ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร

1. ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร

2. จุดมุ่งหมายของรายวิชาจุดมุ่งหมายของรายวิชา • ๑. เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจหลักการ กระบวนการ และกลวิธีการใช้ภาษาเพื่อการสื่อสาร • ๒. เพื่อพัฒนาทักษะการใช้ภาษาเพื่อการสื่อสารของผู้เรียน • ๓. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถใช้ภาษาเป็นเครื่องมือในการศึกษาหาความรู้ และใช้สื่อสารในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพทั้งในฐานะผู้ส่งสารและผู้รับสาร • ๔. เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ด้านคุณธรรม จริยธรรม ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และความรับผิดชอบ

3. หัวข้อเรื่อง • ความสำคัญของภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร > ความรู้เกี่ยวกับภาษาไทย, หลักการสื่อสาร • การฟัง > หลักการฟังทั่วไป, การฟังจับใจความ, การฟังเพื่อตีความ วิเคราะห์ วิจารณ์ • การอ่าน> หลักการอ่านทั่วไป, การอ่านจับใจความ, การอ่านตีความ วิเคราะห์ วิจารณ์ • การเขียน > ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการเขียนที่เป็นแบบแผน, การเขียนโครงเรื่อง, การเขียนประวัติส่วนตัวโดยย่อ • การพูด> ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการพูด, การเตรียมตัวในการพูด, ศิลปะและหลักการพูด • ประมวลความรอบรู้ > สารคดีสั้น

4. การวัดผลและประเมินผล • คะแนนเก็บระหว่างเรียน ๕๕ % • การมีส่วนร่วมในชั้นเรียน ๑๕ % • คะแนนสอบปลายภาค ๓๐ %

5. เกณฑ์การให้ระดับคะแนนเกณฑ์การให้ระดับคะแนน ๘๐ - ๑๐๐ = A ๗๕ - ๗๙ = B+ ๗๐ - ๗๔ = B ๖๕ - ๖๙ = C+ ๖๐ - ๖๔ = C ๕๕ - ๕๙ = D+ ๕๐ - ๕๔ = D ๐ - ๔๙ = E

6. กฎกติกามารยาท • เวลาเข้าชั้นเรียน – check ชื่อตอนไหนก็ได้ – มาสาย ๒ ครั้ง ถือว่า “ขาดเรียน ๑ ครั้ง” • การขาดเรียน (โดยเฉพาะกับวันที่มีการสอบเก็บคะแนน) – ต้องมีใบลา (ใบรับรองแพทย์/ หนังสือรับรองจากอาจารย์ที่ปรึกษา) • การมีส่วนร่วมในชั้นเรียน - ช่วยตอบคำถาม/ แสดงความคิดเห็น/ มีน้ำใจ/ ไม่พูดคุยเสียงดังรบกวนการเรียนการสอน ฯลฯ) • การแต่งกาย • เวลาพัก ดื่มน้ำ – ปัสสาวะ • กรณีมีเหตุจำเป็นสำคัญอื่นๆ กรุณาแจ้งล่วงหน้า และ “กระทำตนให้สมกับเหตุจำเป็นนั้น”

8. ขอต้อนรับเข้าสู่ภาคทฤษฎีครับขอต้อนรับเข้าสู่ภาคทฤษฎีครับ

9. ความสำคัญของภาษาไทยเพื่อการสื่อสารความสำคัญของภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร

10. หัวข้อการเรียนการสอน • ความรู้เกี่ยวกับภาษาไทย • ความหมาย • ประเภทของภาษา • ลักษณะทั่วไปของภาษา • ลักษณะเฉพาะของภาษาไทย • หลักการสื่อสารในชีวิตประจำวัน • ความหมาย • จุดประสงค์ของการสื่อสาร • องค์ประกอบของการสื่อสาร • ประเภทของการสื่อสาร • อุปสรรคของการสื่อสาร

11. ความรู้เกี่ยวกับภาษาไทยความรู้เกี่ยวกับภาษาไทย • ภาษา (กริยา ส. ภาษ) แปลว่า พูด บอก หรือ กล่าว (นาม ภาษา) ความหมายว่า คำพูดหรือถ้อยคำ • พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ • ถ้อยคำที่ใช้พูดหรือเขียนเพื่อสื่อความของชนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเช่น ภาษาไทย ภาษาจีน • เพื่อสื่อความเฉพาะวงการเช่น ภาษาราชการ ภาษากฎหมาย ภาษาธรรม; • เสียง ตัวหนังสือ หรือกิริยาอาการที่สื่อความได้เช่น ภาษาพูด ภาษาเขียน ภาษาท่าทาง • (โบ)คนหรือชาติที่พูดภาษานั้นๆ เช่น มอญ ลาว ทะวาย ; • (คอม)กลุ่มของชุดอักขระ สัญนิยม และกฎเกณฑ์ที่กำหนดขึ้นเพื่อสั่งงานคอมพิวเตอร์ เช่น ภาษาซี ภาษาจาวา; • โดยปริยายหมายความว่าสาระ เรื่องราว เนื้อความที่เข้าใจกัน เช่น ตกใจจนพูดไม่เป็นภาษา เขียนไม่เป็นภาษา ทำงานไม่เป็นภาษา

12. ประเภทของภาษา • ๑. วัจนภาษา(Verbal Language) - ภาษาพูดหรือภาษาที่ออกเสียงเป็นถ้อยคำ - ตัวอักษรหรือภาษาเขียน • ๒. อวัจนภาษา(Non – Verbal Language) - กิริยาท่าทาง - การใช้สีหน้า ดวงตา - น้ำเสียง - สัญลักษณ์ สัญญาณต่างๆ - การใช้สถานที่ - การใช้เวลา - การใช้สิ่งของ

17. ลักษณะทั่วไปของภาษา • ๑. ภาษาประกอบขึ้นด้วยเสียงและความหมาย • ๒. ภาษามีระบบระเบียบมีไวยากรณ์เฉพาะของแต่ละภาษา • ๓. ภาษาเกิดจากการเรียนรู้โดยมีสิ่งแวดล้อมเป็นตัวกำหนด • ๔. ภาษามีจำนวนประโยคไม่รู้จบ • ๕. ภาษาคือการกำหนดสัญลักษณ์ร่วมกัน • ๖. ภาษามีการเปลี่ยนแปลง • ความหมายเปลี่ยนแปลง เช่น แพ้ เป่าปี่ ดัดจริต พลิกแผ่นดิน • ความหมายกว้างขึ้น เช่น หางเครื่อง กระโถน เดินสาย • ความหมายแคบลง เช่น กาพย์

19. ลักษณะเฉพาะของภาษาไทยลักษณะเฉพาะของภาษาไทย • ภาษาไทยมีตัวอักษรเป็นของตนเอง • ภาษาไทยเป็นภาษาคำโดด (ไม่ต้องเปลี่ยนรูปเมื่อจะนำไปใช้) • ภาษาไทยส่วนมากเป็นคำพยางค์เดียวมีความหมายสมบูรณ์ในตัว • คำเดียวอาจมีหลายความหมาย หลายหน้าที่ เมื่ออยู่ในตำแหน่งต่างกัน • “หลังจากไก่ขันเขาก็ลุกขึ้นใช้ขันตักน้ำหนึ่งขันมาล้างหน้า แล้วก็นึกขันว่า ตื่นมานั่งขันเชือกอย่างแข็งขันแต่เช้าทำไม” • ภาษาไทยมีลักษณนาม เช่นกีตาร์ เกวียน ทะเล ช้าง ปริญญาบัตร • ภาษาไทยมีระบบเสียงสูงต่ำ • ภาษาไทยเป็นภาษาที่มีชั้นเชิงคือ มีระดับของคำ • คำภาษากวี

20. หลักการสื่อสารในชีวิตประจำวันหลักการสื่อสารในชีวิตประจำวัน • การสื่อสาร (communication) คือ การติดต่อกันระหว่างมนุษย์ตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป โดยถ่ายทอดเรื่องราวต่างๆ ที่เป็นข้อเท็จจริง ข้อคิดเห็น หรือการแสดงความรู้สึก ซึ่งต้องอาศัยเครื่องนำทางหรือสื่อนำไปด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง เพื่อให้ถึงจุดหมายปลายทางที่ต้องการ และทำให้เกิดการรับรู้ร่วมกันตลอดจนเกิดการตอบสนองต่อกัน

21. จุดประสงค์ของการสื่อสารจุดประสงค์ของการสื่อสาร • แจ้งให้ทราบ – เพื่อทราบ • สอน/ ให้การศึกษา/ ให้รายละเอียด/ ข้อมูลข่าวสาร – เพื่อเรียนรู้ • สร้างความบันเทิง/ จรรโลงใจ - เพื่อความบันเทิง/ ความสุข • โน้มน้าวใจ - เพื่อกระทำหรือตัดสินใจ

22. องค์ประกอบของการสื่อสารองค์ประกอบของการสื่อสาร • ๑. ผู้ส่งสาร (sender) • บุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่เป็นผู้เริ่มต้นการสื่อสาร โดยจะแปลสารให้อยู่ในรูปของสัญลักษณ์ต่างๆ ที่มนุษย์สร้างขึ้นแทนความคิด เช่น ภาษา กิริยาอาการ เครื่องหมายต่างๆ เพื่อถ่ายทอดความคิด ความรู้สึก ข้อมูลข่าวสารต่างๆไปยังผู้รับสาร

23. ผู้ส่งสารที่มีประสิทธิภาพ มีลักษณะดังนี้ • มีจุดมุ่งหมายในการถ่ายทอดสาร • แจ้งให้ทราบ /ถามให้ตอบ /บอกให้ทำ / นำให้คิด • มีความรู้ความเข้าใจเนื้อหาที่ต้องการสื่อสารเป็นอย่างดี • ต้องทราบความสามารถและความพร้อมของผู้รับสาร • ความประสงค์ของผู้รับสาร • ความรู้และประสบการณ์ของผู้รับสาร • ทัศนคติของผู้รับสาร • รู้จักใช้วิธีสื่อสารที่เหมาะสม

24. ๒. สาร (message) • เรื่องราว ตัวข้อมูล สาระสำคัญที่ผู้ส่งสารส่งถึงผู้รับสาร • ข้อเท็จจริง • ข้อคิดเห็น • ข้อคิดเห็นเชิงประเมินค่า • ข้อคิดเห็นเชิงแนะนำ • ข้อคิดเห็นเชิงตั้งข้อสังเกต • สารประเภทแสดงความรู้สึก

25. ๓. สื่อ หรือ ช่องทางการติดต่อสื่อสาร (channel) • ช่องทางหรือตัวกลางที่เชื่อมโยงสารจากผู้ส่งสารไปยังผู้รับสาร • ภาษา (วัจนภาษาและอวัจนภาษา) • สื่อธรรมชาติ • สื่อมนุษย์หรือสื่อบุคคล • สื่อสิ่งพิมพ์ • สื่ออิเล็กทรอนิกส์ • สื่อระคน / อื่นๆ

26. 4. ผู้รับสาร (receiver) • บุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่รับรู้ข้อมูลจากผู้ส่งสาร ทำความเข้าใจกับข้อมูลที่ได้รับและมีปฏิกิริยาตอบสนอง • ผู้รับสารที่มีประสิทธิภาพ ได้แก่ • เปิดรับเรื่องราวข่าวสารต่างๆอยู่เสมอ • มีสมาธิ • มีปฏิกิริยาตอบสนองได้รวดเร็วและถูกต้อง

27. 5. ปฏิกิริยาตอบสนอง (feedback) • สิ่งที่เกิดขึ้นจากการเข้าใจความหมายร่วมกันระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร

28. กระบวนการสื่อสารที่สัมฤทธิผลกระบวนการสื่อสารที่สัมฤทธิผล สาร สื่อ ผู้ส่งสาร ผู้รับสาร ปฏิกิริยาตอบสนอง

29. ประเภทของการสื่อสาร • การสื่อสารทางเดียว (one – way communication) • การสื่อสารสองทาง (two – way communication)

30. อุปสรรคของการสื่อสาร • อุปสรรคจากผู้ส่งสาร • ขาดความรู้ • ขาดความพร้อม เช่น เจ็บป่วย • ขาดความสามารถในการถ่ายทอดหรือมีกลวิธีที่ไม่เหมาะสม • ขาดการวิเคราะห์ผู้ฟัง • มีทัศนคติแง่ลบต่อตนเอง ผู้รับสาร

31. อุปสรรคจากสาร • เลือกสารไม่เหมาะสม • ยาก – ง่าย • มาก – น้อย • ซับซ้อน • คลุมเครือ ไม่ชัดเจน • ขัดกับความคิด ความเชื่อ ค่านิยม

32. อุปสรรคจากสื่อ • ใช้สื่อไม่เหมาะสม • สื่อขัดข้อง • บรรยากาศ • ภาษาไม่เหมาะสม

33. อุปสรรคจากผู้รับสาร • ขาดความรู้ • มีทัศนคติแง่ลบต่อผู้ส่งสาร /สาร • คิดว่าตนมีความรู้ดีแล้ว • ขาดความพร้อมทางร่างกาย • ขาดสมาธิ • ตั้งความหวังในการรับสารไว้สูงเกินไป

34. ครูพลอยสอนวิชาภาษาไทย วันหนึ่งเธอสอนนักเรียนเรื่องการเขียนจดหมายสมัครงาน เธอพยายามอธิบายถึงหลักการเขียนจดหมายสมัครงานและแสดงวิธีการเขียนให้นักเรียนดูด้วย microsoftpowerpointนักเรียนต่างตั้งใจฟังจนสามารถเข้าใจหลักและวิธีการเขียนจดหมายสมัครงานตามที่ครูพลอยต้องการทุกประการ

35. ผู้สมัครรับเลือกตั้งจากพรรคการเมืองพรรคหนึ่งไปหาเสียงที่บ้านของยายมี ขอร้องให้ยายมีเลือกตนเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ยายมีรับปากว่าจะเลือก แต่เมื่อถึงวันเลือกตั้ง ยายมีกลับไปเลือกคนอื่น

36. เอกสารอ้างอิงและแนะนำให้อ่านเพิ่มเติมเอกสารอ้างอิงและแนะนำให้อ่านเพิ่มเติม ไขสิริ ปราโมช ณ อยุธยา. (๒๕๔๐). การเปลี่ยนแปลงถ้อยคำและความหมายของสำนวนไทย. พิมพ์ครั้งที่ ๖. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณาจารย์ภาควิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (๒๕๓๙). การใช้ภาษาไทย ๑. กรุงเทพ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. จุไรรัตน์ ลักษณะศิริ; และบาหยัน อิ่มสำราญ (บรรณาธิการ). (๒๕๕๒). การใช้ภาษาไทย. นครปฐม : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร. . (๒๕๕๓). ภาษากับการสื่อสาร. พิมพ์ครั้งที่ ๔. นครปฐม : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร. ตวงรัตน์ คูหเจริญ ; และคณะ. (๒๕๓๘). ภาษาไทยพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: ธีรพงศ์การพิมพ์. ผะอบโปษกฤษณะ. (๒๕๔๔). ลักษณะเฉพาะของภาษาไทย. พิมพ์ครั้งที่ ๗. กรุงเทพฯ : อักษรพิทยา. สุโขทัยธรรมาธิราช, มหาวิทยาลัย. (๒๕๒๘). การใช้ภาษาไทย. นนทบุรี : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.