เสาวรจนี

1. เสาวรจนี

2. รสในวรรณคดี เสาวรจนี นารีปราโมทย์ พิโรธวาทัง สัลลาปังคพิไสย

3. เสาวรจนี เสาวรจนี (บทชมโฉม) คือการกล่าวชมความงามของตัวละครในเรื่อง ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งตัวละครที่เป็นมนุษย์ อมนุษย์ หรือสัตว์

4. ตัวอย่าง...

5. บทชมโฉมนางมัทนา  โดนท้าวชัยเสนรำพึงรำพันไว้ในวรรณคดีเรื่องมัทนะพาธา เสียงเจ้าสิเพรากว่าดุริยางคะดีดใน ฟากฟ้าสุราลัยสุรศัพทะเริงรมย์ ยามเดินบเขินขัดกละนัจจะน่าชม กรายกรก็เร้ารมยะประหนึ่งระบำสรวย ยามนั่งก็นั่งเรียบและระเบียบเขินขวย แขนอ่อนฤเปรียบด้วยธนุก่งกระชับไว้ พิศโฉมและฟังเสียงละก็เพียงจะขาดใจ (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)

6. บทชมโฉมนางเงือก  ซึ่งติดตามพ่อแม่มาเพื่อพาพระอภัยมณีหนีนางผีเสื้อสมุทร จากเรื่อง พระอภัยมณี พงศ์กษัตริย์ทัศนานางเงือกน้อยดูแช่มช้อยโฉมเฉลาทั้งเผ้าผม ประไพพักตร์ลักษณ์ล้ำล้วนขำคมทั้งเนื้อนมนวลเปล่งออกเต่งทรวง ขนงเนตรเกศกรอ่อนสะอาดดังสุรางค์นางนาฏในวังหลวง พระเพลินพิศคิดหมายเสียดายดวงแล้วหนักหน่วงนึกที่จะหนีไป (พระสุนทรโวหาร  (ภู่))

7. บทชมกวางทอง  ซึ่งท้าวทุษยันต์พบขณะประพาสป่า  เมื่อติดตามไปท้าวทุษยันต์จึงได้พบนางศกุนตลา   จากวรรณคดีเรื่อง ศกุนตลา เหลือบเห็นกวางขำดำขลับ งามสรรสะพรั่งดังเลขา งามเขาเป็นกิ่งกาญจนา งามนิลรัตน์รูจี คอก่งเป็นวงราววาด รูปสะอาดคราวนางสำอางศรี เหลียวหน้ามาดูภูมี งามดังนารีชำเลืองอาย ยามวิ่งลิ่วล้ำดังลมส่ง ตัดตรงทุ่มพลันผันผาย (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)