บทที่ 7

1. บทที่ 7 ธนาคารเพื่อการส่งออกและ นำเข้าแห่งประเทศไทย อ. ชารวี บุตรบำรุง

2. ความเป็นมาของธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทยความเป็นมาของธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย (ธสน.) หรือในชื่อ Export Import Bank of Thailand หรือ EXIM Bank เป็นสถาบันการเงินของรัฐที่อยู่ภายใต้การดูแลของกระทรวงการคลัง จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย พ.ศ.2536 มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 7 กันยายน 2536 กำหนดทุนประเดิมของธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย เป็นจำนวน 2,500 ล้านบาท ต่อมาธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย มีความจำเป็นต้องเพิ่มทุนเพื่อรองรับการขยายตัวอย่างรวดเร็ว กระทรวงการคลังจึงได้สมทบเงินทุนเพิ่มเติมให้อีกจำนวน 2,500 ล้านบาท ในเดือนเมษายน และจำนวน 1,500 ล้านบาท ในเดือนกรกฎาคม 2541 โดยพระราชบัญญัติธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทยได้กำหนดขอบเขตอำนาจในการทำธุรกิจไว้อย่างกว้างขวาง อ. ชารวี บุตรบำรุง

3. ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย จึงสามารถให้สินเชื่อได้ทุกรูปแบบ เช่น สินเชื่อระยะสั้นและสินเชื่อระยะยาว สินเชื่อในประเทศและสินเชื่อต่างประเทศโดยสามารถทำธุรกิจได้ทั้งที่เป็นสกุลเงินบาทและสกุลเงินต่างประเทศ นอกจากนี้ยังสามารถกู้ยืมเงินจากสถาบันการเงินทุกประเภททั้งในประเทศและต่างประเทศและออกตราสารทางการเงินระยะสั้นและระยะยาวขายแก่สถาบันการเงินและประชาชนทั่วไปทั้งในประเทศและต่างประเทศ อ. ชารวี บุตรบำรุง

4. การดำเนินงานของธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทยการดำเนินงานของธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย 1. เงินทุนหมุนเวียนเพื่อผลิตสินค้าส่งออก 1.1 สินเชื่อเพื่อเตรียมการส่งออกเป็นสกุลเงินบาท ดอลลาร์สหรัฐฯและเยน ลักษณะวงเงินสินเชื่อเป็นวงเงินหมุนเวียนเพื่อให้ผู้ส่งออกนำไปใช้ในการจัดเตรียมสินค้าส่งออกโดยการส่งออกสินค้าทุกชนิด สินเชื่อนี้ ธสน.ให้กู้โดยตรงแก่ผู้ส่งออกเป็นสกุลเงินบาท หรือสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งในกรณีที่ผู้ส่งออกกู้เป็นเงินดอลลาร์ เงินที่ได้รับจากการขายเอกสารการส่งออกสามารถนำไปใช้ชำระหนี้เงินกู้ได้โดยทันที โดยไม่ต้องเปลี่ยนเป็นสกุลเงินบาท อ. ชารวี บุตรบำรุง

5. 1) หลังจากที่ ธสน. ได้กำหนดวงเงินและจัดทำสัญญาเรียบร้อยแล้ว เมื่อผู้ส่งออกได้รับเลตเตอร์ออฟเครดิต (L/C) และสัญญาซื้อขาย (contact) หรือคำสั่งซื้อ (P/O) ผู้ส่งออกสามารถนำเอกสารเหล่านี้มาใช้ประเมินกู้จากวงเงินดังกล่าว 2) ในการเบิกเงินกู้แต่ละครั้ง ผู้ส่งออกจะออกตั๋วสัญญาใช้เงิน (P/N) เป็นสกุลเงินตามที่ระบุไว้ในสัญญาที่ทำกับ ธสน. เป็นจำนวนตามอัตราส่วนของมูลค่าในเลตเตอร์ออฟเครดิตหรือสัญญาซื้อขายหรือคำสั่งซื้อ ระยะเวลาการชำระหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงินแต่ละฉบับขึ้นอยู่กับลักษณะของสินค้า โดยไม่เกิน 20 วัน อ. ชารวี บุตรบำรุง

6. 3) เมื่อส่งสินค้าแล้ว ผู้ส่งออกสามารถส่งมอบเอกสารส่งออกมาขายที่ ธสน. และนำเงินที่ได้จากการขายเอกสารส่งออกมาชำระหนี้ตามตั๋วสัญญาใช้เงิน เงินส่วนที่เหลือเป็นของผู้ส่งออก (ในกรณีที่ผู้ส่งออกทำสัญญากู้เงินเป็นเงินดอลลาร์ เงินเยน ธสน. จะจ่ายคืนส่วนที่เหลือนี้เป็นเงินบาทให้แก่ผู้ส่งออก) 4) เป็นวงเงินหมุนเวียน (revolving line of credit) ซึ่งหลังจากชำระเงินกู้ที่คงค้างอยู่แล้ว วงเงินนี้สามารถใช้รองรับการให้กู้ตามเอกสารการสั่งซื้อรายต่อๆ ไปได้ 5) ข้อมูลและเอกสารประกอบเพื่อใช้พิจารณาการให้สินเชื่อ ได้แก่ ประวัติการส่งออกและผลการดำเนินงาน เลตเตอร์ออฟเครดิตหรือสัญญาซื้อขายหรือคำสั่งซื้อ รวมถึงหลักประกันและเอกสารของธุรกิจ อ. ชารวี บุตรบำรุง

7. 1.2 สินเชื่อสำหรับผู้ประกอบวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมเป็นวงเงินสินเชื่อสกุลเงินบาท เพื่อให้ผู้ส่งออกที่เป็นผู้ประกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) นำเงินไปใช้หมุนเวียนทั้งก่อนและหลักการส่งออก โดยสินเชื่อประเภทนี้จะคิดดอกเบี้ยต่ำกว่าสินเชื่อเพื่อเตรียมการส่งออกสกุลเงินบาท 1.3 สินเชื่อส่งออกทันใจ เป็นวงเงินหมุนเวียนเพื่อให้ผู้ส่งออกรายย่อยและรายใหม่ นำเงินไปใช้ในการจัดเตรียมสินค้าส่งออก โดยวงเงินสินเชื่อรายละ 2 ล้านบาท และมีหลักประกันเป็นการค้ำประกันส่วนบุคคลของกรรมการบริษัท อ. ชารวี บุตรบำรุง

8. 1.4 สินเชื่อส่งออกเพิ่มค่า เป็นเงินทุนหมุนเวียนทั้งก่อนและหลังการส่งออก พร้อมให้สิทธิพิเศษในการใช้บริการประกันการส่งออก หากผู้ส่งออกมายื่นความประสงค์ขอใช้บริการประกันการส่งออกภายใน 1 เดือน นับจากวันที่ลงนามในสัญญา เพื่อสนับสนุนทางการเงินแก่ผู้ส่งออกและสร้างความมั่นใจในการขยายการส่งออกไปสู่ผู้ซื้อใหม่หรือตลาดใหม่ รวมทั้งเพิ่มความสามารถในการแข่งขันในตลาดโลก โดย ธสน. จะคุ้มครองความเสี่ยงในกรณีที่ไม่ได้รับชำระเงินค่าสินค้าจากผู้ซื้อในต่างประเทศหรือธนาคารผู้เปิดเลตเตอร์ออฟเครดิต ซึ่งผู้ส่งออกจะได้รับค่าสินไหมทดแทนจาก ธสน. ตามเงื่อนไขและอัตราที่กำหนด อ. ชารวี บุตรบำรุง

9. 1.5 การบริการซื้อตั๋วสินค้าออก เป็นบริการที่ผู้ส่งออกสามารถนำเอกสารส่งออกมาขายได้ในทันทีหลังจากมีการส่งสินค้าเพื่อให้ผู้ส่งออกนำเงินไปใช้หมุนเวียนในกิจการ โดยตั๋วสินค้าออกต้องมีระยะเวลาชำระไม่เกิน 180 วัน 1) ใช้ต่อเนื่องจากสินเชื่อเพื่อเตรียมการส่งออกได้ทันที ซึ่งหมายถึง เมื่อผู้ส่งออกได้ทำการส่งสินค้าแล้ว สามารถนำเอกสารการส่งออกมาขายกับ ธสน. เพื่อนำเงินไปชำระหนี้เงินกู้ ส่วนต่างจำนวนเงินที่เหลือคืนให้ผู้ส่งออก ในการนี้จะต้องมีการขอวงเงินก่อน 2) ใช้ต่อเนื่องจากการบริการประกันการส่งออก หมายถึง ผู้ส่งออกส่งสินค้าลงเรือและมาแจ้งประกันแล้ว สามารถนำตั๋วส่งออกที่มีตราประทับรับประกันมาขายได้ทันทีตามวงเงินที่กำหนด อ. ชารวี บุตรบำรุง

10. 2. สินเชื่อระยะกลางและระยะยาว 2.1 สินเชื่อเพื่อการขยายกำลังการผลิต เป็นเงินกู้เพื่อให้ผู้ส่งออกสามารถขยายกำลังการผลิตของกิจการ เช่น การลงทุนขยายกิจการ การซื้อเครื่องจักรเพิ่มเติม และการลงทุนในสินทรัพย์ถาวรต่างๆ รวมทั้งการสร้างโรงงานใหม่ ทั้งนี้ต้องเป็นกิจการที่มีรายได้เป็นเงินตราสกุลต่างประเทศหรือเป็นกิจการที่ผลิตสินค้าทดแทนการนำเข้า 2.2 สินเชื่อพาณิชย์นาวี เป็นสินเชื่อระยะยาวเพื่อให้ผู้ประกอบการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศซื้อหรือทดแทนเรือเก่า เป็นการสนับสนุนให้ใช้เรือไทยแทนการใช้บริการเรือจากต่างประเทศ เพื่อลดการขาดดุลการค้า โดยกิจการที่กู้ยืมต้องเป็นกิจการของคนไทย และต้องนำเงินกู้ไปลงทุนซื้อเรือใหม่แทนเรือเก่า อ. ชารวี บุตรบำรุง

11. 3. บริการการสนับสนุนการลงทุนในต่างประเทศเป็นการให้บริการและคำปรึกษาเพื่อส่งเสริมและให้การสนับสนุนกับนักลงทุนที่ลงทุนในต่างประเทศ ซึ่งเป็นการช่วยเหลือนักลงทุนไทย 3.1 บริการการสนับสนุนการลงทุนในต่างประเทศ 1) ธสน. ให้กู้แก่บริษัทผู้ดำเนินโครงการในต่างประเทศ (project company) ซึ่งมีนักลงทุนไทยหรือให้กู้แทนนักลงทุนไทยเพื่อใช้ในการลงทุนในโครงการต่างประเทศ และมีอายุโครงการลงทุนหรืออายุสินเชื่อไม่เกิน 7 ปี 2) หากโครงการมีความต้องการสินเชื่อมากกว่าที่ ธสน.จัดหาให้ได้ ธสน.อาจจะจัดหาเงินกู้ยืมจากสถาบันการเงินอื่นๆ ให้ในลักษณะเงินร่วมให้กู้ (syndicated loan) อ. ชารวี บุตรบำรุง

12. 3.2 บริการข้อมูลการลงทุนในต่างประเทศ เพื่อให้บริการข้อมูลและลู่ทางการลงทุนในต่างประเทศไม่คิดค่าใช้จ่ายใดๆ โดยมุ่งเน้นที่ประเทศเพื่อนบ้านกับประเทศไทย เช่น เวียดนาม กัมพูชาและประเทศจีน เป็นต้น และเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่พบในการลงทุนในประเทศเป้าหมาย 3.3 บริการสนับสนุนธุรกิจก่อสร้างในต่างประเทศ 1) เงินกู้หรือสินเชื่อระยะยาว เป็นเงินให้กู้ยืมแก่ผู้ว่าจ้างในต่างประเทศเพื่อใช้ว่าจ้างผู้รับเหมาไทย การให้กู้ยืมไม่เกินร้อยละ 85 ของมูลค่างานก่อสร้าง โดยสามารถแบ่งเป็นการกู้ยืมสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ให้แก่ธนาคารผู้ว่าจ้าง หรือให้กู้ในสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐฯแก่ผู้ว่าจ้างโดยตรง (buyer’s credit) อ. ชารวี บุตรบำรุง

13. 2) เงินกู้หรือสินเชื่อระยะสั้นและระยะกลาง เพื่อใช้เป็นเงินทุนหมุนเวียนในการก่อสร้างในต่างประเทศ แก่ผู้รับเหมาก่อสร้างไทยที่ได้งานก่อสร้างในต่างประเทศ การกู้ยืมมีทั้งเงินสกุลบาทและดอลลาร์สหรัฐฯ 3) การออกหนังสือค้ำประกันประเภทต่างๆ ตั้งแต่ประมูลงานจนถึงงานสำเร็จโดยหนังสือค้ำประกันประเภทต่างๆ เช่น ออกหนังสือค้ำประกันผู้รับเหมาก่อสร้างไทยให้แก่ผู้ว่าจ้างโดยตรง และให้ธนาคารคู่ค้าออกหนังสือค้ำประกันผู้รับเหมาก่อสร้างไทยในแก่ผู้ว่าจ้าง โดย ธสน. ค้ำประกันธนาคารคู่ค้าอีกต่อหนึ่ง อ. ชารวี บุตรบำรุง

14. 4. บริการประกันการส่งออก 4.1 บริการประกันการส่งออกภายใต้เงื่อนไขการชำระเงินแบบเลตเตอร์ออฟเครดิต เป็นการบริการประกันความเสี่ยงจากการไม่ชำระเงินตามเลตเตอร์ออฟเครดิตที่เปิดมาจากธนาคารทั่วโลก เช่น ธนาคารขนาดเล็ก ธนาคารที่มีความเสี่ยงสูงหรือความเสี่ยงที่ธนาคารผู้เปิดเลตเตอร์ออฟเครดิตปฏิเสธการชำระเงิน เป็นต้น ซึ่งผู้ส่งออกจะได้รับเงินทดแทนจาก ธสน. ตามเงื่อนไขและอัตราที่กำหนด ซึ่งยึดแบบประเพณีและพิธีปฏิบัติเกี่ยวกับเครดิตที่มีเอกสารประกอบ (UCP500) การประกันความเสี่ยงเพื่อสร้างความมั่นใจและลดความเสี่ยงของผู้ส่งออก อ. ชารวี บุตรบำรุง

15. 4.2 บริการประกันการส่งออกภายใต้เงื่อนไขต่างๆ สำหรับผู้ที่ส่งออกภายใต้การชำระเงินแบบเป็นคำสั่งให้ธนาคารของผู้ซ้อมอบเอกสารให้ผู้ซื้อได้ ก็ต่อเมื่อผู้ซื้อชำระเงินภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้ (documents against payment : D/P) หรือแบบคำสั่งให้ธนาคารของผู้ซื้อมอบเอกสารให้แก่ผู้ซื้อได้ก็ต่อเมื่อผู้ซื้อรับรองตั๋วแลกเงินที่มีระยะเวลาให้แก่ธนาคารเสียก่อน (documents against acceptance : O/A) ซึ่งคุ้มครองความเสี่ยงในการไม่ได้รับชำระเงินจากผู้ซื้อตามเงื่อนไขดังกล่าวจาก 130 ประเทศทั่วโลก จะได้รับเงินจากค่าสินไหมทดแทนจาก ธสน. ตามเงื่อนไขและอัตราที่กำหนด โดยธสน. รับประกันความเสี่ยง 2 ประเภท คือ อ. ชารวี บุตรบำรุง

16. 1) ความเสี่ยงทางการค้า เช่น ผู้ซื้อล้มละลาย ผู้ซื้อปฏิเสธการชำระเงิน หรือผู้ซื้อปฏิเสธการรับมอบสินค้า ซึ่งจะคุ้มครองความเสี่ยงร้อยละ 85 ของความเสียหาย 2) ความเสี่ยงทางการเมือง การควบคุมการโอนเงินมายังประเทศไทย ผู้ซื้อไม่สามารถนำสินค้าเข้าไปในประเทศได้หรือเกิดสงคราม จลาจล ปฏิวัติ รัฐประหาร จะคุ้มครองความเสี่ยงร้อยละ 90 ของความเสียหาย อ. ชารวี บุตรบำรุง

17. 4.3 บริการประกันตั๋วส่งออกรายย่อย (small export bill insurance) เป็นบริการที่ผู้ส่งออกสามารถนำตั๋วส่งออกมูลค่าไม่เกิน 1.2 ล้านบาท ต่อผู้ซื้อ 1 ราย มารับประกันการส่งออกและขายลดตั๋วกับ ธสน.ได้ โดยวงเงินผู้ส่งออกรวมสำหรับผู้ส่งออกแต่ละรายต้องไม่เกิน 2.5 ล้านบาท เพื่อเป็นการคุ้มครองความเสี่ยงจากการไม่ได้รับชำระเงินและเพิ่มสภาพคล่องให้แก่ผู้ส่งออก อ. ชารวี บุตรบำรุง

18. 4.4 บริการประเมินความเสี่ยงผู้ซื้อและธนาคารผู้ซื้อ (buyer risk assessment report) เป็นบริการที่ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของผู้ซื้อหรือธนาคารผู้ซื้อในต่างประเทศจากข้อมูลขององค์กรข้อมูล (credit information agency) ในประเทศที่ผู้ซื้อหรือธนาคารผู้ซื้อประกอบกิจการเพื่อวิเคราะห์และประเมินผลให้แก่ผู้ส่งออก นำไปใช้ในประโยชน์ในการประกอบการตัดสินใจทำการค้าที่เหมาะสม อ. ชารวี บุตรบำรุง

19. 5. บริการการค้าระหว่างประเทศ 5.1 บริการการส่งออก เป็นบริการให้คำปรึกษาในการแจ้งเปิด รวมถึงการยืนยันและบริการส่งเอกสารเรียกเก็บภายใต้เลตเตอร์ออฟเครดิต ซึ่งผู้ส่งออกสามารถใช้บริการนี้ต่อเนื่องจากบริการสินเชื่อเพื่อเตรียมการส่งออกและบริการรับประกันการส่งออกรวมถึงการส่งเอกสารที่ ธสน.รับประกันการส่งออกไปเรียกเก็บยังธนาคารปลายทางและบริการรับซื้อเอกสารส่งออก 5.2 บริการการนำเข้า เป็นบริการเพื่อการติดต่อการค้าระหว่างประเทศ เช่น การเปิดเลตเตอร์ออฟเครดิต บริการสินเชื่อเพื่อการนำเข้า (trust receipt : TR) บริการเงินโอนขาออกเพื่อชำระค่าสินค้าบริการ รวมทั้งบริการเอกสารนำเข้าภายใต้เงื่อนไข คำสั่งให้ธนาคารของผู้ซื้อมอบเอกสารให้ผู้ซื้อก็ต่อเมื่อ ผู้ซื้อชำระเงินภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้ (documents against payment : D/P) และคำสั่งให้ธนาคารของผู้ซื้อมอบเอกสารให้แก่ผู้ซื้อได้ก็ต่อเมื่อผู้ซื้อรับรองตั๋วแลกเงินที่มีระยะเวลาให้แก่ธนาคารเสียก่อน (documents against acceptance : D/A) อ. ชารวี บุตรบำรุง

20. 5.3 บริการอื่นๆ เป็นบริการสนับสนุนการทำธุรกรรมและการค้าระหว่างประเทศอื่น เช่น การให้บริการการเปิดบัญชีเงินฝากกระแสรายวัน บริการโอนเงินระบบบาทเน็ท บริการด้านบัญชีเงินฝากสกุลเงินตราต่างประเทศ เพื่อชำระค่าสินค้า หรือค่าบริการต่างประเทศ รวมทั้งบริการออกหนังสือค้ำประกัน เช่น เอกสารเพื่อการค้ำประกันที่ธนาคารเป็นผู้ออกตามคำขอของลูกค้า เป็นต้น อ. ชารวี บุตรบำรุง