30 : 100 2038: 4.500.000 48 : 100

22. Afschaffen VUT-regelingen en verhoging van de AOW-leeftijd • Sinds 1999 stimuleert de Nederlandse overheid dat oudere werknemers langer aan het werk dienen te blijven door • afschaffen van VUT en pre-pensioen • invoering WIA • verhogen van de AOW-leeftijd

23. Groei aandeel oudere werknemers in O&O (bron ABP)

24. Aandeel 55+ in sectoren O&O in 2012

25. Noodzaak bevordering vitaliteit en duurzame inzetbaarheid • Vergrijzing van personeelsbestand • Beperking uitstaproutes • Aandeel oudere werknemers boven 55 jaar stijgt aanmerkelijk • Grote uitstroom van personeelvanwege pensionering: Overheid en Onderwijs 1 op 3 tot 2020

26. Langer doorwerken moet, maar wil en kan men ook? • Bij langer doorwerken gaat het niet alleen over moeten, maar ook over willen en kunnen. • TNO Arbeid: Onderzoek werknemers van 45 jaar en ouder naar blijven werken tot 65 jaar in 2008: • 50% denkt te kunnen blijven werken (was 41% in 2005) in de huidige functie tot 65 jaar • 36% wil blijven werken (was 21% in 2005)

27. Percentage werknemers dat tot 65e jaar wil blijven door werken (bron: TNO Arbeid)

28. Leeftijd waarop men gemiddeld wil en kan doorwerken in 2011 (bron: NEA, 2011 CBS/TNO Arbeid)

29. Langer doorwerken moet, maar wil en kan men ook? • TNO Arbeid: Onderzoek werknemers van 45 jaar en ouder en werkgevers naar blijven werken tot 65 jaar in 2008: • 20% van werkgevers vindt doorwerken tot 65 jaar van belang

30. Kans op werkloosheid neemt toe met de leeftijd (APE, 2008)

31. Langer doorwerken moet, maar wil en kan men ook? • Kans gering voor oudere werknemers om na werkloosheid weer aan het werk te komen • Veel vooroordelen over oudere werknemers • Minder gezond • Minder productief • Minder met plezier aan het werk

32. Hoe vitaliteit en duurzame inzetbaarheid te bevorderen?

33. Vitaliteitmanagement • Activiteiten die werknemers en hun werkgevers ontplooien om werknemers te stimuleren om gezond, productief en met plezier huidig en toekomstig werk willen en kunnen blijven doen. • Positieve invalshoek

34. Wat doet uw organisatie aan vitaliteitsmanagement? • Bespreekt uw organisatie de wensen van de medewerkers over hun loopbaanontwikkeling? • Let uw organisatie op de leefstijl van de medewerkers? • Richt uw organisatie het werk zo in dat de zelfstandigheid, competentie en samenwerkingsmogelijkheden van de medewerkers worden bevorderd? • Is het ziekteverzuim in organisatie lager dan 4%? • Neemt uw organisatie werknemers aan van buiten boven de 55 jaar?

35. Niet alleen curatie en preventie, maar ook amplitie • Curatie gericht op ‘zieke’ medewerkers: verzachten en verminderen van gevolgen van verminderde vitaliteit, werkvermogen en employability • Preventie gericht op risicogroepen: voorkomen van verminderde vitaliteit, werkvermogen en employability • Amplitie gericht op alle medewerkers: versterken van vitaliteit, werkvermogen en employability

36. Je hoeft niet ziek te zijn, om beter te worden!

37. Welk beleid is het beste?

38. Voor iedereen ….

39. Niet alleen Arbomaatregelen, • Leefstijlmaatregelen • Verbetering van de arbeidsomstandigheden • Bespreekbaar maken van psychisch verzuim • Verminderen werkdruk • Tilhulpen voor verlichten fysieke belasting • Re-integratiemaatregelen

40. ….. maar ook HR-maatregelen • Loopbaancentra gericht op de bevordering van interne, vrijwillige mobiliteit van het personeel • Stimuleren van oudere, laagopgeleide werknemers om hen te bewegen tot ontwikkeling en scholing • Leidinggeven, feedback en beoordeling • Werving & Selectie • Arbeidsvoorwaarden

41. Human Resources Management én Arbobeleid Active Aging en HRM Werving en selectie Arbo- verzuim- en re-integratiebeleid /gezondheidsmanagement Leidinggeven, feedback en beoordeling Vitaliteitmanagement Loopbaan- en mobiliteit- beleid Personeel en planning Opleiding en ontwikkeling Arbeidsvoorwaarden en beloning

42. Niet alleen individuele interventies, maar ook team- en organisatorische interventies • Nieuwe organisatievormen die recht doen aan kennis, initiatief en verantwoordelijkheidsbesef • Herontwerp van functies en bevordering van samenwerking in en tussen teams • Inclusieve arbeidsorganisatie en herontwerp van werkprocessen

43. Instrumenten gericht op versterken balans draagkracht/draaglast

44. Niet alleen standaardmaatregelen, maar ook maatwerk • Door I-deals of wel Ideosyncratic deals • Individuele afspraak tussen werknemer en werkgever • Afgestemd op specifieke behoeften werknemer • Gunstig voor werknemer én werkgever

45. Denk bij invoering aan het proces van invoering en de context waarbinnen het gebeurt

46. Vitaliteit is zaak voor iedereen! • Primaire verantwoordelijkheid bij werknemer, in samenspraak met werkgever • Secundaire verantwoordelijkheid bij sociale partners en overheid • Eigen initiatief en zelfredzaamheid werknemer belangrijk

47. Wat kunt u er zelf aan doen om vitaal te blijven? • Wat is het eerste dat u morgen wilt gaan doen?

48. Vitaliseren door aanwezige energiebronnen te vergroten • Betekenisvol werk • Erkenning voor inspanningen en resultaten • Uitdaging in het werk • Leerwaarde • Vakmanschap • Autonomie • Samenwerking

49. Vitaliseren: draagkracht vergroten door interventies op individueel niveau • Scholing en opleiding: functiegerichte of ontwikkelingsgerichte scholing • Persoonlijk budget voor ontwikkeling • Taakverbreding en taakverdieping • Horizontale en verticale mobiliteit • Leefstijl: gezonde voeding, fitness, stoppen met roken, voldoende slapen en ontspannen • Coaching: beter leren met stress om te gaan

50. Vitaliseren: draagkracht vergroten door interventies op organisatieniveau • Nieuwe organisatievormen met ruimte voor kennis, initiatief en verantwoordelijkheid werknemers • Herontwerp van functies • Bevordering van samenwerking in en tussen teams • Stijl van leidinggeven • Het Nieuwe Werken • Organisatiecultuur (geen leeftijdsdiscriminatie) • Loopbaanpaden