1 / 38

KALSİYOTROPİK İLAÇLAR Parathormon, D Vitamini ve Kalsitonin

KALSİYOTROPİK İLAÇLAR Parathormon, D Vitamini ve Kalsitonin. Prof. Dr. Hakan KARADAĞ. % 99'u kemiklerde hidroksiapatit şeklinde bağlı durumdadır. Ca 10 (PO 4 ) 6 (OH) 2. Plazma düzeyi: 10 mg/dL (5 mEq/L) (2,5 mmol/L) İyonize kalsiyum (% 50)

lam
Download Presentation

KALSİYOTROPİK İLAÇLAR Parathormon, D Vitamini ve Kalsitonin

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KALSİYOTROPİK İLAÇLARParathormon, D Vitamini ve Kalsitonin Prof. Dr. Hakan KARADAĞ

  2. % 99'u kemiklerde hidroksiapatit şeklinde bağlı durumdadır. Ca10(PO4)6(OH)2 Plazma düzeyi: 10 mg/dL (5 mEq/L) (2,5 mmol/L) İyonize kalsiyum (% 50) Proteine bağlı kalsiyum (% 40) % 90 albumin Kalanı globulinlere bağlıdır.Proteine bağlanma pH'a bağımlıdır. pH  (asidoz): bağlanma azalır, iyonize Ca2+ pH  (alkaloz): bağlanma artar, iyonize Ca2+ Suda çözünen kompleks şeklinde (% 10) Kalsiyum

  3. Sinir, kas ve diğer eksitabl hücrelerin sitoplazma membranının Na+ ve K+'a permeabilitesinde serbest Ca2+ düzeyi önemli rol oynar Ca2+ • membrandaki Na+ kanalları daha kolay ve daha fazla açılır • stimülasyon eşiği , eksitabilite artar • spontan depolarizasyonlar gelişebilir (örn. hipokalsemik tetani)

  4. Kalsiyum dengesinde 3 organın önemli fizyolojik rolleri vardır • Barsaklar Aktif transportkalsiyum bağlayan protein (CaBP) kalbindin Kısmen pasif difüzyon • Kemikler Osteoblastlar Osteoklastlar • Böbrekler glomerüler filtrasyon

  5. Osteoklastlar Stimüle edenler PTH 1,25(OH)2D3 IL-6, IL-11 İnhibe edenler Kalsitonin TGF-b IFNa PGE2 Estrojenler (bazı sitokinlerin üretimini azaltarak) (?) IL-1 IL-6 TNFa Dolaylı yoldan stimülasyon Osteoblastlar Stimüle edenler PTH 1,25(OH)2D3 IL-1 hGH, IGF1 PGE2 TNF Estrojenler (?) İnhibe edenler Kortikosteroidler

  6. Normal Kemik OsteoporotikKemik

  7. Parathormon • Paratiroid bezlerinden salgılanır. • 84 amino asitli bir polipeptiddir. • Plazma düzeyi 1 ng/mL • Etkileri D vitaminine benzer; ondan farklı olarak böbreklerden fosfat atılımını azaltmayıp, tersine artırır.

  8. Parathormon Preparatları • Para-thor-mone 500 U/5 mL viyal, 5 viyal, (Lilly, İngiltere) • Doz: günde 2 kez 20-40 Ü (i.m. veya s.k.), birkaç gün verilir. • PTH preparatları alerjik reaksiyonlara neden olabilir. (Kasaplık hayvanlardan elde edildiği için) • Uzun süre kullanıldığında antikor gelişmesi nedeniyle etkisine karşı tolerans gelişir. • Paratiroid hormonun rekombinan bir fragmanı olan teriparatid menapoz sonrası osteoporoz tedavisinde kullanılmak üzere üretilmiştir. Teriparatid FORSTEO750 micg/3 mL enj. kalemi 772,16 YTL

  9. En önemli belirti hipokalsemidir. Buna bağlı olarak tetani gelişir. Özellikle tiroid cerrahisi sırasında paratiroid bezlerinin de yanlışlıkla çıkartılması nedeniyle oluşur. Psödohipoparatiroidizm Paratiroid bezleri ve salgısı normaldir. Periferik direnç vardır. Antireseptör antikorlar Gs düzeyinde bir bozukluk (bazı hastalarda) Hipoparatiroidizm • TEDAVİ • Kalsiyum tuzları • Kalsitriol • Yüksek doz D vitamini • Rutin tedavide PTH kullanılmaz

  10. Tümör (primer): hiperkalsemi hipofosfatemi alkalin fosfataz  hiperkalsiüri (ürolitiazis sıklığı ) osteoporoz Kronik hipokalsemi (sekonder): Kronik böbrek hastalıkları D vitamini eksikliği Bazı kronik hastalık halleri hipokalsemi  paratiroid hiperplazisi Hiperparatiroidizm

  11. D Vitamini • Kaynakları bakımından farklı, fakat yapı ve oluşumları bakımından birbirine benzeyen 2 türlü D vitamini vardır. Kalsiferol (D2 vit.) Bitkiler içinde bulunan, bir ön vitamin olan ergosterol şeklinde alınır; ciltte toplanır. Kolekalsiferol (D3 vit.) Vücutta sentezlenir. Bu nedenle gerçek bir vitamin değil, bir hormon prekürsörüdür. Hayvansal kaynaklı besinler içinde de alınabilir (balıklar; özellikle sardalya eti ve balık yağı). • Süt D vitamini içeriği yönünden zengin değildir.

  12. Günlük D Vitamini Gereksinimi • < 18 yaş : 400 Ü (10 g kolekalsiferol eşdeğeri) • 19-23 yaş : 300 Ü • > 23 yaş : 200 Ü • Gebelik ve laktasyonda günlük gereksinim 200 Ü artar.

  13. D Vitamini Metabolizması Absorbsiyon İnce barsaktan absorbe edilirler. D3 daha hızlı ve daha fazla absorbe edilir. Absorbsiyonları safra asitlerine gereksinim duyar. Dağılım D vitamini bağlayan proteine bağlanarak taşınırlar. Karaciğer ve yağ dokusunda depolanırlar.

  14. D Vitaminlerinin Biyoaktivasyonu

  15. D Vitamini Metabolizması Eliminasyon Karaciğerde hidroksillenme ve konjugasyon mekanizmaları ile inaktive edilirler (karaciğer mikrozomal enzimleri bu olayda kısmen rol oynar). Metabolitlerin büyük bir kısmı safra içinde atılırlar ve enterohepatik dolanıma girerler. Fenitoin ve fenobarbital enzim indüksiyonu yaparak inaktivasyonu hızlandırırlar ve uzun süreli kullanılmaları ile D vitamini eksikliğine yol açabilirler. İzoniazid D vitamininin aktif hidroksilli türevlerine dönüşmesini engeller; izoniazid ile birlikte profilaktik olarak D vitamini verilmelidir.

  16. D vitamini eksikliği • Çocuklarda raşitizm (rickets) • Erişkinlerde osteomalasi

  17. D vitamini eksikliğinin dönemleri 3. Dönem Kalıcı hipokalsemi Plazma fosfat düzeyi belirgin  Plazma PTH  (Dışarıdan verilen hormon kalsemiyi artırmaz.) Demineralizasyon belirgindir, kemiklerin büyümesi veya yenilenmesi durmuştur. 1. Dönem Hipokalsemi gelişir.  PTH salgısı  Plazma fosfat düzeyi normal Kemiklerde hafif demineralizasyon • Her 3 dönemde de alkalin fosfataz düzeyi yüksektir. • Paratiroid bezlerde hiperplazi gelişir. • Bu hastalara D vitamini verildiğinde ilk birkaç gün plazma kalsiyum ve fosfat düzeyi daha da düşer; ondan sonra yükselmeye başlayarak normale ulaşır. 2. Dönem Kan kalsiyumu normalPlazma fosfat düzeyi AminoasidüriPlazma PTH  (Dışarıdan verilen hormona kemikler yanıt verir ve hiperkalsemi oluşur.)Belirgin raşitizm veya osteomalasi belirtileri

  18. D Vitamini Eksikliği Nedenleri a) Nutrisyonel D vitamini eksikliği Yetersiz beslenme Yeterince güneş ışığı alamama b) Metabolik D vitamini eksiklikleri Kalıtsal Kalıtsalolmayan

  19. Metabolik D Vitamini Eksikliği Kalıtsal a. X kromozomuna bağlı dominant D vitaminine dirençli raşitizm (hipofosfatemik raşitizm) Yüksek dozda D vitamini (50.000 - 250.000 Ü/gün) ve oral fosfat (1-3 g/gün) ile tedavi edilir.b. Otozomal resesif D vitaminine bağımlı tip I raşitizm D vitamininin biyoaktivasyonundaki defekte bağlı olarak kalsitriol sentezi bozulmuştur. Fizyolojik dozlardaki kalsitriol (1-2 g/gün) ile tedavi edilir.c. Otozomal resesif tip II raşitizm Kalsitriol reseptörlerinde anormallik vardır. Reseptörün kalsitriole bağlanmasında ya da bağlandıktan sonra kompleksin DNA’ya bağlanmasında bir bozukluk söz konusudur. Yüksek dozdaki D vitaminine veya kalsitriole yanıt vermez. Parenteral kalsiyum tedavisi gerekir. Kalıtsal olmayan Renal osteodistrofi Dışarıdan yeterli miktarda D vitamini verilse de böbrekte 1,25 (OH)2D3'e dönüşemez. Kalsitriol ile tedavi edilir.

  20. Vitamin D Preparatları Kolekalsiferol (D3 vit) DEVİT-3300.000 İÜ ampul 1,72 YTL3333 İÜ/1 mL (25 damla), 15 mL/şişe 2,05 YTL D3 vitamini + Kalsiyum CALCİMAX D3880 İÜ + 1 g, 40 efervesan tablet 27,56 YTL CAL-D-VİTA 400 İÜ + 600 mg, 10 efervesan tablet 4,13YTL 400 İÜ + 600 mg, 30 efervesan tablet 10,42 YTL FOSFOKALSİYUM400 İÜ + 0,6 g kalsiyum glukonat + 0,2 g kalsiyum laktat + 0,2 g kalsiyum fosfat /ölçek, 75 g granül 2,31 YTL Ergokalsiferol (D2 vit) CALCİDİNE125 mg kalsiyum magnezyum inozitohekzofosfat + 375 mg kalsiyum glukonat + 3000 IU Vitamin D2/5 g, 75 g kutu 2,43 YTL

  21. Alfakalsidol (1-hidroksikolekalsiferol) ALPHA D30.25 g, 50 kapsül 16,36 YTL0.25 g, 100 kapsül 32,75 YTL1 g, 50 kapsül 37,99 YTL ONE-ALPHA0.25 g, 30 kapsül 9,39 YTL0.25 g, 50 kapsül 15,61 YTL0.25 g, 100 kapsül 31,03 YTL1 g, 30 kapsül 27,80 YTL1 g, 100 kapsül 92,91 YTL1 g, 10 ampül 75,13 YTL2 g, 10 ampül 145,50 YTL Vitamin D Preparatları Kalsitriol (1,25-dihidroksikolekalsiferol) CALCİJEX1 g, 25 ampül 180,26 YTL2 g, 25 ampül 299,74 YTL DECOSTRİOL0.25 g, 30 kapsül Ruhsatı İptal0.25 g, 100 kapsül Ruhsatı İptal 0.50 g, 30 kapsül Ruhsatı İptal 0.50 g, 100 kapsül Ruhsatı İptal ROCALTROL0.25 g, 30 kapsül 21,27 YTL0.25 g, 100 kapsül 66,99 YTL0.50 g, 30 kapsül 34,67 YTL0.50 g, 100 kapsül 109,37 YTL OSTEOD0.25 g, 30 kapsül 17,43 YTL0.25 g, 100 kapsül 28,61 YTL0.50 g, 30 kapsül 55,13 YTL0.50 g, 100 kapsül 90,31 YTL • Perikalsitol • ZEMPLAR5 micg/1 mL, 5 ampul 217,42 YTL10 micg/2 mL, 5 ampul 411,17 YTL • Sentetik bir D vitamini analoğudur. • Kronik böbrek yetersizliği ile ilişkili ikincil hiperparatiroidizmin önlenmesi ve tedavisi için onaylanmıştır.

  22. D Hipervitaminozu (D vitamini zehirlenmesi) • Yüksek dozda D vitamini verilmesi ile ortaya çıkan hiperkalsemi halidir. Ortaya çıkışı verilme süresi ve doza bağlıdır. • Bebeklerde hiperkalseminin uzun sürmesi mental ve fiziksel gelişmede gerileme yapar. • Gebelerde gelişen D hipervitaminozu fötusta şekil bozukluklarına ve fötal hipoparatiroidizm oluşması sonucu yenidoğanda hipokalsemi, tetani ve konvülsiyonlara neden olur.

  23. Kalsitonin • Tiroid bezinin parafolliküler hücreleri (C hücreleri) tarafından salgılanır. • 32 amino asitli polipeptiddir. • Prekürsör moleküldeki 21 aminoasitlik bir bölüm de kalsitonin ile birlikte salgılanır; katakalsin adı verilen bu peptid kalsitonin gibi kalsemiyi düşürür. • Parathormonun fizyolojik antagonistidir. Akut verilişi hipokalsemi ve hipofosfatemiye neden olur. • Hiperkalsemi (hiperparatiroidizm, hiperkalsemi yapan tümörler vb.'ne bağlı) tedavisinde kullanılır. • Son zamanlarda somon kalsitoninin (salkatonin) intranazal uygulanan nazal sprey şekli çıkartılmıştır. • İ.M., S.C. ve nazal sprey şeklinde kullanılırlar.

  24. Kalsitonin salgılanması kan kalsiyum düzeyi ve gastrin tarafından düzenlenir Kalsiyum : Kalsitonin salgılanması  Kalsiyum : Kalsitonin salgılanması  Gastrin : Kalsitonin salgılanması 

  25. Kalsitonin Preparatları Somon Kalsitonin/Salkatonin CALCİTONİNA HUBBER50 İÜ, 14 doz nazal sprey 36,86 YTL200 İÜ, 14 doz nazal sprey 66,22 YTL100 İÜ, 7 doz nazal sprey 48,53 YTL100 İÜ, 10 ampul 48,53 YTL CALCYNAR100 İÜ, 7 doz nazal sprey 28,93 YTL200 İÜ, 7 doz nazal sprey 55,65 YTL MİACALCİC200 İÜ, 14 doz nazal sprey 66,22 YTL 200 İÜ, 28 doz nazal sprey 119,28 YTL100 İÜ, 5 ampul 53,19 YTL SALMOCALCİN100 İÜ, 28 doz nazal sprey 61,1 YTL100 İÜ, 5 ampul 20,50 YTL TONOCALCİN100 İÜ, 28 doz nazal sprey 53,01 YTL200 İÜ, 14 doz nazal sprey 57,31 YTL200 İÜ, 28 doz nazal sprey 95,72 YTL 50 İÜ, 5 ampul 10,58 YTL100 İÜ, 5 ampul 19,91 YTL UCECAL100 İÜ, 5 ampul Ruhsatı iptal

  26. Kalsitoninin Endikasyonları • Hiperparatiroidizm ve tümörle ilişkili osteolitik kemik hastalığı gibi durumlarda gelişen hiperkalsemiler • Postmenapozal osteoporoz (kronik tedavi için pahalı bir yaklaşım) • Paget hastalığı (osteitis deformans)

  27. Bisfosfonatlar • Kemik kristalleri içinde toplanırlar. Pirofosfatlara benzerler. Pirofosfatlarda P-O-P bağı bulunurken, bisfosfonatlarda P-C-P bağı bulunur; bu nedenle enzimatik hidrolize dayanıklıdırlar. İskeletteki yarılanma ömürleri uzundur. • Osteoklastların bisfosfonat içeren kristalleri fagosite etmesi, onların metabolik etkinliğini inhibe eder ve böylece kemik rezorbe etme yetenekleri azalır. • Antirezorptif etki güçleri kalsitoninden zayıftır. Bisfosfonat Pirofosfat

  28. Bisfosfonatlar • İlaç olarak ilk kullanılan disodyum etidronattır. Osteoporoz tedavisindeki dozu 400 mg/gün x 14 gün/3 ayda bir Mineralizasyonu önlediği ve osteomalasi eğilimi yarattığından, bu sakıncasını en aza indirmek için sürekli değil, periyodik verilir. Nefrotoksiktir. Sadece rezorpsiyonu inhibe eden, fakat çökmeye dokunmayan yeni bisfosfonat türevleri: Alendronat, Pamidronat, Klodronat, Risedronat, Tiludronat, İbandronat

  29. Risedronat ACTONEL5 mg, 28 tablet 49,82 YTL35 mg, 4 tablet 56,54 YTL Alendronat ANDANTE10 mg, 28 tablet 49,20 YTL70 mg, 4 tablet 39,40 YTL BONACTON70 mg, 4 tablet 36,21 YTL BONEMAX10 mg, 28 tablet 36,84 YTL70 mg, 4 tablet 36,84 YTL FOSAMAX10 mg, 28 tablet 39,46 YTL70 mg, 4 tablet 39,46 YTL FOSAVANCE70 mg, 4 tablet 63,86 YTL+ 2800 IU vit D OSALEN10 mg, 28 tablet 49,15 YTL70 mg, 4 tablet 36,41 YTL OSTEOMAX10 mg, 28 tablet 36,71 YTL70 mg, 4 tablet 36,71 YTL VEGABON70 mg, 4 tablet 35,01 YTL Etidronat DİDRONAT200 mg, 60 tablet 26,84 YTL400 mg, 30 tablet 29,86 YTL Disodyum Klodronat BONEFOS300 mg/5 mL, 5 ampul 99,60 YTL400 mg, 100 kapsül 252,80 YTL800 mg, 60 kapsül 395,84 YTL Pamidronat AREDIA90 mg/10 mL, 1 flakon 468,08 YTL Zoledronat ZOLENAT4 mg/5 mL IV inf. sol. 488,10YTL ZOMETA IV4 mg flakon 602,18 YTL

  30. Farmakokinetik • Oral alınan dozun %10’undan azı absorbe edilir • Emilime uğrayan bisfosfonatların yarısı kemikte tutulur, kalanı böbrekler yoluyla değişikliğe uğramadan atılır.

  31. Uyarılar • Bisfosfonatlar özofajit, özofagus ülserleri ve erozyonlarına neden olabilirler. • Sabah aç karna ve bol su ile birlikte alınmalı, alındıktan sonra 30 dakika yiyecek ve su dışında içecek alınmamalı ve yatılmamalıdır. • Günün başka bir saatinde alınacak ise, en az 2 saat önceden 2 saat sonraya kadar yiyecek ve su dışında içecek alınmamalıdır.

  32. Endikasyonları Kontrendikasyonlar Renal fonksiyon bozukluğu Özofageal motilite bozuklukları Peptik ülser Gebelik • Osteoporoz • Paget Hastalığı (ilk tercih) • Tümörle ilişkili osteolitik kemik hastalığı

  33. Menapozal kemik kaybına karşı koruyucu etkiye sahiptirler. Ancak kemik dansitesinde sağladıkları artış (2 yıllık tedavide %1,2) estrojen tedavisi ile sağlananın (2 yıllık tedavide %5-7) altındadır. SERMSelektif Estrojen Reseptör Modülatörleri(Tamoksifen, Raloksifen) Tamoksifen NOLVADEX10 mg, 30 tablet 24,91 YTL10 mg, 250 tablet 198,07 YTL20 mg, 30 tablet 39,48 YTL TADEX10 mg, 30 tablet 14,55 YTL10 mg, 250 tablet 60,67 YTL TAMOPLEX20 mg, 30 tablet 21,51 YTL TAMOXIFEN10 mg, 30 tablet 7,83 YTL10 mg, 100 tablet 20,69 YTL20 mg, 30 tablet 27,10 YTL20 mg, 100 tablet 35,22 YTL TAMOXIFENO GADOR10 mg, 30 tablet 14,55 YTL10 mg, 250 tablet 64,85 YTL20 mg, 30 tablet 20,99 YTL TAMOXIFEN TABLET-BP10 mg, 30 tablet 13,99 YTL20 mg, 30 tablet 18,11 YTL Raloksifen EVİSTA60 mg, 28 tablet 53,91 YTL

  34. Kemik oluşumunu uyarır, kemik rezorpsiyonunu azaltır. Postmenopozal osteoporoz tedavisi için onaylanmıştır. STRONSİYUM RANELAT PROTELOS2 g/saşe, 28 saşe 78,30 YTL

More Related