ละครพาฉันสู่ฝันไกล...จากดินสู่ดาว

1. ละครพาฉันสู่ฝันไกล...จากดินสู่ดาวละครพาฉันสู่ฝันไกล...จากดินสู่ดาว Drama bringing me to further dreams: From earth to the star. Rajanagarindra Institute of Child Development Ministry of Mental health

2. ความเป็นมาของโครงการ

3. โครงการละครบำบัดสถาบันพัฒนาการเด็กราชนครินทร์โครงการละครบำบัดสถาบันพัฒนาการเด็กราชนครินทร์ ความเป็นมาของโครงการ โครงการละครบำบัด เป็นโครงการนำร่องและพัฒนาการใช้ละคร/ การแสดงมาเป็นสื่อในการบำบัดรักษา นำไปสู่การพัฒนาศักยภาพทักษะทางสังคมและอาชีพระยะยาว โดยจัดทำเพื่อพัฒนาศักยภาพในกลุ่ม เด็กพิเศษและบุคคลกลุ่มพิเศษ ผู้ที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา ผู้มีข้อจำกัดทางการเคลื่อนไหว นำไปสู่การพัฒนาการใช้ชีวิตในสังคมและการพัฒนาอาชีพ

4. โครงการละครบำบัดครั้งแรกโครงการละครบำบัดครั้งแรก สถาบันฯได้เริ่มโครงการละครบำบัดตั้งแต่ เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553 โดยความร่วมมือจาก Interact Center โดย Mrs. Jeanne Calvitผู้กำกับการแสดง St. Olaf College โดย Prof. Dr. Michael & Ann LemmingProf. มูลนิธิบ้านสมานใจ องค์การบริหารส่วนตำบลดอนแก้ว ชมรมโกลบอลแคมปัส ชมรมเปี่ยมด้วยรัก โรงเรียนกาวิละอนุกูล

5. โครงการละครบำบัดครั้งแรก(ต่อ 2) มีผู้เข้าร่วมจำนวน 14 คน มีการฝึกซ้อมและแสดงรวมทั้งสิ้น 14 ครั้ง มีการแสดงโชว์ชื่อชุด We are all clown; พวกเราทุกคนล้วนเป็นตัวตลก ในวันที่ 12 มีนาคม 2553 การแสดงนี้ใช้เวลาแสดงประมาณ 30 นาที

6. โครงการละครบำบัดครั้งแรก (ต่อ 3) ผลจากการจัดกิจกรรมละครบำบัดในครั้งแรก พบว่า ละครสามารถพัฒนาทักษะชีวิตของบุคคลพิเศษได้ บุคคลพิเศษมีความภาคภูมิใจในตัวเอง กล้าแสดงออกมากขึ้น นักแสดงรู้สึกได้รับการยอมรับจากสังคม จากการสังเกตพฤติกรรมระหว่างการเข้าร่วมกิจกรรมยังพบว่า บุคคลพิเศษมีความผูกพันกัน ให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกัน รู้จักรอคอยมากขึ้น

7. ความเป็นมาของโครงการ โครงการละครบำบัดในปีต่อมา โครงการละครบำบัดของสถาบันฯได้พัฒนาต่อมา ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2554 ได้รับ ความร่วมมือจาก Interact Center โดย Mrs. Jeanne Calvitผู้กำกับการแสดง Mr. Todd Peterson นักดนตรี Ms. Natali Wilson ผู้กำกับเวที รวมถึง Mr. Mike Brindley & Matt Dahlstromนักแสดงดาวน์ซินโดรม และ St. Olaf College ผู้เข้าร่วมประกอบด้วยบุคคลออทิสติก บุคคลดาวน์ซินโดรม บุคคลที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา และผู้พิการทางการเคลื่อนไหวจำนวน 21 คน และมีอาสาสมัครบุคคลทั่วไปจำนวน 6 คน

8. ความเป็นมาของโครงการ โครงการละครบำบัดในปีต่อมา โดยใช้เวลาในการฝึกซ้อม 6 สัปดาห์รวมทั้งสิ้น 28 ครั้ง รวมถึง มีการจัดการแสดงครั้งใหญ่ โดยใช้ชื่อว่า Searching for Sanook; ละครเพลงแสวงหาความสนุก มีการแสดงทั้งสิ้น 3 รอบ ๆละ 40 นาที ในวันที่ 4 และ 5 มีนาคม พ.ศ. 2554

9. โครงการละครบำบัดในปีต่อมา (ต่อ 2) พบว่าหลังการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มละครบำบัด นักแสดงมีการพัฒนาทักษะทางสังคมที่ดีขึ้นและจากการสัมภาษณ์ผู้ปกครอง/ผู้ดูแลกลุ่มบุคคลพิเศษพบว่า -นักแสดงมีการพัฒนาตนเองในทางที่ดีขึ้นในด้านความรับผิดชอบ ต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย -มีการตระหนักในบทบาทการแสดงเสมือนมีอาชีพนักแสดง -มีความตรงต่อเวลาและการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าที่ดีขึ้น

10. ขั้นตอนการดำเนินงานการจัดกิจกรรมสถาบันพัฒนาการเด็กราชนครินทร์ร่วมกับ Interact Center

11. กระบวนการประสานองค์กรที่เกี่ยวข้องกระบวนการประสานองค์กรที่เกี่ยวข้อง การประชุมเตรียมการ การกำหนดแผนการซ้อม การกำหนดบุคคลผู้รับผิดชอบ การยืนยันการวินิจฉัย กำหนดการคัดเลือกนักแสดง

12. กระบวนการการฝึกบุคคลพิเศษร่วมกับผู้ร่วมกิจกรรมกระบวนการการฝึกบุคคลพิเศษร่วมกับผู้ร่วมกิจกรรม กระบวนการคัดเลือกนักแสดง กระบวนการฝึกซ้อมระยะ 6 สัปดาห์ กระบวนการแสดงต่อสาธารณชน สรุปผลการจัดงานและการแสดง

13. การซ้อมกิจกรรมละครบำบัดใน 6 สัปดาห์

14. การฝึกซ้อมสัปดาห์ที่ 1 สร้างความคุ้นเคยระหว่างผู้ฝึกซ้อมกับนักแสดงและระหว่างนักแสดงด้วยกัน สร้างความมั่นใจและให้ทุกคนมีส่วนร่วมหรือเป็นส่วนหนึ่งในการซ้อมการแสดง ใช้กิจกรรมที่เน้น ความสนุกสนาน สร้างความคุ้นเคย กิจกรรมเต้นประกอบเพลงท่าซ้ำ ๆ จำเนื้อร้องง่าย ๆ

15. กิจกรรมการซ้อมในสัปดาห์ที่ 1 • Warm up • การเคลื่อนไหวแบบส่องกระจก (Mirror Technique) • การเคลื่อนไหวแบบรำเทียน Candle Dance) • การเลียนแบบการเคลื่อนไหวของสัตว์ (Copycat) • การฝึกเปล่งเสียงและร้องเพลง (Voice training) • ประพันธ์เพลงและซ้อมร้องเพลง ขี้หมา

16. สิงที่ได้รับในสัปดาห์ที่ 1 นักแสดงคุ้นเคย รู้จักกันมากขึ้น นักแสดงอยากมีส่วนร่วมในการแสดง อยากมีบทบาทในการซ้อม นักแสดงได้เรียนรู้การฝึกเปล่งเสียงจากการวอร์มเสียง นักแสดงร้องเพลงได้และภูมิใจที่มีการแสดงเตรียมพร้อม สำหรับไว้โชว์ 1 ชุด

17. การฝึกซ้อมสัปดาห์ที่ 2 การซ้อมเน้นการผ่อนคลายเพื่อไม่ให้นักแสดงเครียดกับการซ้อมมาก ยังมีการใช้เกมส์เพื่อเรียกความสนใจ นักแสดงเริ่มรู้จักกัน มีปฎิสัมพันธ์ต่อกันมากขึ้น เน้นให้นักแสดงกล้าแสดงออกและกล้าที่จะเล่าความใฝ่ฝันแก่ผู้อื่น

18. กิจกรรมการซ้อมในสัปดาห์ที่ 2 • Warm up • การฝึกเปล่งเสียงและร้องเพลง (Voice training) • ประพันธ์เพลงและซ้อมร้องเพลง เก่งไม่พอ (down beat) • ประพันธ์เพลงและซ้อมร้องเพลง ตะกายดาว (mountain song)

19. สิ่งที่ได้รับในสัปดาห์ที่ 2 นักแสดงมีการสื่อสารกันมากขึ้นนำเรื่องราวที่บ้านและ บรรยากาศการซ้อมมาคุยกัน นักแสดงได้การแสดงพร้อมโชว์ 3 ชุด ได้ข้อคิดในการประพันธ์เพลงที่น่าสนใจของคนในท้องถิ่น; การแต่งเพลง 2 ภาษาที่ดี ต้องสามารถเชื่อมวัฒนธรรมทั้ง 2 ภาษา เพื่อให้ผู้ชมหรือผู้แสดงทั้ง 2 วัฒนธรรมได้เข้าใจสาระของวัฒนธรรมหรือสิ่งที่นักแสดงต้องการสื่อ

20. การฝึกซ้อมสัปดาห์ที่ 3 เป็นสัปดาห์ที่แสดงต่อหน้าสาธารณชน ซึ่งเป็นการแสดงหรือทบทวนในสิ่งที่ได้ฝึกซ้อมมา (rehearsal) ซึ่งเป็นการสร้างภาวะความเครียดและความรับผิดชอบเล็กน้อย แก่ผู้แสดง นักแสดงมีความเป็นระเบียบมากขึ้น ทุกคนมีความเป็นนักแสดงมากขึ้น

21. สิ่งที่ได้รับในสัปดาห์ที่ 3 นักแสดงได้มีโอกาสขึ้นเวทีจริงได้ทบทวนสิ่งที่ได้ซ้อมอย่างจริงจัง ทุกคนมีระเบียบวินัยมากขึ้นหลังจากได้แสดงโชว์บนเวที นักแสดงมีการพัฒนาที่ดีขึ้น มีการสบตา มีระเบียบวินัย มีการรอคอยที่ดีขึ้น มีความรับผิดชอบในการซ้อมบทบาทที่ตนได้รับ มีการซ้อมได้การแสดงทั้งหมด 4 ชุดการแสดงหลัก มีการวางตัวนักแสดงหลักในแต่ละการแสดง ผู้กำกับเริ่มเข้มงวดมากขึ้น

22. กิจกรรมการซ้อมในสัปดาห์ที่ 3 • ทดสอบการแสดงที่หน้าโรงพยาบาล (rehearsal) • การฝึกเปล่งเสียงและร้องเพลง (Voice training) • เทคนิคหุ่นเชิด (Puppet and puppetry technique)

23. การฝึกซ้อมสัปดาห์ที่ 4 ผู้กำกับใช้ข้อมูลทางวัฒนธรรมไทยทั้งอาหารการกิน เสื้อผ้า การแสดงต่าง ๆ มาประกอบการแสดงเพื่อนำเสนอความแตกต่างทางวัฒนธรรมและจุดเด่นของวัฒนธรรมไทย มีการวางตัวหลักในการแสดง และมีการซ้อมการเข้าฉากย่อยเป็นระบบมากขึ้น

24. กิจกรรมการซ้อมในสัปดาห์ที่ 4 • ฉากร้านอาหาร (Thai restaurant scene) • ฉากการนวดไทย (Thai massage scene) • เพลง Mr Wonderful • ประพันธ์เพลงและซ้อมร้อง เพลง ไร้ตัวตน (Invisible song) • ประพันธ์เพลงและซ้อมร้อง เพลง พี่แจ้ว • การใช้ token economy

25. สิ่งที่ได้รับในสัปดาห์ที่ 4 ได้การแสดงทั้งหมด 7 ชุดหลัก มีการใช้กระบวนการ token economy ซึ่งเป็นกระบวนหนึ่งในการรักษาทางจิตวิทยา ทำให้ทุกคนตั้งใจมาซ้อม นักแสดงมีความรับผิดชอบมากขึ้นเสมือนได้เป็นนักแสดง ทุกคนมีบทบาทการแสดงเพราะทุกคนได้มีโอกาสสำรวจความสามารถตนเองร่วมกับทีมงานและมีโอกาสแสดงศักยภาพได้ตามความสามารถสูงสุด

26. การฝึกซ้อมสัปดาห์ที่ 5 ผู้กำกับเน้น; การฝึกให้จำบท จำตำแหน่งและการออกฉากให้เป็นอัตโนมัติ เน้นการฝึกการรอคอยระหว่างการเปลี่ยนฉาก เน้นนักแสดงมีระเบียบวินัย การเข้าแถวและการมองหน้าผู้ชมมากขึ้น

27. กิจกรรมการซ้อมในสัปดาห์ที่ 5 • ทบทวนการแสดงทั้ง 9 ชุด • วางตำแหน่งบนเวที • ซ้อมการเดินเข้าออกฉาก • การร้องเพลงร่วมกับนักแสดงบุคคลทั่วไปต่างชาติ

28. สิ่งที่ได้รับในสัปดาห์ที่ 5 มีซ้อมการแสดงครบทุกการแสดง ร่วมกับอาสาสมัครชาวต่างชาติมาร่วมด้วยแต่ยังไม่ได้รวมฉากเข้าด้วยกันเป็นเรื่องราวทั้งหมด การซ้อมเป็นลักษณะซ้อมต่อเนื่องเพื่อผูกติดเรื่องราว ประมาณ 2 – 3 ชุด เข้าด้วยกัน แต่ยังมองภาพรวมไม่ออก ลดการช่วยเหลือ การชี้แนะในการซ้อมลง นักแสดงมีระเบียบมากขึ้น ไม่ค่อยคุยกัน เสียงดังหรือเล่นกันทุกคนตั้งใจและ พยายามรอคอย

29. การฝึกซ้อมสัปดาห์ที่ 6 สัปดาห์นี้ซ้อมที่สถานที่ที่จะแสดงจริง ณ หอศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เน้นการซ้อมการแสดงกับเวทีจริง การเข้าออกฉากและลำดับ นักแสดงและทีมงานมีความเครียดและกังวลกับการแสดง การซ้อมเป็นลักษณะซ้อมต่อเนื่องเพื่อผูกติดเรื่องราวการแสดงทุกชุด เข้าด้วยกันเป็นภาพรวม

30. กิจกรรมการซ้อมในสัปดาห์ที่ 6 • ทบทวนการแสดงทั้ง 9 ชุด • ซ้อมการเข้าออกฉากกับเวทีจริง • วางตำแหน่งบนเวที • ซ้อมการแสดงบนเวทีจริงและจับเวลา

31. สิ่งที่ได้รับในสัปดาห์ที่ 6 มีการรวมฉากเข้าด้วยกันเป็นเรื่องราวทั้งหมด นักแสดงสามารถจำลำดับการเข้าออกฉาก จำบทการแสดงได้ดีและแสดงได้เป็นอัตโนมัติ นักแสดงมีระเบียบมากขึ้น ไม่ค่อยคุยกันเสียงดังหรือเล่นกันทุกคนตั้งใจและพยายามรอคอย ทุกคนเสมือนมีอาชีพเป็นนักแสดง

32. ตัวอย่างการแสดงทั้ง 9 ชุด

33. เทคนิคที่ผู้กำกับใช้ในการฝึกซ้อมการแสดงเทคนิคที่ผู้กำกับใช้ในการฝึกซ้อมการแสดง Mirror Technique Puppet and puppetry Candle Dance Copycat Improvisation Role Play React to Stimulus

34. Mirror Technique การเคลื่อนไหวเสมือนส่องกระจก ประกอบไปด้วยต้นแบบการเคลื่อนไหวและผู้เลียนแบบการเคลื่อนไหว

35. Puppet and puppetry เทคนิคการซ้อมโดยให้ผู้ซ้อมเคลื่อนไหวเสมือนไร้กระดูกเป็นหุ่นเชิด (puppet)และจะเคลื่อนไหวได้เมือมีผู้เชิดหุ่น (puppetry) มาเนรมิตการเคลื่อนไหว

36. Candle Dance การฝึกการเคลื่อนไหวเสมือนมีเทียนหรือวัตถุอยู่ในมือ โดยใช้ข้อมือประคองเคลื่อนไหวแขนและลำตัวไม่ให้วัตถุหล่น

37. Improvisation การแสดงดนตรีหรือเพลงประกอบให้เข้ากับเนื้อหาสาระได้อย่างเหมาะสมทันทีทันใดโดยไม่ได้เตรียมการล่วงหน้า

38. รู้จักนักแสดงเบื้องหน้า เบื้องหลังการแสดง

39. สรุปโครงการและแลกเปลี่ยนประสพการณ์สรุปโครงการและแลกเปลี่ยนประสพการณ์

40. The End