Διερεύνηση γονιδίων εμπλεκομένων στην ανάπτυξη Διαβητικής Νεφροπάθειας Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

1. Διερεύνηση γονιδίων εμπλεκομένων στην ανάπτυξη Διαβητικής Νεφροπάθειας Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Τμήμα Επιστημών Ζωής και Υγείας Μάρτιος 2010 Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

2. Διαβήτης Τύπου ΙΙ • Ο διαβήτης είναι πλειοτροπική ασθένεια (επηρεάζει πολλά όργανα) και οι επιπλοκές του περιλαμβάνουν Αμφιβληστριδιοπάθεια, Διαβητική Νεφροπάθεια και καρδιοαγγειακά νοσήματα. • 15-30% των ασθενών με διαβήτη τύπου ΙΙ διατρέχουν το κίνδυνο ανάπτυξης ΔΝ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

3. Διαβητική Νεφροπάθεια • Η ΔΝ είναι μια από τις κύριες αιτίες της έλευσης του Τελικού Σταδίου Χρόνιας Νεφρικής Ανεπάρκειας (ΤΣΧΝΑ). Η παθογένεια της δεν είναι εντελώς κατανοητή. • Είναι πολυπαραγοντική ασθένεια: τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες εμπλέκονται στην ανάπτυξη και εξέλιξη της ΔΝ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

4. Διαβητική Νεφροπάθεια Γενετικοί παράγοντες εμπλεκόμενοι στη ανάπτυξη ΔΝ • Το γονίδιο του Μετατρεπτικού Ενζύμου της Αγγειοτασίνης Ι (ACEI). Είναι αγγείο-συσταλτικός παράγοντας. Αυξάνει την ενδοσπειραματική πίεση στον νεφρό και πιθανό να εμπλέκεται στη ανάπτυξη της σπειραματοσκλήρυνσης που παρατηρείται στην ΔΝ. • Το γονίδιο της Ενδοθηλιακής Συνθετάσης του NO (eNOS). Είναι αγγείο-διασταλτικός παράγοντας. Ελαττώνει την πίεση στα αγγεία και έχει αγγείο-προστατευτική λειτουργία. Δυσλειτουργία του γονιδίου εμπλέκεται στην ανάπτυξη αγγειακών νοσημάτων π.χ ΔΝ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

5. Στόχοι Προγράμματος Διερεύνηση: • των πολυμορφισμών (εκδοχών) του γονιδίου της eNOS • T-786C στον προαγωγέα, • 27VNTR 4b/a στο ιντρόνιο 4, • T894G(Glu298Asp) στο εξόνιο 7, • Πιθανής εμπλοκής των πιο πάνω πολυμορφισμών στην ανάπτυξη της ΔΝ σε ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

6. Κλινικά χαρακτηριστικά των διαβητικών ασθενών που έλαβαν μέρος στην έρευνα Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

7. Ανάλυση του πολυμορφισμού της eNOS, T-786C Ο πολυμορφισμός της eNOS -786C έχει μεγαλύτερη συχνότητα στους διαβητικούς ασθενείς με ΔΝ εν συγκρίσει με του ασθενείς χωρίς ΔΝ. Πιθανόν ο εν λόγω πολυμορφισμός να εμπλέκεται στην ανάπτυξη της ΔΝ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

8. Γονοτύποι της eNOS • Κάθε άτομο φέρει δυο αντίτυπα του ιδίου γονιδίου: ένα από τον πατέρα και ένα από την μητέρα. • Εάν ένα γονίδιο έχει δύο διαφορετικές εκδοχές τότε σε ένα άτομο θα υπάρχει ένας από τους τρεις πιθανούς συνδυασμούς αυτών το αντίτυπων του γονιδίου (TT ή TC ή CC). • Κάθε άτομο έχει τον δικό του Γονότυπο. • Διερεύνηση των πιθανών γονότυπων της eNOS που πιθανό να εμπλέκονται στην ανάπτυξη της ΔΝ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

9. Αποτελέσματα της ανάλυσης των γονότυπων της eNOS T-786C Η ανάλυση των αποτελεσμάτων μας παρουσιάζει στατιστικά σημαντική διαφορά (P=0.0409) στην συχνότητα των γονότυπων TC και CC της eNOS στους ασθενείς με ΔΝ εν συγκρίσει με τους ασθενείς χωρίς ΔΝ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

10. Αποτελέσματα της ανάλυσης των γονότυπων της eNOS T-786C • 61% των ασθενών με ΔΝ φέρουν τον γονότυπο TC ή CC εν συγκρίσει με το 39% που φέρει ένα από τους δυο γονότυπους και ΔΕΝ έχει ΔΝ. • Από τους ασθενείς που φέρουν τον γονότυπο ΤΤ, 31% έχει ΔΝ ενώ το 69% δεν έχει ΔΝ. • Φορείς του γονότυπου TC ή CC έχουν 1.6-2 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν ΔΝ εν συγκρίσει με τους ασθενείς που έχουν το γονότυπο ΤΤ. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

11. Σημαντικότητα του πολυμορφισμού Τ-786C της eNOS στην ανάπτυξη της ΔΝ • Η μετάλλαξη T-786 C μειώνει την λειτουργία του προαγωγέα κατά 50% και ελαττώνει την παραγωγή του ενδοθηλιακού ΝΟ (Nakayama et al., 1999). • Εάν στον προαγωγέα του γονιδίου υπάρχει ο πολυμορφισμός -786C, τότε παράγωγα του καπνού του τσιγάρου ελαττώνουν την λειτουργία του κατά 10% -15% (Wang et al., 2002). • Μειωμένη παραγωγή ενδοθηλιακού ΝΟ  Υπέρταση  Σπειραματοσκλήρυνση  ΔΝ Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

12. Πως επιβραδύνεται η έλευση του ΤΣΧΝΑ; • Έγκαιρη Διάγνωση του Διαβήτη. Τακτικός έλεγχος σακχάρου σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό Διαβήτη και άτομα άνω των 40 ετών. • ΔΙΑΚΟΠΗ του Καπνίσματος (εάν καπνίζουν) • Λήψη της κατάλληλης Φαρμακευτικής αγωγής που εισηγείται ο Κλινικός Ιατρός. Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13

13. Ευχαριστίες: • Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας • Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Συνεργάτες Πανεπιστήμιο Λευκωσίας • Κα Α. Παύλου • Κον N. Mintchev Ιατροί • Δρ Θ. Θεοφάνους • Δρ Σ. Σταύρου • Μεσογειακό Κέντρο Ερευνών του Καρκίνου • ΔρΠ. Φαραζή Koptides et al., ΕΡΥΑΝ0205/13