บทบาทและความรู้ความสามารถพื้นฐาน ของนักแปล

1. บทบาทและความรู้ความสามารถพื้นฐาน ของนักแปล บทบาท: สื่อสารข้ามวัฒนธรรม สร้างความเข้าใจระหว่างสองชนชาติ

2. ความรู้ความสามารถพื้นฐานของนักแปลความรู้ความสามารถพื้นฐานของนักแปล • ความรู้ความสามารถทางด้านวัฒนธรรม(Kulturkompetenz) • ความรู้ความสามารถทางด้านตัวบท(Textkompetenz) • ความรู้ความสามารถในการสืบค้นข้อมูล(Recherchieren)

3. ความรู้ความสามารถทางด้านวัฒนธรรมความรู้ความสามารถทางด้านวัฒนธรรม ตัวอย่างที่ 1 ภาพผู้คนอยู่ใต้ต้นเชอรี่ กองทหารอเมริกันได้ดูรูปภาพรูปหนึ่ง ทหารแต่ละคนรู้สึกประหลาดใจที่ทำไมผู้คนในภาพจึงถอดรองเท้าแล้วนั่งอยู่ใต้ต้นไม้ พวกเขาวิจารณ์ว่า “ทำไมรองเท้ามากมายเช่นนี้” แต่ครั้นนำรูปภาพเดียวกันให้คนญี่ปุ่นดูเขาบอกได้ทันทีว่า นี่คือเทศกาลฮานามิซึ่งคือเทศกาลชมดอกซากุระบาน(อ้างตามAmmann,M.,1990:66)

4. ตัวอย่างที่ 2 การเจรจาธุรกิจ คณะเจรจาธุรกิจชาวญี่ปุ่นและชาวอเมริกันกำลังประชุมเพื่อตกลงเซ็นสัญญาทางธุรกิจ จู่ๆชาวญี่ปุ่นได้หยุดพูดและนั่งนิ่งเงียบ คณะชาวอเมริกันจึงคิดว่าการเจรจาครั้งนี้คงจะล้มเหลวหากไม่พูดจาตกลงกันให้รู้เรื่องลงไป พวกเขาจึงพูดต่อไปเรื่อยๆโดยไม่หยุด ทำให้คณะเจรจาของญี่ปุ่นรู้สึกว่าพวกตนกำลัง ถูกรบเร้าและต้อนให้จนมุม (อ้างตาม Ammann,M.,1990:70)

5. ตัวอย่างที่ 3 กรณีเรื่อง “ bedroom” ในนวนิยายเรื่อง “ The Important of BeingEarnest” ซึ่งมีฉาก หนึ่งบรรยายว่า Lady Bracknell กำลังตื่นเต้นที่รู้ว่า Jack ต้องการ จะขอแต่งงานกับหลานสาวของตนที่ชื่อ Gwendolen นางจึงเรียกJack มาซักถามประวัติและสถานะทางการเงิน Jackได้บอกนางว่า เขาเป็นเจ้าของบ้านชนบทหลังหนึ่ง นางตื่นเต้นแล้วถามเขาว่า “ A country house! How manybedrooms?” ผู้แปลชาวเยอรมันได้แปลตามความหมายของคำตรงตัวว่า “ Ein Landhaus! Wieviele Schlafzimmer ?”

6. ความรู้ความสามารถทางด้านตัวบทความรู้ความสามารถทางด้านตัวบท • จำแนกตัวบทแต่ละประเภทได้เชี่ยวชาญ • เข้าใจตัวบทต่างๆในวัฒนธรรมของตนเองและของวัฒนธรรมอื่น • ใช้หลักการวิเคราะห์ตัวบทในการอ่าน • สามารถผลิตตัวบทให้ตรงกับวัตถุประสงค์และหน้าที่ของตัวบทต้นฉบับ โดยใช้ภาษาที่ถูกต้องและสละสลวย

7. ตัวอย่างที่ 4 ฉากการบรรยายเมืองเวอเว (Vevey) ในเรื่องสั้นชื่อ Daisy Miller ของ Henry Jam ต้นฉบับภาษาอังกฤษ : At the little town of Vevey, in Switzerland, there is a particularly comfortable hotel; there are indeed many hotels, since the entertainment of tourists is the busi- ness of the place, which , as many travellers will remem- ber, is seated upon the edge of remarkably blue lake- a lake that it behoves every tourist to visit. ฉบับแปลเป็นภาษาเยอรมัน In der kleinen Stadt Vevey in der Schweiz gibt es ein besonders einladendes Hotel. Freilich gibt es viele Hotels dort; denn von der gastlichen Aufnahme der Fremden lebt das Städtchen, das, wie viele Reisende sich erinnern werden, am Ufer eines ungewöhnlichen blauen Sees liegt- eines Sees, den jeder Fremde gesehen haben muss.

8. ฉบับแปลจากภาษาเยอรมันเป็นไทยฉบับแปลจากภาษาเยอรมันเป็นไทย ที่เมืองเวอเวซึ่งเป็นเมืองเล็กๆแห่งหนึ่งในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ มีโรงแรมเตะตาเป็นพิเศษอยู่โรงแรมหนึ่ง แน่ละ ที่นั่นมีโรงแรมอยู่มากมายหลายแห่ง ทั้งนี้เพราะรายได้ของเมืองเล็กแห่งนี้มาจากการต้อนรับผู้มาเยือนอย่างอบอุ่น เมืองซึ่งจะทำให้ผู้เดินทางจำนวนมากจดจำได้ดี เพราะตั้งอยู่ริมฝั่งทะเลสาบสีฟ้าครามเข้ม- ทะเลสาบที่ทุกคนต้องได้มาเห็นสักครั้ง

9. ความรู้ความสามารถในการสืบค้นข้อมูลความรู้ความสามารถในการสืบค้นข้อมูล • รู้จักสืบค้นข้อมูลเพื่อแก้ไขปัญหาที่ประสบในการแปลงาน ปัญหาเกี่ยวกับวัฒนธรรม ปัญหาด้านเนื้อหา ปัญหาทางภาษา

10. ตัวอย่างที่ 5 ขนบของการใช้ภาษาในตัวบทประเภทต่างๆ 5.1 ภาษาโฆษณา (Nord,C. 1990: 41) ต้นฉบับภาษาเยอรมัน: “ Nicht irgendeine Schokolade, sondern die quadratische, praktische, gute “ ฉบับแปลภาษาอังกฤษ: “….quare-shaped/ practically-packed/ extra-quality chocolate” ฉบับแปลภาษาไทย : “ ช็อกโกแลตสี่เหลี่ยม ขนาดกะทัดรัดและ คุณภาพดีเยี่ยม”

11. 5.2 ภาษาสำนวน ( Kußmaul,P.1990: 17) ต้นฉบับภาษาอังกฤษ : “Why don’t you go for a walk?” ฉบับแปลภาษาเยอรมัน: “Geh doch mal spazieren! “ ฉบับแปลภาษาไทย: “ ไปเดินเล่นสิ “ ในกรณีนี้ ไม่สามารถแปลตามโครงสร้างของประโยคภาษาอังกฤษมาเป็นประโยคว่า “ Warum gehst du nicht spazieren ?” ซึ่งจะมีความหมายว่า ทำไมเธอไม่ออกไปเดินเล่นล่ะ ได้เพราะไม่ตรงกับน้ำเสียงของผู้พูดในตัวบทภาษาต้นทาง 5.3 ภาษาในจดหมายธุรกิจ ต้นฉบับภาษาเยอรมัน: “Ich wäre Ihnen dankbar,wenn…..” ฉบับแปลภาษาอังกฤษ: “ We shall be grateful if you would…” : “We would appreciate…” ฉบับแปลภาษาไทย: “ข้าพเจ้าจะขอขอบคุณท่านเป็นอย่างยิ่ง หากว่า.....”

12. ประเภทของพจนานุกรม • พจนานุกรมสองภาษา • พจนานุกรมภาษาเดียว • พจนานุกรมเกี่ยวกับสำนวนและลีลาการเขียน • พจนานุกรมรูปภาพ • พจนานุกรมคำพ้องรูป-คำพ้องความหมาย • สารานุกรมคำคม สุนทรพจน์และสำนวนจากพระคริสตธรรมคัมภีร์ • พจนานุกรมเฉพาะด้าน

13. สาเหตุการแปลผิด ไม่สืบค้นในพจนานุกรม galley –Galerie/bureau ไม่ใส่ใจกับความเกี่ยวเนื่องกันของเนื้อหา ตัวอย่างที่ 6 ต้นฉบับภาษาอังกฤษ: จากเรื่อง “ Life with Father” ของ Clarence Day “ One late afternoon when father came up from downtown, he found his home much upset. Our cook had walked out and left us…the outlook for dinner was poor.” ฉบับแปลภาษาเยอรมัน: “ Eines Spätnachmittags fand Vater bei seiner Rückkehr aus der Stadt die ganze Familie in heller Aufregung vor. Unsere Köchin war weggelaufen… Mutter war krank und darum ausserstande, zu einer Stellenvermittlung zu gehen. Da sie selbst wenig vom Kochen verstand, sah es schlecht mit unserem Mittagessen aus.

14. ฉบับแปลจากภาษาเยอรมัน:ฉบับแปลจากภาษาเยอรมัน: “วันหนึ่งบ่ายมากแล้ว เมื่อพ่อกลับมาถึงบ้านก็พบว่า ทั้งครอบ- ครัวกำลังวุ่นวายใจกันอย่าหนัก เหตุเพราะแม่ครัวหนี... แม่ก็ กำลังป่วยจึงออกไปที่สำนักงานหาคนไม่ได้ อีกทั้งแม่ทำครัว ไม่ค่อยเป็น อาหารกลางวันของเราคงจะแย่ “

15. ไม่เฉลียวใจกับคำที่แฝงนัยทางความรู้สึกไม่เฉลียวใจกับคำที่แฝงนัยทางความรู้สึก ตัวอย่างที่ 7 ต้นฉบับภาษาอังกฤษ : “ I’ll dance over your grave, I will-that’s the bitterest threat of your night-woman that beat head-winds roundcorners.” ฉบับแปลภาษาเยอรมัน สำนวนที่ 1 : ..Frauen, die nachts an den Strassenecken den Winden trotzen. ฉบับแปลภาษาไทย : ผู้หญิงที่ยืนต้านลมตรงหัวมุมถนนยามค่ำคืน สำนวนที่ 2 : …die Huren, wenn sie nachts an der Strassenecke stehen und der Wind pfeift ihnen unter die Röcke. ฉบับแปลเป็นไทย โสเภณีที่ยืนอยู่ตรงหัวมุมถนนและลมพัดผ่านเข้ามาใต้กระโปรงยามค่ำคืน

16. ตัวอย่างที่ 8 ต้นฉบับภาษาอังกฤษ : “ He’s fat and scant of breath , Here, Hamlet, take my napkin ,rub thy brows. ฉบับแปลเป็นภาษาเยอรมัน: “ Er ist fett und kurz von Atem. Hier, Hamlet, nimm mein Tuch, reib dir die Stirn.”

17. 4. ไม่ทราบว่าเป็นคำเปรียบเทียบหรือสำนวน 1. ต้นฉบับ: under an arm of that yard ( yard-arm) ฉบับแปล : an einem Arm unter die Rahe geführt 2.ต้นฉบับ: A respectable old gentleman who has an unseen power up his sleeve. ฉบับแปล : Ein achtbarer älterer Herr, der eine unsichtbare Macht in seinen Mantelfalten verborgen hält.

18. 5. ละเลยกฎเกณฑ์โครงสร้างทางไวยากรณ์ - คำเอกพจน์ พหูพจน์ ต้นฉบับ: Both shook their heads. ฉบับแปล: Beide schüttelten den Kopf. -คำกริยา คำคุณศัพท์ ต้นฉบับ: I suppose I must have fainted. ฉบับแปล: Ich muss wohl ohnmächtig geworden sein. ต้นฉบับ: Its language is difficult. ฉบับแปล: Es ist sprachlich schwierig.

19. คำบุรษสรรพนามบุรุษที่สอง “You” ตัวอย่างที่ 11 ภาษาอังกฤษ : You can’t have everything ภาษาเยอรมันสำนวนที่ไม่ถูกต้อง : Du kannst nichtalles haben. ที่ถูกต้อง : Man kann nicht alles haben ภาษาไทย : คนเราไม่สามารถมีทุกอย่างได้

20. ตัวอย่างที่ 12 ภาษาอังกฤษ :You can hardly regard any creatures of the deep with the same feelings that you do these of the shore. ภาษาเยอรมันสำนวนที่ไม่ถูกต้อง: In der Tat kannst du Geschöpfe der wässerigen Tiefe nicht mit den gleichen Gefühlen betrachten wie solche des Landes. สำนวนที่ถูกต้อง : Man hat wohl überhaupt für Seetiere nicht dasselbe Gefühl wie für die Landtiere. ภาษาไทย : ความรู้สึกที่เรามีต่อสัตว์น้ำย่อมไม่เหมือนกับที่เรามีต่อสัตว์บก