1 / 66

УПАТСТВА ПРИРАЧНИК ЗА ТИМП (ТИМОВИТЕ НА ИТНА МЕДИЦИНСКА ПОМОШ) Проф. д-р виктор камилоски Dr.sci

УПАТСТВА ПРИРАЧНИК ЗА ТИМП (ТИМОВИТЕ НА ИТНА МЕДИЦИНСКА ПОМОШ) Проф. д-р виктор камилоски Dr.sci. Универзитетска клиника за хируршки болести Св.Наум Охридски - Скопје. ЗОШТО ТРАУМА ПАЦИЕНТИТЕ УМИРААТ ?

mab
Download Presentation

УПАТСТВА ПРИРАЧНИК ЗА ТИМП (ТИМОВИТЕ НА ИТНА МЕДИЦИНСКА ПОМОШ) Проф. д-р виктор камилоски Dr.sci

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. УПАТСТВАПРИРАЧНИК ЗА ТИМП (ТИМОВИТЕ НА ИТНА МЕДИЦИНСКА ПОМОШ)Проф.д-р виктор камилоски Dr.sci Универзитетска клиника за хируршки болести Св.Наум Охридски - Скопје

  2. ЗОШТО ТРАУМА ПАЦИЕНТИТЕ УМИРААТ ? • ПОРАДИ ХИПОКСИЈАТА НА ВИТАЛНИТЕ ОРГАНИ КОЈА МОЖЕ ДА БИДЕ ПРИЧИНЕТА ОД • AIRWAY / VENTILATORY ОТКАЖУВАЊЕ • ЦИРКУЛАТОРНО ЗАТАЈУВАЊЕ ( КАРДИОГЕНО,ХЕМОРАГИЈА) • КЦП ( МОЗОЧНА ТРАУМА) • ТИМП ДА СЕ ФОКУСИРА НА HYPOXIA,HYPOPERFUSIA, HEMORAGIA.

  3. • Hypoxia • Hypothermia • Acidosis Coagulopathy

  4. ТРАУМА • Изолирана • Мултипна • Политраума - витална загрозеност !! - SIRS Сосамиотактнатрауманедоаѓасамодолокалнооштетувањенаткивототукуи домобилизирање и нацелиоторганизам. Какоодговорнатрауматадоаѓадоактивирањенамногубројнимеханизми и спрегикаконеурогени, вегетативни,така и ендокрини и метаболни.

  5. ТРИЈАЖНА НОМЕНКЛАТУРА ( по приоритет и боја) • Т1(Red) – ХИТЕН, НЕОДЛОЖЕН ТРЕТМАН Живото-спасувачки третман. Пр. airway обструкција (отстранување на пречката), надворешно крварење( компресија, Езмарх), Вентилен пнеумоторакс (торакоцентеза во втор.трет интеркостален простор) • T2( Yellow)-ОДЛОЖЕН ТРЕТМАН Потреба од третман/хируршка интервенција која може за кратко да биде одложена. а тоа не го загрозува животот (пр. отворена фрактура на фемур,луксација на зглоб, со секција на артерија, опекотини од 15-30%) • T3 (Green)-МИНИМАЛЕН ТРЕТМАН Грижа за себе со или без потреба од медицинска помош (пр. мала рана,стабилна фрактура на мала коска,мала опекотина до 10 %, транспортот може да си го организира сам) T4 –(Black) Очекуван третман Бара голем третман или има лоши шанси за преживување(тешка КЦП,спинална повреда,голема опекотина над 50%,голема доза на радијација- бара високи дози на аналгезија) •  СМРТ

  6. ТРИЈАЖА • Мерење на витални параметри и ниво на свест • Glasgow coma scale < 14 или • Систолен притисок < 90 или • Респирации < 10 > 29 ДА НЕ

  7. ТРИЈАЖА • ВЕДНАШ ВО ТРАУМА ЦЕНТАР, ПРВО ДОЈАВА • ОЦЕНА НА АНАТОМИЈА НА ПОВРЕДА • Сите пенетрантни повреди на глава,врат,торакс,абдомен,екстремитети над лакт и колено • Flail chest • Комбинирана траума со опекотини • Две или повеќе фрактури на долги коски • Пелвичнни фрактури • Моторна парализа на екстремитет • Ампутација проксимално од рачен зглоб и скочен зглоб ДА НЕ

  8. ТРИЈАЖА • ВЕДНАШ ВО ТРАУМА ЦЕНТАР, ПРВО ДОЈАВА • МЕХАНИЗ. НА ПОВРЕДА + HIGH ENERGY ИМПАКТ • Исфрлен возач,сопатник од кола • Загинат,умрен во возилото • Екстракција на жртвата > 20 мин • Пад повисок од 2 метри • Превртено возило • Голема брзина на судар на возилата > 60 km, голем дефект на возилото > 20 cm, набивање на кабината на возилото каде седела траума жртвата • Ауто-пешак импакт/ауто-велосипед,мотор импакт > 10 км/час • Пешак исфрлен подалеку од возило или пак преку хауба или кров на возило ДА НЕ

  9. Monitoring of the trauma patient

  10. СПЕЦИФИЧНИ ВЕШТИНИ

  11. ЕВАКУАЦИЈА НА ПОВРЕДЕНИОТ ОД ВОЗИЛОТО СО МОЖНА ПОВРЕДА НА ЦЕРВИКАЛЕН РБЕТ (пристап од напред, од позади, од страна)

  12. БЕЗБЕДНО ВАДЕЊЕ НА ЗАШТИТНА КАЦИГА

  13. ПЛАСИРАЊЕ НА ДАСКА ЗА ТРАНСПОРТ(LONGBOARD) Пациент во пронација

  14. Пациент во супинација

  15. Во стоење

  16. ПЛАСИРАЊЕ НА ШАНЦОВ ОКОЛУВРАТНИК • Задолжително да биде со адекватна ГОЛЕМИНА • Да не се бара помош од повредениот да ја заврти главата или пак да држи со раце • Пред да се стави да се извадат сите ланчиња,накит и слично • Да овозможува отварање на устата, за струење на воздух или пак ако се очекува повраќање, за интубација • Се пласира отворена со подметнување прво на делот од задната страна па после да се фиксира по контурите на вилицата

  17. ПЛАСИРАЊЕ НА ШАНЦОВ ОКОЛУВРАТНИК Мануелна имобилизац ија и припрема за поставување околувратник

  18. Пристап од напред кај стоечки пациент

  19. Деца внимание!

  20. ИНДИКАЦИИ ЗА ТРАНСПОРТ НА ТРАУМА ПАЦИЕНТ и ПОСТАПКИ

  21. ИНДИКАЦИИ ЗА ТРАНСПОРТ НА ТРАУМА ПАЦИЕНТ • ИТЕН И НЕОДЛОЖЕН ТРАНСПОРТ ДО БОЛНИЦА ИЛИ ТРАУМА ЦЕНТАР • Компромитирано дишење и механичка опструкција на дишни патишта • Хемодинамски нестабилен со знаци за тежок трауматски шок. Систолен притисок(СП) < 90, < 30 ml/час Диуреза,CVP < 5 см воден столб • Краниоцеребрална повреда со промена на GCS (Glasgow Coma Scale), неуролошка латерализација,пенетрантна повреда • Тешка траума на градниот кош со респираторна инсуфициенција • Нестабилна фрактура на карлица • Ампутација на екстремитет над шака или стопало • Голема васкуларна повреда • Интубиран траума пациент • Моторна парализа на некој екстремитет( моно,пара,хемиплегија) • Пенетрантна повреда на главата,вратот,градниот кош или есктремитетот со дефицит или отсуство на пулсот дистално од повредата • Мултипли повреди или политраума

  22. Мотив • БРЗ ТРАНСПОРТ ДО БОЛНИЦА ИЛИ ТРАУМА ЦЕНТАР • Две или повеќе фрактури на екстремитет • Компресија на медијастинум од некој волумен ( haemato-pneumothorax) • Пролонгирана респираторна вентилација или подршка • Пелвична фрактура • Flail chest • Бремена жена со траума на градниот кош ,абдоменот и екстремитетите • Возраст < 5 или > 55

  23. Постапки на ИМП • Примарна оцена и реоцена (Primary assessment + reassessment) • МОНИТОРИНГ на витални знаци - BP, P, RR(Крвен притисок( мануелно иницијално, Пулс, респирации),Пулс оксиметрија,неуролочки статус • GCS < 8 -интубација • Венска линија, Аналгетика • Губиток на 1 лит. Крв замена со 2 лит кристалоиди ( РЛ-рингер лактат) • Избегнување езмарх-ова повеска туку директна компресија на местотот на крварење • Покривање со стерилна газа на секоја рана ,посебно кај отоврени фрактури • Пласирање на торакална газа кај вентилен или отворен пнеумоторакс • Адекватна имобилизација,Крамерова шина,транспортна даска, Шансов околувратник итн • При голема крвозагуба и подолг транпорт 2+2 единици : Еритроцити„О“(-) заедно со универзална АБ плазма ( специјален emergency blood pack) • Насо/оро гастрична сонда, Уринарен катететер • Крикотироидектомија ( низ крикоидна мембрана со игла или мал тубус)

  24. СПЕЦИЈАЛНИ И НЕОДЛОЖНИ ПОСТАПКAИ КАЈ ТРАУМА ПАЦИЕНТИ СО ТЕЖОК И МАСИВЕН ТРУМАТСКИ ХЕМОРАГИЧЕН ШОК • Веднаш да се направи компресија на сите поголеми надворешни крварења (со стерилна газа, њкомпреса,видлив голем крвен сад да се фати со пеан или друг инструмент кај големи и разорни мекткивни оштетувања и ампутации) • Симултано мерење на артериски притисок,пулс,фрекфенција на дишење и поставување на најмалку две венски линии и веднаш започнување со наредната постапка (за ова се потребни две лица) • Веднаш почни со 20 мл/кг РЛ (Рингер Лактат), Физиолшки. раствор-за 70 кг x 20= 1.400 ml • Без одговор (TA<90mmHg, Пулс над 120 , diureza < 30 ml/h, ) повторно давај ив 20 мл/кг РЛ • Ако пак нема одговор веданш да се започне со 10 мл/кг крв О(-) и Универзална АБ плазма (2+2)( Emergency pack. Blood bank set) • Адекватна имобилизација на екстремитет посебно карлица ќе го намали крварењето од фрактурните површини и ќе спречи понатамошен евентуален раскин на големи крвни садови. • Пелвични фрактури пласирај биндер • Хематопнеумоторакс постави торакален дрен ( Pneumocat) • Постави уринарен катетер( да се маркира хематурија, мери сатна диуреза)

  25. ПОВРЕДИ НА МУСКУЛОСКЕЛЕТЕН СИСТЕМ

  26. Фрактура • Дефиниција • Сигурни знаци • Деформитет, патолошка подвижност, крепитацци, видливи фрагменти • Несигурни знаци • Болка, оток,нарушена функција ОТВОРЕНИ/ЗАТВОРЕНИ

  27. ПОВРЕДИ НА КАРЛИЦАТА • Масовни крварења (V=r3) - механички нестабилна карлица - хемодинамски нестабилен пациент

  28. ПОВРЕДИ НА КАРЛИЦАТА • ПРОТОКОЛ ЗА ТИМОВИТЕ НА ИМП КАЈ СКРШЕНИЦИ НА КОСКИТЕ НА КАРЛИЦАТА: • Следење на АБЦ- протокол • Дистално неуроваскуларен статус • Испитај утертрално крварење,скротален или перинеален хематом, • Испитај перинеални,вагинални, ректални лацерации • Избегнувај,забрането ексцесивно движење,можна повреда на важни структури и поголема крвозагуба од фрактурните површини • Пласирај компресивен чаршав или пак специјални биндери(појаси) • Брз транспорт до траума центар ( надворешен фиксатор)

  29. Инспекција

  30. Инспекција

  31. Отворена фрактура на карлица

  32. преглед

  33. Клиничка слика-симтоми и знаци

  34. Карлица • Pelvic binder

  35. Протокол на ИМП кај отворени фрактури • Следење на АБЦ- протокол • Кај стабилен пациент испитување на фрактурата со документирање на неуро-васкуларен статус • Отсранување на сите контаминирани работи (гранки,дрвца,лисја,песок,дел од гардероба,платно итн) и покривање со стерилна газа натопена во Бетадин раствор и затварање со завој • Имобилизација на два соседни зглоба со Крамерова шина или тврд предмет.

  36. ТРАУМА НА ГОРЕН ЕКСТРЕМИТЕТ ургентни состојби • Прво испитај неуро-васкуларен статус. Пред се палпирај a.brahialisиa.radialis па после иследи го евентуален дефицит на n. radialis,n.medianus,n.ulnaris • Сите луксации на зглобови посебно рамото -ако има отсуство на пулсации да се репонира доколку транспортот е подолг од 1 час • МАНУЕЛНА РЕПОЗИЦИЈА ( внимателно !!!) • Имобилизирај со Митела или Крамерова Шина • Внимавај Отворени фрактури(humerus, antebrachi) • Ампутации • Тешки и разорни мекоткивни повреди,рани со дефект на кожа, подкожа,мускули и др. • Компартмен синдром (Compartmensy)

  37. ТРАУМА НА ДОЛЕН ЕКСТРЕМИТЕТ FRACTURA FEMORIS • Да се внимава кај секоја фрактура на бутна коска бидејќи истата е живото -загрозувачка повреда во сучај на развивање на FES(Fat emboli syndromили ARTS( Adult respiratory syndrome) • Етиолошки- зачепување со коскена срцевина(bone marrow) на капиларите на белите дробови,можна масна емболија во белите дробови со едем со иреверзибилна размена на гасови • ALERT. Клинички конфузен,сомнолентен, знаци за респираторен дистрес,тахипнеа,тахикардиа ,петехии. P O2 ,60. • ALERT . Млад-неимобилизиран(од момент на незгода,транспорт)-повеќе од 6-8 часа од незгодата • ДАЈ ВИСОКИ ДОЗИ НА АНАЛГЕТИКА ОБЕЗБЕДИ ВЕНСКА ЛИНИЈА И АДМИНСТРИРАЈ ВЕДНАШ 1000 МЛ.РЛ(РИНГЕР ЛАКТАТ),КИСЛОРОДНА ПОДРШКА СО МАСКА НА ЛИЦЕ,ДОКОЛКУ КРВАРИ 1: 1 ЕРИТРОЦИТИ -ПЛАЗМА • ALERT. ВЕДНАШ ДО ТРАУМА ЦЕНТАР

  38. УРГЕНТНИ СОСТОЈБИ КАЈ ПОВРЕДИ НА ДОЛНИТЕ ЕКСТРЕМИТЕТИ • Прво испитај неуро-васкуларен статус. Пред се палпирај a.dosralispedisиa.retromaleolaris, па после иследи го евентуален дефицит на n.peroneus, n.tibialis, n.ischiadicus. • МАНУЕЛНА РЕПОЗИЦИЈА ( внимателно !!!) • Имобилизирај со Митела или Крамерова Шина • Сите луксации на зглобови посебно коленото (Cave! a. et v.poplitea, N.Peroneus), колкот-со/без фра на ацетабулум( N.Ishiadicus) и скочен зглоб ( лацерација на a.tibialis,a.retromaleolaris) • Дислоцирани интрартикуларни Фрактури на дистален фемур (kondili) и Fracturaplatotibialis (Shatcker type) со можна лацерација на нервно-васкуларни структури на коленото • Отворени фрактури (карлица,фемур,подколеница) • Тешки и разорни мекоткивни повреди,рани со дефект на кожа, подкожа,мускули и др. • Ампутации • Компартмен синдром(Tibialis anterior syndrome). Поради недоложна потреба од декомпресија (Fasciotomia) на потколеницата

  39. Degloving injury, Fractura aperta

  40. Протокол на ИМП кај ампутиран екстремитет • Обезбеди хемостаза,најдобро со дигитална компресија. Во случај на масовно крварење пласирај Езмарх. Пласирај пеан или спец.клампи за крвен сад доколку е видлив и постои голем млаз на крварење • Веднаш дај Високи дози на аналгетици • Обезбеди венска линија и веднаш започни со ив инфузии ( да се спречи стагнантна целуларна хипоксија на најдисталните партии) ДАЈ БОЛУС 20 МЛ/КГ. ДАЈ 2000 МЛ РЛ ВО КРАТОК ПЕРИОД • Ампутираниот дел завиткај го во стерилна газа натопена во рингер лактат и стави ја во пластично кесе или специјален ладен контејнер за транспорт. Доколку нема спец.контејнер стави лед во друга кеса околу но не директно на ампутираниот дел. • НЕ ГО ЗАМРЗНУВАЈ. Можно иреверзибилно оштетување. ДА НЕ СЕ МОКРИ ТКИВОТО ТУКУ ДА БИДЕ СУВО,НЕ ГО ИСПИРАЈ И ПОТОПУВАЈ ВО ВОДА.

  41. ИМП КАЈ ТЕРМИЧКИ ПОВРЕДИ (изгореници) • Прво острани го изворот на топлина( топлотна, хемиска) • Примени го ABCDE МЕТОД за примарна оцена на опечениот • Ако комбустијата е во предел на лице ,врат и горен торакс и инхалирал топлина ПРЕВЗЕМИ МЕРКИ НА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ПРООДНОСТ НА ДИШНИТЕ ПАТИШТА И ОБЕЗБЕДИ НОРМАЛНО ДИШЕЊЕ. ВО СЛУЧАЈ НА ЕДЕМ,АСФИКСИЈА,ОБСТРУКЦИЈА ВЕДНАШ ИНТУБИРАЈ.ДОКОЛКУ НЕМОЖЕ НАПРАВИ УРГЕНТНА КРИКОСТОМИЈА • Процени ја површината со правило на деветки • Процени ја длабочината • ВИСОКИ ДОЗИ НА АНАЛГЕТИКА ИВ ВО КОМБИНАЦИЈА СО ИМ • ОБЕЗБЕДИ ВЕНСКА ЛИНИЈА И ВЕДНАШ ЗАПОЧНИ СО АДМИНИСТРАЦИЈА НА ИЗОТОНИЧЕН КРИСТАЛОИД 20МГ/КГ-РИНГЕР ЛАКТАТ . НЕ ДАВАЈ КРВ И КРВНИ ПРОДУКТИ • Превземи специфични мерки на грижа за раните • ВЕДНАШ ПОКРИЈ ГО МЕСТОТОТ СО СТЕРИЛНИ ГАЗИ ДОБРО НАТОПЕНИ ВО ФИЗИОЛОШКИ РАСТВОР. НЕ СТАВАЈ МАСТИ,ДРУГИ ЛЕКОВИ ИЛИ СЛИЧНО • УРГЕНТЕН ТРАНСПОРТ ДО ЦЕНТАР ЗА ОПЕКОТИНИ • НЕ СТАВА МРАЗ ДИРЕКТНО НА РАНИТЕ-ОПСАНОСТ ОД ВАЗОКОНСТРИКЦИЈА И ДОПОЛНИТЕЛНО ОШТЕТУВАЊЕ НА ТКИВОТО

More Related