1 / 66

Rośliny okopowe korzeniowe

Rośliny okopowe korzeniowe. Burak cukrowy. Trzcina cukrowa jest tropikalną trawą. Uprawia się 5 gatunków łacińskie nazwy Saccharum officinarum , S. spontaneum , S. barberi and S. Sinense. Niektóre odmiany osiągają wysokość do 5 m. Jest gatunkiem wymagającym co do światła i wody.

landry
Download Presentation

Rośliny okopowe korzeniowe

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Rośliny okopowe korzeniowe Burak cukrowy

  2. Trzcina cukrowa jest tropikalną trawą. Uprawia się 5 gatunków łacińskie nazwy Saccharum officinarum, S. spontaneum, S. barberi and S. Sinense. Niektóre odmiany osiągają wysokość do 5 m. Jest gatunkiem wymagającym co do światła i wody. Okres wegetacji trzciny cukrowej wynosi 12 miesięcy. Średnia zawartość sacharozy wynosi ok. 10% i jest zależna od odmiany i warunków uprawy. Produkcja cukru sięga 10 t z ha.

  3. Burak cukrowy jest gatunkiem nadającym się do uprawy w klimacie umiarkowanym. Do celów technologicznych zbierane są korzenie w 1. roku uprawy. Cukier jest gromadzony i pozyskiwany z korzeni. Średnia zawartość cukru w korzeniach wynosi ok. 17% Burak cukrowy produkuje do 7 ton cukru z ha. Nasiona zabierane są w drugim roku uprawy.

  4. Historia rozpowszechnienia uprawy buraka • Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, • W Mezopotamii był użytkowany jako warzywo i lek ok. 1000 lat p.n.e., • W 1575 otrzymano słodki syrop podobny do wyciągu z trzciny cukrowej (Olivier Serre), • W 1747 udało się skrystalizować syrop z buraka (Marggraf), • W 1802 roku powstała 1. cukrownia w której przerabiano korzenie buraka cukrowego. W pierwszej kampanii przerobiono 400 ton korzeni o średniej 4% zawartości cukru (Achard), • W 1827 roku we Francji pracowało ponad 100 fabryk w których wyprodukowano ponad 3000 ton cukru.

  5. Wzrost zawartości cukru w buraku

  6. Skład chemiczny korzeni buraka(wg. Winnera) Korzenie 100 kg Woda 77,5 kg Sucha masa 22,5 kg Skł. rozpuszczalne 18 kg Skł. nierozpuszczalne 4,5 kg (celuloza, hemiceluoza, lignina) Sacharoza 15,5 kg Mono- oligosacharydy, składniki mineralne 2,5 kg

  7. Po co uprawiany jest burak • Cukier. • Produkty uboczne: wysłodki, melasa, liście z główkami. • Burak cukrowy jest potencjalnym surowcem do produkcji biopaliwa. • Podnosi poziom „kultury rolnej” i wpływa na wzrost intensywności produkcji.

  8. Kierunki hodowli buraka cukrowego • Wysoki plon korzeni przy dobrej korelacji pomiędzy plonem korzeni a zawartością cukru. • Niska skłonność do tworzenia pośpiechów. • Dobra wartość siewna nasion i szybki początkowy wzrost. • Wysoka jakość korzeni. • Optymalny kształt korzeni. • Odporność na najważniejsze choroby.

  9. Agrotechnika • Przedplon i uprawa roli • Nawożenie • Materiał siewny • Pielęgnowanie • Zbiór

  10. Przedplony dla buraka cukrowego • Burak jest przeważnie uprawiany po roślinach zbożowych, takich jak pszenica i jęczmień. Zbożowe stanowią najlepsze przedplony, ponieważ po ich zbiorze w sierpniu pozostaje jeszcze wiele czasu na staranną uprawę roli i wykonanie prawidłowego zespołu uprawek pożniwnych.

  11. Przedplony dla buraka cukrowego • Po zbożach można uprawiać fitosanitarne odmiany roślin międzyplonowych, takich jak gorczyca biała, rzodkiew oleista, facelia, a nawet słonecznik, dobrze ocieniających glebę, nie tworzących masy nadmiernie zdrewniałej i łatwo przemarzających zimą.

  12. Przedplony • Coraz częściej przedplonem dla buraka jest kukurydza. Stanowisko to jest dobre wtedy, kiedy nie stosuje się, zwłaszcza pogłównie, zbyt dużych dawek herbicydów triazynowych. Nadmierna bowiem koncentracja pozostałości tych substancji utrudnia kiełkowanie i uszkadza siewki buraka.

  13. Przedplony • Jakość stanowiska po roślinach motylkowatych zależy od gatunku rośliny. • Uprawa buraka po koniczynie pozwala otrzymać wysokie plony korzeni, lecz o niewielkiej wartości technologicznej. Korzenie zawierają mało sacharozy, znaczne ilości azotowych związków niebiałkowych oraz dużo potasu i sodu. Lucerna nie jest również dobrym przedplonem dla buraka, ponieważ pozostawia glebę przesuszoną.

  14. Uprawa roli • Zespół zabiegów wykonywanych jesienią zależy od rodzaju przedplonu. Po roślinach zbożowych uprawę roli rozpoczyna się bezpośrednio jesienią, po ich zbiorze. • W przypadku zbyt niskiego odczynu gleby stosuje się wapnowanie. Wapno wywozi się na ściernisko, po czym wykonuje się podorywkę. Pod podorywkę można też stosować obornik, ale nie wapnuje się wtedy gleby.

  15. Zabiegi uprawowe • Jesienią przed wykonaniem orki średniej lub głębokiej należy zastosować nawozy fosforowe i potasowe. Orki przedzimowej nie powinno się wykonywać późną jesienią, gdy gleba jest zbyt wilgotna, ponieważ nie zapewnia uzyskania korzystnego stanu fizycznego roli. • Zbyt wilgotna gleba powoduje nadmierne wyskibienie orki, zwłaszcza na glebach zwięzłych. Poprawienie stanu fizycznego roli i wyrównanie powierzchni pola bywa wtedy bardzo trudne, a stan roli znacznie pogarsza wschody roślin. Nie jest także korzystne bronowanie gleby zaoranej jesienią, bo powoduje nadmierne jej zaskorupienie.

  16. Wiosenna uprawa roli • Wiosenne zabiegi uprawowe mają na celu przygotowanie roli do siewu i kiełkowania nasion, zapobieganie stratom wody z gleby oraz wymieszanie z warstwą roli stosowanych wiosną nawozów azotowych. • Można je wykonać narzędziami wieloczyn-nościowymi, zapewniającymi za jednym przejazdem wymieszanie nawozu z glebą i przygotowanie roli do siewu, co pozwala uzyskać pożądany stopień spulchnienia i zwięzłość roli przed wysiewem nasion.

  17. Wiosenna uprawa roli • Pierwszym zabiegiem jest włókowanie, a na zwięźlejszych glebach – bronowanie, wyrównujące wierzchnią warstwę roli i przerywające parowanie wody. • Następnie wysiewa się nawozy azotowe i spulchnia rolę na głębokość 6–8 cm, aby wymieszać nawozy. Takich zabiegów dokonuje się za pomocą kultywatorów o sztywnych łapach lub można stosować glebogryzarki. • Aby zapewnić zwięzłość spulchnionej w ten sposób warstwie roli oraz dobre podsiąkanie, stosuje się wałowanie wałem pierścieniowym, kolczastym lub strunowym, a następnie spulchnia warstwę za pomocą bron średnich.

  18. Głęboszowanie Orka + wał Cambella Agregat uprawowy z broną i wałem strunowym

  19. Potrzeby pokarmowe buraka w plonie 50 t korzeni – 12,5 t suchej masy i w liściach 4,5 t suchej masy

  20. Pobranie NPK w plonie 12,5 t s.m. korzeni i 4,5 t s.m. liści

  21. Nawożenie organiczne buraka • Podstawowym i najwartościowszym nawozem organicznym jest obornik. Powinien on być dobrze przefermentowany i wniesiony do gleby dostatecznie wcześnie, najlepiej jesienią. • Obornika nie należy stosować wiosną, gdyż jego wykorzystanie przez rośliny jest wtedy niewielkie, ponadto powoduje wytworzenie dużej liczby korzeni rozwidlonych. • Obornik jest pełnowartościowym nawozem organicznym, ponieważ stanowi źródło makro- i mikroelementów potrzebnych roślinom do życia. • Dawki obornika powinny wynosić od 30 do 40 t/ha.

  22. Nawożenie organiczne buraka • Źródłem substancji organicznej są też nawozy zielone. • Najlepiej na nawóz zielony nadają się rośliny strączkowe, lecz ze względu na bardzo wysoki koszt ich nasion są rzadko wysiewane na przyoranie. • W tym celu coraz częściej stosuje się rzodkiew oleistą, gorczycę białą bądź facelię. Ponadto przyoruje się resztki pożniwne roślin przedplonowych, które mogą być równoważne z około 10 t obornika.

  23. Nawożenie organiczne słomą • W przypadku przyorywania słomy należy stosować do 10 kg (0,5–1%) N na 1 tonę słomy, co aktywizuje jej rozkład i nie powoduje zmniejszenia plonu z powodu braku azotu związanego przez bakterie. • Słoma przyorana pod buraki w ilości 4–6 ton jest równoważna pod względem masy organicznej z około 20 t obornika.

  24. Nawożenie organiczne buraka • Nawozem organicznym nabierającym znaczenia w Polsce jest także gnojowica. • Nawożenie gnojowicą nie powinno być zbyt obfite, a dopuszczalna dawka wynosi około 30 tys. l/ha pod orkę. • Dawkę taką uzupełnia się nawozami fosforowymi w ilości 80–130 kg P2O5 na 1 ha. • Zbyt duże dawki gnojowicy powodują pogorszenie jakości technologicznej korzeni buraka, a nie zwiększają plonu.

  25. Nawożenie organiczne buraka • Pod buraka można także stosować gnojówkę w ilości 4–6 tys. l/ha. • Dostarcza się ją za pomocą specjalnych rozlewaczy na głębokość 8–10 cm. • Gdy rozlewa się ją na powierzchnię gleby, wtedy gnojówka (podobnie jak i gnojowica) musi być niezwłocznie wymieszana z glebą lub przyorana, aby uniknąć strat azotu.

  26. Nawożenie azotem buraka • Gdy gleba jest żyzna, stanowisko właściwie wybrane, a stosunki wodno-powietrzne korzystne, wówczas ekonomicznie uzasadnione dawki azotu wynoszą od 100 do 140 kg/ha. • W rejonach suchych i przy małej ilości opadów i obfitym nawożeniu organicznym dawki azotu nie powinny być wyższe od 120 kg/ha.

  27. Nawożenie azotem buraka • Tradycyjne zalecenia co do sposobu stosowania nawozów azotowych pod buraka cukrowego polegały na przedsiewnym wniesieniu większej części dawki azotu (80–100 kg N/ha) i wymieszaniu jej z glebą na głębokość 6–8 cm za pomocą narzędzi do przedsiewnej uprawy roli. Zalecano, aby podstawową dawkę uzupełniać azotem (40–60 kg N/ha) po przerywce. • Aktualnie w warunkach Polski, gdzie używa się dość skoncentrowanych nawozów azotowych, zwłaszcza o długotrwałym działaniu, nic nie przemawia za koniecznością dzielenia dawek, a w szczególności tych od 80 do 120 kg/ha.

  28. Nawożenie fosforem • Wysokość dawki nawozów fosforowych zależy od zasobności gleby w fosfor i wynosi około 20–100 kg/ha P2O5. • Na glebach wapiennych, na których następuje blokowanie pobierania fosforu i szybsze uwstecznianie, dawki nawozów fosforowych powinny być większe. • Nawozy fosforowe należy przyorać jesienią.

  29. Nawozy potasowe • Burak pobiera z gleby znaczne ilości potasu, a jego wykorzystanie z nawozów mineralnych szacuje się na 60%. • Zalecane dawki w nawozach mineralnych wynoszą 60–140 kg/ha K2O w zależności od zawartości potasu w glebie. • Nawozy potasowe wpływają korzystnie na plon, ale przede wszystkim zwiększają zawartość cukru w korzeniach.

  30. Nawożenie potasem • Przy dużej zasobności gleby w potas i zbyt dużych dawkach nawozów może nastąpić tzw. luksusowe pobieranie potasu przez rośliny, co nie jest korzystne, gdyż nadmierna koncentracja jonów w soku buraczanym bardzo utrudnia krystalizację sacharozy.

  31. Proporcje składników pokarmowych • Przyjmuje się, że w Polsce stosunek N:P:K równy 1:0,8:1,2 jest najkorzystniejszy. • We Francji przyjmuje się stosunek 1:1:1. • W warunkach dużej zasobności gleb w fosfor dobre są natomiast proporcje 1:0,5:1.

  32. Wapnowanie gleby • Burak korzystnie reaguje na zabieg wapnowania nawet wtedy, kiedy pH gleby jest niezbyt niskie. • Najlepiej jest stosować wapno po zbiorze przedplonu przed wykonaniem podorywki.

  33. Wapnowanie gleby • Odczyn gleby powinien być zbliżony do obojętnego pH 6,5–7,0. Burak rozwija się bardzo dobrze i wydaje duży plon na glebach alkalicznych o pH 8,3–8,5, dobre plony uzyskuje się też przy pH 6,0–6,5. • Największe plony buraka uzyskuje się na glebach najlepszych, należących do kompleksów pszennych bardzo dobrych i dobrych, a także na glebach w wysokiej kulturze, należących do kompleksu żytniego bardzo dobrego.

  34. Materiał siewny i siew • Materiałem siewnym buraka są owocostany lub owoce, popularnie zwane kłębkami. • Kłębki (owocostany) aktualnie uprawianych odmian buraka cukrowego są genetycznie jednonasienne (owoce pojedyncze). • Uszlachetnioną formą materiału siewnego buraka są kłębki otoczkowane, a temu procesowi poddaje się wyłącznie materiał siewny o dużym stopniu jednokiełkowości i wysokiej zdolności kiełkowania.

  35. Materiał siewny i siew • Poszczególne rodzaje materiału siewnego różnią się wieloma właściwościami. • Masa 1000 kłębków wielonasiennych waha się w granicach 20–30 g, genetycznie jednonasiennych – w granicach 10–14 g, a kłębków otoczkowanych – w granicach 20–60 g.

  36. Materiał siewny - jakość • Wartość użytkowa materiału siewnego buraka zależy przede wszystkim od zdolności kiełkowania nasion w polu i od stopnia jednokiełkowości. • Zdolność szybkiego i równomiernego kiełkowania nasion w polu określa się jako polową zdolność wschodów (PZW) i wyraża się w liczbach względnych (%) jako stosunek liczby wzeszłych roślin do liczby wysianych kłębków. • W warunkach produkcyjnych polowa zdolność wschodów waha się w granicach od 20 do 80%, najczęściej wynosi 40–60%, przy czym PZW około 60% jest uważana za dobrą.

  37. Siew • Obecnie w Polsce są uprawiane wyłącznie odmiany genetycznie jednonasienne. Ich nasiona wysiewa się siewnikami precyzyjnymi, a ilość wysiewu zależy od liczby punktów obsianych na powierzchni 1 ha, a więc od szerokości międzyrzędzi i ustalonej odległości między kłębkami w rzędzie, i waha się od 1,8–2,0 do 7 kg/ha. • Do obsiania 1 ha w warunkach starannej uprawy i wysokiej kultury roli przy siewie docelowym potrzeba 1–1,5 jednostki siewnej nasion.

  38. Siew • W Polsce szerokość międzyrzędzi wynosi 42–50 cm, a za najmniejszą odległość między kłębkami przyjmuje się 9–12 cm. • Odległości większe – 15 a nawet 18 cm, są stosowane, jeśli umożliwia to dobra jakość materiału siewnego. Im lepsza jest jego jakość, tym odległość między kłębkami może być większa, a odstępy większe od 18 cm rzadko są stosowane.

  39. Siew „na gotowo” • Siewy docelowe buraków „na gotowo”, tzn. bez przerywki, wymagają bardzo wysokiej jakości materiału siewnego, bezbłędnej agrotechniki i doskonałych siewników. • Przyjmując, że dobra polowa zdolność wschodów buraka wynosi w naszych warunkach 50–60%, za siew docelowy można uznać już siew co 12 cm.

  40. Termin siewu • W Polsce okres siewu buraka przypada na kwiecień, w pierwszej dekadzie sieje się go w zachodniej części kraju, a w trzeciej dekadzie – w rejonach północno-wschodnich. • Nasiona otoczkowane, niezależnie od rejonu, powinny być wysiewane wcześniej niż nieotoczkowane.

  41. Względny plon korzeni w zależności od terminu siewu buraków % IV V VI

  42. Głębokość siewu • Rodzaj gleby i forma materiału siewnego decydują o głębokości siewu. Kłębki jednonasienne otoczkowane powinny być wysiewane na głębokość 3–5 cm, w zależności od gleby, natomiast kłębki genetycznie jednonasienne i nieotoczkowane sieje się możliwie płytko, na głębokość około 2 cm. • Przy siewach późniejszych oraz na glebach strukturalnych głębokość siewu kłębków jednonasiennych nieotoczkowanych wynosi 2–3 cm, a otoczkowanych 3–4 cm.

  43. Szerokość międzyrzędzi • W warunkach Polski za optymalną szerokość międzyrzędzi uważa się 45–50 cm, chociaż w niektórych krajach jest ona większa – 55 i 60 cm. Zależy to od używanych maszyn i narzędzi. • Najkorzystniejsza obsada buraków przeznaczonych do przerobu na cukier wynosi 80–100 tys. roślin/ha.

  44. Pielęgnacja • Pierwsze zabiegi pielęgnacyjne mają zniszczyć zaskorupienie gleby, doprowadzić powietrze do kiełkujących nasion i przerwać parowanie. • Najlepsze wyniki daje zastosowanie brony kolczatki albo lekkich bron posiewnych niszczących skorupę i spulchniających rolę na głębokość około 2 cm.

  45. Pielęgnacja • Gdy wschody roślin przebiegają normalnie, po ulewnych deszczach stosuje się płytkie (na głębokość 1,5–2 cm) spulchnienie międzyrzędzi za pomocą pielników. • Zabieg ten, powtarzany kilkakrotnie, niszczy w międzyrzędziach znaczną liczbę kiełkujących chwastów. Można go wykonywać po pojawieniu się wschodów buraków, wyznaczających dość wyraźnie międzyrzędzia.

  46. Przerywka • Jeśli nie stosowano siewu docelowego, następną czynnością pielęgnacyjną są zabiegi mające uformować końcową obsadę roślin. • Powinny być one wykonane możliwie wcześnie i dość szybko, gdyż zbyt późne przerzedzenie roślin odbija się ujemnie na plonie korzeni.

  47. Przykładowe herbicydy

  48. Przykładowe fungicydy

  49. Przykładowe insektycydy

  50. Zbiór • Okres zbioru korzeni buraka cukrowego jest ustalany w zależności od rozpoczęcia ich przerobu przez cukrownie. Zbiega się to na ogół w czasie z osiągnięciem przez rośliny zespołu dobrych cech jakościowych, co określa się jako dojrzałość korzeni. W tym okresie na skutek układu warunków klimatycznych są już zahamowane procesy wzrostu, nie przybywa liści, które zmieniają kolor i stają się matowe, wiele liści jest żółtozielonych o wygiętej ku spodowi blaszce.

More Related