Etyczna firma

1. Etyczna firma 97/74_P_G1 Renata Bednarczyk

2. Co to jest etyka ??? • Etyka– dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne. Etyka bywa też nazywana filozofią moralną. • Celem etyki jest dochodzenie do źródeł powstawania moralności, badanie efektów jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi oraz szukanie podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby się w racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych.

3. Po co wprowadza się programy etyczne w firmach ??? • Programy etyczne skierowane są na uczynienie z etyki biznesu najwyższego standardu zachowań: • Pracowników w firmie • Firmy na rynku • firmy w otoczeniu społecznym w jakim działa • Etyczne postępowanie stanowi aktywa firmy. • Etyczne postępowanie świadczy o odpowiedzialności firmy wobec jej interesariuszy czyli wszystkich, którzy firmę tworzą i z którymi firma współdziała.

4. CO SKŁADA SIĘ NA PROGRAM ETYCZNY FIRMY? • wskazanie wartości wspólnych • sformułowanie wizji i misji firmy • określenie standardów etycznych i zawodowych • opracowanie kodeksu etycznego • opracowanie podręcznika standardów zawodowych • opracowanie programu kształcenia etycznego • utworzenie stanowiska (komórki) ds. etyki • promowanie zachowania etycznego • monitorowanie przestrzegania norm etycznych oraz standardów zawodowych • utworzenie etycznej infolinii • okresowe przeprowadzanie audytu etycznego

5. OD CZEGO ZALEŻĄ STANDARDY ETYCZNE I ZAWODOWE? • Normy etyczne są to reguły określające, jakie działania są poprawne (moralne), a jakie niewłaściwe (niemoralne) z etycznego punktu widzenia. • Normy etyczne odniesione do charakterystycznych dla działalności firmy zachowań są standardami etycznymi obowiązującymi pracowników tej firmy. • Techniczne sposoby postępowania dotyczące sytuacji typowych występujących w firmie są standardami zawodowymi obowiązującymi pracowników firmy. • Standardy zawodowe powinny wspomagać postępowanie zgodne ze standardami etycznymi.

6. Co składa się na treść kodeksu firmy? • Bezpieczeństwo wyrobów i usług • Bezpieczeństwo w miejscu pracy • Informowanie o nieprzestrzeganiu norm • Inwestycje negatywne i międzynarodowy bojkot • Jakość • Konflikt interesów • Likwidacja działalności i redukcje • Molestowanie seksualne • Nagradzanie i karanie • Normy prawne jakich należy przestrzegać • Ochrona środowiska • Poufność

7. Praca a rodzina • Przechowywanie dokumentów finansowych • Przechowywanie i udostępnianie informacji • Prywatność w miejscu pracy i poza nim • Różnorodność i tolerancja • Stosunki ze światem polityki • Świadczenia na rzecz społeczności lokalnych • Upominki i udział w przyjęciach • Zdrowie pracowników - badania okresowe • Zwrot poniesionych kosztów

8. Zagadnienia normowane przez kodeksy etyczne podano w porządku alfabetycznym, co nie znaczy, że takie powinno być ich uporządkowanie w kodeksie firmy, ani też, że wszystkie one powinny znaleźć się w nim oraz, że nie należy dodać innych kwestii. • Treść kodeksu firmy w każdym konkretnym przypadku zależy od programu etycznego firmy oraz sytuacji jakie mogą występować w firmie. • Świadczą o tym przykłady dostępne na stronie Centrum Etyki Biznesu: • www.wspiz.pl/~ cebi

9. Co zawierają kodeksy firm? Kodeks firmy Honeywell: • etyka i jej przestrzeganie • praktyki monopolistyczne - konkurencja • zatrudnianie dzieci • konflikt interesów • dyskryminacja i molestowanie • stanowisko pracy wolne od narkotyków • środowisko, zdrowie, bezpieczeństwo • eksport: kontrola, prawo • praca przymusowa • upominki i prezenty • realizacja zamówień rządowych • import: kontrola i prawo • ujawnianie wewnętrznych tajemnic • prowadzenie dokumentacji

10. bojkot międzynarodowy • niestosowanie odwetu • łamanie polityki firmy • bezpieczeństwo wyrobów i usług • ochrona danych • odpowiedzi na zapytania prasy i innych • bezpieczeństwo aktywów • sprzedawcy, konsultanci i inne usługi • ochrona oprogramowania • prawda w ogłoszeniach • mimowolne nieprawidłowości

11. Jak projektować programy i kodeksy etyczne? Projektowanie programu oraz kodeksu etycznego może być wykonywane „od góry” i narzucone pozostałym członkom organizacji. Sposób taki, jak wykazuje doświadczenie, nie odnosi spodziewanego skutku. Powodzenie zależy w szczególności od stopnia w jakim osoby, których program/kodeks dotyczy czują się jego współtwórcami (partycypacja).

12. Dobrze zaprojektowany program/kodeks etyczny przyczynia się do zmniejszenia kosztów oraz do zwiększenia zysków, ponieważ: • zmniejsza przypadki kłamstwa, korupcji, defraudacji i innych złych praktyk • zmniejsza liczbę sytuacji, w których występuje konflikt interesów • zwiększa zaufanie klientów, kontrahentów i partnerów • zwiększa wiarygodność personelu • zwiększa lojalność pracowników • znacząco wpływa na poprawę reputacji firmy

13. DLACZEGO PROGRAMY I KODEKSY ETYCZNE ŚWIADCZĄ O AKTYWACH FIRMY? • Firmy, szczególnie o dłuższej tradycji, której elementy zawarte są implicite w rutynach codziennego funkcjonowania tych organizacji, dążą w coraz większym stopniu do tego, by elementy ich kultury przedstawić explicite w postaci zwartych opracowań. • Opracowania te stanowią część główną programów etycznych tych firm. • Myliłby się jednak ktoś, kto sądziłby, że programy te kodyfikują tradycję i kulturę korporacyjną dla niej samej.

14. Przykład działań nieetycznych firmy „GlaxoSmithKline” Przemysł farmaceutyczny rządzi się, jak każda inna dziedzina działalności gospodarczej, regułami maksymalizacji zysku. Większość firm farmaceutycznych prowadzi swoją działalność tak jakby takie pojęcia jak kodeks etyki zawodowej, społeczna odpowiedzialność biznesu czy prawo ich nie dotyczyły. Powyższe studium opisuje nieetyczne działania całej branży farmaceutycznej na przykładzie firmy GlaxoSmithKline, jednego z największych na świecie koncernów farmaceutycznych.

15. Marketing firm farmaceutycznych chętnie legitymizuje się wynikami wiarygodnych badań klinicznych ale często przedstawia je w wybiórczy a niekiedy nawet opaczny sposób. Choć organizowane przez firmy farmaceutyczne sesje dydaktyczne często są niezwykle wartościowe z naukowego i praktycznego punktu widzenia, to wiele z wygłaszanych na nich wykładów ma ukryty charakter promocyjny.

16. Działania marketingowe są bardzo zakamuflowane, a granica oddzielająca dopuszczalne od niewłaściwych jest często bardzo niewyraźna. Jest to zjawisko nowe w naszej rzeczywistości społecznej. Z uwagi na swą materię i kontekst społeczny zjawisko to trudne jest do indywidualnej oceny moralnej. Czy istnieją możliwości kontroli omawianego zjawiska? Najważniejsze narzędzia to:- Prawo- Kodeksy etyki zawodowej- Kodeksy firmowe- Nadzór obywatelski sprawowany przez media i organizacje pozarządowe.

17. Podstawowe oczekiwania konsumentów wobec odpowiedzialnej społecznie organizacji: • bezpieczeństwo: prawo do produktów, które nie zagrażają zdrowiu i życiu konsumentów • informacja: dostęp do odpowiedniej informacji o produkcie lub usłudze, która nie wprowadza w błąd konsumenta • wybór: promowanie i przestrzeganie ochrony interesów konsumentów w zakresie swobody i możliwości wyboru spośród różnych produktów lub usług, możliwości cenowych i zapewnienia satysfakcjonującej jakości • prawo bycia wysłuchanym: wolność wypowiadania się konsumentów i innych organizacji oraz reprezentowania swoich opinii i poglądów na temat rozwoju produktów i usług, egzekwowania urzędowych regulacji • zadośćuczynienie: stosowanie uczciwych, zgodnych z prawem praktyk zadośćuczynienia konsumentom za złej jakości produkty, niesatysfakcjonujący poziom usług czy wprowadzanie w błąd • edukacja: edukacja konsumentów o wpływie decyzji zakupowych na środowisko naturalne, społeczeństwo i gospodarkę, co pozwoli konsumentom w sposób świadomy (znając wpływ decyzji zakupu) podejmować decyzje o kupnie tego czy innego produktu lub usługi

18. zdrowe środowisko: pozostawienie zdrowego środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń • respektowanie prawa do prywatności: osobistej, rodzinnej, domowej i korespondencji • ostrożne podejście: w przypadku braku potwierdzonych naukowych informacji na temat poważnego wpływu jakiejś substancji na środowisko naturalne lub na zdrowie człowieka nie może to być czynnikiem zwalniającym organizację z podejmowania działań zapobiegawczych lub naprawczych wobec wypadków oddziaływania tego czynnika na środowisku lub człowieka. Ponadto organizacja powinna podjąć długofalowe działania monitorowania poziomu tego czynnika i jego działanie • promocja równości płci: zapobieganie utrwalaniu stereotypów płci • promowanie uniwersalnego projektowania produktów: aby jak największa liczba ludzi mogła używać produkt bez konieczności jego przeróbek (uniwersalne projektowanie podstawowe założenia: elastyczne użycie, proste i intuicyjne w użyciu, tolerancyjne na usterki, nie wymagający do obsługi znacznego wysiłku, odpowiedni rozmiar i przestrzeń)

19. KODEKS ETYCZNYPRACOWNIKÓW URZĘDU MIEJSKIEGO • Pracownicy Urzędu Miejskiego w Wołominie pełnią służebną rolę wobec społeczności gminnej. Kierują się w miejscu pracy społecznie przyjętym systemem wartości. Wspólnie stworzyli zbiór zasad i standardów zachowań, których postanawiają przestrzegać. Celem Kodeksu jest budowanie przejrzystej administracji Urzędu Miejskiego w Wołominie oraz kształtowanie właściwych relacji na płaszczyźnie pracownicy Urzędu - obywatele.

20. ZASADY ETYCZNEGO DZIAŁANIA 1. Pracownicy Urzędu stawiają interes publiczny ponad interes osobisty.2. Podejmowane przez pracowników Urzędu rozstrzygnięcia i decyzje posiadają podstawę prawną, ich treść jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa.3. Pracownicy Urzędu, realizując swoje zadania i obowiązki, działają bezstronnie i bezinteresownie.4. Pracownicy Urzędu działają zgodnie z przyjętymi procedurami.5. Przeciwdziałają korupcji6. Nie podejmują prac ani zajęć kolidujących z pełnionymi obowiązkami służbowymi.7. Nie angażują się w działania o charakterze politycznym, nie ulegają wpływom i naciskom politycznym, które mogą prowadzić do działań stronniczych lub sprzecznych z interesem publicznym.

21. 8. Pracownicy Urzędu, pełniąc obowiązki, nie czerpią korzyści materialnych ani osobistych z tytułu sprawowanego urzędu, nie działają też w prywatnym interesie osób lub grup społecznych.9. Pracownicy Urzędu wykonują obowiązki rzetelnie, sumiennie, z szacunkiem dla innych i poczuciem godności własnej.10.W prowadzonych sprawach równo traktują wszystkich uczestników, nie ulegają żadnym naciskom, nie przyjmują żadnych zobowiązań wynikających z pokrewieństwa lub znajomości, nie przyjmują żadnych korzyści materialnych ani osobistych.11.Pracownicy Urzędu udostępniają obywatelom żądanych przez nich informacji i umożliwiają dostęp do publicznych dokumentów zgodnie z zasadami określonymi w ustawach.12.Są lojalni wobec Urzędu i zwierzchników, wykonują polecenia służbowe.13.W kontaktach z obywatelami pracownicy Urzędu zachowują się uprzejmie, są pomocni i udzielają wyczerpujących odpowiedzi na skierowane do nich pytania.14.Dbają o dobre stosunki międzyludzkie, przestrzegają zasad poprawnego zachowania, właściwych człowiekowi o wysokiej kulturze osobistej i dbają o odpowiedni strój w miejscu pracy.

22. Pracownicy • Pracownicy stanowią naczelną wartość firmy. Dzięki ich wiedzy, umiejętnościom oraz podejmowanym decyzjom przedsiębiorstwo funkcjonuje i realizuje zamierzone cele. • Pracownik wraz ze swoją rodziną stanowi najbliższe otoczenie firmy, jest jednocześnie jej rzecznikiem oraz wizytówką, dlatego ważne jest, aby miał świadomość, że jego zachowanie może wpłynąć na odbiór firmy w środowisku zewnętrznym. • Zachowania nieetyczne dotyczące pracowników mogą zachodzić na trzech płaszczyznach: a) pracownik - firma, b) pracownik – pracownik, c) pracownik - otoczenie zewnętrzne.

23. PRACOWNIK- FIRMA W tym obszarze inicjatorem zachowań nieetycznych może być zarówno pracownik jak i pracodawca. Pracownik jest zobowiązany do : • stosowania uczciwych praktyk zawodowych • wykonywania swoich obowiązków z należyta starannością • dochowania tajemnicy służbowej. Przekazywanie niedozwolonych informacji o firmie na zewnątrz – nie tylko zawodowych, ale także dotyczących zachowań przełożonych, innych pracowników czy tez wewnętrznych relacji, powinno być wyraźnie określone w regulaminie firmy. Należy również zwrócić uwagę na kwestie kontaktu z mediami i publikacji treści o firmie w Internecie. Pracodawca może wyznaczyć osobę, która będzie za to odpowiedzialna.

24. Narzędzia pomocne w przestrzeganiu zasad etycznych Część zachowań w firmie regulowanych jest przez Kodeks Pracy i Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Aby uniknąć nieetycznych zachowań związanych pracownikami proponujemy dodatkowo zastosowanie następujących narzędzi:

25. W płaszczyźnie pracownik – firma: • procedury dotyczące rekrutacji, • regulamin pracy, • szczegółowe zapisy w umowie o pracę/ zlecenie/o dzieło, • kodeks etyczny, • komunikacja elektroniczna – strona intranetowa, blog, skrzynka e-mail, aplikacje on-line, • firmowy telefon „zaufania”, procedura whistleblowing, • rozmowa z przełożonym, • szkolenia, • budowanie kultury organizacyjnej – wartości, normy zachowań. W płaszczyźnie pracownik - pracownik: • regulamin pracy, • kodeks etyczny,

26. Obszary działań etycznych • Pracownicy • Rynek • Relacje z dostawcami • Administracja publiczna / Instytucje publiczne • Społeczność lokalna • Środowisko naturalne • Majątek firmy

27. Pracownicy Pracownicy stanowią naczelną wartość firmy. Dzięki ich wiedzy, umiejętnościom oraz podejmowanym decyzjom przedsiębiorstwo funkcjonuje i realizuje zamierzone cele. Pracownik wraz ze swoją rodziną stanowi najbliższe otoczenie firmy, jest jednocześnie jej rzecznikiem oraz wizytówką. Dlatego ważne jest, aby miał świadomość, że jego zachowanie może wpłynąć na odbiór firmy w środowisku zewnętrznym. Zachowania nieetyczne dotyczące pracowników mogą zachodzić na trzech płaszczyznach: • a) pracownik - firma, • b) pracownik - pracownik, • c) pracownik - otoczenie zewnętrzne.

28. Rynek Odpowiedzialność i uczciwość są cechami pożądanymi w budowaniu pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa. Jednak przedsiębiorstwa znajdujące się na rynku nie zawsze korzystają z wolności gospodarczej w sposób uczciwy. Na przykład walka z konkurencją prowadzona jest czasami za pomocą nieuczciwej reklamy. Może ona wprowadzać klientów w błąd albo nie dostarczać im pełnej informacji o produktach lub usługach.

29. Relacje z dostawcami Relacje z dostawcami mają zasadnicze znaczenie dla trwałego sukcesu firmy. Jakość tych kontaktów jest ważna dla wizerunku firmy. Szczególną uwagę należy zwrócić na system doboru dostawców. • Należy uwzględniać i wybierać firmy lub osoby w oparciu o obiektywne, transparentne kryteria i zasady. • Należy dbać o to, aby na jakiekolwiek działania podejmowane w ramach swojej pracy na rzecz innych firm nie miały wpływu interesy osobiste lub rodzinnie.

30. Wszelkie zakupy produktów lub usług muszą być dokonywane zgodnie z zasadami wewnętrznymi firmy. • Wszelkie umowy na zakupy produktów lub usług muszą być zawierane zgodnie z zasadami wewnętrznymi firmy. Każde działanie związane z relacjami z dostawcami i podwykonawcami służy budowaniu wiarygodności firmy, szczególnie w aspekcie relacji z klientami firmy.

31. Administracja publiczna / Instytucje publiczne Zgodnie z art. 115 § 3 kodeksu karnego funkcjonariuszem publicznym jest: • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, • poseł, senator, radny, • poseł do Parlamentu Europejskiego, • sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania.przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekającaw organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy, • osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w ktorym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych, • osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, • osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej, • funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwapublicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej, • osoba pełniąca czynną służbę wojskową.

32. Społeczność lokalna Każde przedsiębiorstwo działa w określonym otoczeniu społecznym. Zatrudnia lokalnych pracowników, korzysta z lokalnych dostawców i zasobów naturalnych, jakie oferuje dane terytorium. Firma, chcąca osiągnąć długofalowy sukces i przyciągnąć najlepszych pracowników oraz należycie zmotywować ich do pracy powinna wpisać w strategię zarządzania kwestie związane z interesami najbliższego otoczenia, czyli tzw. społeczności lokalnej.

33. Środowisko naturalne Dbałość o środowisko naturalne to jedno z najważniejszych kryteriów społecznej odpowiedzialności biznesu. Firmy powinny być zaangażowane w opracowywanie produktów i systemów oszczędnie wykorzystujących zasoby oraz w prowadzenie nieustannego dialogu z klientami, aby pomóc w wyborze produktów, systemów i rozwiązań najbardziej przyjaznych dla środowiska.

34. Środowisko naturalne Standardy i wytyczne dotyczące ochrony środowiska skupiają się na zarządzaniu zagadnieniami związanymi z ochroną środowiska na poszczególnych etapach cyklu życia produktów – poczynając od dostawców i wykonawców, poprzez użytkowanie produktu przez klienta, aż do ewentualnej utylizacji i recyklingu produktów na końcu ich cyklu życia.

35. Majątek firmy Majątek firmy obejmuje zarówno własność materialną (np. wyposażenie) jak i intelektualną (np. dane poufne). Każdy pracownik jest zobowiązany odpowiedzialnie korzystać z majątku firmy. Majątkiem firmy jest także jej reputacja, znak towarowy. Majątek firmy służy do wykorzystania przez pracowników w celu poprawnego wykonywania przez nich obowiązków.

36. Własność intelektualna, niematerialna, dotyczy dóbr nie posiadających postaci materialnej. Obejmują one wyniki pracy, twórczości artystycznej, naukowej i wynalazczej (znaki towarowe, pomysły, dane finansowe etc.). • Odpowiedzialne korzystanie, oznacza korzystanie sporadyczne, legalne, nie zakłócające pracy zarówno swojej jak i firmy. • Prywatny użytek to wszelkie niezwiązane z wykonywaniem obowiązków służbowych działania i zaniechania pracownika w czasie przeznaczonym na wykonywanie pracy dla firmy.

37. Wszelkie przejawy korzystania z majątku firmy do celów prywatnych, w sposób niezgodny z obowiązującymi wewnątrz firmy lub regulowanymi prawnie procedurami są nieetyczne. Zasady wewnętrzne mogą całkowicie wykluczać możliwość wykorzystania majątku firmy do celów prywatnych (prywatny użytek).